ရွီအာ မြတ္စလင္မ္ မ်ား အေရးႀကီး အကီဒါ မ်ား မွ ၄ခု အေၾကာင္း

(၇)နမာဇ္
ႏွစ္ခုအား
တစ္ခ်ိန္တည္း၌
ေပါင္းဖတ္ျခင္း။


ဥပေဒသ

နမာဇ္သည္အဖန္ဆင္းခံႏွင့္ဖန္ဆင္းရွင္အၾကားအေရးအႀကီးဆံုး ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပဲ့ထိန္းဖို႔အေကာင္းဆံုးဝစီ လာ၊ မိမိကိုယ္စမ္းစစ္ျပဳျပင္ဖို႔၊မိမိကိုယ္တည္ေဆာက္ဖို႔အေကာင္းဆံုးအကူအညီ၊မေကာင္းမႈမ်ားမွတားျမစ္ေပးေသာအရာ၊အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္အနီးကပ္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္ေပးေသာအရာျဖစ္ေပသည္။
နမာဇ္ေဇဂ်မာအတ္သည္မြတ္စလင္မ်ားအားအင္အား၊စုစည္း၊စည္း လံုုးမႈႏွင့္၊ဘဝအတြက္ႏိုးႂကြတက္ႂကြမႈကိုျဖစ္ေစပါသည္။
နမာဇ္သည္တစ္ေန႔တာဝတ္ျပဳရာ၌(၅)ႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး၊မႏုႆလူသား၏ႏွလံုးသားႏွင့္ဝိညဥ္အားသန္႔စင္ေအာင္ျပဳေပးေသာအရာသည္လည္း“မကုန္မခမ္း ႏိုင္ေသာ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏ေက်းဇူးေတာ္သည္ပင္မ” နမာဇ္ျဖစ္ေပသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္အားမိမိ၏မ်က္လံုုးေတာ္အလင္းေရာင္အျဖစ္မိန္႔ေတာ္မူထားေပသည္။
قُرَّةُ عَيْنِى فِى الصَّلاَةِ
ထိ႔ုအျပင္မိုအ္မင္အတြက္ေမရာဂ်္အျဖစ္မိန္႔ေတာ္မူထားသည္။
الصَّلَوةُ مِعْرَاجُ الْمُؤْمِن
နမာဇ္သည္သီလ၊သမာဓိရွိသူမ်ားအားအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံ ေတာ္ဝယ္နီးကပ္မႈကိုျပဳေဆာင္ေပးေတာ္မူသည္။
الصَّلاَةُ قُرْبَانُ كُلُّ تَقِىٍّ
ဤေနရာ၌ကၽြန္ေတာ္တင္ျပသည္မွာေန႔စဥ္နမာဇ္ဝတ္ျပဳရေသာ(၅) ႀကိမ္နမာဇ္ျဖစ္ပါသည္။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သည္ဤနမာဇ္မ်ားကိုသတ္မွတ္ထားေသာအခ်ိန္အတြင္းဝတ္ျပဳရန္ဝါဂ်စ္(ပ)အျဖစ္အမိန္႔ေပးထားပါ သည္။
နမာဇ္ကို(၎အခ်ိန္ထက္)ေစာ၍ဖတ္ခဲ့လွ်င္နမာဇ္မပိုင္ေခ်။သို႔မ ဟုတ္ပါက၎နမာဇ္ကိုအခ်ိန္(၃)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ရြတ္မည္ဆိုလွ်င္လည္း ဇဟိုရ္၊အစဲရ္တြဲၿပီး၎မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာတြဲၿပီးဖတ္ႏိုင္ပါသည္။
အိုလမာေယရွီအာ(အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ))ေနာက္လိုက္မ်ားအား လံုးအေနျဖင့္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္အား(၃)ႀကိမ္အျဖင့္ဖတ္ခြင့္ရွိေၾကာင္းဆိုထား၏။သို႔ေသာနမာဇ္တိုင္းကိုသတ္မွတ္ထားခ်ိန္အတိုင္းဖတ္လွ်င္ပိုမို၍ျမင့္ျမတ္ေပသည္။
သို႔ေသာ္စြန္နီပညာရွင္အမ်ားစုသည္အာရဖာကြင္းျပင္၌ေန႔လည္ နမာဇ္ေဇဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္တြဲဖတ္ျခင္း၊အီးဒ္ေဒကုရ္ဘာန္ည၌မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ ေအရွာတြဲဖတ္မွျခင္းမွအပက်န္အခိ်န္မ်ား၌(၅)ႀကိမ္ဝတ္ျပဳရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုဆိုထားေပသည္။
ထို႔အျပင္ေျမာက္မ်ားစြာေသာစြန္နီေဖကာပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ လမ္းခရီး၊မိုးရြာေနခ်ိန္၊ဂ်မာအတ္မျဖစ္ခ်ိန္၌နမာဇ္မ်ားကိုေပါင္းဖတ္ႏိုင္ ေၾကာင္းျပဆို ထားပါသည္။
ရွီအာဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္ကို(၃)ႀကိမ္အတြင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း၊(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခ်ိန္ဖတ္လွ်င္ပိုမို၍ျမင့္ျမတ္ေၾကာင္းဆိုထားပါသည္။ေပါင္းဖတ္ျခင္းသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္လက္မွလူထုအတြက္ခ်ီးျမႇင့္ထားေသာလြယ္ကူမႈ၊တစ္ခုျဖစ္ေစၿပီး၊အစၥလာမ္၏ဝိညဥ္ဟု လည္းေခၚဆိုထားပါသည္။
အေတြ႔အႀကံဳအရနမာဇ္ငါးႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္ဖို႔အေရးေပးထား ျခင္းသည္နမာဇ္ကိုေမ့ေလ်ာ့ျခင္း၊အေလးမထားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ဤကဲ့သုိ႔(၅)ႀကိမ္ဖတ္ရမည္ကိုအေလးေပးျခင္းျဖစ္ေပသည္။လူအေတာ္မ်ားမ်ား သည္အလုပ္မအား၍ဟုနမာဇ္ႏွင့္ေဝးေနၾကေပသည္။
= = =
အစၥလာမ္အသိုင္းအဝိုင္း၌နမာဇ္ကို(၅)ႀကိမ္အျဖစ္သာဖတ္ရမည္ဟုတိုက္တြန္းျခင္း၏ရလဒ္
အစၥလာမ္သာသနာအေနျဖင့္အာရဖာေန႔၊အီးဒ္ေဒကုရ္ဘာန္ညတြင္နမာဇ္ေပါင္းဖတ္ခြင့္ျပဳထားပါသနည္း?
စြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္အမ်ားစုသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ ဟဒီးစ္ေတာ္ အကူအညီျဖင့္လမ္းခရီး၌၊မိုးရြာသြန္းေနခ်ိန္၌အဘယ္ေၾကာင့္ ေပါင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊အတိတ္ျဖစ္ျဖစ္၊လက္ရွိကာလအတြက္ျဖစ္ျဖစ္ေပါင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းဆိုေသာအခ်က္ကိုေတြ႔ရွိရေပသည္။
ယခုမ်က္ေမွာက္ကာလတြင္လူထု၏ဘဝသည္လံုးဝေျပာင္းလဲေန ၿပီးျဖစ္ပါသည္။စက္႐ံုမ်ား၊႐ံုးမ်ား၌အလုပ္လုပ္ေနၾကၿပီး၊ေက်ာင္းသား/သူမ်ားအတြက္စာသင္ေနရသည့္အခ်ိန္မ်ားေနသျဖင့္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္အား(၅)ခ်ိန္အ တြင္းဖတ္ဖို႔အရမ္းခက္ခဲေနေပသည္။
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္ရွီအာေအမာမ္(အ.စ)မ်ား၏ရီဝါယတ္အကူအညီျဖင့္နမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ျခင္းလူထုအတြက္၎တုိ႔ကိစၥလည္း ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၿပီး၊နမာဇ္ကိုအခ်ိန္အတြင္း၌လည္း ဖတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး၊နမာဇ္ဖတ္သူအေရအတြက္မွာလည္းပိုမိုမ်ားလာေပ မည္။





နမာဇ္ကို(၅)ခိ်န္ဖတ္ရမည္ဆိုပါကနမာဇ္ႏွင့္ေဝးမည္အေရအတြက္မ်ားလာ ၿပီးနမာဇ္မဖတ္ပဲေနၾကေတာ့မည္။
ဤအတြက္ေၾကာင့္အဟ္ေလစြႏၷတ္၏(တကမာၻလံုးရွိ)လူငယ္အမ်ားစုနမာဇ္မဖတ္ၾကေတာ့ေခ်။သို႔ေသာ(တကမာၻလံုးရွိ)ရွီအာလူငယ္အမ်ားစု သည္ဤကဲ့သို႔မဟုတ္ေခ်။
ပို၍ေကာင္းသည္ကား - بُعِثْتُ إلَى الشَّرِيعَةِ السَّمْحَةِ السَّهْلَةِ အတိုင္းႏွင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခိ်န္ဖတ္လွ်င္ပို၍ျမင့္ျမတ္သည္ဟုဆိုထားသည္ကိုအေရးေပးၿပီးဟဒီးစ္ကိုလည္းလိုက္နာ ရာျဖစ္ေအာင္၊လူထုအား(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၃)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ေပး ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ဤကဲ့သုိ႔ခြင့္ျပဳေပးျခင္းျဖင့္လူထုအေနျဖင့္အလုပ္တစ္အားမ်ား၍ နမာဇ္(၅) ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္အတြင္းမဖတ္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းမရွိေတာ့ေခ်။
ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ယခုအခ်ိန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၊တမန္ေတာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္၁၂ပါးေသာေအမာမ္မ်ား၏ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုေလ့လာဖတ္႐ႈၿပီး၊ဤကိစၥကိုအမုန္းမပြား၊တစ္ယူမသန္ဘဲေျဖရွင္းၾကပါမည္။
= = =
နမာဇ္ႏွစ္ခုအားေပါင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား
အဟ္ေလစႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာက်မ္းကိုး၊က်မ္းကားမ်ားျဖစ္ သည့္ဘုခါရီ၊စဟီးမြတ္စလင္၊စိုနန္ေနေသရ္ေမဇီး၊ေမာင္းသာေအမာလစ္(ခ)၊မြစ္နက္ေဒအဟ္မဒ္၊စူနန္ေနစာအီး၊မြစ္စႏွစ္ဖ္အဗ္ဒြလ္ရာဇက္(က)စသည္ ျဖင့္အနည္းဆံုးရီဝါယတ္ေတာ္(၃၀)နမာဇ္ႏွစ္ခုအားခရီး၌မဟုတ္၊မိုးမရြာ၊ အႏၱရာယ္မရွိ ခ်ိန္၌ပင္ဖတ္ခဲ့ေၾကာင္းလာရွိေပသည္။
ဤရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္ေက်ာ္ၾကားေသာသာဝကေတာ္ႀကီး(၅)ပါးထံမွတစ္ဆင့္ျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
၁။အဗ္ေနအဘာစ္(ရ.သြ)
၂။ဂ်ေဗရ္အဗ္ေနအဗ္ဒြလႅာဟ္အန္ဆာရီ(ရ.သြ)
၃။အဗ္ဒြလႅာဟ္အိုမာရ္(ရ.သြ)
၄။အဗူဟိုရိန္းယာ(ရ.သြ)
၅။အဗူအိုင္းယူးပ္အန္ဆာရီ(ရ.သြ)
အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုစာ႐ႈသူမ်ားအတြက္တင္ျပပါမည္။
၁။အဗူဇိုဗိုင္းရ္စအီးဒ္ဗင္ဂ်ဘီးရ္သည္အဗ္ေနအဘာစ္ထံမွတစ္ဆင့္တင္ျပ သည္မွာ-

عليه وآله) الظهر والعصر جميعاً بالمدينة فى غير خوف صلّى رسول الله(صلى الله
و لا سفر
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အႏၱရာယ္မရွိခ်ိန္၊ခရီးမဟုတ္ခ်ိန္၌ ပင္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္နမာဇ္ႏွစ္ခုအားေပါင္းၿပီးဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”
အဗူလ္ကဘီးရ္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဤကဲ့သို႔အဘယ္ေၾကာင့္လုပ္ရပါသနည္းဟုစအီးဒ္ဗင္ဂ်ဘီးထံေမးျမန္းေလ၏။
စအီးဒ္ေျပာၾကားသည္မွာ-
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္လည္းအထက္ကေမးခြန္းကိုအဗ္ေနအဘာစ္ထံေမးျမန္းခဲ့ေလရာအေျဖေပးသည္မွာ-
يَحْرَجَ أحداً من أمّته أراد أن لا
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ကား၎၏အြန္ မသ္ေနာက္လိုက္၊ေနာက္သားမည္သူတစ္ေယာက္မွ်မပင္ပန္းရန္ျဖစ္ေပ သည္။”
၂။အဗ္ေနအဘာစ္ကဆင့္ျပန္သည့္အျခားဟဒီးစ္ေတာ္သည္ကား-
الظهر و العصر و المغرب و العشاء فى المدينة جمع رسول الله(صلى الله عليه وآله)بين
فى غير خوف و لا مطر
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မဒီနာေရႊၿမိဳ့ေတာ္၌အႏၱရာယ္မရွိ၊မိုးမရြာဘဲနမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ခဲ့ပါသည္။”
အဗ္ေနအဘာစ္က တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားရည္ရြယ္ခ်က္သည္အ ဘယ္အရာျဖစ္ပါသနည္းဟုေမးျမန္းရာ-
أراد أن لا يحرج
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မိမိအြန္မသ္ေနာက္လိုက္ေနာက္ သားမြတ္စလင္မည္သူတစ္ေယာက္မွ်မပင္ပန္းရန္ျဖစ္ေပသည္။”
၃။အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ရွာဖီးက္ဆင့္ျပန္သည္ကား-
بدت النجوم و جعل الناس يقولون خطبنا ابن عبّاس يوماً بعد العصر حتّى غربت الشمس و
: لا يتنى : الصلوة، الصلوة فقال الصلاة الصلاة! قال فجائه رجل من بنى تميم لا يفتر و رأيت رسول الله(صلى الله عليه وآله)جمع بين الظهر:عبّاس أتعلمنى بالسنّة، لا أمّ لك ثمّ قال

عبدالله بن شقيق: فحاك فى صدرى من ذلك شىء فأتيت والعصر والمغرب والعشاء قال
اباهريرة فسألته، فصدّق مقالته
တစ္ေန႔၌အဗ္ေနအဘာစ္သည္ကၽြႏ္ုပ္တို႔အားေနဝင္ၿပီး၊ၾကယ္မ်ား ထြက္လာခ်ိန္အထိခြသ္ဘာေပးေလသည္။
လူထုအေနျဖင့္နမာဇ္၊နမာဇ္ဟုအသံေပးၿပီးေနာက္၊ဗနီသမင္(မ)မ်ိဳးႏြယ္မွလူတစ္ေယာက္သည္လာၿပီးအဗ္ေနအဘာစ္အားနမာဇ္၊နမာဇ္ဟုဆိုေလ၏။
အဗ္ေနအဘာစ္အေနျဖင့္“မင္းကငါကိုစြႏၷတ္ေသရစူရ္အသိေပးေနတာ လား?ဟုေမးေလ၏။
“အိုအေျခအျမစ္မရွိသူ၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းၿပီးဖတ္ခဲ့ေတာ္မူ၏။”
အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ရွာဖီးက္အေနျဖင့္ေျပာၾကားသည္မွာ-
“ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္သံသယရွိ၍အဗူဟိုရိန္းယာကိုေမးျမန္းၾကည့္ရာ၌အဗ္ ေနအဘာစ္စကားမွန္ေၾကာင္းသိရေလသည္။”
၄။ဂ်ေဗရ္ဗင္ဇိုင္(ဒ)ဆင့္ျပန္သည္မွာ-
အဗ္ေနအဘာစ္တင္ျပသည္မွာ-
جميعاً و ثمانياً جميعاً صلّى النبى(صلى الله عليه وآله) سبعاً


“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္(၇)ရကအတ္ႏွင့္(၈)ရကအတ္ကို ေပါင္း၍ဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”
ဆိုလိုသည္မွာ-မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာ(၇)ရကအတ္၊ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္ (၈) ရကအတ္ကိုဆိုလိုခ်က္ျဖစ္ေပသည္။)
၅။စအီးဒ္ဗင္ဂ်ဘီးရ္အေနျဖင့္အဗ္ေနအဘာစ္ဆီမွဆင့္ျပန္သည္မွာ-
الظهر والعصر و بين المغرب و العشاء بالمدينة جمع رسول الله(صلى الله عليه وآله)بين
عبّاس: ما أراد بذلك؟ قال: أراد أن لا يحرج أمّته من غير خوف و لا مطر قال : فقيل لابن
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မဒီနာေရႊၿမိဳ့ေတာ္၌အႏၱရာယ္မရွိ၊မိုးမရြာဘဲနမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ခဲ့ေပသည္။”
အဗ္ေနအဘာစ္အားေမးျမန္းရာ“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မိမိအြန္ မသ္အားမပင္ပန္းေစလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟုေျဖၾကားခဲ့ေပသည္။ ”
၆။အဟ္မဒ္ဗင္ဟန္ဗဲရ္သည္အထက္ပါဟဒီးစ္ႏွင့္တူေသာဟဒီးစ္ကိုမိမိက်မ္းမိုစ္နက္၌အဗ္ေဒအဘာစ္မွတစ္ဆင့္ေရးသားထားေပသည္။ ၇။ေအမာမ္မာလစ္ေက်ာ္ၾကားေသာ(စြန္နီေအမာမ္)သည္မိမိ၏က်မ္း (ေမာင္းသာ)၌မဒီနာၿမိဳ့အေၾကာင္းေရးသား၍အဗ္ေနအဘာစ္၏ရီဝါယတ္ကို
ေရးသားထားသည္။
جميعاً و المغرب و العشاء جميعاً صلّى رسول الله(صلى الله عليه وآله)الظهر والعصر
فى غير خوف و لا سفر
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အႏၱရာယ္မရွိ၊မိုးမရြာေသာ္လည္းနမာဇ္ဇ ဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ ”
၈။မြစ္နဖာ္အဗ္ဒြလ္ဟဇတ္(က)က်မ္း၌အဗ္ဒြလႅာဟ္အဗင္ေနအိုမာရ္ကတင္ ျပသည္မွာ-
الله(صلى الله عليه وآله) مقيماً غير مسافر بين الظهر والعصر و المغرب جمع لنا رسول
فقال رجل لابن عمر : لم ترى النبى(صلى الله عليه وآله)فعل ذلك؟ قال: لأن لا يحرج
جمع رجل أمّته ان
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ခရီး၌မဟုတ္ဘဲနမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္ကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”
တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကအဗ္ေနအိုမာရ္ထံေမးျမန္းရာ-အေျဖေပး သည္ကား-
အြန္မသ္ေနာက္လိုက္ထဲမွမည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ်အပင္ပန္းခံဖို႔မလို ေအာင္ျဖစ္ပါသည္။(ဒုကၡမျဖစ္ေအာင္ျဖစ္ေပသည္။)

၉။ဂ်ေဗရ္ဗင္အဗ္ဒြလႅာဟ္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-
والمغرب والعشاء فى المدينة جمع رسول الله(صلى الله عليه وآله) بين الظهر والعصر
للرخص من غير خوف و لا علّة
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အျခားအခက္အခဲမ်ားမရွိခ်ိန္၌ပင္အြန္မသ္အေနျဖင့္နမာဇ္ေပါင္းဖတ္ခြင့္ရရန္၊နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္း၍ဖတ္ေတာ္မူ၏။ ”
၁၀။အဗူဟို႐ုိင္ယာမွထပ္၍ေျပာၾကားသည္မွာ-
المدينة من غير خوف جمع رسول الله(صلى الله عليه وآله) بين الصلوتين فى

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အႏၱရာယ္မရွိဘဲနမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”
၁၁။အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္မစ္အူးဒ္မွဆင့္ျပန္သည္မွာ-
الأولى و العصر و المغرب و العشاء فقيل له جمع رسول الله(صلى الله عليه وآله)، بين
صنعته لئلاّ تكون أمّتى فى حرج : فقال
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မဒီနာၿမိဳ့၌နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ) ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ တစ္ဦး၊တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ေမး ျမန္းရာအြန္မသ္မပင္ပန္းေစဖို႔အတြက္ျဖစ္သည္ဟုေျဖေလသည္။”
အျခားဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားလည္းရွိပါေသးသည္။
= = =
ဤေနရာ၌ေမခြန္းႏွစ္ခုေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္တင္ျပခဲ့ေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအားလံုးသည္အဟ္ေလ စြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာက်မ္းႀကီးမ်ား၌ပါဝင္ၿပီးဆန္႔က်င္သူတိုင္းသည္ ေက်ာ္ၾကားေသာသာဝကေတာ္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။
အခ်က္ႏွစ္ခ်က္သို႔ဦးစားေပးေနပါသည္။
ပထမဦးဆံုးအခ်က္သည္-“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အထူးအခက္ အခဲမ်ားျဖစ္ေသာဥပမာ-လမ္းခရီး၌မိုးရြာသြန္းခ်ိန္၊ရန္သူ၏အႏၱရာယ္မရွိ ဘဲနမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။”
ဒုတိယအခ်က္သည္-“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ကား မိမိအြန္မသ္ေနာက္လိုက္မ်ားလြယ္ကူမႈႏွင့္မပင္ပန္းဖို႔အတြက္ျဖစ္ေပ သည္။”
ဤကဲ့သို႔ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားရွိေနသည္ကိုအျခားအခ့်ိဳလူမ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္ကိုအခက္အခဲဒုကၡျဖစ္ခိ်န္မွသာေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါသည္ဟုေစာဒကတက္ေနျခင္းသည္မွန္ကန္ပါသလား?
အမွန္တရားႏွင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏စြႏၷတ္ေတာ္ကိုမ်က္ ကြယ္ျပဳၿပီးမိမိထင္ေၾကးကိုဦးစားေပးေနရပါသနည္း?
အလႅာဟ္ႏွင့္ရစူလ္(ဆြ)သည္ခ်ီးျမႇင့္ခြင့္ျပဳထားၿပီး၊တယူသန္၊တစြတ္ထိုး၊အယူသည္းသူမ်ား(ရွီအာ)မုန္းတီးသူမ်ားအဘယ္ေၾကာင့္မြတ္စလင္ အြန္မသ္ႀကီးကိုခြင့္မေပးရပါသနည္း?
၎သူတို႔သည္မြတ္စလင္လူငယ္တစ္ေယာက္ေနရာတိုင္း၊အေျခအေနတိုင္းမြတ္စလင္ႏိုင္ငံျဖစ္ေစ၊မျဖစ္ေစ၊တကၠသိုလ္၊႐ံုး၊စက္႐ံုမ်ား၌ အစၥလာမ္သာသနာ၏အေရးအႀကီးဆံုးတာဝန္(နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကိုလြယ္ လြယ္ကူကူျဖတ္ဖို႔သေဘာမတူပါသေလာ?
ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္အစၥလာမ္ဘာသာသည္အခ်ိန္တိုင္း၊ေနရာတိုင္း ေကယာမသ္တိုင္းအထိျဖစ္သည္ဟုယံုၾကည္ထားပါသည္။
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မ်ိဳးဆက္သစ္မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ေခတ္တိုင္းကိုသိရွိေနၿပီး၊အကယ္၍(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခ်ိန္ဖတ္ဖို႔အတင္းသတ္မွတ္ လိုကလွ်င္မဖတ္သူအေရအတြက္မ်ားျပားလာမည္ကိုႀကိဳသိေနသျဖင့္မိမိ အြန္မသ္ေနာက္လိုက္၊ေနာက္သားမ်ား၊အေပၚေစတနာထားၿပီးနမာဇ္ကို လြယ္ကူမႈရွိရန္ေနရာတိုင္း၊သတ္မွတ္ထားေသာအခ်ိန္အတြင္းေပါင္းဖတ္ခြင့္ေပးထားေပသည္။
وَ مَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى الدِّينِ مِنْ حَرَج
(မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌အတင္း(၅)ႀကိမ္နမာဇ္အား(၅)ခ်ိန္ဖတ္ရမည္ဟုဆိုသ ျဖင့္နမာဇ္ဖတ္သူလူဦးေရမွာနည္းသြားေခ်သည္။လက္ေတြ႔ပင္တည္း။)
ကုရ္အာန္ကမိန္႔ထားသည္မွာဒီး(န္)သာသနာ၌အသင္တို႔အတြက္ မည္သည့္အက်ပ္အတည္းမွခဲယဥ္းမႈမွ်မရွိေခ်။
၂။သံုးခ်ိန္အတြင္း(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ႏွင့္ကုရ္အာန္

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္အားနမာဇ္အခ်ိန္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ေလ့လာသည့္အခါသံုးႀကိမ္သာရွိေၾကာင္းအာယတ္ေတာ္(၂)ပါးကိုေလ့လာႏိုင္ မည္ျဖစ္ပါ သည္။သို႔ေသာ္အခ့်ိဳသူမ်ားသည္အာယတ္ေတာ္ရွိေနပါလ်က္(၅) ႀကိမ္နမာဇ္ ကို(၅)ခ်ိန္သာဖတ္ရမည္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုခဏခဏေျပာေနျခင္းသည္အံ့ဩစရာပင္။
နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္လွ်င္ျမင့္ျမတ္ေၾကာင္း၊ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ လက္ခံပါသည္။ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္လည္းပဲအခ်ိန္ရသည့္အခါ၊အစဥ္ေျပသည့္
အခါ၌၊နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္ဖို႔ႀကိဳးစားပါသည္။ဤေနရာတြင္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုဆိုေနျခင္းကိုေမးျမန္းလိုက္ ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ပထမအာယတ္စူရဟ္ဟူးဒ္အာယတ္ေတာ္(၁၁၄)ျဖစ္ပါသည္။
مِنَ اللَّيْلِ وَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَىِ النَّهَارِ وَزُلَفاً
“အိုတမန္ေတာ္အသင္သည္ေန႔၏အစိတ္အပုိင္းႏွစ္ခုႏွင့္ည၏အ စိတ္အပုိင္းအတြက္နမာဇ္ကိုဖတ္ရြတ္ပါေလ။”
طرفى النهار ဟုသံုးထားျခင္းမွာနမာဇ္ဖဂ်္ကိုဆိုလိုပါသည္။မနက္ ေဝလီေဝလင္းဖတ္ရြတ္ရပါသည္။ထို႔အျပင္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၏အခ်ိန္သည္
ေနဝင္ခ်ိန္ထိရွိေၾကာင္းအာယတ္ေတာ္အရရွင္းလင္းစြာသိႏိုင္ေပသည္။
သို႔ေသာ္ زلفاً من الليل ကိုဂ႐ုျပဳလွ်င္ زلف စကားလံုးသည္ مختار الصحاح ႏွင့္ كتاب مفردات အဘိဓာန္မ်ားေလ့လာၾကည့္လွ်င္ زلفة ၏အမ်ားကိန္းျဖစ္ ေၾကာင္း၊ည၏ပထမဦးဆံုးအစိတ္အပိုင္းဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္။ဆိုလိုသည္ မွာမဂဲရစ္(ဂ) ႏွင့္ေအရွာျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဝတ္ျပဳခဲ့ျခင္းသည္လံုးဝ၊ျမင့္ျမတ္မႈအတြက္ျဖစ္ေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္လည္းလက္ခံပါသည္။သို႔ေသာ္အာယတ္၏ဆိုလိုခ်က္ကိုမ်က္ကြယ္ျပဳ ၿပီး၊အျခားအဓိပၸါယ္မ်ားေကာက္ေနၾကပါသနည္း?
ဒုတိယအာယတ္
စူရဟ္အစ္ရအ္( اسراء )အာယတ္ေတာ္အမွတ္၇၈ျဖစ္ပါသည္။
اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُوداً أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ
“နမာဇ္ကိုေနမြန္းတည့္ခ်ိန္ဇဟိုရ္မွစ၍ည၏အေမွာင္လႊမ္းသည့္အခ်ိန္အထိ ဖတ္ရြတ္ပါေလ။ထိုနည္းတူစြာကုရ္အာန္ေနဖဂ်္(နမာဇ္ဖဂ်္)ကိုလည္းဖတ္ ရြတ္ပါေလ။ ”
دلوك ၏အဓိပၸါယ္မွာဆြဲေဆာင္ျခင္းဟုျဖစ္ၿပီး၊ဤေနရာ၌ေနမင္းက ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္အထိဆြဲေဆာင္လာသည္။ေနမြန္းတည့္ခိ်န္ကိုဇဟိုရ္အခ်ိန္ဟုဆိုလိုပါ သည္။
غسق الليل အဓိပၸါယ္သည္ည၏အေမွာင္ဟုအဓိပၸါယ္ရၿပီးအခ့်ိဳအေနျဖင့္ ည ၏ပထမဆံုးအစိတ္အပိုင္းဟုအက်ယ္ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။
အခ့်ိဳအေနျဖင့္ညသန္းေခါင္ကိုထၿပီး၊ مفردات အဘိဓာန္၌ညဥ့္နက္ခ်ိန္၊ သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္ကိုဆိုလိုထားေပသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍ دلوك شمس ဆိုသည့္ဇဟိုနမာဇ္ဖတ္ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး၊ غسق الليل ဆိုသည္မွာေနာက္ဆံုးမဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာျဖစ္ၿပီး၊ကုရ္အာန္ေနဖဂ်္ဆိုသည္မွာနမာဇ္ဖဂ်္ျဖစ္ပါသည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစအာယတ္ေတာ္အရ(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၃)ခ်ိန္သာျပဆိုထားၿပီး၊(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၃)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းအေထာက္အထားျဖစ္သြားေပသည္။
ဖခ္ရဇီးသည္အထက္ပါအာယတ္ေတာ္အားသဖ္စီးျပဳလုပ္ထားသည္မွာစိတ္ဝင္စားစရာပင္။
တင္ျပရမည္ဆိုလွ်င္-
الغسق بظهور أوّل الظلمة ـ و حكاه عن ابن عبّاس و عطا و النضر بن شميل إن فسرنا
عبارة عن أول المغرب و على هذا التقدير يكون المذكور فى الاية ـ كان الغسق
الزوال و وقت أول المغرب و وقت الفجر، و هذا يقتضى أن يكون ثلاث اوقات وقت
العصر فيكون هذا الوقت مشتركاً بين الصلوتين و أن يكون الزوال وقتاً للظهر و والعشاء فيكون هذا الوقت مشتركاً أيضاً بين هاتين الصلوتين فهذ أول المغرب وقتاً للمغرب
بين الظهر والعصر و المغرب و العشاء مطلقاً يقتضى جواز الجمع
غسق ၏အဓိပၸါယ္မွာည၏ပထမဆံုးဦးအစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။ အဗ္ေနအဘာစ္၊အသာဗင္ရွာမီးလ္တို႔၏အဓိပၸါယ္ဖိုဆုိသည္လည္းဤအ တိုင္းျဖစ္ေလ၏။ غسق မဂဲရစ္(ဂ)၏ပထမဆံုးအခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။သို႔ျဖစ္ ပါ၍အာယတ္ေတာ္ပါရွိသည္မွာအခ်ိန္(၃)ခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။
ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္၊မဂဲရစ္(ဂ)၏ပထမဆံုးအခ်ိန္(ညအခ်ိန္)၊ဖဂ်္ရ္မိုး ေသာက္ခ်ိန္၊သို႔ျဖစ္ပါ၍ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္သည္နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊ခ်ိန္ျဖစ္ ၿပီး(တစ္ခ်ိန္ႏွင့္တစ္ခ်ိန္ဆက္ေနပါသည္။)၊မဂဲရစ္(ဂ)၏ပထမဆံုးအခ်ိန္ သည္ နမာဇ္မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာျဖစ္ပါသည္။(တစ္ခ်ိန္ႏွင့္တစ္ခ်ိန္ဆက္ေနပါသည္။)
အားလံုး၏ရလဒ္သည္ကား-နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ ေအရွာကို ေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိေၾကာင္းျဖစ္ေပသည္။
ဖခ္ရဇီးသည္ဒီအထိအာယတ္ေတာ္၏ဆိုလိုခ်က္ကိုေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ျပေနၿပီး၊ေ႔ရွ၌ဆက္၍နမာဇ္ႏွစ္ခုအားအခက္အခဲမရွိဘဲ၊လမ္းခရီး၌မဟုတ္ဘဲ၊ဖတ္ပိုင္ခြင့္မရွိေၾကာင္းသက္ေသအေထာက္အထားကၽြန္ေတာ္မွာရွိ သည့္ အတြက္၊ဤအာယတ္ေတာ္၏ဆိုလိုခ်က္မွာ-အခက္အခဲမ်ားရွိေန ခ်ိန္၌ နမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ရမည္ဟူ၍ျဖစ္ေပသည္။
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္(မကာရမ္းရွာရာဇီး)ဖစ္ရဇီးအားေျပာၾကားျခင္း မွာ-နမာဇ္ႏွစ္ခုကိုအခက္အခဲမ်ားရွိေနခ်ိနမွသာေပါင္းဖတ္လိုရသည္ဟူ ေသာ္အေထာက္အထားတစ္ခုကိုမွ်မေတြ႔ရဘဲ၊ဆန္႔က်င္ဘက္အခက္အခဲမရွိလဲေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိသည္ဆိုေသာရီဝါယတ္ေတာအေျမာက္အမ်ားပါရွိေပသည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အခက္အခဲမ်ားမရွိဘဲ၊နမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း၊အြန္မသ္အတြက္လြယ္ကူမႈႏွင့္မပင္ပန္းေစရန္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုေ႔ရွ၌ေဖၚျပထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါအာယတ္အားအခက္အခဲရွိခ်ိန္၌ေပါင္းဖတ္ျခင္းကိုဆိုလိုသည္ဟုဘယ္လိုေကာက္ႏႈတ္လိုက္ပါသလဲ?
علم اصول အရဤလုပ္ရပ္သည္မမွန္ကန္ေခ်။
ဘယ္သို႔ဆိုေစအထက္ပါအာယတ္၏ရွင္းရွင္းေလးဆိုလိုထားေသာ(၃)ခ်ိန္ကိုေျပာင္းလဲလို႔မရေပ။
= = =
အထက္ေဖၚျပပါအားလံုးကိုၿခံဳငံု၊သံုးသပ္၍ရလဒ္အေျဖထုတ္ရမည္ဆိုလွ်င္

၁။က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္တြင္(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကိုအခ်ိန္(၃)ခ်ိန္ကိုသာမိန္႔ဆို ထားေပသည္။
၂။စြန္နီ၊ရွီအာရီဝါယတ္က်မ္းမ်ားအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္ကိုအခက္အခဲမရွိဘဲေပါင္းဖတ္ကာ၊အြန္မသ္ေနာက္လိုက္မ်ားကိုမပင္ပန္း ရန္အတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္းပါရွိေပသည္။
(ဘာသာျပန္။အာယာသြလႅာဟ္သည္ဤစာအုပ္၌ရွီအာက်မ္းမ်ားကိုမတင္ျပထားေပ။ရွီအာအားလံုးသည္ေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္၊ရွိသည္ဟုလက္ခံထားသျဖင့္၎တို႔၏က်မ္းမ်ားကိုမေဖၚျပထားျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။)
၃။နမာဇ္ကို(၅)ႀကိမ္ဝတ္ျပဳလွ်င္ပိုျမင့္ျမတ္ေပသည္။သို႔ေသာ္အတင္းခဏ၊ခဏ(၅)ႀကိမ္တိုင္းကို(၅)ခ်ိန္သာဖတ္ရမည္ဟုေျပာျခင္း၊ေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိ လ်က္ လက္မခံျခင္းျဖင့္လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၊အထူးသျဖင့္မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား နမာဇ္ႏွင့္ေဝးသြားေပလိမ့္မည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ေပါင္းဖတ္ျခင္းကိုမျငင္းပယ္ဖို႔တာဝန္ရွိေပသည္။
အနည္းဆံုးစြန္နီအိုလမာမ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္ေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ကိစၥအတြက္မိမိ၏လူငယ္၊လူရြယ္မ်ားကိုအဟ္ေလဘိုက္ဓမၼသတ္အေပၚက်င့္သံုးခြင့္ေပးသင့္ေပသည္။သာဓကအားျဖင့္ဂ်ာေမအဇ္ဟရ္(အီဂ်စ္)ေက်ာင္းအုပ္၊





ပညာရွင္ႀကီး႐ိႈက္ခ္မဲဟ္မူးဒ္ရွာလ္သူးစ္သည္“ေဖကာဂ်ာဖရီ”အေပၚက်င့္သံုးခြင့္ ႏိုင္ေၾကာင္း“ဖသ္ဝါ”ေပးထားသကဲ့သို႔ျဖစ္၏။
= = =
ကၽြန္ေတာအေနျဖင့္ေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိေၾကာင္းကိုလက္ခံဖို႔ထပ္ၿပီး ေမတၱာ ရပ္ခံ အပ္ပါသည္။ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌ေျမာက္မ်ားစြာေသာ အလုပ္သမားမ်ား၊ဝန္ထမ္းမ်ား၊ေက်ာင္းသား/သူမ်ား၊တကၠသိုလ္ေက်ာင္း သား/သူမ်ား(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္ဖို႔အရမ္းခက္ခဲက်ပ္တည္းခဲယဥ္းေပသည္။
ဒီလိုအေျခအေန၌လူထုအေနျဖင့္အေၾကာင္းျပၿပီးနမာဇ္ကိုမစြန္႔ လြတ္ရန္အတြက္တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)၏ေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိသည္ဟုဆိုေသာ ခြင့္ျပဳခ်က္ကိုလက္မခံသင့္ပါသေလာ?
စြႏၷတ္ကိုအတင္းလုပ္ခိုင္းသျဖင့္ဝါဂ်စ္(ပ)ကိုစြန႔္လိုက္ျခင္းသည္မွန္ကန္ပါသလား?
=




၈။ဝိုဇူ၌
ေျခမ်က္စိ
အထိ
မဆာ။












ကုရ္အာန္ႏွင့္ေျခမ်က္စိအထိမဆာ
ဝဇူ၌ေျခမ်က္စိအထိျပဳလုပ္ျခင္းကိစၥသည္စြန္နီအိုလမာမ်ားျဖစ္မွ အဟ္ေလ့ဘိုက္(အ.စ)၏ေနာက္လိုက္ရွီအာမ်ားကိုေစာဒကတက္မႈတစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။၎တို႔ေအနျဖင့္ေျခမ်က္စိအထိမဆာျပဳျခင္းကိုဖူလုံသည္ဟုမသတ္မွတ္ဘဲ၊ေဆးေၾကာျခင္းကိုဝါဂ်စ္(ပ)ဟုသတ္မွတ္ထားၾကေပသည္။
အမွန္တကယ္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ဝဇူ၌ေျခမ်က္စိအထိျပဳလုပ္ရမည္ကိုအမိန္႔ေပးထားၿပီး၊အဟ္ေလ့ဘိုက္(အ.စ)၏ေနာက္လိုက္မ်ား၏ဤလုပ္ရပ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ကုရ္အာန္၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ ေပါင္း၃ေက်ာ္ေထာက္ခံထားေပသည္။
ေျမာက္မ်ားစြာေသာသာဝေတာ္မ်ား၊သေဗအီး(န)မ်ားအေနျဖင့္လွ်င္ေျခမ်က္စိအထိမေဆးေၾကာဘဲ၊မဆာျပဳခဲ့ၾကေပသည္။
သို႔ေသာ္ဝမ္းနည္းေလစြာ၊ရွိအာဆန္႔က်င္ဘက္အုပ္စုအမ်ားစုသည္သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားအားလုံးကိုမ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး၊ရွီအာမ်ားအားဆန္႔က်င့္ေရးဝါဒကိုလက္ကိုင္ၿပီး၊ၾကမ္းတမ္းေသာစကားလုံးမ်ားျဖင့္အဟ္ေလ့ဘိုက္(အ.စ)ေနာက္လိုက္မ်ားကိုသိကၡာခ်ေနၾကသည္။
အဗ္ေနကစီး(ေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီပညာရွင္)အေနျဖင့္မိမိ၏သဖ္စီးစာအုပ္ «تفسير القران العظيم» ၌ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္မွာ-
ရာဝါေဖစ္(ရွီအာမ်ား)အေနျဖင့္ဝဇူ၌ေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာျခင္းကိုလက္မခံၾကေခ်။၎တို႔အေနျဖင့္ပညာမဲ့မႈ၊ႏွင့္လမ္းလႊဲ၊လမ္းမွားမႈေၾကာင့္၊အေထာက္အထားအခိုင္အလံုမရွိသည္ကိုေျခမ်က္စိအထိ“မဆာ”ျပဳလုပ္ ျခင္းကိုလံုေလာက္ျပည့္စံုသည္ဟုခံယူထားၾကသည္။
၎ရွီအာမ်ားအေနျဖင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္တမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏က်င့္စဥ္၊က်င့္ရပ္အရေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာရမည္ဟုပါရွိေသာ္လည္းလက္မခံၾကေပ။အမွန္တကယ္ေျခမ်က္စိ“မဆာ”လုပ္ရမည္ဟုမိမိတို႔၏ဆိုကိုသက္ေသျပဖို႔မည္သည့္အေထာက္အထားမွ်မရွိေခ်။
ထိုနည္းတူစြာအခ့်ိဳသူမ်ားသည္“မဆာ”ကိစၥႏွင့္ပက္သက္ၿပီးေသခ်ာဂဏစြာအမွန္တရားအတြက္ေလ့လာျခင္းမျပဳပဲ၊မ်က္ကန္းသကၠလီးဒ္လုပ္၍ရွီအာမ်ားကိုပုတ္ခတ္စြပ္စြဲၾက၏။
၎တို႔အေနျဖင့္အားလံုးကို႐ိုး႐ိုးသာမန္လူသားမ်ားထင္ခဲ့ၾကၿပီးတစ္ေန႔သုေတသီမ်ား၊ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္မိမိတို႔၏ဆန္႔က်င္ဘက္ေထာက္ ၾကမည့္မဟုတ္၊ေမးခြန္းမ်ားထုတ္ၾကမည္မဟုတ္၊အစၥလာမ္သမိုင္းစာမ်က္ ႏွာ၌အရွက္ရေအာင္လုပ္ၾကမည္မဟုတ္၊ဟုထင္ခဲ့ၾကေခ်သည္။
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဤကိစၥႏွင့္ပက္သက္ၿပီးက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္ အာန္ကိုတင္ျပပါမည္။
စူရာဟ္ေယမာေအသာအာယတ္ေတာ္အမွတ္(၆)၌အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္မိန္႔ေတာ္မူသည္ကား-
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ
“အိုအီမာန္သက္ဝင္ယံုၾကည္သူအေပါင္းတို႔အသင္တို႔အေနျဖင့္န မာဇ္ဝတ္ျပဳမည့္အခါအသင္တို႔၏မ်က္ႏွာ၊လက္မ်ားကိုတစ္ေတာင္ဆစ္အထိေဆးေၾကာပါေလ၊ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်က္စိ၏အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအထိ“မဆာ” ျပဳလုပ္ပါ ေလ။
အာယတ္ေတာ္၌ أرجلكم ဆိုသည့္စကားလံုးကိုသံုးစြဲထားၿပီး رؤوسكم ဆိုသည့္စားလံုးအေပၚ၌အာရဘီသဒၵါအရ عطف ျပဳလုပ္ထားပါ သည္သို႔ျဖစ္ပါ၍ أرجلكم အား أَرْجُلَكُم လုပ္၍ဖတ္ဖတ္ أرجلِكمလုပ္၍ဖတ္ ဖတ္အာရဘီ သဒၵါအရ“မဆာ”ဟုသာအဓိပၸါယ္ထြက္မွာျဖစ္ၿပီး ေဆးေၾကာ ျခင္းဟုအဓိပၸါယ္ထြက္မည္မဟုတ္ေခ်။
= = =
အံ့ဩစရာအေၾကာင္းျပခ်က္
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အမိန္႔ဥပေဒမ်ားကိုမိမိတို႔ထင္ျမင္ယူဆခ်က္အရမေတြ႔ရွိပါကလူတကာလက္ညႇိဳးထိုးစရာျဖစ္ေအာင္အေၾကာင္းျပခ်က္ရွာေသာအုပ္စုလည္းရွိေပသည္။
၁။အဗ္ေနဟဇ္မ္၏ الأحكام فى أصول الأحكا စာအုပ္အရတမန္ေတာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ)စြႏၷတ္ႏွင့္ ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုၾကည့္႐ႈေလ့လာျခင္းျဖင့္အထက္ပါ အာယတ္ေတာ္အားمنسوخ ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီးဟုဆိုထား၏။
ေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာခဲ့ေၾကာင္းတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးစြႏၷတ္ ေတာ္၌ပါရွိေပရာ။ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္လက္ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ေျခမ်က္စိအထိ“မဆာ”ျပဳရ မည္ဟုဆိုေသာအာယတ္ေတာ္သည္ပယ္ဖ်က္သြားေခ်ၿပီ။
အမွန္တကယ္ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္ပထမအခ်က္သည္ကား-သဖ္စီးပညာရွင္မ်ားအားလံုးသည္စူရဟ္ေယမာေအဒါသည္တမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အေပၚက်ျမန္းခဲ့ေသာေနာက္ဆုံးစူရဟ္ျဖစ္ၿပီးမည္သည့္အာ ယတ္ေတာ္မွ၊ပယ္ဖ်က္ခဲ့ျခင္းမရွိေၾကာင္းလက္ခံထားေပသည္။
ဒုတိယအခ်က္သည္ကား-ေ႔ရွ၌တင္ျပမည့္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားတြင္ တမန္ ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခမ်က္စိေတာ္ကိုေဆးေၾကာခဲ့ပါသည္ဟုဆိုၿပီး၊






အျခားေျမာက္မ်ားစြာေသာေနရာမ်ား၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္္ေျခ မ်က္စိေတာ္ကိုိ“မဆာ”ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္ဟုလည္းပါရွိေပသည္။
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္အားရီဝါယတ္ေတာ္ကိုအေျခခံ ၿပီးပယ္ဖ်က္ခြင့္ရွိပါသလား? ျဖစ္ေကာျဖစ္ႏိုင္ပါသလား?
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ၿပီးခဲ့ေသာေခါင္းစဥ္မ်ား၌ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ကား- မည္သည့္အခါမဆိုရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆန္႔က်င္ လာလွ်င္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္ခ်ိန္ကိုက္ၾကည့္ရမည္။ကိုက္ညီေသာရီဝါယတ္ကိုလက္ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး၊မကိုက္ညီေသာရီဝါယတ္ကိုလက္ခံစရာမလိုေၾကာင္းဟုဆိုသည့္ပံုေသနည္းရွိေနၿပီးျဖစ္ေပသည္ဟုေ႔ရွ၌ေရးသားသီကံုးထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။
၂။ဤကဲ့သို႔ေသာအျခားစာအုပ္တစ္အုပ္ဂ်စာစ္၏ أحكام القرآنစာအုပ္အ တြဲ(၂)စာမ်က္ႏွာ(၄၃၄)တြင္ဝိုဇူ၏အာယတ္ေတာ္သည္ مجمل (အေျဖမေရ မရာ)ျဖစ္ပါေသာေၾကာင့္ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္“အဟ္ေသရားသ္”ျပဳသည့္အေနျဖင့္ေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာရေပမည္။ထိုမွသာလွ်င္ေဆးေၾကာျခင္းႏွင့္ “မဆာ”ျပဳျခင္းႏွစ္ခုစလံုးအထေျမာက္သြားမည္ျဖစ္ေပသည္ဟုဆိုထား၏။
အမွန္တကယ္ေလ့လာသံုးသပ္မည္ဆိုလွ်င္ေဆးေၾကာျခင္းႏွင့္“မ ဆာ”ျပဳျခင္း၏အဓိပၸါယ္ႏွင့္ဆိုလိုခ်က္သည္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုမတူေၾကာင္း၊ မည္သည့္အေျခအေနတြင္မဆိုေဆးေၾကာျခင္းကို“မဆာ”ဟုမဆိုႏိုင္ ေၾကာင္းေတြ႔ရွိရေပမည္။
သို႔ေသာ္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ကျပဆိုထားေသာ္အမိန္႔ကိုဆန္႔က်င္ဘက္ျပဳခြင့္ေပးထားသည္ဟုဆိုႏိုင္ေပသည္။
၃။ဖခ္ေရရာဇီးအေနျဖင့္လည္း“အကယ္၍ أرجلِكم ဟုဖတ္ၿပီး رؤوسكم အေပၚ عطف လုပ္ပါက“မဆာ”ျပဳလုပ္ဖို႔အဓိပၸါယ္ထြက္၏။သို႔ေသာ္ဤေနရာ၌ “မဆာ”ဆိုသည္မွာပြတ္သပ္ျခင္းမဟုတ္ပဲေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာရာ၌
ေရအမ်ားႀကီးမသံုးဖို႔၊ေရကိုျဖဳန္းတီးသလိုမျဖစ္ဖို႔ဆိုလိုထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု
ဆိုထား၏။
အကယ္၍က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ားကို(အ ျခားအာယတ္ေတာ္ခိုင္လံုေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုမကိုးကားပဲ)မိမိတို႔အ ထင္အတိုင္းသဖ္စီးလုပ္ပါကက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္ မ်ားအေပၚလက္ေတြ႔က်င့္သံုးဖို႔မလိုေတာ့ေခ်။“မဆာ”ကိုပြတ္သပ္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္မေကာက္ပဲ၊ေရအမ်ားႀကီးမသံုးဖို႔၊မျဖဳန္းဖို႔ဆိုၿပီးုအဓိပၸါယ္ေျပာင္း ႏိုင္လွ်င္အျခားအာယတ္ေတာ္မ်ားအတြက္လည္းအာမခံခ်က္မရွိေခ်။

= = =


အဂ်္ေသဟဒ္ကိုအေထာက္အထားအခိုင္အလံု၏ေ႔ရွ၌အသံုးျပဳ ျခင္းသည္သဖ္စီးေပရိန္း(မိမိအထင္အရသဖ္စီးလုပ္ျခင္း)သာျဖစ္ေပသည္။
အေထာက္အထားအခိုင္အလံု(က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာ ယတ္ေတာ္မ်ား)ရွိေနလ်က္“အဂ်္ေသဟဒ္”လုပ္ျခင္းကိုမေကာင္းေသာလုပ္ရပ္၊လက္မခံသင့္ေသာလုပ္ရပ္အျဖစ္ကၽြႏု္ပ္တို႔၏မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌သတ္မွတ္ထားပါသည္။အစၥလာမ္သာသနာ၏အစဦးေခတ္ကာလ၌ပင္ဤကဲ့သို႔မသတ္မွတ္ထားေခ်။
ေနာက္တစ္နည္းဆုိရလွ်င္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏က်င့္စဥ္၊က်င့္ရပ္၊က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ားကိုကၽြႏု္ပ္တို႔ျပင္းျပင္း ထန္ထန္လက္ခံသလို၊အစၥလာမ္ပထမဦးဆံုးထြန္းကားခ်ိန္ကမြတ္စလင္ မ်ားပင္ဤအဆင့္အထိမေရာက္ၾကေပ။
သာဓကအားျဖင့္အိုမာရ္အေနျဖင့္မိမိ၏ေက်ာ္ၾကားေသာစကားကိုေျပာသည္မွာ-
النبى(صلى الله عليه وآله) و أنا احرمهما متعتان كانتا محللتان فى زمن
و اعاقب عليهما متعة النساء و متعة الحج
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏လက္ထက္၌မိုသာ“ယာယီေနကာ”ႏွစ္ခုသည္မိုသာေနစာ၊မိုသာေယအဂ်္ဟလႅာဟ္ျဖစ္ေသာလည္းကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ဟရမ္သတ္မွတ္ပါသည္။မည္သူမဆိုဆန္႔က်င္ပါကအျပစ္ေပးျခင္းခံရေပမည္။”
ဤကဲ့သို႔အိုမာရ္အေနျဖင့္ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္းမည္သည့္သာဓက မွ်ေစာဒကတက္ၿပီး“ခင္ဗ်ားက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္အေထာက္အထားရွိေနပါလ်က္ႏွင့္အဘယ္ေၾကာင့္အဂ်္ေသဟဒ္လုပ္ရပါသ နည္း?”ဟုမေမးခဲ့ၾကေခ်။
အကယ္၍ကၽြႏု္ပ္တို႔ေခတ္၌အႀကီးမားဆံုးအစၥလာမ္ဓမၼသတ္ပညာ ရွင္တစ္ဦးက“ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ထိုအလုပ္သည္“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏လက္ထက္၌ပင္ဟလႅာဟ္ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္းကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဟရမ္ဟုသတ္မွတ္ပါသည္”ဟုဆိုလွ်င္အားလံုးအေနျဖင့္၎အေပၚအံ့ဩၾကၿပီး၊၎စကားကိုတန္ဖိုးမဲ့၊လက္ခံဖို႔မသင့္ေၾကာင္းဆိုၾကေပမည္။
မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ်အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏သတ္မွတ္ထားေသာဟလႅာဟ္ကိုဟရမ္၊ဟရမ္ကိုဟလႅာဟ္လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိဟုပင္ဆိုၾကေပမည္။ဆိုလိုသည္ကားအဂ်္ေသဟဒ္သည္ခိုင္လံုေသာက်မ္းေတာ္ျမတ္အ ေထာက္အထားေ႔ရွ၌မည္သူမွ်သံုးခြင့္မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။အဟ္ ကမ္ပယ္ဖ်က္ခံရၿပီဟုဆိုမရေခ်။
သို႔ေသာ္အစၥလာမ္ထြန္းကားခ်ိန္၌ဤကဲ့သို႔မဟုတ္ေခ်။
ဤအတြက္ေၾကာင့္အခ့်ိဳဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္အဟ္ကမ္ ေမေအလာဟ္ဟီအားေျပာင္းလဲဖို႔သတၱိရွိၾကသည္။လက္ရွိကိစၥဝိုဇူ၌“မဆာ” ျပဳရ မည္ဟုဆိုထားကိစၥကိုေဆးေၾကာရမည္ဟုဆိုျခင္းသည္ထင္ရွားေသာ ေျပာင္းလဲမႈတစ္ခုအတြက္သက္ေသတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
အခ့်ိဳအေနျဖင့္ေယဘုယ်အားျဖင့္ေျခေထာက္မ်ားသည္အညစ္အ ေၾကးမ်ား၊ေပေတေနသျဖင့္မဆာမလုပ္ဘဲ၊ေဆးေၾကာသင့္သည္ဟုယူဆ ေတြးေခၚၾကသည္။သို႔ေသာ္ဤယူဆေတြးေခၚမႈမမွန္ေခ်။အေၾကာင္းသည္ကား-ထိုေခတ္(အစၥလာမ္အစဦးပိုင္း)၌ဖိနပ္မစီးေသာအုပ္စုတစ္စုရွိ၏။
ဤအတြက္ေၾကာင့္အာရတ္၌အိမ္တြင္ဧည့္သည္လာသည့္အခါေျခေဆးဖို႔အစီအစဥ္မ်ားလုပ္သည့္ဓေလ့ေပၚေပါက္လာခဲ့၏။
ဤအတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။تفسير المنار ျပဳစုသူအေနျဖင့္ ဝိုဇူအာယတ္ေတာ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီး“မဆာ”အစားေဆးေၾကာရမည္ဟုအ ေၾကာင္းျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။၎အေၾကာင္းျပခ်က္သည္ကား“မဆာ”လုပ္ ျခင္းျဖင့္အက်ိဳးမရွိသည့္အျပင္ေျခ၌ကပ္ေနေသာဖုန္မ်ား၊သည္အညစ္အ ေၾကးမ်ားကိုပိုမိုတိုးပြါးေစၿပီး၊လက္ကိုပါညစ္ေပေစသည္ဟုဆိုထား၏။
ထိုနည္းတူစြာအဟ္ေလစြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာေဖကာပညာရွင္တစ္ဦးအဗ္ေနကူသေမ(ဟီဂ်ရီ၆၂၀ကြန္လြန္)အေနျဖင့္အခ့်ိဳသူမ်ား၏စကားကိုတင္ျပသည္မွာ-“ေျခေထာက္သည္အမ်ားဆံုးအခ်ိန္အခါ၌ညစ္ပတ္တတ္ ေသာေၾကာင့္ဦးေခါင္း“မဆာ”လုပ္ၿပီးေနာက္ေျခေထာက္ကုိ“မဆာ”လုပ္ဘဲ ေဆးေၾကာလွ်င္ပိုမိုသင့္ေတာ္ေလ်ာက္ပတ္၏ဟု” တင္ျပထား၏။
ဤကဲ့သို႔္ဆိုျခင္းျဖင့္“အဂ်္ေသဟဒ္”ႏွင့္“အစ္ေသဟ္စန္”ကိုက်မ္း ေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏ေပၚလြင္ထင္ရွားေနသည္အာယတ္ေတာ္ထက္ဦးစားေပးထားၿပီး“မဆာ”မလုပ္ၾကဘဲအာယတ္ေတာ္ႏွင့္မဆိုင္ေသာအေၾကာင္းျပခ်က္ကိုသံုးထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရေပသည္။
သို႔ေသာ္၎တို႔အေနျဖင့္ေမ့သြားသည္ကား-ဝိုဇူသည္သန္႔ျပန္႔၊စင္ ၾကယ္မႈႏွင့္ေအဗာဒသ္၊ခဝပ္ကိုးကြယ္မႈအားၿခံဳၿငံဳထားေသာအစဥ္အလိုက္လုပ္ေသာလုပ္ရပ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
ဦးေခါင္းအားလက္ၫိုးတစ္ေခ်ာင္းတည္းႏွင့္“မဆာ”ျပဳပိုင္ခြင့္ကိုအ ခ့်ိဳဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားကခြင့္ေပးထားသျဖင့္၊လက္ညႇိဳးးတစ္ေခ်ာင္းတည္းႏွင့္ဦးေခါင္းရွိအညစ္အေၾကးမ်ားမကြယ္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ေခ်။ထိုအတြက္ ေၾကာင့္ေျခေထာက္ကိုလည္းဦးေခါင္းကဲ့သို႔“မဆာ”ျပဳလုပ္ရေပမည္။
ေျခညစ္ပတ္လို႔ေဆးေၾကာရမည္ဆိုလွ်င္ဦးေခါင္းကိုအဘယ္ ေၾကာင့္မေဆးေၾကာၾကပါသနည္း။ေျခကိုလည္းေဆးရမည္ဟုယူဆျခင္း သည္မ႐ိုးသားေၾကာင္းထင္ရွားေနေပသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)
ဘယ္သို႔ဆိုေစကၽြႏု္ပ္တို႔သည္အေျခအေနတုိင္း၌အလႅာဟ္အရွင္ ျမတ္၏အမိန္႔ေတာ္ကိုနာခံပါသည္။မၿပီးျပည့္စံုေသာကၽြႏု္ပ္တို႔၏အသိဥာဏ္ကိုသံုးၿပီးအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အမိန္႔ေတာ္မ်ားကိုမေျပာင္းလဲႏိုင္ေခ်။
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏ေနာက္ဆံုးစူရဟ္အျဖစ္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ကိုယ္ေတာ္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)အားေပးထားသည့္အမိန္႔“မိမိ၏မ်က္ႏွာ၊ႏွင့္လက္မ်ားကိုတစ္ေတာင္ဆစ္အထိေဆးေၾကာပါေလ။ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခ (မ်က္စိအထိ)ကို “မဆာ”ျပဳလုပ္ပါဟုဆိုထားသည္ကိုမျပည့္စံု၊မဖူလံုေသာလူသားဥာဏ္၊စလ္စေဖသံုးၿပီးဆန္႔က်င္ကာအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားထုတ္ျခင္း ျဖင့္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ အမိန္႔ေတာ္မ်ားႏွင့္မအပ္စပ္မႈမ်ားကိုထည့္သြင္း မည္ျဖစ္ပါသေလာ!
မွန္လွေပသည္။သဖ္စီးေပရိန္း(تفسير به رأى )ႏွင့္ခိုင္လံုေသာအ ေထာက္အထားရွိလ်က္အဂ်္ေသဟဒ္ျပဳျခင္း(اجتهاد در مقابل نص)ျဖင့္ႀကီးမား ေသာဒုကၡႏွစ္ခုကိုျဖစ္ေစပါသည္။အခ့်ိဳေနရာမ်ား၌အစၥလာမ္ဥပေဒကိုဖ်က္ဆီးျဖစ္ၾကသည္။
= = =
ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္း
ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကိစၥသည္စစ္မွန္ေသာ၊ဘက္မလိုက္ေသာ၊သုေတသီတိုင္းကိုအံ့ဩသင့္ေစပါသည္။ဝိုဇူ၌“မဆာ”ကိုလက္မခံေသာသူ မ်ားသည္အခက္အခဲႏွင့္မရင္ဆိုင္ရခ်ိန္၊ခရီးမထြက္ခ်ိန္၊အေျခအေနတိုင္း၌ ေျခေထာက္အားမေဆးေၾကာပဲ၊ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳႏိုင္ေၾကာင္းေဖၚျပထားပါသည္။
ဒီလိုဥပေဒ၊စည္းကမ္းကိုေတြ႔ရခ်ိန္၌လူသား၏ဦးေႏွာက္ပ်က္ရေပသည္။ေျခေထာက္ကိုေဆးရမလား။ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳလုပ္ရမလားဆိုၿပီးဂေယာင္၊ ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္ရေပသည္။
သို႔ေသာ္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၊အစ္ဗ္ေနအဘီသြာလစ္(အ.စ)၊အစ္ဗ္ေနအဘာစ္ႏွင့္ေအမာမ္မာလစ္က္ကဲ့သို႔ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳျခင္းကိုလက္မခံေသာစြန္နီလူငယ္အုပ္စုတစ္စုသည္လည္းရွိပါသည္။ဝမ္းနည္းစရာပင္အုပ္စု ငယ္ေလးျဖစ္ေနရွာ၏။
စိတ္ဝင္စားစရာသည္တစ္ခုသည္ကား-ဟဇရတ္(သ)အာေအရွာ သခင္မဖသ္ဝါမ်ား၊ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္ညီေနာင္စြန္နီအျမင္၌အရမ္းအေရးႀကီးေပသည္။၎အေနျဖင့္မိန္႔ထားသည္မွာ-
الخفّين ; هرگاه دو پاى من قطع شود براى لئن تقطع قدماى أحبّ إلىّ من أن امسح على
روى كفش ها كنم من بهتر از آن است كه (هنگام وضو) مسح بر
ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”လုပ္ရမည့္အစားငါ၏ေျခေထာက္ႏွစ္ဘက္ကိုျဖတ္လိုက္တာမွပို၍ေကာင္္း၏ဟုမိန္႔ထားသည္။
ဟဇရတ္(သ)အာေအရွာသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူ ေနထိုင္ခြင့္ရၿပီးကုိယ္ေတာ္၏ဝိုဇူကိုၾကည့္ခြင့္ရခဲ့သူျဖစ္ေပသည္။
မည္သူမဆိုအဟ္ေလစြႏၷတ္အေနျဖင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္ကိုက္ညီေသာအဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုလက္ခံၿပီးလက္ေတြ႔က်င့္သံုးမည္ဆိုပါက“မဆာ”ျပဳလုပ္ျခင္းမွအပအျခားအထင္အျမင္မ်ားကိုတင္ျပမည္မဟုတ္ေခ်။
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏စစ္မွန္ၿပီး၊စိတ္ခ်ရေသာ၊ဟဒီးစ္ေတာ္ တစ္ခုသည္ကား“အကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္အသင္တို႔အၾကားမွသြားေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသျဖင့္၊တန္ဖိုးႀကီးေသာအရာႏွစ္ခုကိုထားေပးခဲ့မည္။တစ္ခုသည္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏စာအုပ္ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ျဖစ္ၿပီး၊က်န္တစ္ခုသည္ကၽြႏ္ုပ္၏အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)ျဖစ္ေခ်သည္။အသင္တို႔အေနျဖင့္၎ႏွစ္ခုအားၿမဲၿမံစြာလက္ကိုင္ထားပါက(အမိန္႔မ်ားကိုလိုက္နာက်င့္သံုးပါ။)လံုးဝ၊လမ္းလြဲ၊လမ္းမွားသို႔ေရာက္မည္မဟုတ္ေခ်။”
ေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ)၏စစ္မွန္ေသာဟဒီးစ္ေတာ္သည္ ကား-
“ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္(၃)ခုေသာအရာ၌လံုးဝသရ္ကိုက္ယာလုပ္မည္မဟုတ္ေခ်။မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲျခင္း၊ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳျခင္း၊အဂ်္ေဂ်သမာသိုအ္တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
مَسْحُ الخُفَّيْنِ وَ مُتْعَةُ الحَجِّ ثَلاَثَةٌ لاَ اتَّقِى فِيهِنَّ أحَداً شُرْبُ المُسْكِرِ، وَ
= = =

ေျခ(မ်က္စိအထိ)“မဆာ”ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အစၥလာမ္မီးရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား
ေအမာမ္မီးယာ(ရွီအာ၁၂ပါးေအမာမ္)ဓမၼသတ္ပညာရွင္ႀကီးမ်ားအ ေနျဖင့္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္အညီျဖင့္ေသာဝိုဇူ၌ ေျခႏွစ္ဘက္စလံုးကို“မဆာ”ျပဳရမည္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုသတ္မွတ္ထားပါသည္။အထက္ေဖၚျပထားေသာေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္ႏွင့္အ ျခားဟဒီးစ္ေတာ္အေျမာက္အမ်ားရွိေပသည္။
သို႔ေသာ္စြန္နီက်မ္းမ်ား၌ပါရွိေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားသည္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုလံုးဝမတူၾကေခ်။ေျမာက္မ်ားစြာေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားတြင္တမန္ ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္မ်ားကိုေဆးေၾကာခဲ့ေၾကာင္း၊အခ့်ိဳဟဒီးစ္ေတာ္မ်ား၌ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”လုပ္ရမည္ဟုပါရွိေပသည္။
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္မ်ားကိုို“မဆာ”ျပဳလုပ္ ေၾကာင္းမေဖၚ ျပထားေသာနာမည္ေက်ာ္စြန္နီက်မ္းမ်ားမွာ-
၁။ـ صحيح بخارى
၂။ ـ مسند احمد
၃။سنن ابن ماجه
၄။مستدرك حاكم
၅။تفسير طبرى
၆။درّالمنثور
၇။كنزالعمّال
အျခားက်မ္းမ်ား-ဤက်မ္းအားလံုးသည္အဟ္ေလစြႏၷတ္အျမင္၌မွန္ ကန္တိက်ၿပီး၊စိတ္ခ်ရေသာက်မ္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုဆင့္ျပန္ေသာရီဝါယတ္ကိုျပန္ဆိုသူ မ်ားမွာေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။
၁။(اميرمؤمنان على(عليه السلام )
၂။ابن عبّاس
၃။انس بن مالك
၄။عثمان بن عفان
၅။بسر بن سعيد
၆။رفاعه
၇။ابوظبيان
အျခားစစ္မွန္ေသာရီဝါယတ္ဆင့္ျပန္သူမ်ားလည္းရွိပါေသးသည္။ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ရီဝါယတ္ေတာ္(၅)ခုကိုသာေဖၚျပပါမည္။
အံ့ဩစရာေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ခုသည္ကား-အားပိုႀကီးသကဲ့ သို႔ေက်ာ္ၾကားေသာသဖ္စီးပညာရွင္အေနျဖင့္ဝိုဇူ၌ေျခမ်ားကိုို“မဆာ”ျပဳဖို႔“မဆာ”လုပ္ရမည္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ရီဝါယတ္တစ္ခုသာျဖစ္ေၾကာင္း၊၎ကိုရွီအာ မ်ားအေနျဖင့္သက္ေသအျဖစ္သံုးေနေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။
ရီဝါယတ္ေတာ္(၁)။
الْقَدَمَيْنِ أحَقُّ بِالْمَسْحِ عَنْ عَلِى بْنِ أبِى طَالِب(عليه السلام) قَالَ : كُنْتُ أرى أنَّ بَاطِنَ
اللهِ(صلى الله عليه وآله) يَمْسَحُ ظَاهِرَهُمَا مِنْ ظَاهِرِهِمَا حَتَّى رَأَيْتُ رَسُولَ
အမီးရြလ္မိုေမနီး(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-“ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္“မဆာ”ျပဳလုပ္ဖို႔ေျခဖဝါးမ်ားကိုေျခဖမိုးထက္ပို၍“မဆာ”ျပဳသင့္ေၾကာင္းစဥ္းစားခဲ့ေသာ္လည္း၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ ေျခဖမုိးမ်ားကို“မဆာ”ျပဳေၾကာင္းေတြ႔လိုက္ရေပသည္။”
မွတ္ခ်က္။ ။ေအမာမ္မာစူးမ္မ်ားသည္အလႅာဟ္ရစူလ္၏အမိန္႔ႏွင့္ဆန္႔က်င္ ဘက္မည္သည့္အခါမွ်မစဥ္းစား၊မစိတ္ကူးခဲ့ေခ်။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)
ဤဟဒီးစ္ေတာ္သည္စြန္နီဟဒီးစ္ျဖစ္ပါသည္။
ဤဟဒီးစ္ေတာ္၌ထင္ထင္ရွားရွားတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္ မ်ားကို“မဆာ”ျပဳခဲ့ေၾကာင္းဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ဆင့္ျပန္မႈျဖစ္ ေၾကာင္းသိရေပသည္။
ရီဝါယတ္ေတာ္(၂)။
عن ابى مطر قال: بينما نحن جلوس مع على(عليه السلام) فى المسجد جاءرجل إلى
على(عليه السلام) و قال: أرنى وضوء رسول الله(صلى الله عليه وآله) فدعا
اتيتنى بكوز من ماء، فغسل يده و وجهه ثلاثاً فأدخل بعض أصابعه فى فيه و :قنبر فقال
ثلاثاً و غسل ذارعيه ثلاثاً و مسح رأسه واحدة... و رجليه إلى الكعبين استنشق
“အဘီးမသ္ရ္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္မစ္ဂ်စ္တြင္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အနီးမွရွိေနသူတစ္ဦး၊ တစ္ေယာက္သည္ဝင္ေရာက္လာၿပီးဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အားကၽြန္ ေတာ္ကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဝိုဇူအားလုပ္ျပေတာ္မူပါဟုေလ်ာက္ ထားေလ၏။
ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္ေရတေခါင္းႏွင့္ေရယူလာရန္(ဂ်နာေပ)ကဲဘရ္အားမိန္႔ေတာ္မူ၏။ၿပီးေနာက္လက္ႏွင့္မ်က္ႏွာအား(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါေဆးေၾကာၿပီး၊လက္ညႇိဳးအားပါးစပ္အတြင္းထည့္၏။(လက္ျဖင့္သြားတိုက္ ၏။) (၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါႏွာေခါင္းအတြင္းေရထည့္လိုက္၊ထုတ္လိုက္လုပ္ေတာ္မူ၏။(မ်က္ႏွာႏွင့္လက္ကို(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါေဆးေၾကာၿပီးေနာက္(၁)ႀကိမ္၊(၁)ခါ ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်ားကုိမဆာျပဳေတာ္မူ၏။”
အထက္ပါဟဒီးစ္ေတာ္ႏွစ္ခုအားသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ဟဒီးစ္ေတာ္ႏွစ္ခုစလံုး သည္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)လက္ထက္မွျဖစ္ၿပီးဆင့္ျပန္သည့္ပုဂၢိဳလ္ သည္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ျဖစ္ေၾကာင္း၊သုိ႔ေသာ္မဆာျပဳသည့္အခ်က္မွလြဲ၍အျခားအရာမ်ားကြဲေနေၾကာင္းေတြ႔ရပါသည္။
ရီဝါယတ္ေတာ္(၃)။
عن بسر بن سعيد قال: أتى عثمان المقاعد فدعا بوضوء فتمضمضواستنشق ثمّ غسل
ثلاثاً و يديه ثلاثاً ثلاثاً ثمّ مسح برأسه و رجليه ثلاثاً ثلاثاً، ثمّ قال: رأيت وجهه
رسول الله(صلى الله عليه وآله)هكذا توضّأ، يا هؤلاء أكذلك؟ قالوا: نعم، لنفر
أصحاب رسول الله(صلى الله عليه وآله) عنده من

ဗစရ္ဗင္စအီးဒ္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-
အြစ္မန္းဝိုဇူျပဳရန္၊ဝိုဇူျပဳရာေနရာသို႔ေရာက္လာၿပီး၊ေရေတာင္း၏။ပလုတ္ က်င္းၿပီး၊ႏွာေခါင္းထဲေရထည့္လိုက္၊ထုတ္လိုက္လုပ္၏။ထို႔ေနာက္(၃)ႀကိမ္၊ (၃)ခါမ်က္ႏွာႏွင့္လက္မ်ားကိေဆးေၾကာၿပီး၊(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါဦးေခါင္းႏွင့္ေျခ မ်ားကုိမဆာျပဳေလ၏။
ၿပီးေနာက္ဆက္လက္တင္ျပသည္မွာ-
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဤကဲ့သို႔ဝိုဇူလုပ္ခဲ့ေၾကာင္းကၽြႏ္ုပ္္ အြစ္မန္းေတြ႔ျမင္ခဲ့ရပါသည္။(ထို႔ေနာက္အနီးအနားရွိသာဝကေတာ္မ်ားကဟုတ္မဟုတ္ေမးျမန္းေလ၏။)ဤအတိုင္းမဟုတ္ပါသေလာ?အိုပရိသတ္အေပါင္းတို႔၊အားလံုးအေျဖေပးသည္မွာ-ဟုတ္ပါသည္ဟုေျဖေလ၏။
ဤဟဒီးစ္ေတာ္ကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္အြစ္မန္းတစ္ဦးထဲမဟုတ္ဘဲ၊အ ျခား သာဝကေတာ္မ်ားပါတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္မ်ားကိုို“မဆာ”ျပဳခဲ့လုပ္ေၾကာင္းဟုေသာအခ်က္ပင္ျဖစ္၏။(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါဦးေခါင္းႏွင့္ ေျခမ်ားကုိ မဆာျပဳျခင္းသည္အခ့်ိဳသာဝကမ်ား၏အျမင္၌မြတ္စ္သာဟပ္ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး(သို႔)ရဝီးအေနျဖင့္ေမ့မွားသြားျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။
ရီဝါယတ္ေတာ္(၄)။
صلوة لأحد عن رفاعة بن رافع أنّه سمع رسول الله(صلى الله عليه وآله) يقول: أنّه لا تتمّ
المرفقين حتّى يسبغ الوضوء، كما أمره الله عزّ و جلّ يغسل وجهه و يديه إلى
و يمسح برأسه و رجليه إلى الكعبين

ရဖာအေနျဖင့္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-
ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွနားေသာတဆင္ရသည္မွာ-မည္သူမဆိုအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အမိန္႔အတိုင္းဝိုဇူတြင္မ်က္ႏွာႏွင့္လက္ မ်ားကိုတစ္ေတာင္ဆစ္အထိေဆးေၾကာျခင္း၊ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခဖမိုးအေပၚ မဆာျပဳျခင္းကိုမလုပ္မျခင္းနမာဇ္လက္ခံေတာ္မူျခင္းခံရမည္မဟုတ္ေခ်။ဟု ျဖစ္ေပသည္။
ရီဝါယတ္ေတာ္(၅)။
عن ابى مالك الأشعرى أنّه قال لقومه: اجتمعوا اصلّى بكم صلوة رسول الله
الله عليه وآله) فلمّا اجتمعوا قال: هل فيكم أحد من غيركم؟ قالوا: لا، إلاّ ابن اخت صلى )
لنا، قال: ابن اخت القوم منهم، فدعا بجفنة فيها ماء فتوضّأ و مضمض و استنشق و
وجهه ثلاثاً و ذراعيه ثلاثاً ثلاثاً و مسح برأسه و ظهر قدميه ثمّ صلّى بهم غسل
အဗူမာလစ္အရွ္ရီမွဆင့္ျပန္သည္မွာ၎အေနျဖင့္မိမိလူမ်ိဳးအား ေဟာၾကားေတာ္မူသည္မွာ-အားလံုးစု႐ံုးၾကပါေလ။ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္တမန္ ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ဖတ္ေတာ္မူခဲ့ေသာနမာဇ္ကိုဖတ္ျပမည္။အားလံုးေရာက္လာၿပီး ေနာက္၊ထပ္၍ေျပာၾကားသည္ကား-အသင္တို႔အျပင္အျခားတစိမ္း ေကာရွိပါသလား?
သူမ်ားမွအပ(၎တို႔၏အေဖမ်ားသည္အျခားလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ေပသည္)ဘယ္သူမွမရွိပါဟုေျဖၾကားေလ၏။
၎တို႔သည္ကၽြန္ေတာ္တို႔လူမ်ိဳးမ်ား၏အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္ေခ် သည္ဟုဆိုေလ၏။
*ဤအခ်က္ကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)၏နမာဇ္ႏွင့္ဝိုဇူကိုသင္ၾကားျပသရန္အခက္အခဲရွိေနေၾကာင္းထင္ရွား ေနေပသည္။
ထို႔ေနာက္ေရတေခါင္းႏွင့္ေရထည့္ၿပီး(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါပုလုတ္က်င္း ျခင္း၊ႏွာေခါင္းအတြင္းေရထည့္လိုက္၊ထုတ္လိုက္လုပ္ျခင္း၊ကိုျပဳလုပ္ေလ၏။ ၿပီးေနာက္၊(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါမ်က္ႏွာႏွင့္လက္ကိုေဆးေၾကာေလ၏။(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါဦးေခါင္းႏွင့္ေျခဖမိုးအေပၚမဆာျပဳလုပ္ၿပီး၎တုိ႔ႏွင့္အတူနမာဇ္ဝတ္ျပဳေလ ၏။
အထက္ပါရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကား ေသာက်မ္းမ်ားမွေက်ာ္ေၾကားေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားထံမွအနည္းငယ္ တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍ေျခမ်ားကိုမဆာလုပ္ျခင္းႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္တစ္ပုဒ္မွ်မရွိေခ်။(သို႔)တစ္ပုဒ္ထဲသာပါရွိသည္ဟုဆိုေသာသူမ်ားသည္သတင္းမရွိသူမ်ား၊တယူသန္၊တစ္ဖက္စြန္းေရာက္သူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊အမွန္တရားကိုမ်က္ကြယ္ျပဳ ျခင္း၊ျငင္းပယ္ျခင္းျဖင့္ပယ္ဖ်က္ႏုိင္ၿပီဟုထင္ေနၾကေပသည္။
ဤပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္စူရဟ္မာေအဒါသာမဆာျပဳရမည္ဆိုကာအာ ယတ္ေတာ္ကိုလက္မခံသည့္အျပင္ေဆးေၾကာရမည္ဟုအဓိပၸါယ္ေကာက္ ၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကေပသည္။
= = =
ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား
စြန္နီမ်ား၏က်မ္းမ်ား၌ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားရွိေနပါ သည္။ပထမဆံုးရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဝိုဇူျပဳ ခ်ိန္၌ေျခေတာ္မ်ားကိုေဆးေၾကာေၾကာင္းေဖၚျပထားပါသည္။အျခားရီဝါ ယတ္ေတာ္မ်ား၌ေျခေတာ္မ်ားကိုမေဆးေၾကာပဲ၊မဆာျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊အခ့်ိဳရီ ဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌ဖိနပ္မ်ားအေပၚ“မဆာ”ျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ေဖၚျပထားေပသည္။!
ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္၍ علم اصول ၏ပံုေသနည္း ကိုေမ့ထားဖို႔မသင့္ေပ။ပံုေသနည္းသည္ကား- ရီဝါယတ္ဆန္႔က်င္ဘက္ႏွစ္ခု ကိုေတြ႔ရပါက၊ပထမရီဝါယတ္္ႏွစ္ခုကိုအဆင္ေျပေအာင္စုစည္းေပးရမည္။(အမ်ားနားလည္ရေပမည္။)
စုစည္းဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါကက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္တိုက္ၾကည့္ရမည္။ ကိုက္ညီမႈရွိေသာရီဝါယတ္ေတာ္ကိုလက္ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး၊မကိုက္ညီေသာ ရီဝါယတ္ေတာ္အားျငင္းပယ္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍မဆာျပဳျခင္း၊ေဆးေၾကာျခင္းကိုျပဆိုေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုစုေပါင္းၾကည့္ရမည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဝိုဇူ၌မဆာျပဳ လုပ္ေလ၏။ၿပီးေနာက္သန္႔ရွင္းေစရန္ႏွင့္က်န္းမာေရးအတြက္တစ္ခါတစ္ ေလေျခမ်ားကိုမေဆးမေနရဟုမသတ္မွတ္ပဲေဆးၾကာေလ၏။
အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာခဲ့ ျခင္းကိုမေဆးေၾကာမေနရဟုထင္ခဲ့ၾကေပသည္။တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ရွီအာမ်ားအၾကား၌မဆာျပဳၿပီးေနာက္သန္႔ရွင္းေစရန္၊က်န္းမာေရးအလို႔ငွာေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာသူအေျမာက္အမ်ားရွိၾကေပ သည္။
ဤကဲ့သို႔ေဆးၾကာျခင္းမွပူျပင္းေသာေဒသမ်ား၌ေျခပိတ္၊ေနာက္ပြင့္ဖိနပ္မ်ားကိုအသံုးျပဳသျဖင့္ေျခမ်ားအားေကာင္းေကာင္း၊မြန္မြန္အညစ္အ ေၾကး(ဖုန္မႈန္႔မ်ားစသည္ျဖင့္)ကိုမကာကြယ္ႏိုင္သျဖင့္ျဖစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေပ သည္။
မည္သို႔ဆိုေစမဆာျပဳျခင္းႏွင့္ေဆးေၾကာျခင္းသည္မတူေခ်။
ဤကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍အဂ်္ေသဟဒ္ကိုခိုင္လံုေသာက်မ္းေတာ္ျမတ္အေထာက္အထားရွိလ်က္လုပ္ခြင့္ရွိသည္ဟုခံယူထားေသာသူမ်ားသည္ ေျခမ်ား၏အညစ္အေၾကးမ်ားကိုေဆးေၾကာျခင္းမွအပ၊သန္႔ရွင္းေအာင္မျပဳ





ႏိုင္ေၾကာင္းဟု၍အေၾကာင္းျပကာေဆးေၾကာရမည္ဟုဖသ္ဝါေပးခဲ့ေၾကာင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။
မဆာျပဳျခင္းျဖင့္ေျခမ်ား၏အညစ္အေၾကးမ်ားမေပ်ာက္ကြယ္ႏိုင္ ေၾကာင္း၊ေဆးေၾကာမွသာလွ်င္ေဖ်ာက္ဖ်က္ႏိုင္ေၾကာင္းခံယူထားေသာအခ့်ိဳစြန္နီအိုလမာမ်ား၏အခ့်ိဳေရးသားမႈမ်ားကိုကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္တင္ျပၿပီးျဖစ္ပါ သည္။
= = =
လြယ္ကူေသာရွရီအတ္
ဧကန္မုခ်အစၥလာမ္သာသနာသည္ကမာၻသာသနာျဖစ္ၿပီး၊ကမာၻေျမ ျပင္ေပၚရွိေဒသတိုင္း၊လူမ်ိဳးတိုင္းအတြက္ကမာၻသာသနာျဖစ္ၿပီး၊ကမာၻေျမျပင္ေပၚရွိေဒသတိုင္း၊လူမ်ိဳးတိုင္း၊ေခတ္တိုင္းအတြက္ျဖစ္ၿပီးလံုးဝလြယ္ကူေသာဥပေဒကိုျပ႒ာန္းထားသည့္သာသနာ့တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍တစ္ေန႔(၅)ႀကိမ္ေန႔ႏွင့္ညေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာဖို႔ကမာၻ ေဒသအသီးသီးရွိေနထိုင္သူမ်ားအတြက္အခက္အခဲႀကီးတစ္ခုအျဖစ္မျဖစ္ ႏိုင္ပါသေလာ!ဤအတြက္ေၾကာင့္အခ့်ိဳသူမ်ားသည္ဝိုဇူႏွင့္နမာဇ္ကိုေရွာင္ ၾကေပလိမ့္မည္။
ဤရလဒ္သည္အဂ်္ေသဟဒ္အားခိုင္လံုေသာက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရအာန္၏အာယတ္ေတာ္ရွိလ်က္ျဖင့္လုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင္ျ့ဖစ္ေပသည္။
ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာရမည္ဟုဆိုေသာရာဝီးအမ်ားစုသည္ဗနီးအိုမိုင္ယာ ေၾကာင့္ဟဒီးစ္အတုမ်ားကိုေရးသားခဲ့ၾကေၾကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။
အေၾကာင္းသည္ကားထိုေခတ္၌မအ္ေဝယာအေနျဖင့္ဟဒီးစ္အတု ေရးသူမ်ားကိုေငြေကာင္းေကာင္းေပးေနေသာေခတ္၊ျဖစ္ၿပီး၊ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ဆန႔္က်င္ဘက္အလုပ္မ်ားကိုလုပ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။
ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ေျခမ်ားကိုမဆာျပဳလုပ္ခံရမည္ခံယူ ထားေၾကာင္းသာဝကတိုင္းသိရွိေပသည္။(ဤအတြက္ေၾကာင့္ေဆးေၾကာဖို႔မအ္ေဝယာအေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ဆန႔္က်င္ဘက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႀကံဟဒီးစ္ျပဳစုထားေၾကာင္းဥာဏ္ရွိသူတိုင္းအတြက္လယ္ျပင္ကိုဆင္းသြားသကဲ့သို႔ထင္ရွားေနပါသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)
ေက်းဇူးျပဳ၍ေအာက္ေဖၚျပပါဟဒီးစ္ႏွစ္ခုအားဂ႐ုျပဳေပးပါရန္ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။
ဟဒီးစ္(၁)။စဂီးမြတ္စလင္၌ပါရွိသည္မွာ-မအ္ေဝယာအေနျဖင့္စအ္ဗင္အဘီ ဝါကမ္အားအမီးရြလ္မိုေမနီးအလီ(အ.စ)အားဆဲေရး၊တိုင္းထြာဖို႔အမိန္႔ေပးခဲ့
ေလသည္။(အေၾကာင္းသည္ကားစအ္သည္ဤအလုပ္အားတကယ္လုပ္မည္မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။)
စအ္ျပန္ေျပာသည္မွာ-
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏(၃)မ်ိဳး သာျမင့္ျမတ္မႈႏွင့္ပက္သက္ၿပီး“သာပူးက္”စစ္ပြဲအားတင္ျပၿပီးေအာက္ေဖၚျပပါဝါက်ကိုေျပာေလ၏။
اما ترضى أن تكون لى بمنزلة هارون من موسى
ထို႔ေနာက္ခိုင္ဗဲရ္စစ္ပြဲတြင္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ပက္သက္ ေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုတင္ျပၿပီးမိုဗာေဟလာအေၾကာင္းကိုတင္ျပခဲ့ သည္။
ဤဟဒီးစ္အားေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္မအ္ေဝယာ(လ.န)သည္ ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အားမည္မွ်ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း၊(မုန္းတီးေနေၾကာင္း)သိႏိုင္ေပသည္။
ဟဒီးစ္(၂)။ရီဝါယတ္ေျမာက္မ်ားစြာကိုသံုးသပ္ေလ့လာျခင္းျဖင့္ပထမစူ ရာဟ္၌ဟဒီးစ္အတုမ်ားကိုေရးသားေသာအုပ္စုႏွစ္စုေပၚေပါက္လာ၏။
ပထမအုပ္စု။ ။အျပင္ပိုင္းဆိုင္ရာၾကည့္လွ်င္သီလ၊သမာဓိရွိသူမ်ားျဖစ္ၾက သည္။(သို႔ေသာ္သာမန္႐ိုး႐ိုးလူမ်ားပင္တည္း။)နီးစပ္မႈရရွိရန္အတြက္ဟဒီးစ္ အတုမ်ားကိုျပဳစုၾကေပသည္။အျပင္ပိုင္းဆိုင္ရာအရဘာသာေရးသမားျဖစ္ ၿပီး၊လူထုအေနျဖင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ဖတ္ရြတ္မႈ၌စြဲေဆာင္မႈရွိေစရန္၊အံ့ဩဖို႔ေကာင္းေသာစူရာဟ္မ်ား၏ျမင့္ျမတ္မႈႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္အတု မ်ားကိုျပဳစုၿပီး၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွဆင့္ျပန္သည္ဟုဆိုၾကေလသည္။
ဝမ္းနည္းစရာမွာဤကဲ့သုိ႔ေသာ္သူမ်ား၏အေရအတြက္သည္မနည္းေခ်။ ေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီပညာရွင္တစ္ဦးကရ္သြာဘီးအေနျဖင့္မိမိစာအုပ္تذكار စာမ်က္ႏွာ(၁၅၅)၌ေရးသားထားသည္ကား-စူရာဟ္မ်ား၏ျမင့္ျမတ္မႈ ႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳစုေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုယံု၍မရ ေခ်။
ဤကဲ့သို႔ပင္ေျမာက္မ်ားစြာေသာသူမ်ားသည္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္တြင္စူရာဟ္မ်ား၏ျမင့္ျမတ္မႈ၊၌သာမက၊ေကာင္းျမတ္ေသာလုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍လည္းဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။၎တို႔အေနျဖင့္နီး စပ္မႈရရန္ႏွင့္လူထုအားေကာင္းျမတ္ေသာလုပ္ရပ္ဘက္သို႔ဖိတ္ေခၚရန္အလို႔ငွာ၊ဟဒီးစ္အတုမ်ားစီစဥ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
“သို႔ေသာ္မေကာင္းတကာ့မေကာင္းဆံုးသည္မည္သို႔မွ်အက်ိဳးအ ျမတ္မရွိေသာဂိုနာ၊လိမ္လည္ျခင္း၊လိမ္ညာျခင္း၊ေလာကီမက္ေမာမႈႏွင့္အဟ္ကမ္ေမရွာရီးအီးကိုမသိနားမလည္ၾကေခ်။”
ဤပညာရွင္အေနျဖင့္မိမိစာအုပ္အျခားစာမ်က္ႏွာ၌“ေဟကမ္”ႏွင့္အျခားဟဒီးစ္ကထိကမ်ားထံမွတင္ျပသည္မွာ-သီလ၊သမာဓိရွိေသာပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးအေနျဖင့္ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္၏စူရာဟ္မ်ား၊ျမင့္ျမတ္မႈႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳလုပ္ထား၏။၎အားတစ္ဦး၊တစ္ေယာက္ကေမး ျမန္းရာဤကဲ့သို႔အဘယ္ေၾကာင့္ျပဳရပါသနည္း?အေျဖေပးသည္မွာ-
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္လူထုအားက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ဘက္သို႔ စိတ္မဝင္စားသည္ကဲ့သို႔ေတြ႔ရ၍စိတ္ဝင္စားလာေစရန္အတြက္ဤကဲ့သို႔ျပဳရျခင္းျဖစ္၏ဟုေျဖေလသည္။
၎သမာဓိရွိသူအားတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္
فليتبوء مقعده من النار من كذب علىّ
“မည္သူမဆိုလိမ္လည္ပါက၊၎အတြက္ေနရာသည္ကားဂ်ဟႏၷမ္ ျဖစ္ေခ် သည္”ဟုဆိုရာ၊၎အေနျဖင့္အေျဖျပန္ေပးသည္မွာ- တမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ- ... من كذب علىّ
“မည္သူမဆိုကၽြႏု္ပ္ႏွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္မုသားေျပာဆိုပါေလ။”
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဤမုသားကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ေျပာရေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္ဟုေျဖေလ၏။!!
ကူရ္သိုဘီးတစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲဤကဲ့သို႔ေသာ္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုတင္ျပထားျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊အျခားစြန္နီပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္လည္းတင္ျပထားပါသည္။(ပိုမို၍က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေလ့လာႏိုင္ရန္တန္ဖိုးႀကီးမားေသာ “အလ္ဂဒီးရ္”စာအုပ္အတြဲ(၅)ရွိ وضّاعين كذّابين و ဆိုသည့္ေခါင္းစဥ္ကိုေလ့ လာသင့္ေပသည္။)
ဒုတိယအုပ္စု။ ။ထိုသူမ်ားသည္ေငြအေျမာက္အမ်ားရရွိရန္အလို႔ငွာမအ္ ေဝယာႏွင့္ဗနီအိုမိုင္ယာ၏အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ႏွင့္ဟဇရတ္(သ)အလီ (အ.စ)အားပုတ္ခတ္ကာဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
သာဓကအားျဖင့္ سمرة بن جندب ျဖစ္ေပသည္။မအ္ေဝယာဆီမွဒီးရ္ ဟမ္ေလးသိန္းယူၿပီး၊ ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အားပုတ္ခတ္၍လုပ္ႀကံခဲ့သူ (အဗ္ေနမိုလ္ဂ်င္(လ.န)အားခ်ီးက်ဴးေသာဟဒီးစ္အတုျပဳလုပ္ကာအာယတ္ေတာ္- ... مَرْضَاةِ اللهِ نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَنْ يَشْرِي وَمِنَ النَّاسِ စူရာဟ္ဘကရဟ္
အာယတ္အမွတ္ (၂၀၇)သည္အဗ္ေနမိုလ္ဂ်င္(လ.န)အတြက္က်ေရာက္ လာျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ... الدُّنْيَا الْحَيَاةِ قَوْلُهُ فِى مَنْ يُعْجِبُكَ وَمِنَ النَّاسِ စူရာဟ္ဘကရဟ္ အာယတ္အမွတ္(၂၀၄)သည္ ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) အတြက္က်ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုထား၏။ الأكاذيب من هذه بالله نعوذ
ဤအတြက္ေၾကာင့္ ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အားဆန္႔က်င္ေသာအေနျဖင့္ ဝိုဇူ၌ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာရမည္ဟု ရီဝါယတ္အတုျပဳလုပ္ထားျခင္းသည္ အံ့ဩဖို႔မေကာင္းေပ။
= = =
ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္း၊အသိဥာဏ္ႏွင့္ရွရီအတ္အျမင္
ကၽြန္ေတာ္တင္ျပထားခဲ့သည့္အတိုင္း၎တို႔(စြန္နီ)အေနျဖင့္ဝိုဇူ၌ ေျခမ်ားကိုမဆာလုပ္ရမည့္အစားေဆးေၾကာဖို႔ဝါဂ်စ္(ပ)ဆိုထားၿပီး၊ဖိနပ္အ ေပၚမဆာျပဳႏိုင္ေၾကာင္း၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္အခ့်ိဳကုိ သက္ေသအျဖစ္တင္ျပထား၏။
ဤကိစၥႏွင့္ပက္သက္၍အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ား သည္ဆန္႔က်င္ျငင္းပယ္ထားၿပီးစြန္နီ၏စစ္မွန္ၿပီးေနရာအမ်ားအၾကား၌ဆန္႔က်င္ထားေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိေပသည္။
ရွင္းျပရမည္ဆိုလွ်င္-အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)ႏွင့္ေနာက္လိုက္ရွီအာ ေအမာမ္မီးယာဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကို ခြင့္ျပဳမထားေခ်။သို႔ေသာ္ေျမာက္မ်ားစြာေသာစြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ခရီး၌ျဖစ္ျဖစ္၊ေနရပ္၌ျဖစ္ျဖစ္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳခြင့္ေပးထားၿပီးအခ့်ိဳအနည္းငယ္သာလိုအပ္ခ်ိန္(ခရီး…)၌သာျပဳခြင့္ေပးထားေပ၏။
ဤေနရာ၌အခ့်ိဳေမးခြန္းမ်ားျဖစ္ေပၚလာေပသည္။
ေမးခြန္း(၁)အဘယ္ေၾကာင့္ေျခမ်ားကိုမဆာလုပ္ခြင့္မေပးထားပဲ၊ဖိနပ္အေပၚေပးထားရပါသနည္း?
ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာရသည့္အေၾကာင္းျပခ်က္၌ေျခမ်ားသည္အညစ္အ ေၾကးမ်ားစြဲကပ္ေနသျဖင့္၊ေဆးေၾကာလွ်င္မဆာထက္ပိုေကာင္းသည္ဟုဆိုထား၏။
ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ေဆးေၾကာသည့္ေနရာကိုျဖည့္စြက္ေပးႏိုင္ပါသလား?
ေျမာက္မ်ားစြာေသာစြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ေျခမ်ားအား ေဆးေၾကာျခင္းကိုျဖစ္ေစ၊ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွစ္ခုအနက္မွတစ္ခုကို လုပ္လွ်င္လံုေလာက္သည္ဟုဆိုထားၾက၏။
ေမးခြန္း(၂)က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်ားကိုမဆာျပဳရမည္ဟုမိန္႔ခ်က္ကိုဆန္႔က်င္ၿပီးဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ခြင့္အဘယ္ေၾကာင့္ေပးရပါသနည္း?
ေမးခြန္း(၃)တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္လြတ္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ရန္အ တြက္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္အတူတူ၊ အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မိန္႔ဆို ထားေသာေျခမ်ားကိုမဆာျပဳရမည္ဆိုသည့္ အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏အဆို အမိန္႔မ်ားကိုလက္မခံရပါသနည္း?
ေမးခြန္း(၄)ဟဒီးစ္ေတာ္အခ့်ိဳအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟုပါရွိသလိုအျခားတဘက္၌လည္းမွန္ကန္ေသာဟဒီးစ္ေတာ္အရေျခေတာ္မ်ားကိုမဆာျပဳခဲ့ေၾကာင္းပါရွိေပသည္။ရီဝါယတ္ႏွစ္ခု ဆန္႔က်င္ခ်ိန္၌က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ဘက္ေ႔ရွမ႐ႈၾကပါသနည္း?
အဘယ္ေၾကာင့္ျပႆနာကိုေျဖရွင္းေပးႏိုင္ရန္္ حاكم ႏွင့္مرجع မရွိရပါသနည္း?
ဒီကိစၥကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္စဥ္းစားေလေလ၊ပို၍အံ့ဩရေလေလပင္ ျဖစ္ေနပါသည္။
الفقه على المذاهب الاربعه စာအုပ္၌အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္တြင္ဖိနပ္ အေပၚမဆာလုပ္ရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ျဖစ္ၿပီး၊က်န္အခ်ိန္မ်ား၌ခြင့္ျပဳထား၏။သို႔ေသာ္ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာျခင္းကိုပိုမိုျမင့္ျမတ္သည္ဟုဆိုထား၏။
ဟနဖီအေနျဖင့္ဖိနပ္အတြင္းမွမဆာျပဳျခင္းကိုေဆးေၾကာျခင္းထက္ပိုမိုျမင့္ ျမတ္သည္ဟုဆိုထား၏။
شكر خدا ဟနဖီမ်ားအေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔လက္ခံယံုၾကည္ထားၾကေပသည္။
ထို႔အျပင္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီးရီဝါယတ္အေျမာက္အျမားျဖင့္ေသခ်ာသြားၿပီးျဖစ္၍ဟဒီးစ္မ်ားအေနျဖင့္ تواتر ဟဒီးစ္ေလာကတြင္စိတ္ခ်ရ ေသာလမ္းတစ္ခု၊အထိေရာက္သြားၿပီးဟုဆိုေလ၏။
ပို၍စိတ္ဝင္စားစရာတစ္ခုသည္ကားစာေရးဆရာအေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာပက္သက္၍အက်ယ္တဝင့္မည္ကဲ့သို႔ေသာဖိနပ္မ်ားျဖစ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊မဆာ၏အတိုင္းအတာ၊အခ်ိန္(ဘယ္ႏွစ္ရက္)သံုးရပါသနည္း ? ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္လွ်င္မြတ္စ္သဟပ္မ်ား၊မက႐ူမ်ား၊မဆာကို ဖ်က္ေပးေသာအရာအခ်က္မ်ား၊စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ လံုးဝသေရျဖစ္ရမည္။ (သို႔)သေရမဟုတ္ပါကဖူလံု၊မလံု၊အဖြင့္ပါေသာဖိနပ္မ်ား၊အဖြင့္မပါေသာဖိ နပ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္ေသာအဟ္ကမ္မ်ားစသည္ျဖင့္-အက်ယ္တဝင့္ေရး သားထားပါသည္။
ေမးခြန္း(၅)အဘယ္ေၾကာင့္အခက္အခဲမ်ား၊ခရီး၊စစ္…ႏွင့္ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္၌ ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္းရီဝါယတ္မ်ားကိုေဖၚျပထားပါသည္။အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ေတြ႔ႀကံဳရခ်ိန္၌ဖိနပ္ခၽြတ္ဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါသေလာ!အျခားအခက္အခဲမ်ား၌ေျဖရွင္းသလိုေျဖရွင္းသင့္ေပသည္။
ဤေမးခြန္းမ်ားအတြက္အေျဖမရွိေခ်။အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားစြာျဖင့္႐ိုး႐ိုးကိစၥတစ္ခုအျဖစ္ေရာက္ေအာင္လုပ္ခဲ့သည္မွအပ၊အျခားမဟုတ္ေခ်။
ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ဤကဲ့သုိ႔ေသာ္သူမ်ားအနက္မွတစ္ေယာက္ကို-ဂ်စ္သာေလဆိပ္၌ဝိုဇူလုပ္ဖို႔လာၿပီး၊ေျခမ်ားကိုမဆာမလုပ္ဘဲ၊ေသေသခ်ာ ခ်ာေဆးေၾကာသြားသူႏွင့္၊ေနာက္တစ္ေယာက္ထပ္လာၿပီးမ်က္ႏွာႏွင့္လက္မ်ားကိုေဆးေၾကာၿပီး၊မိမိဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳကာနမာဇ္ဖတ္ဖို႔ထြက္သြား သည္ကိုမ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ျဖစ္ပါသည္။
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကဲ့သို႔ حاكمအက်ိဳးအေၾကာင္းဆင္ျခင္တံု တရားရွိေတာ္မူေသာပညာရွိအေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔အေၾကာင္းျပခ်က္မခိုင္လံု ေသာအမိန္႔မ်ားကိုေပးတာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါသလားဟုကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္စဥ္းစားမိေလသည္။(လံုးဝဥႆံုမျဖစ္ႏိုင္ေခ်။)
ဤေမးခြန္းေမးၿပီးေနာက္ရီဝါယတ္မ်ား၏ပင္မရင္းျမစ္ကိုစူးစမ္းေလ့လာရန္အေရးႀကီးေပသည္။ထို႔ေနာက္ဤကဲ့သို႔ေသာဖသ္ဝါမ်ားအတြက္အသိဥာဏ္စဥ္းစားဆင္ျခင္တံုတရားကိုအသံုးျပဳရန္လိုအပ္ေပသည္။
= = =
အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား
(က) ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မွဆင့္ျပန္ လာေသာအကိုးအကားက်မ္း၌အားလံုးတားျမစ္ထားေပသည္။
သာဓကအားျဖင့္။ ။
(၁)႐ွိတ္(ခ)သူစီး(ရ.ဟ)အေနျဖင့္ابى الورد ထံမွတဆင့္၊ဆင့္ျပန္သည္မွာ-
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္(ابى الورد)မွေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ) အားေလ်ာက္ထားသည့္အဘူဇဇ္(ဘ)ရန္းေျပာသည္မွာကၽြႏ္ုပ္(အဘူဇဇ္ (ဘ)ရန္း)သည္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ေရကိုပစ္ခ်ၿပီးဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳ သည္ကိုေတြ႔ရပါသည္။
ေအမာမ္အေျဖေပးသည္မွာ- ابوظبيان မုသားဆိုျခင္းျဖစ္၏။
فِيهِمَا هَلْ: فَقُلْتُ ؟ الخُفَّيْنِ الكِتَابُ سَبَقَ : فِيكُمْ (السلام عليه) عَلِىٍّ قَوْلُ بَلَغَكُمْ أمَا
; رِجْلَيْكَ عَلَى تُخَافُ ثَلْج تَقِيَّةً أوْ مِنْ عَدُوٍّ لاَ إلاَّ : فَقَالَ رُخْصَةٌ؟
ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏မိန္႔ထားေသာဟဒီးစ္၊ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ရန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အရမွန္ကန္ပါသလား?ဆုိသည့္ဟဒီးစ္အသင္ထံမေရာက္လာပါသေလာ?
ကၽြန္ေတာ္( ابى الورد )အေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳခြင့္ရွိပါသလား? ဟုေလ်ာက္ထားရာ၊အေျဖေပးေတာ္မူသည္မွာ-မရွိ။သို႔ေသာ္ရန္သူမ်ားအ ၾကားရွိ၍ေနခ်ိန္၊သကိုင္ယာ၊ျပဳရခ်ိန္ႏွင့္ေျမျပင္ေပၚေရခဲမ်ားျပန္႔ေနသျဖင့္ေျခ ေထာက္အတြက္အခက္အခဲ၊ျဖစ္မည္စုိးရိမ္ေနခ်ိန္၌ခြင့္ရွိေပသည္။
အထက္ပါဟဒီးစ္ေတာ္ကိုေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖစ္အခ့်ိဳအခ်က္အလက္မ်ားကိုအသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
ပထမ။ ။ရီဝါယတ္မ်ားေအမာမ္အလီ(အ.စ)ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳခြင့္မေပး
ေၾကာင္းေက်ာ္ၾကားေနပါလ်က္ ابوظبيان ႏွင့္၎ကဲ့သို႔ေသာသူမ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ေအမာမ္အလီ(အ.စ)ေျပာခဲ့ပါသည္ဟုေျပာရပါသနည္း?
(မအ္အာဇလႅာဟ္တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ခဲ့ၿပီးမပိုင္ဟုလိမ္ေျပာ၊မုသားေျပာသည္ကိုစြပ္စြဲထားျခင္း ျဖစ္ေပသည္။)၎တို႔၏ေနာက္ကြယ္၌ႀကိဳးဆြဲသူရွိေနပါသလား?
အင္ရွာအလႅာဟ္ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဤေမးခြန္းကိုေျဖေပးပါမည္။
ဒုတိယ။ ။ေအမာမ္အလီ(အ.စ)သည္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္တြင္လူ တုိင္းအတြက္စံမွတ္ေက်ာက္ျဖစ္ေၾကာင္းမိန္႔ေတာ္မူထား၏။အကယ္၍ကုရ္အာန္ႏွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ကိုေတြ႔ရွိပါက၊မလြဲမေသြရွင္းလင္းခ်က္၊အေၾကာင္းျပခ်က္ကိုသဖ္စီးလုပ္ရေပမည္။(အထူးသျဖင့္ဝိုဇူႏွင့္ပက္သက္ၿပီး၊အာယတ္ေတာ္စူရဟ္မာေအဒါ၌ပါရွိေနၿပီး၊လံုးဝပယ္ဖ်က္ျခင္းခံထားရေသာအာယတ္ေတာ္၊မဟုတ္ေခ်။)(သို႔ျဖစ္ပါ၍ရွင္းလင္းခ်က္သဖ္စီးစသည္ျဖင့္ရွိရေပမည္။)
တတိယ။ ။ေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ)အေနျဖင့္လည္းဖိနပ္အေပၚ မဆာျပဳျခင္းႏွင့္ပက္သက္ၿပီးရီဝါယတ္ေတာ္အားမိန္႔ေတာ္မူသည္မွာလည္းအေရးႀကီးသည့္အခ်ိန္၊ဥပမာအရမ္းေအးၿပီး၊ေျခမ်ားကိုအႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္ ေသာအခ်ိန္ကိုမိန္႔ထားေပသည္။ (သကိုင္ယာအခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။)
(၂)မရ္ဟြမ္ရွိတ္(ခ)ဆတ္ဒြတ္(က)(ရ.ဟ)အေနျဖင့္မိမိ၏က်မ္း
من لا يحضره الفقيه ၌ဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပုဒ္အားအမီးရြလ္မိုေမနီးေမာင္လာ အလီ(အ.စ)ဆီမွ ဆင့္ျပန္ထားပါသည္။
ေမာင္လာအလီ(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-
بِسُنَّتِنَا وَلْيَسْتَنَّ فَلْيَقْتَدِ بِنَا مِنْ شِيعَتِنَا كَانَ فَمَنْ عَلَى الخُفَّيْنِ لاَ نَمْسَحُ... إنّا اَهْلُ بَيْت
“ကၽြႏု္ပ္တို႔အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မ်ားသည္ဖိနပ္အေပၚမဆာမျပဳေသာ အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မ်ားျဖစ္ေခ်သည္။မည္သူမဆိုကၽြႏု္ပ္တို႔၏ေနာက္ လိုက္ရွီအာျဖစ္ပါက၊ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လုပ္သလိုလိုက္လုပ္ရမည္။ကၽြႏု္ပ္တို႔၏စြႏၷတ္အေပၚက်င့္သံုးရေပမည္။
(၃)အျခားဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပါး၌ေအမာမ္ဆြာဒစ္(က)(အ.စ)၏အသံုးအႏႈန္းမွာအံ့ဩစရာေကာင္းသည့္ဟဒီးစ္ျဖစ္ေပသည္။မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-
صَلاَتُهُ غَيْرُ يَتُمَّ وَ وُضُوئُهُ لَمْ كِتَابَهُ وَ رَسُولَهُ وَ خَالَفَ اللهَ وَ الخُفَّيْنِ فَقَدْ مَسَحَ عَلَى مَنْ
مُجْزِيَة
မည္သူမဆို္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳမည္ဆိုလွ်င္အလႅာဟ္ရစူလ္(ဆြ)သည္ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္အားဆန႔္က်င္သူျဖစ္ၿပီး၊၎ဝိုဇူသည္မျပည့္စံုေခ်။၎၏နမာဇ္သည္မပိုင္ေခ်။
ဖိနပ္အေပၚ မဆာမျပဳဖို႔ ေမာင္လာအလီ(အ.စ)၏ ရီဝါယတ္ေတာ္ကို ဂ႐ုျပဳၿပီးေနာက္ ဖခ္ေရရာဇီးဟ္၏ ဗစ္ေမလႅာဟ္ကို တိုးညႇင္းစြာဖတ္ရမည္လား၊ အသံက်ယ္ျဖင့္ဖတ္ရမည္လားဆိုသည့္ကိစၥဘက္အာ႐ံုေရာက္မိပါသည္။ ေရးသားထားသည္မွာ-အုပ္စုတစ္စုသည္ဗစ္ေမလႅာဟ္ကိုတိုးတိုးဖတ္ရမည္ ဟုဆိုၿပီးအမီးရြလ္မိုေမနီးေမာင္လာအလီ(အ.စ)သည္က်ယ္က်ယ္ဖတ္ရမည္ဟုဆိုထား၏။
ဆက္လက္၍ဖခ္ေရရာဇီးအေနျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာ-
نفسه فى دينه و بالعروة الوثقى فقد استمسك لدينه من اتخذ علياً إماماً
မည္သူမဆိုမိမိသာသနာ၌အလီ(အ.စ)ကိုေခါင္းေဆာင္ေအမာမ္အျဖစ္သတ္မွတ္ ပါက မိမိ၏နဖ္စ္(စိတ္)ႏွင့္ဘာသာကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရေသာေနရာသို႔ အပ္ႏွံျခင္းႏွင့္ တူေပသည္။
အျခားရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားဘက္သို႔ေလ့လာၾကပါမည္။
(ခ)ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္ပက္သက္၍အုပ္စုႏွစ္စုရွိပါသည္။
ပထမအုပ္စု။ ။မည္သည္စည္းမ်ဥ္း၊စည္းကမ္းခ်က္မပါဘဲ၊ဖိနပ္အေပၚ မဆာျပဳခြင့္ေပးထားေပသည္။
သာဓကအားျဖင့္။ ။စအ္ဗင္အဘီးဝါကာစ္၏ဟဒီးစ္မဲရ္ဖူအာمرفوعه ျဖစ္ပါ သည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ၾကားေတာ္မူသည္မွာ-
الْخُفَّيْنِ بِالْوُضُوءِ عَلَى أَنَّهُ لاَ بَأْسَ
ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳလုပ္ႏိုင္ေပသည္။
ဘိုင္ဟကီးက်မ္း၌အျခားဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပုဒ္အားစဟီးဘုခါရီ၊စဟီးမြတ္စလင္က်မ္းမ်ားမွတဆင့္ဂ်နာေပဟိုဇိုက္ဖာမွတင္ျပသည္မွာ-
دعا بماء فبال قائماً ثمّ سباطة قوم إلى (إلى عليه وآله صلى الله ) مشى رسول الله
على خفّيه و مسح بماء فتوضأ فجئته
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္အထူးေတာင္းပန္ၿပီး၊ရွက္ရွက္ႏွင့္ပင္မတတ္ႏိုင္သည့္အဆံုးဤဟဒီးစ္အားဘာသာျပန္ေရးသားပါမည္။(အာယာသြလႅာဟ္အလ္အြဇ္မာမကာေရမ္းမိုရွီရာဇီး)တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အေနျဖင့္လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏အမိႈက္ပံုနားမွႂကြျမန္းသြားၿပီးေနာက္၊အေပါ့သြားေတာ္မူၿပီး၊ကၽြႏု္ပ္(ဟိုဇိုက္ဖာ)ထံေရေတာင္းေတာ္မူ၏။ကၽြန္ေတာ္သည္ေရေပးရာတမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကဝိုဇူျပဳ ေတာ္မူ၍ ဖိနပ္မ်ားအေပၚမဆာျပဳေတာ္မူ၏။
မွတ္ခ်က္။ ။ကၽြႏု္ပ္တို႔ရွီအာေအမာမ္မိယာမ်ားသည္ဤကဲ့သို႔ေသာတမန္ ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားေစာ္ကားပုတ္ခတ္၊သိကၡာခ်ထားေသာဟဒီးစ္မ်ား၊အေရးအသားမ်ား…..ကိုလံုးဝလက္မခံေခ်။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)
ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ဤဟဒီးစ္ေတာ္သည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားေစာ္ကားပုတ္ခတ္ထားၿပီးအခ့်ိဳမိုနာဖစ္အေရၿခံဳမ်ားဘက္မွလုပ္ႀကံထားေသာဟဒီးစ္အတုျဖစ္ေၾကာင္းစိတ္ခ်ယံုၾကည္ပါသည္။
ထို႔ေနာက္စဟီးဘုခါရီ၊စဟီးမြတ္စလင္က်မ္းမ်ား၌အသံုးခ်ေဖၚျပ ထားပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ေမးခြန္းေမးစရာတစ္ခုသည္ကား-႐ိုး႐ိုးသာမန္ သိကၡာရွိသူ၊အေရးပါသူတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔ေသာသိကၡာမဲ့ေသာအလုပ္၊(အမႈိက္ပံုးေဘး၌အေပါ့သြားျခင္း)လုပ္ႏိုင္ပါသလား?(သို႔ေသာ္ကမာၻသိကၡာအရွိဆံုးလူသားျဖစ္သည့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အား ေစာ္ကားထားၾကသည္။ မိုက္႐ိုင္းေလစြ! (ဘာသာျပန္ဆိုသူ)
မည္မွ်ဝမ္းနည္းစရာပင္တည္း။ဤကဲ့သို႔ေသာသိကၡာက်ေစသည့္ ဟဒီးစ္ကိုမွန္ကန္တိက်ပါသည္ဟုခံယူထားေသာက်မ္းမ်ား၌ေဖၚျပထားၿပီးယေန႔တိုင္အေထာက္အထားသက္ေသမ်ားအျဖစ္အသံုးျပဳေနၾကပါသည္။
မည္သို႔ဆိုေစဤရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌သတ္မွတ္ခ်က္စည္းကမ္းမရွိဘဲ၊ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳထားသည္ကိုေတြ႔ရေပသည္။
ဒုတိယအုပ္စု။ ။အေရးႀကီးသည့္အခ်ိန္၌ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကိုလက္ခံ ေသာအုပ္စုျဖစ္ေပသည္။
သာဓကအားျဖင့္။ ။ရီဝါယတ္ေတာ္တစ္ခု၌မိုကဒမ္ဘင္(န)ရွရီး(ဟ)သည္ ဂ်နာေပအာေအရွာထံမွတင္ျပသည္မွာ-
ကၽြန္ေတာ္(မိုကဒမ္ဘင္(န)ရွရီး(ဟ))သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္း ႏွင့္ပက္သက္၍ဂ်နာေပအာေအရွာထံေမးျမန္းရာ၊အေျဖေပးသည္မွာ-အလီ(အ.စ)ဆီသြားသူဟာတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူခရီးထြက္ေလ့ရွိ၏။
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ထံလာၿပီး၎ေမး ခြန္းကိုျပန္ေမးရာ၊အေျဖေပးသည္မွာ-
على خفافنا يأمرنا بالمسح (صلى الله عليه وآله) مع رسول الله كنّا إذا سافرنا
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူခရီးထြက္ သည့္အခါ ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳ၍အားလံုးကိုအမိန္႔ေပးေလ၏။
ေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္ပါရဂူဘိုင္ဟကီးသည္မိမိစာအုပ္السنن الكبرى စိုနန္ႏိုလ္ကဘ္ရီက်မ္း၌ صلى الله عليه وآله عليه باب الخف الذى مسح رسول الله ၏ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေရးသားထားသည္။ ၎ေခါင္းစဥ္ ေအာက္၌ ေဖၚျပထားေသာ ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားအရသိရသည္မွာ-မိုဟေဂ်းရီး(န) ႏွင့္အန္ဆာတို႔အေနျဖင့္ဖိနပ္အဖြင့္မ်ား၊ အမ်ားစု သံုးစဲြေၾကာင္း သိရေပ သည္။(ဆိုလိုသည္မွာေ႔ရွ ပိတ္ေနာက္ဖြင့္ဖိနပ္မ်ားကိုဆိုလိုသည္။)
مشققة مخرقة و الأنصار المهاجرين خفاف و كانت كذلك
ဤအတြက္ေၾကာင့္၎တို႔အေနျဖင့္မိမိတို႔ဖိနပ္မ်ားမခၽြတ္ဘဲမဆာလုပ္ခဲ့သည္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားေပသည္။စိတ္ဝင္စားစရာတစ္ခုသည္မွာ-ဖိနပ္အေပၚ မဆာျပဳရမည္ဟုဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွတင္ျပေသာသာဝကမ်ားတစ္ခါတစ္ရံသာတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၌ ခစားၾကၿပီး၊ ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အေနျဖင့္အၿမဲခစားေနသူျဖစ္ေပသည္။
ေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအရေမာင္လာအလီ(အ.စ) သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကိုလက္မခံေခ်။ဒီထက္ပို၍အံ့အားသင့္စရာသည္ကားဟဇရတ္(သ)အာေအရွာအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွဆင့္ျပန္ထားေသာဟဒီးစ္ေတာ္ျဖစ္ေပသည္။
الخفّين على أنْ أمسح إلىّ من قدماى أحبّ لئن تقطع
ကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းထက္ေျခႏွစ္ဖက္ျဖတ္သြားသည္ကိုပိုမို၍ႏွစ္သက္ေပသည္။
ေနာက္ဆံုးရလဒ္
၁။က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္(စူရဟ္မေအဒါ၊အာယတ္၆)အရဝိုဇူျပဳရာ၌တာဝန္အစစ္သည္ေျခမ်ားအေပၚ(ေျခမ်က္စိအထိ)မဆာျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီး အဟ္ ေလဘိုက္ (အ.စ)ေနာက္လိုက္ဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအားလံုး၏ဖသ္ဝါမ်ားအားလံုးသည္လည္း ဤအတိုင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။
၂။စြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအားလံုးနီးပါးအေနျဖင့္ေျခမ်ားအား ေဆးေၾကာျခင္း ကို တာဝန္အစစ္အျဖစ္လက္ခံၿပီးအမ်ားစုသည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကို ခြင့္ျပဳ ထားၿပီး၊အခ့်ိဳကအေရးေပၚအခ်ိန္၌ ခြင့္ျပဳထားေပသည္။
၃။အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ဟဒီးစ္က်မ္းမ်ား၌ဖိနပ္အေပၚမဆာႏွင့္ပက္သက္ၿပီး တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိရာသုေတသီတစ္ဦးအတြက္သံသယကိုျဖစ္ေစပါသည္။
တစ္ခ့်ိဳအခ်ိန္တိုင္းအတြက္ခြင့္ေပးထားသည္ဟုေျပာျပထားၿပီး၊အခ့်ိဳကအေရးေပၚ အခ်ိန္၌ခြင့္ေပးထားသည္ဟုဆို၏။အေရးေပၚအခ်ိန္အားလမ္းခရီး၌ (၃)ရက္ မိမိေဒသ၌(၁)ရက္ဟုသတ္မွတ္ထား၏။
၄။ရီဝါယတ္အားလံုးေပါင္းၿပီးအေကာင္းတကာ့အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္း သည္ကား-
ေျခမ်ားကိုမဆာျပဳရမည့္အမိန္႔(၎တို႔(စြန္နီ)အေနျဖင့္မိမိတို႔အကီသာအရေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာျခင္းအမိန္႔ကိုအမိန္႔အစစ္အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီးဖိနပ္အေပၚ မဆာျပဳ ျခင္း ကိုအေရးေပၚအခ်ိန္၊အခက္အခဲႏွင့္ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္၊ဥပမာ-စစ္ပြဲအတြင္း စစ္ဗိုလ္ဖိနပ္မ်ားစီးထားရ၊ခၽြတ္၍အခက္အခဲရွိေနခ်ိန္၌ျပဳလုပ္ရေပမည္။
= = =


၉။ဗစ္မင္လႅာဟ္

ဟမ္ဒ္စူရာဟ္

၏အစိတ္အပိုင္း

ျဖစ္ပါသည္။

အ့ံဩစရာ
ရွီအာအဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မ်ားအေနျဖင့္ကအ္ဗာေက်ာင္းေတာ္သို႔ဟဂ်္ျပဳဖို႔သြားေရာက္သည့္အခါအဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏သြန္သင္ခ်က္အရစဝါဗ္ရရန္အလို႔ငွာမက္စ္ဂ်စ္ဒြလ္နဘီ၌စည္းလံုးေရးကိုဦးထိပ္ထားၿပီးစြန္နီ နမာဇ္ေဇဂ်မာအတ္၌ ဝင္ေရာက္ဖတ္ၾကသည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ရွီအာမ်ားကိုအံ့အားသင့္ေစေသာအရာသည္ေရွ႕ေဆာင္ ဆရာသည္ လံုးဝ၊ بسم الله الرحمن الرحيم ကိုစူရာဟ္ဟမ္ဒ္အစ၌မဖတ္ ေခ်။(သို႔)တိုးတိုးေလး(သို႔)ဖုန္းကြယ္ၿပီး၊ဖတ္ေလ၏။႐ုတ္စြအဆံုးအသံထုတ္ဖတ္ရမည္ နမာဇ္(ဥပမာ)မဂရစ္၊ေအရွာ၊ဖဂ်ရ္၌ပင္အသံမထုတ္ေခ်။
အမွန္တကယ္မကၠာဟ္ေရႊၿမိဳ့ေတာ္၌ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝေသာက်မ္းျမတ္ကုရ္ အာန္အတြင္းစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အာယတ္ေတာ္(၇)ခုျပဆိုထားၿပီး
بسم الله الرحمن الرحيم သည္ပထမဦးဆံုးအာယတ္အျဖစ္ေဖၚျပထားေပး သည္။
ဤအတြက္ေၾကာင့္အားလံုးအံ့အားသင့္စရာပင္ျဖစ္ေနသည္။က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အေရးအႀကီးဆံုးအာယတ္ေတာ္အားေမ့ထားၾက ကုန္သနည္း?
ကၽြႏု္ပ္တို႔(ရွီအာ)အားဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ႏွင့္ပက္သက္၍ေမးျမန္းလွ်င္ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္၎အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၊အျဖစ္အပ်က္သမိုင္းမ်ားကိုတင္ျပလွ်င္အံ့ဩၾကေပသည္။
ဒီအတြက္ေၾကာင့္ပိုမို၍သင့္ေတာ္သည္ကားပထမဦးဆံုးအဟ္ေလ စြႏၷတ္ဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားလက္ရွိ“ဖသ္ဝါ”ျဖစ္သည္။ထို႔ေနာက္ဤကိစၥႏွင့္ဆိုင္ေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုတင္ျပပါမည္။
ၿခံဳငံုေျပာရလွ်င္အဟ္ေလစြႏၷတ္ဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားသည္အဖြဲ႔(၃)ဖဲြ႔ရွိပါ သည္။
၁။ေအမာမ္ရွာေဖအီးႏွင့္၎ေနာက္လိုက္မ်ားသည္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစျဖစ္ၿပီး၊နမာဇ္၌ဖတ္ကိုဖတ္ရေပမည္။အကယ္၍နမာဇ္ကိုဇဟိုရ္ ႏွင့္အစဲရ္ ျဖစ္ပါက တိုးတိုးဖတ္ရမည္။ နမာဇ္(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)၌ အသံကိုထုတ္္၍ ဖတ္ရမည္ဟုခံယူထားေပသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ဟမ္ဒ္စူရာဟ္ႏွင့္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ကြာျခားေပသည္။
ဟမ္ဒ္စူရာဟ္ဆိုသည္မွာစူရာဟ္ဟမ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္ျဖစ္ၿပီး၊ စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ဆိုသည္မွာစူရာဟ္ဟမ္ဒ္တစ္ခုတည္းကိုသာဆိုလို၏။
၂။ေအမာမ္ဟန္ဗဲလ္ႏွင့္၎ေနာက္လိုက္မ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္၌ ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ဖတ္ရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ျဖစ္ေပသည္။သို႔ေသာ္တိုးတိုးဖတ္ရေပ မည္ဟုခံယူထားေပသည္။
၃။ေအမာမ္မာလစ္၊ေအမာမ္အဘူဟနီဖာႏွင့္၎တုိ႔၏ေနာက္လိုက္မ်ားအ ေနျဖင့္ ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ ကိုနမာဇ္၌လံုးဝမဖတ္ၾကဟုခံယူထားေပသည္။
စြန္နီေက်ာ္ၾကားေသာပညာရွင္အဗ္ေနကိုသမာသည္မိမိစာအုပ္မြဂ္နီး၌ ေအာက္ပါအတိုင္းေရးထားေပသည္။
أكثر مشروعة فى أوّل الفاتحة و أوّل كلّ سورة فى قول الرحيم إنّ قراءة بسم الله الرحمن أهل العلم و قال مالك و الأوزاعى لا يقرؤها فى أوّل الفاتحة
و يروى ... غير مسنون و لا تختلف الرواية عن أحمد أنّ الجهر بها...
… بن جبير الجهر بها و هو مذهب الشافعى مجاهد و سعيد عن عطاء و طاووس و
အမ်ားစုပညာရွင္မ်ားအျမင္၌ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္အားစူရာဟမ္ဒ္ႏွင့္အ ျခားစူရာဟ္မ်ား၏အစ၌ဖတ္ရန္ျဖစ္ၿပီး၊မာလစ္ခ္ႏွင့္ေအာင္ဇအီး(အျခားစြန္ နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ား)ႏွင့္စူရာဟမ္ဒ္အရင္းအျမစ္မဖတ္ဖို႔….အဟ္မာဒ္ဗင္အန္ဘဲလ္ထံမွဆင့္ျပန္ေသာရီဝါယတ္အရအသံထုတ္၍ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ ဖတ္လွ်င္မြတ္စ္သဟတ္မျဖစ္ေၾကာင္း(စဝါပ္မရေၾကာင္း)ပါရွိေပသည္။အ သာ၊သြာအူးစ္၊မိုဂ်ဟစ္၊စဟီးဒ္ဗင္ဂ်ာဘီးရ္တုိ႔၏ဆင့္ျပန္ထားေသာရီဝါယတ္မ်ားမွလည္းအသံထုတ္၍ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ကိုဖတ္ရေပသည္။ေအမာမ္ရွာဖီ၏အျမင္သည္လည္းဤအတိုင္းျဖစ္ေပသည္။
အထက္ပါစာပုိဒ္၌(၃)မ်ိဳးစလံုးကိုေဖၚျပထားေပသည္။
“သဖ္စီးရြလ္မိုနီး”က်မ္း၌ဝါဟပ္ဖေဟလီထံမွေအာက္ပါအတိုင္းေဖၚျပထားပါသည္။
... بآية من الفاتحة و لا غيرها إلاّ من سورة النمل قال المالكيّة و الحنفيّة ليست البسملة … بسم الله الرحمن الرحيم مع الفاتحة فى كلّ ركعة سرّاً إلاّ أنّ الحنفيّة قالوا يقرء المنفرد من الفاتحة يجب قرائتها فى الصلوة إلاّ أنّ الحنابلة و قال الشافعيّة و الحنابلة البسملة آية سرّاً و لا يجهر بها و قال الشافعيّة: يسرّ بها فى الصلاة السريّة قالوا كالحنفيّة يقرؤ بها الصلاة الجهريّة و يجهر بها فى
ေအမာမ္မာလစ္ခ္၊အဘူဟနီးဖာတို႔၏ေနာက္လိုက္မ်ားသည္ဗစ္ ေမလ္လႅာဟ္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားအစိတ္အပိုင္းမဟုတ္ေၾကာင္း၊စူရာဟ္ နမ္မလ္၌ပါေသာ(ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္)သာလွ်င္အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေၾကာင္းဆိုထားပါသည္။အဘူဟနီးဖာ၏ေနာက္လိုက္မ်ားသည္နမာဇ္တစ္ေယာက္ထဲဖတ္ေနခ်ိန္၌ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ကိုတိုးတိုးဖတ္ရန္ျဖစ္ၿပီး၊သို႔ေသာ္ရွာေဖအီးမ်ားအေနျဖင့္ ဟန္ဘဲလ္လီ မ်ားအေနျဖင့္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္သည္စူရာဟ္ဖြာ ေသဟာ၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ၿပီး၊ နမာဇ္တိုင္း၌ဖတ္ကိုဖတ္ရေပမည္။
ကြာျခားသည္ဟန္ဘဲလ္လီမ်ားအေနျဖင့္္ရွာေဖအီးမ်ားကဲ့သုိ႔အသံထုတ္ဖတ္ခြင့္မရွိေၾကာင္း၊တိုးတိုးေျဖးညႇင္းစြာဖတ္ရမည္ဟုဆိုထား၏။သို႔ေသာ္ ရွာေဖအီးမ်ား အေနျဖင့္ နမာဇ္ေအီးခ္ဖာသီး(နမာဇ္၊ဇဟိုရ္၊အစဲရ္)ကို တိုးတိုး၊ နမာဇ္ဂ်ဟ္ရီး(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)ကိုအသံထုတ္္ဖတ္ရမည္ဟုဆိုထား၏။
အထက္ပါအဆိုအမိန္႔မ်ားကိုေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးေနာက္ရွီအာမ်ား ႏွင့္္ဆံုးေဖကာသည္ရွာေဖအီးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းသိရပါသည္။ကြာျခားသည္မွာရွီအာဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ကိုနမာဇ္တိုင္းအသံထုတ္ဖတ္ရန္မြတ္စသဟပ္(စဝါပ္)ရမည္ဟုသတ္မွတ္ထားၿပီးစူရာဟ္မ်ားကိုဖတ္မည့္နမာဇ္အတိုင္းဖတ္ဖို႔ညြန္ၾကားထားပါသည္။
(ဆိုလိုသည္က-မာဇ္(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)၌အသံထုတ္ဖတ္ရန္ႏွင့္၊ နမာဇ္၊ဇဟိုရ္၊အစဲရ္)၌တိုးတိုးဖတ္ရန္ျဖစ္ေပသည္။
ဧကန္မုခ်သုေတသီတစ္ဦးအတြက္အံ့အားသင့္ရေပသည္။တမန္ ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္(၂၃)ႏွစ္တိုင္တိုင္နမာဇ္မ်ားကိုဂ်မအတ္ဦးေဆာင္ ဝတ္ျပဳေပးခဲ့သည္။သာဝကမ်ားအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အသံေတာ္ကိုနားေသာတဆင္ခဲ့ၾကေပ၏။သို႔ေသာ္ဝဖာသ္ျဖစ္ၿပီးအခ်ိန္မၾကာခင္ကာလ၌ပင္တစ္ခ့်ိဳကဗစ္ေမလႅာဟ္ဖတ္ဖို႔တားျမစ္ထားေၾကာင္း၊တစ္ခ့်ိဳက ဖတ္ဖို႔ဝါဂ်စ္(ပ)၊ တစ္ခ့်ိဳကတိုးတိုး၊တစ္ခ့်ိဳကနမာဇ္ဂ်ဟ္ရီး၌အသံက်ယ္!
ဤကဲ့သို႔ကြဲျပားေနျခင္းျဖင့္ေသးေသး၊မႊားမႊားကိစၥမဟုတ္ေၾကာင္း၊ မ်က္ကြယ္ျပဳထား၍မရေၾကာင္းမသိရပါသေလာ!
ဤအံ့ဩစရာကြာျခားမႈမ်ားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ေနာက္ကြယ္၌အာဏာရွင္အုပ္စုတစ္ခ့်ိဳကႏိုင္ငံေရးကစားထားေၾကာင္း၊ဒီလိုဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုအတုလုပ္ၿပီးတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ေျပာခဲ့ပါသည္ဟုလူထုအားလွည့္ျဖားေနသူမ်ား၏လက္ခ်က္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္းသိႏိုင္ေပသည္။(ဤအ ေၾကာင္းကို(အင္ရွာအလႅာဟ္)ေ႔ရွ၌ပီပီျပင္ျပင္တင္ျပပါမည္။)
စဟီဘုခါရီ၌ဤလ့်ိဳဝွက္ခ်က္ကိုအရိပ္အေယာင္ျပေနေသာဟဒီးစ္ ေတာ္ပါရွိေပသည္။မိုသာေရဖ္အေနျဖင့္အိုမရ္ဗင္ဟဇီး(န)ထံမွတင္ျပသည္ မွာ-ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္ဗစာေရၿမိဳ့၌နမာဇ္ေ႔ရွေဆာင္ဝတ္ျပဳေပး စဥ္အိုမရ္ဗင္ဟဇီး(န)မွေျပာၾကားသည္မွာ-
(الله عليه وآله صلى) رسول الله نصلّيها مع صلاةً كنّا هذا الرجل ذكّرنا
“ဒီလူ(ေမာင္လာအလီ(အ.စ)သည္နမာဇ္ေ႔ရွေဆာင္ဝတ္ျပဳေပးၿပီးငါတို႔ကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏နမာဇ္ကိုျပန္လည္သတိေပးပါလား။ ”
အထက္ပါအခ်က္ကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္အရာရာတိုင္းအတြက္႐ုတ္စြအဆံုးနမာဇ္ကိုပင္၊ေျပာင္းလိုက္ၾကေၾကာင္းထင္ရွားေနပါသည္။
ေအမာမ္ရွာေဖအီးအေနျဖင့္လည္းမိမိက်မ္း“ الامّ ” ၌ဝါဟပ္ဗင္ကီး ဆန္မွတဆင့္တင္ျပသည္မွာ-
الصلاة قد غيّرت حتى (الله عليه وآله صلى ) كلّ سنن رسول الله
“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏စြႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုေျပာင္းလဲပစ္ၾကသည္။
နမာဇ္ကိုေတာင္အလြတ္မေပးပါေလ။”
=

ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္အားအသံထုတ္ဖတ္ရန္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ား

စြန္နီမ်ား၏ေက်ာ္ၾကားေသာက်မ္းမ်ား၌ဤကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီးတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆန္႔က်င္ေနေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိေပသည္။ဤအခ်က္ကိုအ ေၾကာင္းျပဳ၍“ဖသ္ဝါ”လည္းကြာျခားသြားေပသည္။
အံ့ဩစရာေကာင္းသည္မွာ-တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ ေတာ္ႏွစ္ခု၏ရဝီး(ဆင့္ျပန္သူ)သည္တစ္ေယာက္ထဲျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။သာဓကမ်ားကိုေ႔ရွ၌တင္ျပပါမည္။
ပထမအုပ္စု
ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္အားစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္သတ္မွတ္သည့္အျပင္၊အသံထုတ္၍ဖတ္ရန္ကိုပင္မြတ္စသဟပ္(သို႔)ဝါဂ်စ္(ပ)အ ျဖစ္ခံယူထားပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဟဒီးစ္ေတာ္(၅)ပုိဒ္အားနာမည္ေက်ာ္ရဝီး(၅)ခု ျဖင့္ေရးသားေပးပါမည္။
ဟဒီးစ္ေတာ္၁။ ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ဆီမွဟဒီးစ္ေတာ္(၁)ပုိဒ္ကိုတင္ျပ ပါမည္။ ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ျမင့္ျမတ္မႈကိုမြတ္စလင္တိုင္းသိေပသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူခရီး၌ျဖစ္ေစ၊အိမ္၌ျဖစ္ေစ တမန္ေတာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ) ေဘး၌ဘယ္သူရွိရွိ၊မရွိရွိအခ်ိန္အခါတိုင္းအတူရွိေတာ္မူေသာ သာဝကႀကီးျဖစ္ေပသည္။
ကိုသ္နီသည္မိမိ၏စိုနန္က်မ္း၌ေရးသားထားသည္မွာ-
ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-
جميعاً فى السورتين الرحمن الرحيم يجهر ببسم الله (صلى الله عليه وآله) كان النبى

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ بسم الله الرحمن الرحيم အားအသံ ထုတ္၍စူရာဟ္ႏွစ္ခု(စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္)အားဖတ္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့
သည္။
ဟဒီးစ္ေတာ္၂။အနက္ဗင္မာလက္ခ္(တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အထူးအိမ္အေစခံ)မိမိ၏လူငယ္ဘဝကို တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားျပဳစုမႈ၌အသံုးျပဳ ခဲ့သည္။သာဓကျဖစ္ေပသည္။ဟာကင္မ္အေနျဖင့္မြတ္စသဒါရတ္(က) က်မ္း၌၎သာဝက၏ဟဒီးစ္ေတာ္ကိုတင္ျပသည္မွာ-
خلف عثمان و خلف أبى بكر و خلف عمر و و (صلى الله عليه وآله) صلّيت خلف النبى
الرحمن الرحيم بسم الله بقرائة كانوا يجهرون خلف على كلّهم
ဟဒီးစ္ေတာ္၃။ဒါရြလ္ကိုသ္နီအေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)အာေအရွာသည္(ေန႔၊ ညတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အနား၌ရွိေနေသာၾကင္ရာေတာ္)ထံမွ ဟဒီးစ္ေတာ္ကိုေရးသားထားသည္မွာ-
الرحمن الرحيم ببسم الله كان يجهر (صلى الله عليه وآله) إن رسول الله
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ بسم الله الرحمن الرحيم အားအသံ ထုတ္၍ ဖတ္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ဟဒီးစ္ေတာ္၄။အဘူဟို႐ုိင္ရာဟ္(စြန္ညီေနာင္မ်ား၏ေက်ာ္ၾကားေသာရဝီး ျဖစ္ၿပီးေစဟက်မ္းႀကီးမ်ားႏွင့္အျခားက်မ္းမ်ား၌အေျမာက္အမ်ား၎၏႐ီဝါယတ္မ်ားကိုထည့္သြင္းထားပါသည္။)
၎အေနျဖင့္ေျပာၾကားသည္မွာ-
فى الصلوة الرحمن الرحيم ببسم الله (صلى الله عليه وآله) كان رسول الله
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္၌ بسم الله الرحمن الرحيم အားအ သံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဤဟဒီးစ္ေတာ္အားေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္က်မ္းမ်ားျဖစ္သည္။
၁။ الكبرى السنن ၂။ مستدرك حاكم ၃။ سنن دارقطنى ၌ပါရွိေပသည္။
ဟဒီးစ္ေတာ္၅။ဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပါး၌ဂ်နေပဂ်ီးဘေရအီးလ္(အ.စ)သည္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားနမာဇ္ဖတ္ရာ၌ بسم الله ကိုအသံထုတ္၍ဖတ္ ရြတ္ခဲ့ေလသည္ဟုပါရွိ၏။
ႏိုအ္မန္းဗင္ဘရွီးမွဆင့္ျပန္ခ်က္ဒါရြလ္ကိုသ္နီအေနျဖင့္ေရးသား ထားသည္မွာ- တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-
الرحمن الرحيم ببسم الله فجهر عند الكعبة اَمّنى جبرئيل

ဂ်ီးဘေရအီးလ္(အ.စ)သည္ကအ္ဗာေက်ာင္းေတာ္အနီး၌ေ႔ရွေဆာင္ဝတ္ျပဳမႈတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္တြင္ بسم الله الرحمن الرحيم ကိုအသံထုတ္၍ ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေလသည္။
အျခားေျမာက္မ်ားစြာေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိေသးသည္။
စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းသည့္အခ်က္က بسم الله الرحمن الرحيم ကိုအ သံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ရမည္ဟုပါရွိေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုစြန္နီအေက်ာ္အ ေမာ္ပညာရွင္မ်ားကတင္ျပထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊၎တို႔အနက္အခ့်ိဳပညာရွင္မ်ားသည္သာဓကအားျဖင့္ဟာကင္မ္သည္မိမိ၏က်မ္း مستدرك ၌ဟဒီးစ္ေတာ္ မ်ား၏ေအာက္္တြင္ဤဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားခိုင္လံုမွန္ကန္ပါသည္ဟုေရးသား ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤေနရာ၌ဆက္လက္၍တင္ျပရန္အေရးႀကီးေသာအခ်က္သည္ ကား-အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုေရးသားထားေသာ၊ အကိုးအကား က်မ္းမ်ားအားလံုး၌ بسم الله الرحمن الرحيم အားစူရာဟ္ဟမ္ဒ္ ၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ခံယူထားၿပီး၊ بسم الله အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ရ မည္ဆိုထားေသာဟဒီးစ္ေတာ္အားလံုးသည္“မိုသာဝါေသ”(စဥ္ဆက္မျပတ္စစ္မွန္ေသာနည္းလမ္းျဖင့္ကၽြန္ေတာ္ထံေရာက္ရွိလာေသာစစ္မွန္ေသာ ဟဒီးစ္ေတာ္) မ်ားျဖစ္ေပသည္။
ပိုမို၍အက်ယ္တဝင့္ေလ့လာႏိုင္ရန္၊ဝဆာေအေလရွီအာက်မ္း ابواب قرائت ေခါင္းစဥ္ျဖင့္အခန္း(၁၁/၁၂/၂၁/၂၂)၌ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။ အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မွတဆင့္ပါရွိေသာေျမာက္မ်ားစြာေသာဟဒီးစ္ေတာ္ မ်ားကို“ကာဖီ”က်မ္း၊“အခ္ဗာရြလ္ေရဇ္(အ.စ)”က်မ္း“မြတ္စ္သဒါရက္ခ္ကိုလ္ဝဆာေအ” က်မ္း ابواب قرائت ေခါင္းစဥ္ေအာက္၌ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ရွီအာ၊စြန္နီက်မ္း၌ပါရွိေသာဟဒီးစ္ေစစကလိုင္းတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန႔္ေတာ္မူထားေသာကုရ္အာန္ႏွင့္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)အားလက္ကိုင္ထားၿပီးလမ္းလြဲ၊လမ္းမွားမွလြတ္ေျမာက္မႈရရန္မႀကိဳးစားသင့္ပါသေလာ?ဤကဲ့သို႔အယူအဆလြဲေသာ၊ျပႆနာကိစၥရပ္မ်ားတြင္ အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏မဇ္ဟပ္ဘက္သို႔ဦးညႊန္ၿပီး၎တို႔၏အမိန္႔ဩဝါဒ မ်ားအေပၚ၊မက်င့္သံုးသင့္ပါသေလာ?
ဒုတိယအုပ္စု
بسم الله الرحمن الرحيم အားစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္မသတ္မွတ္ဘဲ၊ အသံထုတ္၍ ဖတ္ရြတ္ ျခင္းကိုလည္းတားျမစ္ထားေသာရီဝါယတ္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။
ဟဒီးစ္ေတာ္၁။စဟီးမြတ္စလင္၌ قتاده မွတဆင့္ရီဝါယတ္ေတာ္အားေရးသား ထားသည္မွာ-
အနက္စ္ေျပာၾကားသည္မွာ-
(صلى الله عليه وآله) صليت مع رسول الله
بسم الله الرحمن الرحيم يقرء منهم فلم أسمع احداً و ابى بكر و عمر و عثمان
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ရစူေလခိုဒါ၊အဘူဘာကဲရ္၊အိုမာရ္၊အြတ္စ္မန္းတို႔၏ ေနာက္္၌နမာဇ္ဝတ္ျပဳခဲ့ရာ၊၎တို႔အေနျဖင့္ بسم الله ဖတ္ရြတ္သံကို တစ္ခါမွ်မၾကားဘူးေခ်။
ဤဟဒီးစ္ကိုဂ႐ုစိုက္ေပးပါ။ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏အေၾကာင္းမပါရွိ ေပ။
အ့ံအားသင့္စရာအခ်က္သည္ကား-အနက္စ္အေနျဖင့္ بسم الله အား အသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့သည္ဆိုေသာဟဒီးစ္ေတာ္၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)သည္ခလီဖြာ(၃)ဦးႏွင့္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)တို႔၏ေနာက္၌နမာဇ္ဝတ္ ျပဳခဲ့ ရာ بسم الله အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့သည္ဆိုၿပီး၊ဤပုဂၢိဳလ္သည္ အျခားဟဒီးစ္ေတာ္၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္ခလီဖြာ(၃)ဦးေနာက္၌ နမာဇ္ဝတ္ျပဳခဲ့ရာ၎တို႔သည္ بسم الله အားအသံထုတ္၍မဖတ္ရြတ္ခဲ့ ေၾကာင္းဆိုထားေလ၏။
ဤေနရာ၌အသိဥာဏ္ရွိသူတစ္ေယာက္အတြက္စဥ္းစားဖို႔ေနရာမဟုတ္ပါသေလာ?
ပထမဟဒီးစ္(အသံထုတ္၍ بسم الله ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္း)ကိုပယ္ ဖ်က္ရန္ဒုတိယဟဒီးစ္အားလုပ္ႀကံေရးသားထားေပသည္။(ေ႔ရွ၌ေဖၚျပပါ မည္။)ၿပီးေနာက္အနက္စ္ဟုအမည္တပ္ေပးထားသည္။ဤအတြက္ေၾကာင့္အသံထုတ္မဖတ္ရဆိုေသာဒုတိယဟဒီးစ္၌ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏အမည္ကိုမထည့္သြင္းထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။အကယ္၍ထည့္လိုက္ပါကဟဇ ရတ္(သ)အလီ (အ.စ) သည္အသံထုတ္၍ بسم الله ဖတ္ရြတ္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး၊ ေနရာတိုင္း၌ ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အားအခ်စ္ထားသူမ်ားရွိေနသျဖင့္သိကၡာက်ခံရျခင္း၊အျဖစ္ေရာက္ေအာင္ေရွာင္ထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ဟဒီးစ္ေတာ္၂။အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္မဂ္ေဖလ္ထံမွဆင့္ျပန္ခ်က္ကိုစုိနန္ဘိုင္ဟကီး၌ေျပာျပထားသည္မွာ-
فقال: أى بنىّ محدث؟ بسم الله الرحمن الرحيم سمعنى ابى و أنا أقرء
عثمان فلم و ابى بكر و عمر و (صلى الله عليه وآله) صلّيت خلف رسول الله
بسم الله الرحمن الرحيم أسمع أحداً منهم جهر

ကၽြန္ေတာ္နမာဇ္၌အသံထုတ္၍ بسم الله ဖတ္ရြတ္ခဲ့ရာကၽြန္ေတာ္အ ေဖၾကားသြားသည့္အခါေျပာေလ၏။ေပဒ္အတ္လုပ္ေနရသလား? ငါအေန ျဖင့္ ရစူလ္ခိုဒါ(ဆြ)၊အဘူဘာကဲရ္၊အိုမာရ္၊အြတ္စ္မန္းတို႔၏ေနာက္္၌နမာဇ္ဝတ္ျပဳခဲ့ရာ၊ بسم الله ဖတ္ရြတ္သံကိုတစ္ခါမွ် မၾကားဘူးေခ်။
ဤဟဒီးစ္၌လည္းဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏အေၾကာင္းမပါရွိေပ။
ဟဒီးစ္ေတာ္၃။အလ္မိုအ္ဂ်မ္းဂိုလ္ဝဇီး(သြ)သပ္ရာနီ၌အဗ္ေနအဘာစ္၏ရီဝါယတ္ေတာ္ကိုတင္ျပထားသည္မွာ-
المشركون هزء منه إذا قرء بسم الله الرحمن الرحيم ( كان رسول الله(صلى الله عليه وآله
هذه فلما نزلت «الرحمن» و كان مسيلمة يسمى قالوا محمد يذكر إله اليمامة ـ و
لا يجهر بها؟ الآية امر رسول الله(صلى الله عليه وآله) ان
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္بسم الله အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ ခ်ိန္၌မိုရွာေရက္မ်ားအေနျဖင့္ေျပာင္ေလွာင္ခဲ့ၾကသည္။အေၾကာင္းသည္ ကား- يمامه၌ مسيلمه အမည္မွာ «رحمان» ျဖစ္ေပ၏။၎တို႔အေနျဖင့္ေျပာ ၾကသည္မွာ- မိုဟမၼဒ္(ဆြ)ေျပာေသာ رحمانသည္ يمامه ကအလႅာဟ္ျဖစ္ သည္ဆိုၾကသျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ရန္ بسم الله အားအသံ ဖထုတ္၍မဖတ္ရန္အမိန္႔ေပးခဲ့ေလ၏။
ဤဟဒီးစ္သည္လုပ္ႀကံထားေသာဟဒီးစ္ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားေပ သည္။အေၾကာင္းသည္ကား-
ပထမအခ်က္-«رحمن»စကားလံုးသည္ بسم الله الرحمن الرحيم ၌သာတြင္ပါဝင္သည္မဟုတ္ေခ်။ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ အတြင္း(၅၆)ႀကိမ္ ပါဝင္ေပသည္။စူရာဟ္မရ္ရမ္(အ.စ)အတြင္း၌ပင္(၁၉)ႀကိမ္ပါရွိေပသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍စူရာဟ္မ်ားကိုလည္းမဖတ္ရြတ္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ဖတ္ရြတ္ပါကမိုရွာေရက္ မ်ားသည္ေျပာင္ေလွာင္ၾကမည္ျဖစ္ေပသည္။
ဒုတိယအခ်က္-မကၠာၿမိဳ့ရွိမိုရွာေရက္မ်ားသည္ بسم الله الرحمن الرحيم အား ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ခဲ့ၾကျခင္းမဟုတ္ေပ၊ကုရ္အာန္တစ္အုပ္လံုးကိုသည္။ ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ခဲ့ၾကေပသည္။ဤအတြက္ေၾကာင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ ကုရ္အာန္၌ ေနရာအေျမာက္အမ်ားပါရွိေပသည္။သာဓကအားျဖင့္စူရာဟ္ ေနအာယတ္ေတာ္၁၄၀တြင္ပါရွိသည္မွာ-
بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلاَ تَقْعُدُوا مَعَهُمْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللهِ يُكْفَرُ
ထိုနည္းတူစြာ၎ မိုရွာေရက္မ်ားသည္အာဇန္ကိုပင္ေျပာင္ေလွာင္ သေရာ္ခဲ့ၾကေၾကာင္းစူရာဟ္မာေအသအာယတ္ေတာ္၅၈၌ေဖၚျပထားသည္။
نَادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ اتَّخَذُوهَا هُزُواً وَإِذَا
ဤကဲ့သို႔ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ျခင္းခံရၿပီးေနာက္တမန္ေတာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ)သည္အာဇန္မေပးဖို႔၊အာဇန္အားတိုးတိုးေပးဖို႔အမိန္႔ေပးခဲ့ပါသ လား?
အဓိကတိုက္ကြက္အေနျဖင့္မိုရွာေရက္မ်ားသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ)အားေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ထားေၾကာင္းစူရာဟ္ေနဆာအာယတ္၃၆၌ပါရွိေပသည္။
الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلاَّ هُزُواً وَإِذَا رَآكَ
သို႔ျဖစ္ပါ၍ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ) သည္အျပင္မထြက္ဖို႔လံုးဝ သင့္ေပ၏။အားလံုးကိုခဏထားပါေလ။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ကိုယ္ေတာ္တိုင္မိုရွာေရက္မ်ား၏ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္မႈမွကာကြယ္ေပးမည္ဟုကတိ ေပးထားေပသည္။

إِنَّا كَفَيْنَاكَ الْمُسْتَهْزِئِين
တတိယအခ်က္။ ။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္«رحمن»ဆိုသည္စကား ကိုဝွက္ဖို႔(သို႔)တိုးတိုးဖတ္ဖို႔အမိန္႔ေပးရသည့္အထိျဖစ္ေလာက္ေအာင္ مسيلمه ဆိုသည္မွာဘယ္သူနည္း?၎အျပင္ مسيلمه ဖိတ္ေခၚမႈ သည္ဟီဂ်ရီ ၁၀ခုႏွစ္မွျဖစ္လာၿပီး ထိုအခ်ိန္၌ အစၥလာမ္သာသနာသည္အား အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေနၿပီးျဖစ္ေပသည္။
အထက္ပါအခ်က္မ်ားကိုေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္အမွန္တရားကိုသိရွိႏိုင္ၿပီး၊ဟဒီးစ္လုပ္ႀကံထားသူမ်ားသည္အခ်ိန္အခါႏွင့္ေနရာကိုထည့္မ တြက္မိသူမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။
ဟဒီးစ္၄။ အဘီရွိန္းေဘသည္မိမိစာအုပ္မြတ္စနပ္ဖ္၌ေရးသားထားၿပီးအဗ္ ေနအဘာစ္ေျပာၾကားသည္မွာ-
الجهر ببسم الله الرحمن الرحيم قرائة الأعراب
بسم الله الرحمن الرحيم အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ျခင္းသည္အာရပ္ေတာသားမ်ား ဓေလ့စ႐ိုက္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။
အျခားဟဒီးစ္ေတာ္၌အလီဗင္ဇိုက္ဗင္ဂ်န္အန္ေျပာၾကားသည္မွာ-အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အဘာစ္၊ အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အိုမာရ္၊အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ဇိုက္တို႔ (၃)ဦးလံုးبسم الله الرحمن الرحيم အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ၾကေပသည္။
၎အျပင္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္بسم الله الرحمن الرحيم အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ျခင္းသည္ကိုယ္ေတာ္၏ဓေလ့အက်င့္ျဖစ္ ေၾကာင္းေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီ၊ရွီအာစာအုပ္မ်ား၌ပါရွိေပသည္။ဤအခ်က္ကိုၾကည့္ၿပီးဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အားေတာသားဟုဆိုႏိုင္ပါသလား? ေမာင္လာအလီ(အ.စ)သည္ေတာသားမဟုတ္ေၾကာင္းသမိုင္းေလ့လာသူတိုင္းသိႏိုင္ေပသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ) ဤကဲ့သို႔ဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ေနာက္ကြယ္၌ထိုေခတ္ကာလကအာဏာရွင္မ်ားႏိုင္ငံေရးမကစားထားပါသေလာ?
မွတ္ခ်က္။ ။ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ဓေလ့စ႐ိုက္သည္အလႅာဟ္ ရစူလ္(ဆြ)၏အမိန္႔ႏွင့္အညီျဖစ္ေပသည္။မိမိစိတ္ႀကိဳက္မျပဳေခ်။အေၾကာင္းသည္ကားဟီဂ်ရီ(၁)ခုႏွစ္တြင္အလႅာဟ္အရွင္ေတာ္သည္ဟဇရတ္သ္အလီ(အ.စ)၏စိတ္အားဝယ္ယူၿပီးျဖစ္ေပသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)
မွန္ၾကေပသည္။အမွန္တရားသည္ကား- ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) သည္အသံထုတ္၍ بسم الله ဖတ္ရြတ္ေလ့ရွိေပသည္။ထို႔အတြက္ေၾကာင့္မအ္ ေဝယာ(လ.န)သည္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ရွဟာဒသ္ျဖစ္ၿပီးေနာက္ႏွင့္ေအမာမ္ဟစန္မိုဂ်္သမာ(အ.စ)၏တိုေတာင္းလွေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလၿပီး ေနာက္နန္း(မတရား)တက္ၿပီးဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏စြႏၷတ္ေတာ္မွန္သမွ်ကိုေဖ်ာက္ဖ်က္ရန္အဓိဌာန္ကာကမာၻအစၥလာမ္ေနရာမ်ားမွေပ်ာက္ ပ်က္ေအာင္ႀကိဳးစားခဲ့ေပသည္။
အေၾကာင္းသည္ကားဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္မြတ္စလင္ မ်ား၏ႏွလံုးသားကိုေအာင္ႏိုင္ၿပီးျဖစ္၍မအ္ေဝယာအေနျဖင့္၏အာဏာ အတြက္အႏၱရာယ္ရွိေနေၾကာင္းသိေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပ သည္။
ဤအေၾကာင္းႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး ဟာကင္မ္အေနျဖင့္စိတ္ခ်ရေသာ မြတ္စ္သရက္၌အနက္စ္ဗင္မာလစ္ခ္၏ဟဒီးစ္ေတာ္ကိုေရးသားထားေပ သည္။မအ္ေဝယာသည္မဒီနာၿမိဳ့သို႔ေရာက္လာၿပီးနမာဇ္ဂ်ဟ္ရီ(အသံထြက္၍ ဖတ္ရေသာနမာဇ္(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)ကို بسم الله الرحمن الرحيم အား ပထမစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၌ဖတ္ၿပီးေနာက္အျခားစူရာဟ္မ်ားတြင္မဖတ္ေခ်။နမာဇ္ ၿပီးေနာက္မိုဟေဂ်ႏွင့္အန္ဆာမွအုပ္စုတစ္စု(အသက္အႏၱရာယ္ေၾကာင့္ နမာဇ္လာဖတ္သူမ်ားျဖစ္ႏိုင္ေပသည္)သည္အရပ္မ်က္ႏွာအဖက္ဖက္မွဆူပူၾကၿပီးေျပာၾကားသည္မွာ-
الصلاة أم نسيت؟ أسرقت
နမာဇ္ကိုခိုးဖတ္တာလား?ေမ့သြားတာလား? ဤေအာ္သံမ်ားကို ၾကားၿပီးေနာက္ မအ္ေဝယာသည္ေနာက္နမာဇ္အားဖတ္ရာ၌ بسم الله အား စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္မ်ား၌ထည့္ဖတ္ေလ၏။
တစ္နည္းဆိုရလွ်င္မအ္ေဝယာအေနျဖင့္မိုဟေဂ်ႏွင့္အန္ဆာကိုစမ္းသပ္လိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။ بسم الله ကိုျဖဳတ္လွ်င္၎တို႔လက္ခံ၊မခံ သိလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။သို႔ေသာ္မအ္ေဝယာ(လ.န)အေနျဖင့္ဤ လုပ္ရပ္ကိုရွမ္(ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ)၌အဆက္မျဖတ္လုပ္ေလသည္။
=

အဖံုးႏွစ္ခုၾကားရွိေသာအရာသည္ကုရ္အာန္ျဖစ္ပါသည္။
အဖံုးႏွစ္ခုၾကားရွိက်မ္းစာကိုက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ျဖစ္ၾကာင္းယံုၾကည္ေပသည္။အဖံုးဟုဆိုရာ၌က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္စာအုပ္၏ႏွစ္ ဘက္မွအဖံုးကိုဆိုလိုပါသည္။
သို႔ျဖစ္ေပရာအခ့်ိဳသူမ်ားသည္ بسم الله စူရာဟ္မ်ားတစ္ခု၊ႏွင့္တစ္ခု ကြဲေပးရန္ အတြက္ျဖစ္သည္ဟုဆိုထားၾကေလသည္။
ပထမ။ ။စူရာဟ္မ်ားကြဲေပးရန္အတြက္ဟုဆိုလွ်င္မမွန္ေပ။အေၾကာင္း သည္ကားလက္ရွိကုရ္အာန္တစ္အုပ္လံုး၌ بسم الله ကိုပါအာယတ္နံပါတ္အ ျဖစ္တပ္ထားၿပီးစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္သတ္မွတ္ထားေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။
ဒုတိယစူရာဟ္၉ဗရာသ္အားအဘယ္ေၾကာင့္ بسم الله ျဖင့္မျခားထားပါသ ေလာ?အကယ္၍ بسم الله စူရာဟ္ဗရာသ္၌မထားျခင္းသည္ေ႔ရွစူရာဟ္အန္ ဖာလ္ဆက္ႏြယ္မႈရွိေအာင္ဟုဆိုလိုမည္ဆိုလွ်င္စူရာဟ္အန္ဖာလ္၏ေနာက္ဆံုးအာယတ္ေတာ္၌ စူရာဟ္ဗရာသ္၏ပထမအာယတ္ေတာ္အၾကားအ ေၾကာင္းအရာျခင္းမတူေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ထို႔အျပင္ က်မ္းေတာ္ ျမတ္ကုရ္အာန္အတြင္းႏွင့္စူရာဟ္မ်ားတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆက္ႏြယ္ေနေသာ လည္းၾကားမွ بسم الله က ျခားထားေၾကာင္းေတြ႔ရေပသည္။
အမွန္တရားကိုေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ بسم الله သည္စူရာဟ္တိုင္း၏အ စိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။ဤအတြက္ေၾကာင့္လည္းလက္ရွိကုရ္အာန္၌ဤကဲ့သို႔ေဖၚျပထားပါသည္။
စူရာဟ္ဗရာသ္(ေသာင္ဗာ)သည္ بسم الله မထည့္ထားျခင္း၏အ ေၾကာင္းအရာသည္ကား-ဤစူရာဟ္၌ကတိေပးၿပီး၊ဖ်က္ေသာကာဖရ္မ်ား အားမုန္းတီး ေၾကာင္းေၾကျငာထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍အျပစ္ဒဏ္ႏွင့္ رحمان و رحيم သည္မအပ္စပ္ေသာေၾကာင့္ بسم الله မထည့္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။( رحمانသည္အမ်ားအတြက္ျဖစ္ၿပီး၊رحيم သည္ အထူးသီးသန္႔ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ျဖစ္ေပသည္။)
အက်ဥ္းခ်ဳပ္

၁။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္မ်ား၏အစ၌ بسم الله ကိုဖတ္ရြတ္ခဲ့ေပသည္။(တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အနီးစပ္ဆံုး သာဝကေတာ္မ်ားသည္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုေဖၚျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ေပသည္။)အခ့်ိဳဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ بسم الله အားအသံထုတ္၍ ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္းသိရေပသည္။
၂။ بسم الله အားက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အစိတ္အပိုင္းမဟုတ္ဟုဆိုထား ေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားပါရွိၿပီး၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ بسم الله အားတိုးတိုးေလးဖတ္ခဲ့ေၾကာင္းျပဆိုေနေသာဟဒီးစ္မ်ား၌လုပ္ႀကံထား ေသာဟဒီးစ္အတုမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းအရိပ္အႁမြက္ပါဝင္ေနေပသည္။ဤအ လုပ္ကိုဘနီအိုမိုင္ယာအေနျဖင့္တိတ္တဆိတ္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
အေထာက္အထားသည္ကား-လူထုအၾကားဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) သည္ بسم الله အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္းေက်ာ္ၾကားရာ၊ၿပီးေနာက္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွသင္ၾကားထားေသာဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) ၏စြႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုဆန္႔က်င္ခဲ့ေပသည္။
မအ္ေဝယာ၏လုပ္ရပ္အားေျမာက္မ်ားစြာေသာသာဓကမ်ားအေန ျဖင့္ျပင္းျပင္းထန္ထန္၊ေစာဒကတက္ခဲ့ျခင္းႏွင့္အျခားအေထာက္အထားသဲလြန္စမ်ားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္(မအ္ေဝယာႏွင့္ဘနီအိုမိုင္ယာ)တုိ႔၏လုပ္ရပ္ သည္ဘာလဲဆိုသည္မွာထင္ရွားေနပါသည္။
၃။ေအမာမ္(အ.စ)မ်ားအေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ေနာက္လိုက္ ၾကၿပီး၊ေအမာမ္တိုင္းသည္بسم الله အားအသံထုတ္၍ ဖတ္ရြတ္ခဲ့ပါသည္။
သာဓကအားျဖင့္၊ေအမာမ္ဂ်ာဖြရ္ဆြာဒစ္(က)(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-
الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ عَلَى الجَهْرِ بِبِسْمِ الله ( اِجْتَمَعَ آلُ مُحَمَّد(صلى الله عليه وآله

အာေလမိုဟမၼဒ္ကိုအားလံုး၏အျမင္သည္ကား- بسم الله အားအသံ ထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ျခင္းကိုအသံက်ယ္ျဖစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။
၄။ေကာင္းမြန္စြာအဆံုးသတ္ထားသည္အေနျဖင့္ဖခ္ေရရာဇီး၏သဖ္စီးက ဘီးရ္၌ေရးသားထားေသာစကားႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကိုေရးသားလိုက္ပါသည္။
၎အေနျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာ-
إلى بنى أميّة الدولة الجهر بالتسمية فلمّا وصلت إنّ علياً(عليه السلام) كان يبالغ فى
( السلام إبطال آثار على(عليه بالغوا فى المنع من الجهر سعياً فى
ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အေနျဖင့္ بسم الله အားအသံထုတ္၍ ဖတ္ေလ့ရွိ၏။ဘနီအိုမိုင္ယာအာဏာရလာေသာအခါဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏စြႏၷတ္ ေတာ္မ်ားကိုအစေပ်ာက္ေစရန္အလို႔ငွာ بسم الله ကိုအသံ ထုတ္မဖတ္ဖို႔တား ျမစ္ခဲ့ေပသည္။
အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာပညာရွင္ဖခ္ေရရာဇီး၏ဝန္ခံ ခ်က္ျဖင့္ بسم اللهကိုအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ရန္၊အသံမထုတ္ဖို႔ဆိုရာ၌ထို ေခတ္ကအာဏာရွင္၏လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ထင္၊ရွားရွား၊ေကာင္း ေကာင္း၊မြန္မြန္၊ကြက္ကြက္၊ကြင္းကြင္းျမင္ေတြ႔ရေပသည္။
ဤစာအုပ္၏အျခားေနရာ၌ေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္ပညာရွင္ဘိုင္ဟကီးဆီမွတင္ျပထားသည္မွာ-အိုမာရ္ဗင္ခါသြာပ္၊အဗ္ေနအဘာစ္၊အဗ္ ဒြလႅာဟ္ဗင္အိုမာရ္၊အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ဇိုဗိုင္းရ္အားေသာသာဝကမ်ားအေနျဖင့္ بسم الله အားအသံထုတ္၍ ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္းျဖစ္ေပသည္။
ဆက္လက္ေရးသားသည္မွာ-
فى دينه و من اقتدى فقد ثبت بالتواتر ابى طالب كان يجهر بالتسمية أمّا أنّ على بن
(الله عليه وآله صلى ) و الدليل عليه قول رسول الله بعلى بن ابى طالب فقد اهتدى،
اللّهم أدر الحقّ مع على حيث دار
“သို႔ေသာ္ဟဇရတ္(သ)အလီအဘီသြာလစ္(ပ)(အ.စ)သည္ بسم الله အားအသံထုတ္၍ဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း“စဝါသိုရ္”ဟဒီးစ္စစ္မွန္ေၾကာင္း၊စစ္မွန္ ေသာရဝီးတစ္ဦးမွတစ္ဦးကၽြႏု္ပ္တို႔ေခတ္အထိေရာက္လာျခင္းသည္ေသခ်ာေပသည္။မည္သူမဆိုမိမိဘာသာ၊သာသနာ၌ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ ေနာက္လိုက္ပါက၊လမ္းမွန္ကိုရရွိမည္ျဖစ္ေပသည္။အေၾကာင္းသည္ကား-တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကိုယ္တိုင္အို!အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဟက္(အမွန္တရား)အား ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ရွိရာဘက္သို႔လွည့္ေပးေတာ္မူပါဟု” ဒိုအာေတာင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။

=

၁၀။ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္
မ်ားထံမွအကူအညီ ေတာင္းခံျခင္း
(သဝါစိုလ္လုပ္ျခင္း)





သဝါစိုလ္ توسّل က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ား ႏွင့္အသိဥာဏ္၊ဆင္ျခင္တံုတရားအျမင္၌
နာမ္႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအခက္အခဲမ်ားကုိေျဖရွင္းႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံေတာ္၌သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းသည္အေရးအႀကီးဆံုး ကိစၥႏွင့္ဝဟာဘီမ်ား၊မြတ္စလင္မ်ားအၾကားအကြဲအလြဲဆံုးကိစၥတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
ဝဟာဘီမ်ား၏ခံယူခ်က္သည္ကားေကာင္းျမတ္ေသာအလုပ္မ်ား ျဖင့္(အလႅာဟ္ထံေတာင္းခံရန္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းသည္ျပႆနာမရွိေပ။သို႔ ေသာ္ اولياء اللهအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အခ်စ္ေတာ္မ်ားျဖင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း ကိုခြင့္မရွိသည့္အျပင္ေရွးက္ شرك ၏အမ်ိဳးအစားတစ္ခုျဖစ္ေပေၾကာင္းခံယူ ထားေပသည္။သို႔ေသာ္ကမာၻမြတ္စလင္မ်ားအေနျဖင့္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္မ်ားျဖင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းကိုျပဳပိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟုခံယူထား ၾကသည္။
ေ႔ရွ၌အက်ယ္ရွင္းျပပါမည္။
ဝဟာဘီမ်ားအေနျဖင့္ေရွးက္ျဖစ္ေၾကာင္းသက္ေသထူေသာအေန ျဖင့္အသံုးျပဳေသာအခ့်ိဳအာယတ္ေတာ္မ်ားမွာေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ေပ သည္။
لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللهِ زُلْفَى مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ
အထက္ပါအာယတ္ေတာ္သည္အမွန္တကယ္ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္မိုရွ္ေရက္မ်ား၏ဘုရားမ်ားႏွင့္ပက္သက္၍ျဖစ္ေပသည္။ထိုဘုရားမ်ား၌ ေကာင္းကင္တမန္ ေတာ္မ်ားလည္းပါဝင္ေပသည္။
ဂ်ေဟလီယဘ္ေခတ္ကမိုရွ္ေရက္မ်ားေျပာၾကားသည္မွာ-
ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္၎အရာမ်ားကိုခဝပ္ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ အလႅာဟ္အရွင္ႏွင့္နီးကပ္မႈရွိရန္အတြက္ျဖစ္သည္ဟုဆိုေလ၏။က်မ္းေတာ္
ျမတ္ကုရ္အာန္အေနျဖင့္ဤစကားအားေရွးရ္က္ဟုဆိုထားေလ၏။
ေနာက္အာယတ္ေတာ္တစ္ပါးသည္ကား-
فَلاَ تَدْعُوا مَعَ اللهِ أَحَداً
“မည္သူကိုမွ်အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ႏွင့္အတူတူမတမ္းတပါေလႏွင့္။”
အျခားအာယတ္ေတာ္တစ္ပါး၌မိန္႔ထားသည္မွာ-
دُونِهِ لاَ يَسْتَجِيبُونَ لَهُمْ بِشَىْء وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ
“ထိုသူမ်ားသည္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္မွအပအျခားသူမ်ားကိုတမ္းတၾကေလ၏။ထို(တမ္းတခံရသူမ်ား)သည္၊မည္သည္အခက္အခဲကိုမွ်ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည္ မဟုတ္ေခ်။”
ဝဟာဘီမ်ားအေနျဖင့္ဤအာယတ္ေတာ္မ်ားသည္သဝါစိုလ္၊ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္မ်ားႏွင့္လုပ္ျခင္းကိုတားျမစ္ထားေသာ အာယတ္ ေတာ္မ်ား ဟုထင္ေနၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ အျခားတစ္ဖက္၌ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)၏ ဘဝတြင္ရီဝါယတ္ေတာ္အရ သဝါစိုလ္ျပဳခြင့္ရွိေၾကာင္း လက္ခံလိုက္မည္ ဆိုလွ်င္လည္းတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဝဖသ္ပရိတ္ နိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီးေနာက္၊ သဝါစိုလ္ခြင့္ျပဳေသးေၾကာင္းခိုင္လံုေသာမည္သည့္အေထာက္အထားမွ် ကၽြႏု္ပ္တို႔ထံ၌မရွိေခ်။
ဤအခ်က္အက်ဥ္းခ်ဳပ္သည္၎တို႔၏သက္ေသျပခ်က္မ်ားျဖစ္ေပ၏။သို႔ေသာ္ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းသည့္အခ်က္ကား၊ဝဟာဘီမ်ားအေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔အေျခအျမစ္မရွိ၊အေထာက္အထားမခိုင္လံုေသာ၊အကီးဒါမ်ားေၾကာင့္ ေျမာက္မ်ား စြာေသာ မြတ္စလင္မ်ားကို မိုရွ္ေရက္ဟု သတ္မွတ္ၿပီး ၎တို႔၏အသက္၊ စည္းစိမ္ကို အသံုးျပဳခြင့္ရွိသည္ဟုခံယူကာ၊ေျမာက္မ်ားစြာ ေသာမြတ္စလင္မ်ား၏ေသြးကိုေျမ၌က်ေစခဲ့ၿပီးစည္းစိမ္ေျမာက္မ်ားစြာကိုမတရားလုယူကာသံုးစြဲခဲ့ၾကေပသည္။
ဤေနရာအထိကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဝဟာဘီတို႔၏အကီသာမ်ားႏွင့္ ပက္သက္ၿပီးသိရွိထားလွ်င္ေကာင္းမည္ျဖစ္၍ေဖၚျပထားျခင္းျဖစ္ၿပီးမူရင္း ေခါင္း စဥ္ توسّل ဘက္သို႔ျပန္လွည့္ၿပီးအေျဖထုတ္တင္ျပပါမည္။
ပထမဦးဆံုးအေနျဖင့္သဝါစိုလ္အားအဘိဓာန္အဓိပၸါယ္ေကာက္ၿပီးေနာက္အာယတ္ေတာ္ႏွင့္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌ေဖၚျပထားေသာအဓိပၸါယ္ မ်ားကိုတင္ျပပါမည္။
“သဝါစိုလ္”အဘိဓာန္၌ဝဇီလာအမွီသဟဲေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖစ္ၿပီးဝဇီလာဆိုသည္မွာလူသားအားအျခားတစ္ဦးႏွင့္နီးစပ္ေအာင္လုပ္ျခင္းကိုဆိုလိုပါ သည္။ ေက်ာ္ၾကားေသာအဘိဓာန္ لسان العرب ၌ေအာက္ပါအတိုင္းေဖၚျပ ထားပါသည္။
به إلى الغير الوسيلة ما يتقرّب عملا تقرّب به إليه و الله وسيلةً إذا عَمِل وصَّلَ إلى
အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးကပ္ေစရန္အမွီသဟဲ၊ဝဇီလာ၊သတ္မွတ္ ျခင္းကိုေခၚပါသည္။ဝဇီလာဟုဆိုရာ၌လည္းလူသားအားအလႅာဟ္အရွင္ ျမတ္ႏွင့္နီးကပ္ေအာင္ျပဳ၍လက္ေတြ႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းကိုေခၚဆိုပါသည္။
ဝဇီလာဆိုသည္မွာလူသားအေနျဖင့္၎၏အကူအညီျဖင့္အျခားသူႏွင့္နီးစပ္မႈရယူျခင္းကိုေခၚပါသည္။
အဘိဓာန္စာအုပ္ مصباح اللغة ပါရွိသည္မွာ-
الشىء و الجمع الوسائل الوسيلة ما يتقرّب به إلى
ဝဇီလာဆိုသည္မွာ-လူသားအေနျဖင့္၎၏အကူအညီျဖင့္အျခားအရာ(သို႔) အျခားနီးစပ္မႈ၊နီးကပ္မႈရယူျခင္းကိုေခၚဆိုပါသည္။
ဝဇီလာ(وسيله)၏အမ်ားကိန္းသည္ وسائل (ဝစာေအလ္)ျဖစ္ပါသည္။
مقاييس اللغة အဘိဓာန္၌ပါရွိသည္မွာ-
الرغبة و الطلب الوسيلة
ဝဇီလာဆိုသည္မွာ- ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ေစမႈႏွင့္လိုလားေတာင့္တမႈဟု အဓိပၸါယ္ရေပသည္။
သို႔ျဖစ္ပါ၍ဝဇီလာနီးစပ္မႈ၊နီးကပ္မႈအတြက္ဟုအဓိပၸါယ္ရၿပီး၊၎၏အကူအညီေဖးမမႈျဖင့္အျခားတစ္ခုႏွင့္နီးစပ္မႈ၊နီးကပ္မႈကိုျဖစ္ေစေသာအရာဟု အဓိပၸါယ္ရေပသည္။
ဝဇီလာ၏အနက္အဓိပၸါယ္က်ယ္ျပန္႔နက္နဲေပသည္။ဝဇီလာႏွင့္ပက္သက္ၿပီးက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ားကိုေလ့လာၾကပါမည္။ =
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ဝဇီလာအားအာယတ္ေတာ္ႏွစ္ပါး၌သံုးထားပါသည္။ပထမေနရာသည္ကား-စူရာဟ္မာေအဒါအာယတ္အမွတ္၃၅ျဖစ္ပါ သည္။
تُفْلِحُون سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِى وَابْتَغُوا إِلَيْهِ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ
ဤအာယတ္ေတာ္သည္အီမာန္သက္ဝင္ယံုၾကည္သူအားလံုးကိုမိန္႔ဆိုထား ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤအာယတ္ေတာ္၌အမိန္႔(၃)ခုေပးထားေပသည္။ပထမအမိန္႔သည္သကၠဝါျဖစ္ၿပီး၊ဒုတိယအမိန္႔သည္ကားဝဇီလာေရြးခ်ယ္မႈျဖစ္ၿပီး၊ထိုဝဇီလာသည္ကၽြႏု္ပ္တို႔အားအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးစပ္မႈ၊နီးကပ္မႈကိုျပဳေပးေသာအရာျဖစ္ရေပမည္။တတိယအမိန္႔သည္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏လမ္း၌ေဂ်ဟဒ္ျဖစ္ေပသည္။ဤ(၃)ခု၏ရလဒ္သည္ေနာက္ဆံုးအာယတ္၏အစိတ္အ ပိုင္းျဖစ္ ေသာ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَအသင္တို႔ေအာင္ျမင္မႈကိုဆြတ္ခူးၾကေလဟုျဖစ္ ေပ၏။
ဒုတိယေနရာသည္ကား-စူရာဟ္အစ္ရာအ္(စူရာဟ္ဗနီးအစၥရာအီး) အာယတ္အမွတ္၅၇ျဖစ္ပါသည္။ဆိုလိုခ်က္ကိုသိရန္အတြက္အာယတ္အ မွတ္၅၆ကို ေလ့လာဖို႔လိုအပ္ေပသည္။အာယတ္၅၆၌မိန္႔ထားသည္မွာ-
تَحْوِيلا عَنكُمْ وَلاَ فَلاَ يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُمْ مِّنْ دُونِهِ قُلِ
“အို!တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၎တို႔အားအသင္အေနျဖင့္ေျပာ ၾကားပါေလ။၎တို႔အေနျဖင့္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္မွအပအလႅာဟ္ဟုထင္ၿပီးတမ္းတေသာသူမ်ားသည္အမွန္တကယ္အသင္တို႔၏မည္သည့္အခက္အခဲကိုမွ်ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။ထို႔အျပင္မည္သည့္ေျပာင္းလဲမႈကိုျဖစ္ ေပၚလာေအာင္ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။”
قُلِ ادْعُوا الَّذِين ဆိုသည့္ဝါက်ကိုဂ႐ုျပဳျခင္းျဖင့္႐ုပ္ထု၊ဆင္းတု ၊ထိုကဲ့သို႔ ေသာအရာမ်ားကိုမိန္႔ထားျခင္းမဟုတ္ေခ်။အေၾကာင္းသည္ကား- الَّذِين သံုးျခင္းျဖင့္အသိဥာဏ္ရွိသူမ်ားကိုသာဆိုလိုသည္။တနည္းဆိုရလွ်င္၎တို႔အေနျဖင့္ကိုးကြယ္ၾကေသာေကာင္းကင္တမန္မ်ား(သို႔)ဟဇရတ္(သ)အီဆာ(အ.စ)ကိုဆိုလိုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အုပ္စုတစ္စုအေနျဖင့္ေကာင္းကင္တမန္မ်ား(သို႔)ဟဇရတ္(သ)အီဆာ(အ.စ)အားအလႅာဟ္အျဖစ္ကိုးကြယ္ၾကေပသည္။
ဤအာယတ္ေတာ္အရေကာင္းကင္တမန္မ်ားျဖစ္ေစ(သို႔)ဟဇရတ္ (သ)အီဆာ(အ.စ)ျဖစ္ေစ၊အသင္တို႔၏အခက္အခဲမ်ားကိုမေျဖရွင္းေပႏိုင္ဟုဆိုထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ေနာက္ဆက္တြဲပါရွိသည္မွာ-
إِلَى رَبِّهِمْ الْوَسِيلَةَ يَبْتَغُونَ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ
ထိုသူမ်ားသည္ေကာင္းကင္တမန္မ်ား(သို႔)ဟဇရတ္(သ)အီဆာ(အ.စ)ကိုယ္တိုင္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ထံတြင္ကိုယ္တိုင္ေတာင္းခံသူမ်ားျဖစ္ၾက ၿပီး၊အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးကပ္မႈရရွိရန္ဝဇီလာရွာေဖြသူမ်ားျဖစ္ၾက သည္။
ထိုဝဇီလာသည္ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ ဝဇီလာတိုင္းထက္နီးကပ္မႈ၊နီးစပ္မႈကို ပို၍ျပဳႏုိင္ေသာအရာျဖစ္ေပသည္။ထိုအရာသည္ကား وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ရဟ္မသ္အားေမွ်ာ္ကိုးျခင္းျဖစ္ေပသည္။ထုိ႔အျပင္ وَيَخَافُونَ عَذَابَه အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အျပစ္ဒဏ္၊အဇပ္ေၾကာက္ဖို႔တိုက္ တြန္းေသာအရာ ျဖစ္ေပသည္။
အေၾကာင္းသည္ကား مَحْذُوراً إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ ၏မုခ်ဧကန္ အသင္တို႔အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အျပစ္ဒဏ္၊အဇပ္သည္လူတိုင္းေၾကာက္ လန္႔ၾကမည္ျဖစ္ေပသည္။
ဝဟာဘီမ်ား၏အႀကီးမားဆံုးမွားယြင္းမႈသည္ကား-အလႅာဟ္အ ခ်စ္ေတာ္မ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း၏ဆိုလိုခ်က္ကိုမွားေကာက္ျခင္းျဖစ္ေပ သည္။၎တို႔အေနျဖင့္ အလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္ اولياءالله ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳ ျခင္းကို كاشف الضر (အဓိပၸါယ္မွာအခက္အခဲမ်ား၊ေသာကဒုကၡမ်ားကိုဖယ္ ရွားေပးႏိုင္သည္။ထို႔အျပင္တိုက္႐ိုက္အလုပ္မ်ားအားလံုးကိုေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္သည္ဟုဆိုလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္။)ထင္ေနၾကေပသည္။
အမွန္တကယ္သဝါစိုလ္၏ဆိုလိုခ်က္အဓိပၸါယ္သည္ဤကဲ့သို႔မ ဟုတ္ေခ်။ဝဟာဘီမ်ားအေနျဖင့္သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးအေထာက္အ ထားသက္ေသအျဖစ္တင္ျပေသာအာယတ္သည္ခဝပ္ကိုးကြယ္မႈႏွင့္ဆိုင္ ေသာအာယတ္ျဖစ္၏။မည္သည့္(မြတ္စလင္)မွအလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္မ်ားကို အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဟုသတ္မွတ္၍ေအဘာဒသ္မျပဳၾကေခ်။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳသည့္အခါတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားဦးခ်ကိုးကြယ္ၾကပါလား?
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အေနျဖင့္တုိက္႐ိုက္ေသာက၊ဒုကၡမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးႏိုင္သည္ဟုခံယူထားပါသေလာ?
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္မွဖိတ္ေခၚအမိန္႔ေပးထားေသာဝဇီလာဆိုသည္မွာအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးစပ္မႈကိုျဖစ္ေစေသာအရာကိုဆိုလို ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ဆိုလိုသည္မွာဤပုဂၢိဳလ္မ်ား (اولياءالله)အေနျဖင့္ အလႅာဟ္ ဟိုအရွင္ျမတ္ထံေတာ္ဝယ္ရွာဖာအတ္(အသနားခံေပးရန္)ျပဳေပးျခင္းကိုဆိုလိုပါသည္။ဤအေၾကာင္းကိုကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ရွာဖာအတ္အခန္းက႑၌ ျပည့္ျပည့္စံုစံုေဖၚျပထားၿပီးျဖစ္ေပသည္။
*အာယာသြလႅာဟ္ႀကီးအေနျဖင့္ရွာဖာအတ္အမည္ျဖင့္စာအုပ္တစ္အုပ္သီကံုးထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ဘာသာျပန္ဆိုသူ*
အမွန္တကယ္ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္လွ်င္ရွာဖာအတ္ႏွင့္သဝါစိုလ္၏အဓိပၸါယ္မ်ားသည္အတူတူပင္တည္း။က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌သဝါ စိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးအာယတ္ေတာ္ႏွစ္ပါးသာပါရွိၿပီးရွာဖာအတ္ႏွင့္ပက္ သက္၍အေျမာက္အမ်ားပါရွိေပသည္။မွတ္ေသားစရာအခ်က္သည္ကားစူ ရာဟ္ေယ မာေအဒါအာယတ္ေတာ္၅၇၌ပါရွိေသာ أقرب أيّهم ဝါက်ျဖစ္ပါ သည္။ေကာင္းကင္တမန္ေတာ္မ်ားႏွင့္ဟဇရတ္(သ)အီဆာ(အ.စ)တို႔သည္လည္းပဲမိမိတို႔အတြက္ဝဇီလာေရြးခဲ့ၾကပါသည္။ဝဇီလာသည္ အလႅာဟ္ဟို အရွင္ျမတ္ႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုးျပဳေသာအရာျဖစ္၏။ هم အမ်ားကိန္း၊သက္ရွိအ တြက္၊နာမ္စားကိုသံုးထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္ႏွင့္သူေတာ္ စင္၊သူေတာ္ေကာင္းမ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းကိုဆိုလိုျခင္းျဖစ္ၿပီး အလႅာဟ္ ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးသထက္နီးေအာင္ျပဳလုပ္ေပးေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ၾကေပသည္။
မည္သို႔ဆိုေစေဆြးေႏြးမႈအစ၌အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏အခ်စ္ ေတာ္မ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းဆိုသည္မွာအဘယ္နည္း?ဆိုလိုသည္ကိုသိဖို႔လိုအပ္ေပသည္။ခဝပ္ကိုးကြယ္ျခင္းေအဘာဒသ္ျပဳျခင္းကိုဆိုလိုပါသလား?လံုးဝမဟုတ္ေခ်။
ေဘးဒုကၡ၊ေသာကမ်ားကိုတိုက္႐ိုက္ဖယ္ရွားေပးႏိုင္သည္ဟုခံယူ ထားပါသေလာ?လံုးဝမဟုတ္ေခ်။
၎တို႔အေနျဖင့္ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံေတာ္ဝယ္မိမိအားဝဇီ လာျပဳသူမ်ားအတြက္ရွာဖာအတ္ျပဳေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ဥပမာေပးရမည္ဆိုလွ်င္ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္လူႀကီးသူေကာင္းတစ္ေယာက္ဆီသြားေတြ႔လို သည့္အခါလူႀကီးသည္ကၽြန္ေတာ္အားမသိသည့္သျဖင့္ထိုလူႀကီး၏လက္ ေအာက္လူအားေတြ႔ခြင့္ေပးဖို႔၊ရွာဖာအတ္ျပဳေပးဖို႔ေမတၱာရပ္ခံျခင္းျဖစ္ ေပသည္။
၎လုပ္ရပ္သည္ခဝပ္ကိုးကြယ္ျခင္းလည္းမဟုတ္ေပ။မိမိအရည္အေသြးကိုေလ်ာ့ခ်ျခင္းလည္းမမည္ေပ။ဤေနရာ၌ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဗေအလဝီး၏နာမည္ႀကီးစာအုပ္ مفاهيم يجب أن تصحّح ပါအခ်က္မ်ားကိုေဖၚျပရန္ သင့္ေတာ္ေလ်ာက္ပတ္သည္ဟုယူဆပါသည္။
၎အေနျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာ-ေျမာက္မ်ားစြာေသာလူထု သည္ توسّل ၏အမွန္တကယ္ဆိုလိုခ်က္ကိုမသိနားမလည္ၾကေပ။ဤအ တြက္ေၾကာင့္ توسّل၏ဆိုလိုခ်က္အမွန္အကန္မေဖၚျပမည့္အလွ်င္အခ်ဳိ႕အ ခ်က္အလက္မ်ားကိုတင္ျပဖို႔လိုအပ္ေပသည္။
၁။ توسّلဒိုအာျပဳနည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။အမွန္တကယ္ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ ျမတ္ႏွင့္နီးစပ္မႈကိုျဖစ္ေစေသာတံခါးမ်ားမွတံခါးေပါက္တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏နီးကပ္မႈ၊ႏွစ္ၿမိဳ့မႈမွအပအျခားသူမ်ားအတြက္ျဖစ္ပါကမိုရွ္ေရက္ျဖစ္ေပသည္။
၂။မည္သူမဆိုတစ္ဦးေယာက္ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳပါကအခ်စ္ေမတၱာျမတ္ႏိုးမႈႏွင့္ယံုၾကည္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။ၿပီးေနာက္ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သည္၎ အား(သဝါစိုလ္ျပဳခံရသူအား)ႏွစ္ၿမိဳ့ေပသည္။အကယ္၍အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ ျမတ္မဟုတ္ဟုသိလွ်င္၎ထံမွအၿပီးအျပတ္ျဖတ္ေလ၏။၎အားဆန္႔က်င္ေပမည္။မွန္လွေပသည္။၎တို႔အျမင္၌အဆင့္အတန္းသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အေနျဖင့္၎အားမည္မွ်ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသနည္းဆိုေသာအခ်က္ျဖစ္ေပသည္။
၃။အၾကင္မည္သူမဆိုမိမိသဝါစိုလ္ျပဳသူအားအက်ိဳးအျမတ္ႏွင့္ဆံုး႐ံႈးမႈကို ေပးႏိုင္သူဟုသတ္မွတ္ပါကမိုရွ္ေရက္ျဖစ္ေပသည္။
၄။သဝါစိုလ္ဝါဂ်စ္(ပ)မျပဳမေနေသာအလုပ္တစ္ခုမဟုတ္ေခ်။ဒိုအာကိုက ဘူလ္ျဖစ္ေစေသာတစ္ခုတည္းေသာလမ္းအျဖစ္သတ္မွတ္၍မရေခ်။ဒိုအာအေရးႀကီးေပသည္။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံဝယ္အခ်ိန္မေရြးေတာင္းခံ ႏိုင္ေပသည္။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ကိုယ္တိုင္မိန္႔ေတာ္မူထားသည္မွာ-
سَأَلَكَ عِبَادِى عَنِّى فَإِنِّي قَرِيبٌ وَإِذَا

ဗင္အလီဝီးအေနျဖင့္ဤပမာဏစာကိုေရးသားၿပီးေနာက္သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးအလ္ေလစြႏၷတ္၏မိုသာကေလမီး(အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏က လာမ္(ဝါက်)မ်ားကိုကၽြမ္းက်င္စြာနားလည္ေသာပါရဂူမ်ား)၏အယူအဆကိုေရးသားထားေပသည္။
၎အေနျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာသဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္၍မြတ္စလင္မ်ားအၾကားစည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍အကြဲအလြဲမရွိေခ်။
توسّل إلى الله بالأعمال الصّالحة ျဖစ္ေပသည္။လူသားအေနျဖင့္ေကာင္း ျမတ္ေသာေကာင္းမႈ၊ကုသိုလ္မ်ားျဖင့္ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏နီးကပ္မႈကို ရယူျခင္းျဖစ္ပါသည္။သာဓကအားျဖင့္မည္သူမဆို႐ိုဇာထားမည္။နမာဇ္ဖတ္မည္။ကုရ္အာန္ဖတ္ရြတ္မည္။ဆဒ္ကာေပးလွဴမည္။ဤေကာင္းမႈကုသိုလ္ မ်ားျဖင့္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးစပ္မႈ၊နီးကပ္မႈရရွိရန္အတြက္ျဖစ္ေပ သည္။ဤကိစၥႏွင့္ပက္သက္၍မည္သည့္(အသိဥာဏ္ရွိသူ)ကမွ်မျငင္းထား ေပ။အကြဲအလြဲလည္းမရွိေခ်။သဝါစိုလ္တစ္မ်ိဳးကိုဝဟာဘီ(စလ္ဖီးမ်ား) ကိုယ္တုိင္လက္ခံထားပါသည္။
အဗ္ေနသိုင္းမီးယာကိုယ္တုိင္၎ကိုစာအုပ္မ်ား၌အထူးသျဖင့္ေရ စာေအ القاعدة الجليلة فى التوسّل و الوسيلة ၌ေဖၚျပေရးသားထားေပသည္။
အဗ္ေနသိုင္းမီးယာသည္ေကာင္းျမတ္ေသာကုသိုလ္မ်ားျဖင့္ အလႅာဟ္ဟို အရွင္ျမတ္ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းကိုလက္ခံထားေပသည္။
ကြဲလြဲျခားနားမႈသည္မည္သည့္ေနရာမွစတင္ပါသနည္း?
ကြဲလြဲမႈအခက္အခဲသည္သဝါစိုလ္ျပဳရာ၌ေကာင္းမႈကုသိုလ္မဟုတ္ေသာအရာမ်ား(ပုဂၢိဳလ္မ်ား)ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း၌ျဖစ္ေပသည္။အကယ္၍ဤကဲ့သို႔ေျပာမည္။

اتوسّل إليك بنبيك محمّد اللهم إنّى
အို!အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္အသင္၏နဘီတမန္ေတာ္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)အားဝဇီလာအျဖစ္သတ္မွတ္ပါ၏။
ထို႔ေနာက္ဗင္အလီဝီးအေနျဖင့္ဆိုလိုခ်က္ကိုဆက္လက္ေရးသား သည္မွာ- ဤအဓိပၸါယ္၌ဝဟာဘီမ်ားအေနျဖင့္ အလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္ اولياءاللهႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း၌ကြဲလြဲမႈသည္စကားလံုးအရကြဲလြဲမႈျဖစ္ေပ သည္။အေၾကာင္းသည္ကား- အလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္မ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း သည္အမွန္တကယ္ေကာင္းမြန္ေသာကုသိုလ္မ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းျဖစ္ ေပသည္။ ျပဳပိုင္ခြင့္ရွိေပသည္။
သို႔ျဖစ္၍သဝါစိုလ္အားဆန္႔က်င္သူမ်ားပင္တရားမွ်တမႈကိုလက္ခံပါကဤျပႆနာသဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးေျဖရွင္းလို႔ရေပသည္။ထို႔အျပင္အလြယ္တကျပႆနာမီးမ်ားၿငိမ္းသက္သြားေပမည္။ထို႔အျပင္မြတ္စလင္မ်ားကိုေရွးက္လုပ္ပါသည္၊လမ္းလႊဲ၊လမ္းမွားေနသည္ဟုစြပ္စြဲစရာမလိုေတာ့ ေခ်။
ဆက္လက္၍ရွင္းလင္းေရးသားသည္မွာ-မည္သူမဆို အလႅာဟ္ အခ်စ္ေတာ္မ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳၿပီးလွ်င္၎အားခ်စ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါ သည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ခ်စ္ရပါသနည္း?ခ်စ္ရသည့္အေၾကာင္းသည္ကားလည္းသဝါစိုလ္အျပဳခံရသူႏွင့္ပက္သက္၍ဤကဲ့သို႔ယံုၾကည္ထား၏။၎ သည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အားအခ်စ္ထားသူျဖစ္မည္။(သို႔)၎အား အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ကခ်စ္ျမတ္ႏိုးေပသည္။(သို႔)ဝဇီလာကိုလက္ခံသ ေဘာတူသူျဖစ္၏။ဤကဲ့သို႔စစ္ေဆး၊စူးစမ္းၿပီးသဝါစိုလ္ျပဳမည္ဆိုလွ်င္ ေကာင္းျမတ္ေသာလုပ္ရပ္မ်ားျဖင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ဤအခ်က္ကို မြတ္စလင္ တိုင္းလက္ခံထားေပသည္။
သို႔ေသာ္ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ေ႔ရွ၌ဆက္လက္၍သဝါစိုလ္သည္သဝါစိုလ္အျပဳခံရသူ၏အဆင့္အတန္း၌သာဆိုင္ေၾကာင္း၊ေကာင္းျမတ္ေသာ၎၏လုပ္ရပ္၌ဘာမွ်မဆိုင္ေၾကာင္းအက်ယ္တဝင့္တင္ျပပါမည္။
သဝါစိုလ္အျပဳခံရသူမ်ားသည္ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံဝယ္ သိကၡာ၊သမာဓိရွိသူမ်ားအလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္ဂုဏ္ရွိသူမ်ားစသည္ျဖင့္ျဖစ္ပါသည္။အကယ္၍၎တို႔ကတိုက္႐ိုက္ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္သူမ်ားဟုမခံယူဘဲ၊ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံ၌ရွာဖီး(အ)အသနားခံေပးသူမ်ားအျဖစ္လက္ခံ မည္ဆိုလွ်င္၊ဤကဲ့သို႔ေသာသဝါစိုလ္သည္ကုဖ္လည္းမဟုတ္ေခ်။ကြဲလြဲစရာလည္းမဟုတ္ေခ်။
ဘယ္သို႔ဆိုေစက်မ္းေတာ္ျမတ္၌ဤကဲ့သို႔ေသာသဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္ သက္ၿပီးၫြန္ျပထားပါသည္။ေရွရ္က္ဆိုသည္မွာကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ကဲ့သို႔တစ္ဦးတစ္ေယာက္အားတိုက္႐ိုက္အက်ိဳးျပဳႏိုင္၊ဆံုး႐ံႈးမႈေပးႏိုင္သည္ဟုသတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္ေပသည္။(တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ အလႅာဟ္ႏွင့္ယွဥ္တြဲျခင္းျဖစ္ေပသည္။)
ဝဟာဘီမ်ား၏လြဲမွားမႈ၊သည္ေအဗာဒ္(عبادت )ႏွင့္ရွာဖာအတ္သ္ (شفاعت )စကားလံုးႏွစ္လံုးကိုေအာက္ေဖၚျပပါအာယတ္ေတာ္၌ေရာေႏွာ သြားျခင္းျဖစ္ေပသည္။
إِلَى اللهِ زُلْفَى لِيُقَرِّبُونَا مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ
ၿပီးေနာက္ရွာဖာအတ္သ္ကိုပင္ေရွးရ္က္ဟုထင္ေနၾကေပသည္။၎တို႔အားေအဗာဒသ္ျပဳျခင္းသာေရွးရ္က္ျဖစ္ၿပီး၊၎တို႔၏ရွာဖာအတ္သ္ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းသည္ေရွးရ္က္မဟုတ္ေခ်။(ဂ႐ုစိုက္ပါေလ။)

သဝါစိုလ္္ (توسّل ) အစၥလာမ္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ပါသဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ေသာအာယတ္ေတာ္ႏွင့္ညီေသာ၊အစၥလာမ္အကီသာႏွင့္မဆန္႔က်င္ေသာသဝါစိုလ္မွန္သမွ်သည္မွန္ကန္ေပသည္။တစ္နည္းဆိုရလွ်င္လိုအပ္သည္ဟုဆိုႏိုင္ေပသည္။ تواترသို႔ تواتر အဆင့္နီးပါးေရာက္သည္အထိရီဝါယတ္ေတာ္အမ်ားအျပား သဝါစိုလ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ပါရွိေပသည္။
ေျမာက္မ်ားစြာေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)သည္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းႏွင့္ပက္သက္၍ပါရွိေပသည္။ထိုသဝါစိုလ္မ်ား သည္လည္းတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားမီး႐ွဴးမသန္႔စင္ခင္၊မီး႐ွဴးသန္႔စင္ ဖြားျမင္ၿပီးေနာက္၊ဘဝ၌ပရိတ္နိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီးေနာက္ႏွင့္ပက္သက္ေနေပသည္။
အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အျပင္အ ျခားသာသနာအႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းအေၾကာင္းကိုေဖၚျပထား ပါသည္။
ဆက္လက္၍ေဖၚျပရမည္ဆိုလွ်င္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္အခ့်ိဳ သည္ဒိုအာပံုစံ၊အခ့်ိဳသည္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ထံရွာဖာအတ္သ္ေတာင္းခံ ျခင္းသဏၭာန္၊အခ့်ိဳသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ကတိေတာ္အား အလႅာဟ္ထံဝဇီလာျပဳျခင္းျဖစ္ေပသည္။အက်ဥ္းခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္သဝါစိုလ္၏အမ်ိဳးအစားမ်ားအားလံုးကိုဤရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌ေတြ႔ရွိရေပမည္။ဝဟာဘီမ်ား၏အေၾကာင္းျပခ်က္တိုင္္းအတြက္လမ္းပိတ္သြားေပမည္။
ယခုဤရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားမွအခ့်ိဳကိုတင္ျပပါမည္။ဂ႐ုျပဳစုလိုပါသည္။
၁။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးအာဒမ္(အ.စ)အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးမိုဟမၼဒ္(ဆြ)အားဝဇီလာျပဳခဲ့ျခင္းသဝါစိုလ္ျပဳခဲ့ျခင္း၊ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မေမြး ခင္အလ်င္ကျဖစ္ေပသည္။ حاكمအေနျဖင့္မိမိက်မ္း مستدرك ၌ဟဒီးစ္ပါရဂူ အုပ္စုတစ္စုထံမွတင္ျပထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-ဟဇရတ္(သ)အာဒမ္ (အ.စ)အေနျဖင့္သဲရ္ေကေအာင္လာ-(အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အျမင္၌အျပစ္ မဟုတ္ေသာ္လည္းနဘီအတြက္မသင့္တင့္မေလ်ာက္ပတ္ေသာအလုပ္) ျပဳမိခ်ိန္၌အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ထံဒိုအာေတာင္းဆိုသည္မွာ-
اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّد لَمّا غَفَرْتَ لِى! يَا رَبِّ
အို!အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သခင္ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳးအားမိုဟမၼဒ္(ဆြ)၏ဟက္ဝါစတာျဖင့္ခြင့္လြတ္ပလပ္ေတာ္မူပါ။
အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ျပန္လည္အမိန္႔ေပးသည္မွာ-
အသင္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)ကိုဘယ္လိုသိပါသနည္း ယခုအထိျပန္လည္မဆန္းစစ္ ၾကေသးေပ။
အာဒမ္(အ.စ)ျပန္လည္ေလ်ာက္တင္သည္မွာ-
အို!ေမြးျမဴဖန္ဆင္းေတာ္မူေသာအရွင္သခင္!အျဖစ္အပ်က္ကဤကဲ့သို႔ျဖစ္ ပါသည္။အသင္အေနျဖင့္ကၽြႏု္ပ္အားဖန္ဆင္းခဲ့ပါသည္။ၿပီးေနာက္ကၽြႏ္ုပ္ ခႏၶာကိုယ္ထဲ႐ူရ္ဝိညာဥ္ကိုမုတ္သြင္း၏။ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဦးေခါင္းကို ေထာင္ေမာ့ၾကည့္ရာအရ္ရွ္ေတာ္၏တိုင္မ်ား၌ေရးသားထားေသာဝါက်ကို ေတြ႔ရပါသည္။
لا إله إلاّ الله محمّد رسول الله
ဤဝါက်ကိုၾကည့္ၿပီးအသင္သည္မိမိအရမ္းခ်စ္ရဆံုးေသာသူ၏အ မည္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)မွလြဲ၍အျခားအမည္မ်ားကိုမိမိအမည္ႏွင့္အတူတြဲထားမည္မဟုတ္သည့္အခ်က္ကိုသေဘာေပါက္မိပါသည္။
အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သည္ဟဇရတ္သ္အာဒမ္(အ.စ)အားမိန္႔ ေတာ္မူသည္မွာ-အသင္အာဒမ္(အ.စ)အမွန္အတိုင္းေျပာေပသည္။
انه لااَحَبُّ الخلق إلىّ ၎မိုဟမၼဒ္(ဆြ)သည္ကၽြႏ္ုပ္၏အဖန္ဆင္းခံမ်ား၌ ကၽြႏ္ုပ္အခ်စ္ရဆုံးသူျဖစ္ေပသည္။
ادعونى بحقّه فقد غفرت لك
မိုဟမၼဒ္(ဆြ)၏ဟက္ကဝဆာတာေပးၿပီးငါထံေတာင္းဆိုပါက၎အားခြင့္ လြတ္ပလပ္ေတာ္မူမည္။
= = =
၂။အျခားဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပုဒ္မွာဟဇရတ္သ္အဘူသြာလစ္ပ္(အ.စ)အေန ျဖင့္ဟဇရတ္သ္ရစူေလခိုဒါ(ဆြ)၏ကေလးဘဝတြင္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳခဲ့ေၾကာင္းျပဆိုေသာဟဒီးစ္ျဖစ္ပါသည္။ဟဒီးစ္၏အ က်ဥ္းခ်ဳပ္သည္ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ေပသည္။
ابن عساكر အေနျဖင့္မိမိ၏စာအုပ္ فتح البارى၌တင္ျပထားသည္မွာ-မကၠာေရႊၿမိဳ့ ေတာ္တြင္ကပ္ဆိုက္သည့္အခါကို႐ိုင္ရွ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ဟဇရတ္သ္အဘူ သြာလစ္ပ္(အ.စ)ထံ ေရာက္လာၾကၿပီး လြင္ျပင္အားလံုး (ႏိုင္ငံတြင္းေဒသအားလံုး)ေျခာက္ေသြ႔သြားေလသည္။ကပ္ဆိုက္လာသည္ျဖစ္သျဖင့္ငါတို႔ကအ္ ဗာေက်ာင္းေတာ္သို႔ သြားၿပီး အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ထံ မိုးအတြက္ ဒိုအာေတာင္းၾကမည္ဟုေျပာဆိုၾကေလ၏။
ဟဇရတ္သ္အဘူသြာလစ္ပ္(အ.စ)သည္ကေလးငယ္(တမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ))ႏွင့္အတူဒိုအာေတာင္းရန္ထြက္ေလ၏။ထိုကေလးငယ္၏ မ်က္ႏွာသည္ထြန္းလင္းေတာက္ပေနပါသည္။ကေလးအားခ်ီကာကအ္ဗာ ေက်ာင္းေတာ္ကိုေက်ာျပဳၿပီးဤကေလးငယ္(တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)) အားသဝါစိုလ္ျပဳ၍ေတာင္းေလ၏။ထိုအခ်ိန္၌မိုးတိမ္မ်ားမရွိရာမွ၊မိုးတိမ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းကာမိုးရြာသြန္းေလ၏။မည္မွ်ပင္ရြာသြန္းသည္ဆိုလွ်င္လြင္ထီးေခါင္ျပင္မ်ားသည္စိမ္းလန္းစိုျပည္သြားေလ၏။
ဟဇရတ္သ္အဘူသြာလစ္ပ္(အ.စ)သည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားခ်ီး မြမ္းေထာပနာျပဳေသာအေနျဖင့္ကဗ်ာကိုရြတ္ဆိုသည္မွာ-
ثمال اليتامى عصمة للأرامل *** و أبيض يستسقى الغمام بوجهه
အဓိပၸါယ္မွာ-ထြန္းလင္းေတာက္ပ၊က်က္သေရရွိေသာမ်က္ႏွာေတာ္ (တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏မ်က္ႏွာေတာ္)အတြက္ေၾကာင့္မိုးရြာသြန္းေနပါသည္။အဖမဲ့ကေလးမ်ားႏွင့္မုဆိုးမမ်ားအတြက္အက်ိဳးျပဳအားကိုး၊အားထားရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
===
၃။မ်က္မျမင္တစ္ဦးအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားသဝါစိုလ္ျပဳျခင္း
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္မ်က္မျမင္တစ္ဦး သည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားခစားၿပီးေနာက္မ်က္စိျပန္ျမင္လာ ေၾကာင္းစဟီးေသရ္ေမဇီး၊စိုနန္အဗ္ေနမာဂ်္၊မြတ္စနက္ဒ္အဟ္မဒ္ႏွင့္အျခားက်မ္းမ်ား၌ပါရွိေပသည္။
ဤဟဒီးစ္ေတာ္သည္အေထာက္အထားက်မ္းဂန္မ်ားအရအေရး ႀကီးေသာဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပုဒ္ျဖစ္ေပသည္။
ဟဒီးစ္ေတာ္မွာ-ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ေပသည္။
မ်က္မျမင္တစ္ဦးသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားခစားလာၿပီး၊အိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကၽြန္ေတာ္ရဲ့မ်က္စိအားသက္သာေကာင္းမြန္ ေစၿပီး၊ျပန္ျမင္လာေစရန္၊အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံေတာ္ဝယ္ေတာင္းဆို ေပးေတာ္မူပါဟုေလ်ာက္ထားေလ၏။
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-အကယ္၍ဒိုအာ ေတာင္းဆိုေပးပါမည္။မ်က္စိမျမင္ရသည့္အတြက္သည္းခံရမည္ဆိုလွ်င္ လည္းသည္းခံပါေလ။ဤသည္းခံမႈသည္အသင္အတြက္ပိုေကာင္းေပမည္။ (၎အားမ်က္စိမျမင္ျခင္းသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ဘက္မွေကာင္းျမတ္သည့္စီစဥ္မႈ တစ္ခုျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။)
သို႔ေသာ္လည္းပဲထိုသူအေနျဖင့္ထပ္၍ရွာဖာျဖစ္ဖို႔အတြက္ထပ္ ေတာင္းေလ၏။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ထိုမ်က္မျမင္အားဝိုဇူျပည့္ ျပည့္စံုစံုျပဳၿပီး(၂)ရကအတ္နမာဇ္ဖတ္ရန္အမိန္႔ေပးေလ၏။နမာဇ္ၿပီးဆံုးလွ်င္ဤဒိုအာကိုဖတ္ရန္မိန္႔ေတာ္မူေလ၏။
بنبيك محمّد نبى الرحمة يا محمّد إنّى أتوجّه بك اللّهم إنّى اسئَلُكَ و أتوجّه إليك
شَفِّعه فىَّ إلى ربّى فى حاجتى لتُقضى، اللهم
အို!အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သခင္အသင္ထံကၽြန္ေတာ္မ်ိဳးေတာင္းခံအပ္ပါသည္။အသင္ထံအသင္၏ရဟ္မသ္ေပးေတာ္မူေသာနဘီဟဇရတ္သ္ မိုဟမၼဒ္(ဆြ)၏ဝဇီလာျဖင့္ခ်ဥ္းကပ္ပါ၏။
အို!ဟဇရတ္သ္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္အသင္၏ဝဇီလာျပဳ ၿပီးမိမိလိုအင္ဆႏၵအားျပည့္ဝေစရန္အတြက္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံ ေတာင္းဆိုပါ၏။
အို!အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၎အား(မိုဟမၼဒ္(ဆြ))ကၽြႏ္ုပ္၏ရွာဖီးအ္ (အသနားခံေလ်ာက္ေပးသူ)အျဖစ္လက္ခံေတာ္မူပါ။
၎မ်က္မျမင္သည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အမိန္႔အတိုင္းဝိုဇူျပဳ၍နမာဇ္ (၂)ရကအတ္ဖတ္ၿပီးဒိုအာေတာင္းခံေလ၏။
ဤဟဒီးစ္ေတာ္၏ရဝီး(ရီဝါယတ္ေတာ္တင္ျပသူ)အြစ္မန္းဗင္အိုမိုင္းရ္အေန ျဖင့္တင္ျပသည္မွာ-ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ထိုေနရာ၌ထိုင္ဝိုင္းတြင္ရွိ ခဲ့ပါသည္။အခ်ိန္သိပ္မၾကာခင္ေလးအတြင္း၎မ်က္မျမင္သည္မ်က္စိျပန္ ျမင္လာေလ၏။စိတ္ဝင္စားစရာအခ်က္သည္ကားဤဟဒီးစ္ေတာ္ႏွင့္ပက္သက္၍ေျမာက္မ်ားစြာေသာစြန္နီသာသနာပညာရွင္အႀကီးအကဲမ်ားအေန ျဖင့္မွန္ကန္ေသာဟဒီးစ္ေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္းေထာက္ခံထားေလ၏။ေသရ္မီးဇီးအေနျဖင့္ဤဟဒီးစ္ေတာ္အားမွန္ကန္ေၾကာင္းဆိုထားေလ၏။အဗ္ေနဟဂ်ာအေနျဖင့္လည္းမွန္ကန္သည္ဟုဆိုထားေလ၏။ရဖာအီးအေနျဖင့္လည္းဤဟဒီးစ္ေတာ္အားမွန္ကန္မႈႏွင့္ေက်ာ္ၾကားမႈ၌သံသယမရွိေၾကာင္းဆိုထား ေလ၏။
===

၄။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ဝဖါက္ျဖစ္ၿပီးေနာက္၎အားသဝါစိုလ္ျပဳျခင္း

ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီအိုလမာမ်ားအထဲမွဒါရဝီးအမည္ရွိ အာလင္ပညာရွင္တစ္ပါးအေနျဖင့္မိမိ၏စာအုပ္စိုနန္ႏိုဒါေရမီး(سنن دارمى)၌
ما حكم الله تعالى نبيه(صلى الله عليه وآله) بعد موته باب
ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာ-
မဒီနာေရႊၿမိဳ့ေတာ္၌ကပ္အႀကီးအက်ယ္ဆိုက္ေရာက္လာေသာအခါအုပ္စုတစ္စုသည္ကပ္မွလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ဟဇရတ္သ္အာေအရွာထံခ်ဥ္းကပ္တင္ျပရာ- ဟဇရတ္သ္အာေအရွာသည္အေျဖေပးေတာ္မူသည္မွာ-
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဂူဘိမာန္ဆီသြားၿပီးဂူဘိမာန္၏ေခါင္းမိုးကိုအ ေပါက္ျပဳလုပ္ၿပီးအေျဖေစာင့္ေမွ်ာ္ပါေလ။၎တို႔အေနျဖင့္ထိုအတိုင္းျပဳလုပ္ေလရာမိုးအရမ္းရြာသြန္းေလရာလြင္ထီးေခါင္ျပင္မ်ားစိမ္းလန္းစိုျပည္ၿပီးပိန္ ေသးေနေသာကုလားအုတ္မ်ားဝၿဖိဳးလာေလ၏။
===

၅။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ဦးရီးေတာ္အဘာစ္(ရ.သြ)ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း

ဘုခါရီအေနျဖင့္မိမိ၏စဟီဘုခါရီ၌တင္ျပထားသည္မွာ-အိုမာရ္ဗင္ခါသာပ္(ဒုတိယခလီဖြာ)သည္မဒီနာၿမိဳ့ေတာ္၌ကပ္ဆိုက္လာခ်ိန္တြင္ဟဇရတ္သ္အဘာစ္ဗင္အဗ္ဒြလ္မိုသာလစ္ပ္အားဝဇီလာျပဳၿပီးေအာက္ေဖၚျပပါအတိုင္းဒိုအာေတာင္းခံေလ၏။

نتوسّل إليك بعمّ نبيّنا فاسقنا اللّهم إنّا كنّا نتوسّل إليك بنبيّنا وتسقينا و إنّا

အို!အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သခင္ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားဝဇီလာျပဳခ်ိန္တိုင္းမိုးရြာသြန္းေလ၏။ယခုတမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဦးရီးေတာ္အားဝဇီလာျပဳပါ၏။မိုးရြာသြန္းေပးသနားေတာ္မူပါဟုဒိုအာေတာင္းဆိုေလ၏။
ရဝီးတင္ျပသည္မွာ-ဒိုအာၿပီးေနာက္မိုးအျပင္းအထန္ရြာသြန္းေလ၏။
===

၆။ေအမာမ္ရွာေဖအီအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း
အဗ္ေနဟဂ်ရ္မကၠီအေနျဖင့္မိမိ၏စာအုပ္စာဝါေအက္(صواعق )၌ ေအမာမ္ရွာဖီအေနျဖင့္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳခဲ့ေသာနာမည္ ႀကီးကဗ်ာကိုေအာက္ပါအတိုင္းေဖၚျပထား၏။

آل النبى ذريعتى *** و هم اليه وسيلتى
ارجوا بهم اعطى غداً *** بيد اليمين صحيفتى
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)သည္ကၽြန္ေတာ္အတြက္ဝဇီလာျဖစ္ေပသည္။အလႅာဟ္အရွင္ထံေတာ္ဝယ္ကၽြန္ေတာ္နီးကပ္မႈရရွိဖို႔အတြက္အေၾကာင္းအရာဝဇီလာျဖစ္ေပသည္။
ေကယာမတ္ေန႔၌၎တို႔ကိုအေၾကာင္းျပဳရန္ကၽြန္ေတာ္၏ျပဳလုပ္ခဲ့ ေသာနာေမအအ္မာလ္(نامه اعمال )အားကၽြန္ေတာ္၏ညာဖက္၌အလႅာဟ္ဟို အရွင္ျမတ္သည္ေပးအပ္ေတာ္မူမည္ဟုေမွ်ာ္လင့္ထားပါ၏။
ဤဟဒီးစ္ေတာ္အား رفاعى (ရဖာအီး)အေနျဖင့္မိမိစာအုပ္ التوصّل إلى حقيقة التوسّل كتاب
၌ေဖၚျပေရးသားထားေပသည္။
သို႔ေသာ္ဤစာအုပ္ေရးသူ رفاعى သည္သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္စီစစ္သူ၊သုေတသီျပဳၿပီးတင္ျပသူျဖစ္ေပသည္။၎အေန ျဖင့္စြန္နီပညာရွင္မ်ား၏အကုိးအကားက်မ္းစာအုပ္အသီးသီးမွသဝါစိုလ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး၊ဟဒီးစ္ေတာ္၂၆ခုကိုတင္ျပခဲ့ၿပီးအခ့်ိဳဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအားပယ္ ဖ်က္ခဲ့ေလ၏။သို႔ေသာ္အခ့်ိဳဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအားဟဒီးစ္ပညာအရသဝါသိုရ္ (تواتر)အထိအဆင့္ေရာက္ရွိေနၿပီးေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီက်မ္းဂန္မ်ား၌ပါရွိ ေနသျဖင့္မပယ္ဖ်က္ဘဲလက္ခံထားေပသည္။
ကၽြန္ေတာ္(အာယာသြလႅာဟ္ရွီရာဇီး)အေနျဖင့္၎လက္ခံေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားထဲမွအခ့်ိဳကိုေဖၚျပထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။

===

အခ့်ိဳအေရးႀကီးေသာအခ်က္အလက္မ်ားဝဟာဘီမ်ား၏(ဗဟာနာ)အ ေၾကာင္းမရွိအေၾကာင္းျပခ်က္
တယူသန္၊အစြန္းေရာက္ဝဟာဘီမ်ားအေနျဖင့္သဝါစိုလ္အားလက္ခံေသာမြတ္စလင္မ်ားကိုကာေဖရ္၊ဖာစစ္က္စသည္ျဖင့္ေခၚေဝၚသမုတ္ႏိုင္ရန္၊ကေလးငယ္မ်ားကဲ့သုိ႔(ဗဟာနာ)ရွာၿပီးဆိုေလ၏။အမွန္တကယ္အထက္ပါ ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးမည္သို႔မွ် ျပႆနာရွာ၍(သို႔)ေစာဒကတက္၍ေသာ္၎၊မရေခ်။
တစ္ခါတေလအလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္မ်ား၊သူေတာ္စင္၊သူေတာ္ ေကာင္းမ်ား၏ကတိေတာ္အားဝဇီလာျပဳျခင္းကို“ဟရမ္”ဟုဆိုေလ၏။သို႔ ေသာ္၎တို႔၏အ႐ိုက္အရာ၊အဆင့္အတန္းကိုဝဇီလာျပဳခြင့္ရွိ၏ဟုဆိုထား ျပန္၏။တစ္ခါတေလအလႅာဟ္အခ်စ္ေတာ္မ်ားကို၎တို႔အသက္ထင္ရွားရွိေနစဥ္ဝဇီလာျပဳႏိုင္ေၾကာင္း၊ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ကၽြႏ္ုပ္တို႔ႏွင့္အဆက္အ သြယ္ျဖတ္သြားသျဖင့္ဝဇီလာမျပဳႏိုင္ေၾကာင္း၊အေၾကာင္းသည္ကား-
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ပါရွိသည္မွာ-
إِنَّكَ لاَ تُسْمِعُ الْمَوْتَى
အိုတမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)အသင့္အေနျဖင့္ေသဆံုးသြားသူမ်ားၾကား ေအာင္မိမိအသံကိုပို႔ႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။
ဤအာယတ္ေတာ္ကိုေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ကြယ္လြန္သြားသူ မ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္ဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းထင္ရွားေနေပသည္။
သို႔ေသာ္ဤကဲ့သို႔စြပ္စြဲသမုတ္(ကိုယ္လိုရာ)ေျပာဆိုျခင္းသည္ရွက္ဖို႔ေကာင္းေပသည္။
အေၾကာင္းသည္ကား-ပထမအခ်က္-
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ကအမိန္႔ေပးထားေသာသဝါစိုလ္သည္ ေသာင္ဟီးဒ္ဖအာလီး(သို႔)ေသာင္ဟီးဒ္ေအဗာသီးႏွင့္မဆန္႔က်င္ေသာသဝါစိုလ္မွန္သမွ်ကိုအမိန္႔ေပးထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အေန ျဖင့္ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ ဆိုထားရာ၌အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္နီး ကပ္ေအာင္ျပဳလုပ္ေသာဝဇီလာမွန္သမွ်ကိုဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေပသည္။
အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးစပ္ေအာင္၊နီးကပ္ေအာင္ျပဳလုပ္သည္အရာမွန္သမွ်ကိုဝဇီလာအျဖစ္သတ္မွတ္ႏိုင္ေပသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍တမန္ တာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ)၏ဒိုအာ၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီ္း(ဆြ)၏ရွာဖာအတ္သ္၊ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အဆင့္အ႐ိုက္အရာႏွင့္ဇာတိေတာ္(တမန္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္တေသြမတိမ္းအလႅာဟ္အမိန္႔ကိုနာခံက်င့္သံုးၿပီး၊ဗႏၷာ ေတာ္ပီသ၊သည့္အတြက္ေကာင္းေသာအရည္အေသြး၊အရည္အခ်င္း၊မ်ား ေၾကာင့္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံေတာ္၌နီးစပ္မႈ၊နီးကပ္မႈကိုရထားသူျဖစ္ ေပသည္။
၎အရာအားလံုးအားဝဇီလာအျဖစ္သတ္မွတ္က်င့္သံုးႏိုင္ပါသည္။ထို႔အတြက္ေၾကာင္ဝဟာဘီမ်ားကဲ့သို႔ဝဇီလာသည္ေကာင္းေသာလုပ္ရပ္၊ ေကာင္းမႈ၊ကုသိုလ္မ်ားသာျဖစ္ပါသည္ဟုေျပာဆိုရန္အေထာက္အထား သက္ေသအသင့္မရွိေတာ့ေခ်။
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဝဇီလာမ်ားကိုတင္ျပရာ၌ေသာင္ဟီးဒ္ေဒေအ ဗာဒီးႏွင့္လည္းမဆန္႔က်င္ေပ။အေၾကာင္းသည္ကား-ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားခဝပ္ကုိးကြယ္ျခင္းမဟုတ္ေခ်။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္တစ္ပါးတည္းကိုသာခဝပ္ကိုးကြယ္ၾကပါသည္။ထို႔အျပင္ေသာင္ဟီးဒ္ေဒအဖ္အာလီႏွင့္လည္းမဆန္႔က်င္ေပ။အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္အ က်ိဳးအျမတ္၊အဆံုးအ႐ႈံးကိုေပးႏိုင္ေသာဇာတိသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏ဇာတိေတာ္တည္းသာလွ်င္ျဖစ္ၿပီး၊၎အရွင္ဘက္မွလူတိုင္းကို(ေနအ္မသ္ရဟ္မသ္စသည္ျဖင့္…….)ခ်ီးျမႇင့္ထားေတာ္မူျခင္းျဖစ္သည္။၎အရွင္၏ဝဇီလာျဖစ္ေပသည္။
သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ရွိေနသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနျဖင့္ပူပင္ေသာက၊ေၾကာက္ဖို႔မလိုေပ။အေၾကာင္းသည္ကားသာဓကအားျဖင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္ရွိေပ သည္။မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-
فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ
“အသင္တို႔အေနျဖင့္တတ္ႏိုင္သေလာက္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အား ဖတ္ရြတ္ပါေလ။”
ဤေနရာ၌“ဗဟာနာ”အေၾကာင္းမရွိ၊အေၾကာင္းရွာၿပီးက်မ္းေတာ္ ျမတ္ကုရ္အာန္အားမတ္တပ္ရပ္၍ဖတ္ရြတ္ရမည္ေလာ!မဖတ္ရြတ္ရမည္ ေလာ! (သို႔)အိပ္စက္ေနသည့္အခ်ိန္၌ဖတ္ရြတ္ရမည္ေလာ!ဟုေျပာဆိုႏိုင္ ေပသည္။
ဤအာယတ္ေတာ္ကိုေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး၊ခိုင္မာေသာအေထာက္အထား၊သက္ေသအေၾကာင္းျပခ်က္မရွိမျခင္း၊မိမိေဒသ၌ျဖစ္ေစ၊ခရီး၌ျဖစ္ေစ၊ဝိုဇူရွိသည္ျဖစ္ေစ၊မရွိသည္ျဖစ္ေစဖတ္လို႔ရေၾကာင္းျဖစ္ေပသည္။
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌(အထက္ပါကဲ့သို႔)ၿခံဳငံု၍သံုးထားေသာအာယတ္ေတာ္မ်ားမွန္သမွ်၊ခိုင္လံုေသာအေၾကာင္းျပခ်က္မရွိမျခင္း၊ၿခံဳငံု ထားေၾကာင္းျဖစ္ေပသည္။ထိုနည္းတူစြာအာယတ္ေတာ္သဝါစိုလ္သည္ လည္း ၿခံဳငံု၍ေဖၚျပထားသျဖင့္ခိုင္လံုေသာသက္ေသအေထာက္အထား(ရွာရီအီ)မရွိမျခင္း၊ၿခံဳၿငံဳထားခ်က္အေပၚလိုက္နာက်င့္သံုးရေပမည္။ ဗဟာနာလုပ္သူမ်ားကိုယံုဖို႔မလိုေခ်။
ဒုတိယအခ်က္-
သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားအခ့်ိဳကိုအထက္၌ေဖၚ ျပထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ေျမာက္မ်ားစြာေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသဝါစိုလ္အ မ်ိဳးမ်ိဴးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီးျပဳခြင့္ေပးထားေပသည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ) ကိုယ္တိုင္အားသဝါစိုလ္ျပဳျခင္း၊သာဓကအားျဖင့္မ်က္မျမင္အေနျဖင့့္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကိုယ္တိုင္အားသဝါစိုလ္ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းအျဖစ္အ ပ်က္ျဖစ္ပါသည္။
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ေရာင္ဇာျဖင့္သဝါစိုလ္လုပ္ခဲ့သည့္အ ေၾကာင္းအခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားပါရွိေပသည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဒိုအာႏွင့္ရွဖာအတ္ျဖင့္သဝါစိုလ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္အေၾကာင္းအထက္ေဖၚျပပါရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌ပါရွိၿပီးျဖစ္ေပသည္္။
ဤကဲ့သုိ႔ေသာ္ရီဝါယတ္အေျမာက္အမ်ားရွိေနျခင္းျဖင့္သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္၍အခက္အခဲ၊ပုစာၦအမ်ိဳးမ်ိဳးထုတ္ဖို႔၊ဗဟာနာျပဳဖို႔လမ္းပိတ္သြား ေခ်ၿပီ။
တတိယအခ်က္-
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားသဝါစိုလ္ျပဳလုပ္သည္ဆိုသည္မွာအဘယ္နည္း?
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏အျမင္၌အဘယ္ေၾကာင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားေလးစား၊႐ိုေသ၊ျမတ္ႏိုးရၿပီးအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ထံေတာ္ဝယ္အသနားခံေလ်ာက္ထားေပးမည့္သူ(ရွဖာအတ္)အျဖစ္လက္ခံရပါသနည္း?
အေျဖသည္ကား- တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အလႅာဟ္အရွင္ ျမတ္၏အမိန္႔အားတစ္သေ၀မတိမ္း၊လိုက္နာက်င့္သံုုးေသာသူ၊အလႅာဟ္ေက်းကၽြန္အစစ္ဆံုးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္သဝါ စိုလ္ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္အမွန္တကယ္ကိုယ္ေတာ္၏(ေကာင္းျမတ္ေသာ)လုပ္ရပ္မ်ား၊လိုက္နာက်င့္သံုးမႈမ်ား၊ေအဗာဒသ္ခဝပ္ကိုးကြယ္မႈမ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ ျပဳျခင္းျဖစ္ေပ၏။
ဤအရာကိုတယူသန္၊တစြတ္ထိုး၊ဝဟာဘီမ်ားအေနျဖင့္သဝါစိုလ္၊ ေအဗာဒသ္မ်ား၌လုပ္လွ်င္ျပႆနာမရွိေၾကာင္း၊ျပႆနာမွာစကားလံုးႏွင့္သာပက္သက္ေနေၾကာင္းဆိုေလ၏။
အံ့ဩဖို႔ေကာင္းေသာအခ်က္သည္ကား-၎ဝဟာဘီမ်ားထဲမွအ ခ့်ိဳသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အလန္မ္ေမဗရ္စာက္ခ္(ေသၿပီးေနာက္ ေကယာမတ္မျဖစ္မွီအထိဘဝ)ဘဝကိုျငင္းဆိုၾကၿပီးကိုယ္ေတာ္ဝဖါသ္(وفات )ကုိကုဖၹါ(كفّار)မ်ား၏ေသဆံုးျခင္းအဆင့္အထိသာလက္ခံထားေပသည္။
က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အေနျဖင့္ရွဟီးဒ္ျဖစ္သြားသူမ်ားထာဝရရွင္သန္ ေနေၾကာင္းဤကဲ့သို႔မိန္႔ထား၏။
بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ရွဟီးဒ္မ်ားေလာက္ေတာင္အဆင့္မရွိပါသေလာ?
အကယ္၍ဝါဖတ္သ္ျဖစ္ၿပီးေနာက္သဝါစိုလ္ျပဳသူမ်ားအတြက္ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဝဇီလာမျဖစ္ႏိုင္လွ်င္(နမာဇ္၌)စလာမ္လည္းအခ်ည္းအႏွီးပင္တည္း။
(မႏုႆလူသားအားဘယ္ေနရာမွ၊ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ပို႔ေန ၾကေသာတယူသန္၊အစြန္းေရာက္သမား၏ရန္မွကင္းေဝးေစရန္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံခိုလံႈပါ၏။)
ကံေကာင္းစြာျဖင့္၎တို႔ထဲမွအခ့်ိဳသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏
(عالم برزخ)လက္ခံသျဖင့္၊၎တို႔၏ေစာဒကတက္မႈအားျပန္လည္၊႐ုတ္သိမ္း ရေပလိမ့္မည္။
၂။ဂါလီغاليမ်ား ႏွင့္ေအဖ္ရသ္သီး افراطيမ်ား***
ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္လိုတိုး၊ပိုေလ်ာ့လုပ္သူမ်ား၊အုပ္စုႏွစ္စုအၾကားဘဝတည္ေဆာက္ေနရပါသည္။(၎တို႔အနက္မွ)တစ္အုပ္စုသည္သဝါစိုလ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီးက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားတြင္ခြင့္ျပဳ ထားသည္ကိုအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ကဲ့သို႔သတ္မွတ္ထားသည္ဟုထင္ ေၾကးေပးၿပီးျပႆနာရွာကာဟရမ္အျဖစ္သတ္မွတ္ၾကေပသည္။အမွန္တ ကယ္အထင္မွားလမ္းလႊဲေနသူမ်ားျဖစ္ေပသည္။
အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္မ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း၊၎တို႔၏လိုက္နာက်င့္သံုးမႈမ်ား၊ေအဗာဒသ္မ်ား၊လုပ္ရပ္ေတာ္မ်ား၊ဂူဗိမာန္မ်ားကိုဝဇီလာျပဳရသျဖင့္၊အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္နီးစပ္ေအာင္၊နီးကပ္မႈကို သာျဖစ္ေစပါသည္။ေသာင္ဟီးဒ္ႏွင့္သာကိုက္ညီေနၿပီးအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ ျမတ္ထံမွသာရယူလိုျခင္းျဖစ္ၿပီး(اولياءالله) (အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏အခ်စ္ ေတာ္မ်ား၏ဂူဗိမာန္စသည္တို႔အား၊အမွီသဟဲတစ္ခုအျဖစ္သတ္မွတ္ခံယူ ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။)
ဒုတိယအုပ္စုသည္ကား-ေအဖ္ရသ္သီမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။သဝါစိုလ္ လုပ္ရာတြင္ဂူလူ(غلوّ )အဆင့္ေရာက္သည္အထိလုပ္ၾကေလ၏။ဤအုပ္စု၏ အႏၱရာယ္သည္လည္းပထမအုပ္စုထက္မေသးေခ်။
၎တို႔အေနျဖင့္သဝါစိုလ္ျပဳလုပ္ရာတြင္အသံုးအႏႈန္းမ်ားလုပ္ပံု၊ လုပ္နည္းမ်ားစသည္ျဖင့္ေသာင္ဟီးဒ္အဖ္အာလီးႏွင့္ေအဗာသီးအတြက္မသင့္ေလ်ာ္၊မအပ္စပ္ေခ်။အမွန္တကယ္သည္ကား-
مؤثّر فى الوجود إلاّ الله لا
“ဤကမာၻ၌အမွန္တကယ္အာနိသင္မ်ားရွိေအာင္ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္သူသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္တစ္ပါးတည္းသာျဖစ္ေခ်၏။”
ကၽြႏ္ုပ္တို႔ထံရွိေနသမွ်အရာအားလံုး(မေကာင္းမႈမွအပ)သည္၎အရွင္၏ေပးသနားမႈသာျဖစ္ေပသည္။(မေကာင္းမႈႏွင့္ရလဒ္သည္မိမိလုပ္ရပ္ ေၾကာင့္သာျဖစ္ေပသည္)
သို႔ျဖစ္ပါ၍ဤေနရာ၌သဝါစိုလ္အားလက္မခံသူမ်ားကိုရွင္းျပခဲ့သလိုသဝါစိုလ္အားဂါလီအဆင့္ေရာက္ေအာင္ျပဳလုပ္သူမ်ားရွိေနသျဖင့္တစ္ဖက္မွလည္းသဝါစိုလ္အားလက္မခံဘဲျငင္းပယ္သူမ်ားေပၚေပါက္လာၾကသည္။
ဤဥပေဒသသည္ကိစၥတိုင္းအတြက္ျဖစ္ေပသည္။အကီသာကိစၥဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊လူမႈေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရးကိစၥဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ဤကဲ့သုိ႔ေသာ္အုပ္စုႏွစ္စုသည္တစ္စုရွိလာလွ်င္ေနာက္တစ္စုသည္လည္းေပၚေပါက္လာရေပသည္။ဆိုလိုသည္ကကိစၥတစ္ခုကိုအတိုင္းထက္အလြန္လုပ္လာလွ်င္၊ဆန္႔က်င္ဘက္ အုပ္စုသည္လည္း ေပၚေပါက္လာရေပမည္။အုပ္စုႏွစ္ခုလံုးသည္အႏၱရာယ္မ်ားေပသည္။
===

၃။သဝါစိုလ္တစ္ခုတည္းမဖူလံုေခ်။
ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္မြတ္စလင္သာသနာညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ားအားအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္မ်ားႏွင့္သူေတာ္စင္၊သူေတာ္ေကာင္းမ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္တစ္ခုတည္းမဖူလံုေၾကာင္းရွင္းျပဖို႔လိုအပ္ေပသည္။
အမွန္တကယ္သဝါစိုလ္သည္ကၽြႏ္ုပ္တို႔အတြက္သင္ခန္းစာတစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။အဘယ္ေၾကာင့္၎တို႔ႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳရမည္ဆိုေသာအခ်က္ ျဖစ္ေပသည္။၎တို႔သည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံေတာ္ဝယ္ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။၎တို႔သည္အဘယ္ေၾကာင့္ဂုဏ္သိကၡာရွိရပါသနည္း?
၎တို႔၏ေကာင္းျမတ္ေသာအလုပ္မ်ားေၾကာင့္ဂုဏ္သိကၡာရွင္မ်ား ျဖစ္ရပါသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္လည္းေကာင္းမြန္၊ေကာင္းျမတ္ေသာအလုပ္မ်ားျဖင့္အေ႔ရွတိုးရေပမည္။သဝါစိုလ္မကၽြႏ္ုပ္တို႔အားအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံနီးကပ္မႈ၊နီးစပ္မႈကိုရယူဖို႔ေကာင္းျမတ္၊ေကာင္းမြန္ေသာအလုပ္မ်ားကိုလုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ခ်ည္းကပ္ရမည္ဟုသင္ၾကားေပးေနသည္။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္မ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းသည္လည္း၎တို႔၏ ေကာင္းျမတ္ေသာလုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
၎တို႔သည္ေကာင္းျမတ္ေသာလုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္အလႅာဟ္ဟိုအ ရွင္ျမတ္ထံဝယ္နီးစပ္မႈႏွင့္၊နီးကပ္မႈကိုရရွိခဲ့ၾကေလ၏။ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံရွဖာအတ္(သ)လုပ္ေပးရန္၎တို႔ထံေမတၱာရပ္ခံျခင္း၊သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းျဖစ္ေပသည္။သဝါစိုလ္ကိုပစ္ဖယ္ေရွာင္ရွားျခင္းမျပဳဖို႔သတိထားရေပမည္။သဝါစိုလ္၏ရည္ရြယ္ခ်က္ပန္းတိုင္မ်ားႏွင့္လည္းမလြဲသြားေအာင္ျပဳလုပ္ဖို႔မေမ့ဖို႔လိုအပ္ေပသည္။
သဝါစိုလ္သည္အေရးႀကီးေသာကိစၥတစ္ခုျဖစ္ေပရာ၊အားလံုး(မြတ္စလင္ မ်ား)သည္ဂ႐ုျပဳကိုျပဳရေပမည္။အေလးထားရေပမည္။
===
၄။သဝါစိုလ္သည္သက္(က)ဝီးနီး(تكوينى )အလုပ္မ်ားအတြက္ သာျဖစ္ေပသည္။
မွတ္သားစရာတစ္ခုသည္ကား-သဝါစိုလ္သည္(عالم اسباب)၌
(تشريعى )အ လုပ္မ်ားရွိသလို(تكوينى )အလုပ္မ်ားလည္းရွိပါသည္။ႏွစ္ခုစလံုးသည္ ((تشريعى )အလုပ္မ်ား၊(تكوينى )အလုပ္မ်ား)သဝါစိုလ္သည္ေသာင္ဟီးဒ္ႏွင့္ မဆန္႔က်င္ေပ။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ဘဝ၌မိမိလိုအပ္ေသာအရာမ်ားအတြက္အေျဖ မ်ားရရွိရန္အတြက္အေၾကာင္းမ်ားရွာေဖြရျခင္းသည္သဘာဝျဖစ္ေၾကာင္းသိထားေပသည္။
ေျမႀကီးကိုတူးၿပီး၊မ်ိဳးေစ့ထည့္ကာေရေလာင္းေပးလွ်င္မ်ိဳးေစ့ဆက္လက္ရွင္သန္လာကာအသီး၊အႏွံမ်ားဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာေစရန္၊အႏၱရာယ္အသြယ္သြယ္မွကာကြယ္ေပးရသည္။ထို႔ေၾကာင့္ကၽြႏ္ုပ္တို႔ဘဝကိုဆက္လက္ ရွင္သန္ေပမည္။
ဤအရာမ်ားကိုသဝါစိုလ္(အမွသဟဲ)ျပဳျခင္းျဖင့္ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အားေမ့ေအာင္လုပ္သည္ႏွင့္တူပါသေလာ?
ေျမႀကီးသည္မ်ိဳးေစ့မ်ားကိုႀကီးထြားေအာင္လုပ္ေပးသည္။ေနေရာင္ ျခည္မ်ားႏွင့္မိုးေရစက္မ်ားသည္မ်ိဳးေစ့၊အဖူး၊အပြင့္၊အသီး၊အရြက္၊ဘယ ေဆးပင္မ်ား၊ဟင္းရြက္မ်ားကိုႀကီးထြားဖြံၿဖိဳးေစပါသည္။ဤကဲ့သို႔ထိုအရာ မ်ား(ေျမႀကီး၊ေနေရာင္ျခည္၊မိုး...)မ်ားေၾကာင့္သီးႏွံ၊စသည္ျဖင့္ျဖစ္ထြန္းလာပါသည္ဟုအေၾကာင္းအက်ိဳးျဖစ္လာေသာေလာက(عالم اسباب)ကိုလက္ခံယံု ၾကည္ျခင္းျဖင့္ေသာင္ဟီးဒ္အဖ္အာလီး၏ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သြားပါသလား?
သံသယမရွိဘဲ၊ယံုၾကည္မႈအျပည့္ျဖင့္ဤယံုၾကည္မႈအားမည္သူမွ် ျငင္းဆိုမည္မဟုတ္ဟုေျပာလို႔ရေပသည္။အေၾကာင္းသည္ကားကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ (عالم اسباب)အမွီသဟဲတစ္ခုေၾကာင့္ျဖစ္လာသည္ဟုဆိုေသာေလာ ကကိုလက္ခံထားၿပီး၊အမွီသဟဲမ်ား(ဝဇီလာမ်ား)ကိုေနာက္လိုက္ေသာ္ျငားလည္းအရာရာကိုျဖစ္ေအာင္အေၾကာင္းအက်ိဳးစီစဥ္ေပးေသာအရွင္သည္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္တစ္ပါးတည္းသာျဖစ္ေၾကာင္းခံယူထားပါသည္။
ဤကဲ့သို႔ေသာ္အမွီသဟဲမ်ားႏွင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္းသည္ေသာင္ဟီးဒ္ႏွင့္မဆန္႔က်င္ေပ။ထိုနည္းတူစြာအာလမ္ေမသရွ္ရီး(عالم تشريع)တြင္အန္ဘီ ယာ၊ေအာင္လီယာ(တမန္ေတာ္မ်ား၊အလႅာဟ္အခ်စ္ဝလီေအာင္လီယာမ်ား)ႏွင့္မအ္စူမာမ်ားျဖင့္သဝါစိုလ္ျပဳျခင္း၊အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ထံဝယ္ရွဖာအတ္(သ)ျပဳေပးဖို႔၎တို႔ထံေတာင္းခံျခင္းသည္ေသာင္ဟီးဒ္(တစ္ဆူတည္းဝါဒ) ႏွင့္လံုးဝမဆန္႔က်င္ေပ။
သို႔ေသာ္ျငားလည္းေအဖ္ရသီအုပ္စုတစ္စုေပၚေပါက္လာၿပီး (عالم اسباب)ကိုလက္မခံၾကေပ။၎တို႔အ ေနျဖင့္(عالم اسباب)ကိုလက္ခံျခင္း ျဖင့္ေသာင္ဟီးဒ္ အဖ္အာလီ(توحيد افعالى )အားဆန္႔က်င္သည္ဟုထင္ေနၾက ေပသည္။
၎တို႔အေနျဖင့္မီးသည္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္အေနျဖင့္အရာတစ္ခုကိုအနီးမကပ္၊မေပးျခင္းမေလာင္ႏိုင္ေခ်။ေရသည္လည္းအလႅာဟ္အရွင္ ျမတ္သည္မီးအပူေရာက္ေအာင္မျပဳမျခင္း၊မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ေပ။(ဆိုလိုသည္ကား-အလႅာဟ္အလိုမပါဘဲမီးသည္ေလာင္လို႔မရသလို၊ၿငိမ္းသတ္လို႔လည္း မရဟုဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။
၎တို႔အေနျဖင့္ဤအစီအစဥ္၊နည္းစနစ္ကိုသံုးၿပီးေလာကႀကီးကို ျငင္းလို႔မရသည္မွာသဘာဝမက်ေသာအရာမ်ားလူတိုင္းနားလည္လို႔ရေသာအရာမ်ားကိုပင္ျငင္းဆန္လာၾကသည္။
အမွန္တကယ္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ပင္(عالم اسباب)တစ္ခု ေၾကာင့္တစ္ခုျဖစ္ေပၚလာရသည္။ေလာကႏွင့္ပက္သက္ၿပီးတရားဝင္မီး ေမာင္းထိုးျပထားပါသည္။မိန္႔ေတာ္မူထားသည္မွာ-ကၽြႏ္ုပ္(အလႅာဟ္)သည္ မိုးေရမ်ားကိုေျခာက္ေသြ႔ေနေသာေျမႀကီးကိုစိုစြတ္ေစရန္အတြက္ႏွင့္ျပန္ လည္ရွင္သန္ရန္အတြက္ရြာသြန္းေစသည္။
فَيُحْيِي بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا
( يحيى به )၏အဓိပၸါယ္ဆိုလိုခ်က္မွာ-ဤမိုးသီးမိုးေပါက္မ်ားသည္ ေျမႀကီးအားျပန္လည္ရွင္သန္(စိမ္းလန္းစိုေျပ)ေစသည္ဟုအဓိပၸါယ္ထြက္၏။အာယတ္ေတာ္သည္ (عالم اسباب)အားတရားသက္ေသျပေထာက္ခံေနေပ သည္။ဤကဲ့သို႔ေျမာက္မ်ားစြာ(က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌)ပါရွိေပသည္။၎အရာမ်ားသည္ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေပၚမလာေခ်။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္က ဖန္တီးေပးထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။
အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သည္၎အရာမ်ားကိုစြမ္းအားျပႏိုင္ရန္စြမ္းအားေပးထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊သဘာဝအမွီသဟဲမ်ားကိုျငင္းဆန္သူမ်ားသည္ လမ္းမွားသူမ်ား၊ေမ့ေလ်ာ့ေနသူမ်ားျဖစ္ေပသည္။
ထိုနည္းတူစြာ(عالم تشريع) တြင္အမွီသဟဲမ်ား၊ ဝဇီလာမ်ား ကိုျငင္းပယ္သူမ်ား သည္လည္း မွားယြင္းလြဲသူမ်ားျဖစ္ေပသည္။
ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္အထက္ပါေဖၚျပထားေသာအရာမ်ားကိုေလ့လာ သံုးသပ္ၿပီး၊အစြန္းေရာက္မႈ၊တယူသန္မႈကိုလက္လြတ္ၿပီးအမွန္တရားကိုေရြးခ်ယ္ၾကမည္ဟုေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္။ဤနည္းလမ္းျဖင့္အျခားမြတ္စလင္မ်ားအား ကာေဖရ္ႏွင့္ဖာစစ္က္ျဖစ္သည္ဟုဖသ္ဝါေပးျခင္းမွလည္းေရွာင္ရွားၾကဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။
ကမာၻမြတ္စလင္မ်ားႏွင့္အတူစည္းစည္းလံုးလံုးညီညီညြတ္ညြတ္ေနထိုင္ၿပီး၊ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္၊အစၥလာမ္၊အလႅဟ္၏ရန္သူမ်ားကိုဘံုရန္သူအျဖစ္သတ္မွတ္ေခ်မႈန္းရေပမည္။ႀကံႀကံခံရေပမည္။
ေရွးက္မ်ိဳးစံု၊လိုတိုးပိုေလ်ာ့မ်ိဳးစံုလိုအပ္မႈ၊ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ိဳးစံုမွကင္းေသာအစၥလာမ္အသိပညာအစစ္အမွန္မ်ားကိုမြတ္စလင္လူထုႀကီးအားမိတ္ဆက္ပို႔ခ်ေပးရမည္။

=====================
251 / END