သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ဘာ့ေၾကာင့္ ေဒ၀ါလီ ခံသြားရတာလဲ

အဲဟ္ေလ့ဘိုက္(သ) (အလိုင္ေဟမြစ္စလာမ္) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ


သီရိလကၤာဟာ ေဒ၀ါလီခံေၾကာင္း ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္မွာ တရား၀င္ ေၾကျငာလိုက္ရပါတယ္။

ျပည္ပေႂကြးၿမိီ ကန္ေဒၚလာ ၅၁ ဘီလီယံကို ျပန္ေပးဆပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ အစိုးရက ႏိုင္ငံျခားေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြ ျပည္တြင္းကို ေငြျပန္ပို႔ဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါတယ္။

ျပည္တြင္းမွာ အစားအေသာက္၊ ေလာင္စာဆီ ျပတ္လတ္မႈ ျဖစ္ေပၚေနၿပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈကလည္း အဆမတန္ ျမင့္မားေနပါတယ္။

သီရိလကၤာႏိုင္ငံ အခုလို စီးပြားေရးအၾကပ္အတည္းဆိုက္ၿပီး ေဒ၀ါလီခံရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြထဲမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အေႂကြးေထာင္ေျခာက္၊  ကိုဗစ္ကပ္ေရာဂါရဲ႕ ႏွိပ္စက္္မႈဒဏ္၊ ႐ုရွားရဲ႕ ယူကရိန္းကိုက်ဴးေက်ာ္မႈ ေနာက္ဆက္တြဲဂယက္ေတြ ပါ၀င္ၿပီး အဆိုးဆုံးက ဆင္ဟာလာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီ အစိုးရရဲ႕ လူၿပိန္းႀကိဳက္ မူ၀ါဒအမွားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

တ႐ုတ္ရဲ႕အေႂကြးေထာင္ေခ်ာက္

သီရိလကၤာ စီးပြားပ်က္ၿပီး ေဒ၀ါလီခံရတဲ့အဆင့္အထိ ေရာက္သြားရတာမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အေႂကြးေထာင္ေခ်ာက္က တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ပါ၀င္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက သုံးသပ္ပါတယ္။

အေႂကြးေထာင္ေခ်ာက္ဆိုတာ ပိုက္ဆံေတြကို အတိုးႀကီးႀကီးနဲ႔ေခ်းၿပီး ျပန္မဆပ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အခါ ႏိုင္ငံေရးအရ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့အရာေတြကို ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သီရိလကၤာရဲ႕ စုစုေပါင္း ျပည္ပေႂကြးၿမီမွာ ၁၀ ရာခိုႏႈန္းက တ႐ုတ္ကို ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းက ဗ်ဴဟာက်တဲ့ ဟမ္ဘန္တိုတာ ဆိပ္ကမ္းကို တ႐ုတ္ဆီက ပိုက္ဆံေခ်းၿပီး ေဆာက္ရာမွာ ၀င္ေငြထြက္ေငြ မကာမိတဲ့အတြက္ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ၉၉ ႏွစ္ အငွားစာခ်ဳပ္နဲ႔ တ႐ုတ္လက္ ထိုးအပ္လိုက္ရပါတယ္။

စိတ္ကူးယဥ္ ေအာ္ဂဲနစ္စီမံကိန္း

၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာ သီရိလကၤာအစိုးရဟာ ေအာ္ဂဲနစ္ စိုက္ပ်ိဳးေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားက ဓာတ္ေျမၾသဇာတင္သြင္းမႈကို ပိတ္ပင္ခဲ့ပါတယ္။

ျပည္သူ ၃ ပုံ ၂ ပုံေလာက္ဟာ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းနဲ႔ မွီခိုၿပီး ရွင္သန္ရပ္တည္ေနရတာပါ။

ဆင္ဟာလာ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေတြျဖစ္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရး၀န္ႀကီး ခ်ာမာလ္ ရာဂ်ာပက္ဆာက ‘ဓာတ္ေျမၾသဇာ မာဖီးယားဂိုဏ္း’ ေတြကို တြန္းလွန္ရမယ္လို႔ လက္သီးက္ေမာင္းတန္း ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့သလို၊ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ခ်န္နာ ဂ်ယာ ဆူမာနာက ႏိုင္ငံျခားက ဓာတုပစၥည္းေတြ၊ ေဆး၀ါးေတြက အလကားသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းဘုန္းႀကီးေတြဟာ ကင္ဆာကိုပင္ ကုႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာကာ ေအာ္ဂဲနစ္စီမံကိန္းကို ပံ့ပိုးေပးခဲ့ပါတယ္။

အဆုံးသတ္မွာေတာ့ လက္ေတြ႕မက်တဲ့ ဒီစီမံကိန္းဟာ မေအာင္ျမင္ဘဲ ႏိုင္ငံျခားက ဓာတ္ေျမၾသဇာ မရတဲ့အတြက္ ဆန္၊ လက္ဖက္႐ြက္၊ ရာဘာလို ႏိုင္ငံျခားကို တင္ပို႔ရတဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြ ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းခဲ့ပါတယ္။ စားနပ္ရိကၡာမလုံေလာက္မႈပါ ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီး၊ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္လို႔ရတာကို ႏိုင္ငံျခားက တင္သြင္းရတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားထြက္ေငြလည္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။

ေငြ႐ိုက္ထုတ္မႈႏွင့္ ေငြေၾကးေပၚလစီ

သီရိလကၤာဗဟိုဘဏ္ ဥကၠဌေဟာင္း ၀လီဂါမာ ဒြန္ လက္ရွ္မန္က ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ျပည္ပေႂကြးၿမီေတြကို မေၾကာက္ဖို႔ ကိုဗစ္ကာလမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ျပည္တြင္းမွာလိုအပ္ေနတဲ့ေငြကို ေငြစကၠဴ႐ိုက္ထုတ္ ေျဖရွင္းမႈသာ လုပ္တာေၾကာင့္ ေငြေၾကးတန္ဖိုးဟာ အလြန္အမင္း က်ဆင္းလာၿပီး ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၂၁ ခုႏွစ္အတြင္း ၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေငြတန္ဖိုး က်ခဲ့ပါတယ္။

စီးပြားေရးျပႆနာ အႀကီးအက်ယ္ ႀကဳံေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အႀကံေပးကူညီဖို႔ကမ္းလွမ္းမႈကို သမၼတ ဂိုတာဘာယာ ရာဂ်ာပက္ဆာက ျငင္းဆန္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕ IMF ရဲ႕ အကူအညီမလိုဘူးလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

စီးပြားေရးအၾကပ္အတည္းဆိုက္ၿပီး ျပည္သူေတြ အႀကီးအက်ယ္ ဆႏၵျပတဲ့ ဧၿပီလအေစာပိုင္းက်မွ ဂိုတာဘာယာဟာ IMF ကေန အကူအညီေတာင္းခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွ္မန္ေနာက္ပိုင္း တက္လာတဲ့ ဗဟိုဘဏ္အႀကီးအကဲ အဂ်စ္ နီဗာဒ့္ကလည္း လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြကေန၊ ပန္းသီးအထိ အေရးမပါတဲ့ ပစၥည္း ၃၀၀ ေလာက္ကို ႏိုင္ငံျခားကေနတင္သြင္းမႈ ပိတ္ပင္ဖို႔၊ ေလာင္စာဆီေစ်းနဲ႔ မီတာခကို တိုးျမႇင့္ဖို႔ အစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

ခရီးသြားက႑ႏွင့္ အခြန္ေပၚလစီ

ခရီးသြားက႑ဟာ သီရိလကၤာက အဓိက ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြရတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ကိုလံဘိုက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းနဲ႔ ဇိမ္ခံဟိုတယ္ေတြမွာျဖစ္တဲ့ ေပါက္ကြဲမႈ၊ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ကိုဗစ္ကပ္ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ခရီးသြားက႑ဟာ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ ဂိုတာဘာယာဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရရဲ႕ အႀကီးမားဆုံးအမွားက အခြန္ေလွ်ာ့ခ်လိုက္တာပါ။

၀င္ေငြခြန္၊ စီးပြားေရးခြန္အပါအ၀င္ အခြန္အမ်ိဳးအစားအားလုံးကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ၿပီး တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဂ်ီဒီပီက ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားပါတယ္။

႐ုရွား၏က်ဴးေက်ာ္မႈ

ယူကရိန္းကို ႐ုရွားက က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္မႈဟာ ကမာၻ႔ေလာင္စာဆီနဲ႔ စားနပ္ရိကၡာ ဖူလႈံမႈကို ထိခိုက္ေစခဲ့ၿပီး စီးပြားေရးက်ပ္တည္းေနတဲ့ သီရိလကၤာမွာေတာ့ ဒီဒဏ္ဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဆိုး႐ြားသြားေစခဲ့ပါတယ္။

သီရိလကၤာဟာ ေလာင္စာဆီကို ျပည္ပကေန အဓိက တင္သြင္းရတာျဖစ္ၿပီး ယူကရိန္းစစ္ပြဲေၾကာင့္ ဆီေစ်းအလြန္အမင္း ျမင့္တက္ကာ ေနာက္ပိုင္းမွာ မတင္သြင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။  

သီရိလကၤာကို လာေရာက္လည္ပတ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြရဲ႕ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ႐ုရွား၊ ယူကရိန္း၊ ပိုလန္နဲ႔ ဘီလာ႐ုဇ္တို႔ျဖစ္ၿပီး ယူကရိန္းစစ္ပြဲေၾကာင့္ ဒီႏိုင္ငံကလူေတြ အေပ်ာ္ခရီးထြက္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေန မရွိေတာ့ဘဲ ဒါကလည္း သီရိလကၤာရဲ႕ စီးပြားေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။

အေထြေထြ အၾကပ္အတည္း

လက္ရွိမွာေတာ့ သီရိလကၤာႏိုင္ငံဟာ နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ အေထြေထြ ၾကပ္တည္းမႈကို ရင္ဆိုင္ေနရၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ေဆး႐ုံေတြမွာ ေဆး၀ါးနဲ႔ အျခားပစၥည္းေတြ ျပတ္ေတာက္လာၿပီး၊ အေျခခံစားေသာက္ကုန္ေတြ၊ ေလာင္စာဆီေတြကိုလည္း အလြယ္တကူ ၀ယ္လို႔မရေတာ့ပါဘူး။

ျပည္ပကေန လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းဖို႔နဲ႔ ျပည္ပေႂကြးၿမီ ဆပ္ဖို႔အတြက္ သီရိလကၤာဟာ ေဒၚလာ ၄ ဘီလီယံေလာက္ ခ်က္ျခင္းလိုအပ္ေနပါတယ္။


====================================
END /251