ရွီအာ အကီဒါမ်ား မွ အေရးႀကီး က႑ ၄ ခု

အဲဟ္ေလ့ဘိုက္(သ) (အလိုင္ေဟမြစ္စလာမ္) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ

ေျမခဲေပၚစဂ်္သာျပဳျခင္း။

 

 

 

 

 

 

 

 

ေအဗာသသ္ျပဳရာတြင္စဂ်္သာ၏အေရးပါမႈ

အစၥလာမ္အျမင္အရအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အတြက္စဂ်္သာျပဳလုပ္ျခင္းသည္အေရးအႀကီးဆံုးေအဗာဒသ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊အေရးႀကီးဆံုးေအဗာဒသ္မ်ားမွတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။သာဓကအားျဖင့္ရီဝါယသ္ေတာ္မ်ား၌လူသားသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္အနီးကပ္ဆံုးအခ်ိန္သည္စဂ်္သာျပဳလုပ္ေနသည့္အခ်ိန္ျဖစ္သည္ဟုပါရွိေပသည္။သာသနာ့အႀကီးအကဲမ်ားအထူးသျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)တို႔သည္စဂ်္သာၾကာျမင့္စြာျပဳခဲ့ေပသည္။

အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အတြက္စဂ်္သာကိုၾကာျမင့္စြာျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္လူသား၏ဝိညဥ္ႏွင့္အသက္ကိုမြန္ျမတ္ေစပါသည္။စဂ်္သာသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏ထံေတာ္ဝယ္ေအာက္က့်ိဳျခင္း၊ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေၾကာင္းဝန္ခံျခင္း၏လကၡဏာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍နမာဇ္၏ရကအတ္တိုင္း၌၂ႀကိမ္စဂ်္သာျပဳရန္အမိန္႔ပါရွိေပသည္။

စဂ်္သာေယ႐ိႈကိုရ္၊က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏မိုစ္သာအပ္ဝါဂ်စ္စဂ်္သာမ်ား၊ဖန္ဆင္းရွင္အားစဂ်္သာျပဳမႈအတြက္ထင္ရွားေသာသ႐ုပ္ျပမႈမ်ားမွျဖစ္ေပသည္။လူသားအေနျဖင့္စဂ်္သာျပဳေနခ်ိန္၌အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္မွအပအျခားအရာမ်ားကိုေမ့သြားေပမည္။မိမိကိုယ္တိုင္ကအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္အနီးကပ္ဆံုးသူအျဖစ္ျမင္ေတြ႔ရေပမည္။ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ အလႅာဟ္ႏွင့္ပိုမို၍နီးကပ္မႈကိုျဖစ္ေစပါသည္။سير و سلوكႏွင့္عرفان                 

ကမၼဌာန္း၏ဆရာကဝိမ်ား၊ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာဆရာမ်ားအေနျဖင့္စဂ်္သာႏွင့္ပက္သက္ၿပီးအမ်ားႀကီးတိုက္တြန္းထားပါသည္။

ၿခံဳ၍ေျပာရလွ်င္အထက္ကေဖၚျပထားသည့္အတိုင္းေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္၏အေထာက္အထားအရလူသားအေနျဖင့္႐ိႈင္တြာန္အားစိတ္ဒုကၡျဖစ္ေအာင္စဂ္်သာထက္ပို၍ေကာင္းေသာလက္နက္မရွိေခ်၊

အျခားဟဒီးစ္ေတာ္အားတင္ျပပါမည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မိမိ၏သာဝကေတာ္တစ္ပါးအားမိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

“အကယ္၍ေကယာမသ္ေန႔၌ကၽြႏု္ပ္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)ႏွင့္အတူျပန္လည္ရွင္သန္ထလိုလွ်င္၊ကဟာ(မေကာင္းမႈျပဳသမ်ားကိုအေရးယူေတာ္မူေသာအရွင္)ႏွင့္ဝါဟစ္ဒ္(တစ္ပါးတည္းေသာအရွင္)ျဖစ္ေတာ္မူေသာအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အားစဂ်္သာၾကာၾကာျပဳလုပ္ပါေလ။          

 

الْقَهّار[1]اللهُ مَعِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأطِلِ السُّجُودَ بَيْنَ يَدَىِ اللهِ الوَاحِدِ وَ إِذَا أرَدْتَ أنْ يَحْشُرَكَ  

 

၂။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္မွအပအျခားမည္သူကိုမွ်စဂ်္သာျပဳခြင့္မရွိေခ်။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္တစ္ပါးတည္းေသာထာဝရအရွင္အလႅာဟ္ဟိုအ

ရွင္ျမတ္သခင္မွအပအျခားမည္သူကိုမွ်စဂ်္သာျပဳခြင့္မရွိေၾကာင္းယံုၾကည္လက္ခံထားပါသည္။အေၾကာင္းသည္ကားစဂ်္သာသည္အလြန္လြန္က်ိဳးႏြံမႈ

ကိုျပဆိုေနၿပီးကိုးကြယ္ျခင္းခံထိုက္သူသည္အလႅာဟ္အတြက္သာသီးသန္႔အထူးျဖစ္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပ၏။

   [2] وَللهِِ يَسْجُدُ مَنْ فِى السَّماوَاتِ وَالاَْرْضِ                                                                                            

 

အာယတ္ေတာ္၏အသံုးအႏႈန္းအရအလႅာဟ္ဆိုသည့္စကားလံုးသည္ဝါက်အစ၌သံုးထားသည္။ဤအတြက္ေၾကာင့္သီးသန္႔အထူးဟုအဓိပၸါယ္ရ၏။ဆိုလိုသည္မွာမိုးေကာင္းကင္ႏွင့္ေျမျပင္အတြင္းရွိအရာမ်ားအားလံုးသည္သီးသန္႔အထူးအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ကိုသာလွ်င္စဂ်္သာျပဳလုပ္ပါသည္။ထိုနည္းတူစြာစူရမ္အဲရ္ဖ္အာယတ္ေတာ္အမွတ္၂၀၆( لَهُ يَسْجُدُون )ဟုထပ္မံၿပီးစဂ်္သာသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္တြက္သာလွ်င္ျဖစ္ေၾကာင္းျပဆိုေနပါသည္။

အဓိကအားျဖင့္ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္စဂ်္သာသည္က်ိဳးႏြံ၊ႏွိမ့္ခ်မႈ၏ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္ေပသည္။စဂ်္သာသည္သီးသန္႔အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္တြက္သာလွ်င္ျဖစ္ေပသည္။

အကယ္၍ကၽြႏု္တုိ႔အေနျဖင့္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္မွအပအျခားသူတစ္ဦး၊တစ္ေယာက္(သို႔)အရာဝတၱဳတစ္ခုကိုစဂ်္သာျပဳလုပ္မည္ဆိုလွ်င္အလႅာဟ္ဟို အရွင္ျမတ္ႏွင့္ယွဥ္တြဲေပးျခင္းျဖစ္ေပမည္။ဤလုပ္ရပ္သည္မမွန္ကန္ေခ်။

ကၽြႏု္တုိ႔အေနျဖင့္ေသာင္ဟီးဒ္အဓိပၸါယ္ကို(ေသာင္ဟီးဒ္ေအဘာဒီ)အျဖစ္လက္ခံပါသည္။ဆိုလိုသည္မွာအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္တစ္ပါးတည္း

ကိုသာလွ်င္ခဝပ္ကိုးကြယ္၊စဂ်္သာျပဳမည္ဟုဆိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ဤကဲ့သို႔မျပဳလွ်င္ၿပီးျပည့္စံုေသာေသာင္ဟီးဒ္မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။

အသံုးအႏႈန္းေနာက္တစ္မ်ိဳးျဖင့္ေျပာရလွ်င္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္မွအပအျခားသူ(သို႔)အရာဝတၱဳအားကိုးကြယ္ျခင္းသည္(شكر)တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။

စဂ်္သာသည္ခဝပ္ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းတစ္ခုျဖစ္၏။ထို႔အတြက္ေၾကာင့္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္မွအပအျခားသူ(သို႔)အရာဝတၱဳမ်ားကိုစဂ်္သာလုပ္ခြင့္မရွိေခ်။သို႔ေသာ္လည္းေကာင္းကင္တမန္မ်ားကဟဇရတ္သ္အာဒမ္(အ.စ)အားစဂ်္သာျပဳခဲ့ေၾကာင္းက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌အာယတ္ေတာ္မ်ားလာရွိပါသည္။

ဤအေၾကာင္းႏွင့္ပက္သက္၍သဖ္စီးပညာရွင္မ်ားဖြင့္ဆိုထားသည္

မွာ-ဤစဂ်္သာသည္ဟဇရတ္သ္အာဒမ္(အ.စ)အားအ႐ိုအေသ၊အေလးအစားျပဳျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ခဝပ္ကိုးကြယ္သည္စဂ်္သာမဟုတ္ေခ်။ေကာင္းကင္တမန္ေတာ္မ်ား၏စဂ်္သာမည္သည္စဂ်္သာျဖစ္ေၾကာင္းေအာက္ေဖၚျပဖြာရစီကဗ်ာျဖင့္ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။

زيبنده ستايش آن آفريدگارى است

كارد چنين دل آويز نقشى ز ماء و طينى            

ဤစဂ်္သာသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏အမိန္႔အရျဖစ္၍အမွန္တကယ္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အားခဝပ္ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။သို႔မဟုတ္စဂ်္သာေယရႊတ္(က)ျဖစ္ေပသည္။

က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အျခားေနရာ၌ဟဇရတ္သ္ယူစြတ္(ဖ) (အ.စ)၏အကိုမ်ားကဟဇရတ္သ္ယူစြတ္(ဖ)(အ.စ)အားစဂ်္သာျပဳခဲ့ေၾကာင္းလာရွိေပသည္။၎တို႔အားလံုးသည္တစ္ႀကိမ္တည္းသာဟဇရတ္သ္ယူစြတ္(ဖ)(အ.စ) سُجَّداًوَخَرُّوا لَهُအားစဂ်္သာျပဳခဲ့ေၾကာင္းလာရွိေပသည္။စူရာေယယူစြတ္(ဖ)အာယတ္ေတာ္၁၀၀

ဤစဂ်္သာသည္စဂ်္သာေယရႊတ္(က)ႏွင့္အ႐ိုအေသ၊အေလးအျမတ္ထားေသာစဂ်္သာျဖစ္၏။

စိတ္ဝင္စားစရာသည္ကားကၽြႏ္ုပ္တိူ႔၏ေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္အကိုးအကားက်မ္းမ်ားမွက်မ္းစာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္သည္။“ဝစာေအလြလ္ရွီအာ”၌

عدم جواز السجود لغير الله                                                                                                                                                                            

ေခါင္းစဥ္ျဖင့္စဂ်္သာနမာဇ္မ်ား၊အခန္းမ်ားေအာက္တြင္ပါရွိပါသည္။

ဤအခန္္း၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္ေအမာမ္မာစူး(မ)(အ.စ)တို႔မွမိန္႔ၾကားေတာ္မူေသာဟဒီးစ္(၇)ပုဒ္အားတင္ျပထားပါသည္။ဟဒီးစ္ဆိုလိုခ်က္မွာ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သာလွ်င္စဂ်္သာျပဳခံျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္အျခားသူမ်ား၊ အရာဝတၱဳမ်ားအတြက္ျပဳခြင့္မရွိဟုလာရွိေပသည္။[3]

ဂ႐ုျပဳစရာမွာ-ဤေဆြးေႏြးမႈျဖင့္ေ႔ရွကလာမည့္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွအေျဖရလဒ္ရယူရမည္ျဖစ္ေပသည္။

 

၃။မည္သည့္အရာအေပၚစဂ်္သာျပဳႏိုင္ပါသနည္း?

မက္သပ္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)ရွီအာအက္(စ)နာအရွာရီ)အားလံုးအေနျဖင့္ေျမႀကီးမွအပအျခားမည္သည့္အေပၚမွ်စဂ်္သာျပဳခြင့္မရွိေၾကာင္းခံယူထားၾကပါသည္။သို႔ေသာ္ေျမႀကီးမွထြက္ၿပီးေသာက္စရာ၊ဝတ္စရာ၊မဟုတ္ေသာအရာမ်ား အေပၚ၌လည္းစဂ်္သာျပဳႏိုင္ေပသည္။

သာဓက။            ။သစ္ရြက္၊သစ္သား၊ဖ်ာစသည့္ျဖင့္…

အဟ္ေလစြႏၷတ္ေဖကာဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္မည္သည့္အရာေပၚမဆိုစဂ်္သာျပဳႏိုင္ေၾကာင္း၊သို႔ေသာ္အခ့်ိဳဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္အကႌ်လက္အနားစႏွင့္အမာမာအေပၚစဂ်္သာမပိုင္ေၾကာင္းခံယူထားၾကပါသည္။

ရွီအာ(၁၂ပါးေအမာမ္)မ်ားသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္ေအမာမ္မာစူး(မ)(အ.စ)တို႔၏စစ္မွန္ေသာသာဝကေတာ္မ်ားရဲ့ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုအေျချပဳထားေသာေၾကာင့္ယံုၾကည္မႈပိုင္းဆိုင္ရာ“အကီသာ”၌ရပ္

တည္ေနပါသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍မက္စ္ဂ်စ္ဒြလ္ဟရမ္ကအ္ဗာဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွင့္မက္စ္ဂ်စ္ဒြလ္နဘီ(ဆြ)၌နမာဇ္ဝတ္ျပဳၾကရာ၌ေကာ္ေဇာ္၏အေပၚစဂ်္သာမျပဳဘဲ၊ခင္းထားေသာေက်ာက္ျပင္အေပၚတစ္ခါတစ္ေလမိမိတို႔ႏွင့္အတူူယူေဆာင္လာေသာဖ်ာေပၚစဂ်္သာျပဳၾကေပသည္။ အီရန္၊အီရတ္၊ရွီအာ(၁၂ပါးမ်ား)ေနထိုင္ေသာႏိုင္ငံအသီးသီးရွိဗလီမ်ား၌စဂ်္သာျပဳလုပ္ရန္စဂ်္သာခဲ၊“မေဟာ္တံုး”မ်ားထားရွိၿပီး၎အေပၚ၌စဂ်္

သာျပဳၾကေပသည္။မႏုႆလူသား၏အျမင္ျ့မတ္ဆံုးခႏာၱကိုယ္၏အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေသာနဖူးအားေျမခဲေပၚသို႔တင္ၿပီးအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အားဦးခ်၊ဦးညြတ္၍ စဂ်္သာျပဳျခင္းသည္မိမိကိုယ္အလြန္က်ိဳးႏြံ၊ႏွိမ့္ခ်ထားေၾကာင္းျပဆိုေနေပသည္။

တစ္ခါ၊တစ္ရံစဂ်္သာခဲမ်ားကိုရွဟီးဒ္မ်ားက်ဆံုးခဲ့ေသာေနရာကေျမႀကီးႏွင့္ျပဳလုပ္ထားပါသည္။

ဤေျမေပၚ၌စဂ်္သာျပဳျခင္းျဖင့္ရွဟီးဒ္မ်ားအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏လမ္းစဥ္၌အသက္ေပးခဲ့ပံုကိုသတိရရန္ျဖစ္ၿပီးနမာဇ္၌အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အား စိတ္ပါဝင္စားမႈအမ်ားဆံုးျဖစ္ေပၚလာေစရန္ျဖစ္ေပသည္။

ကဲရ္ဗလာကေျမခဲကိုအျခားရွဟီးဒ္ေျမ၏ေျမခဲမ်ားထက္ပို၍အေလးေပးပါသည္။သို႔ေသာ္လည္းပဲကဲရ္ဗလာ၏ေျမခဲႏွင့္အျခားေျမခဲမ်ားအေပၚ၌သာအၿမဲစဂ်္သာျပဳရမည္ဟုအစြဲမထားေပ။မက္စ္ဂ်စ္၌ခင္းထားေသာေက်ာက္ေပၚ၌လည္း စဂ်္သာျပဳႏိုင္ေပသည္။ဥပမာ-ကအ္ဗာဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ႏွင့္ မက္စ္ဂ်စ္ဒြလ္နဘီ(ဆြ)အတြင္းခင္းထားေသာေက်ာက္ျပားမ်ားေပၚတြင္အလြယ္တကူစဂ်္သာျပဳႏိုင္ေပသည္။(ဂ႐ုျပဳေပးပါ။)

မည္သို႔ဆိုေစရွီအာမ်ားထံ၌ေျမခဲ၊ေျမတုန္းမ်ားေပၚစဂ်္သာျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ျပဆိုထားေသာတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္၊သာဝကေတာ္ႀကီး မ်ား၏လက္ေတြ႔က်င့္သံုးခဲ့ေသာဘဝသမိုင္းမ်ားသက္ေသအေျမာက္အမ်ားျပဆိုႏိုင္ပါသည္။ဤအေၾကာင္းကုိေ့ရွေလွ်ာက္တင္ျပပါမည္။ေအမာမ္မ်ားထံမွရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုအျမန္ဆံုးတင္ျပပါမည္။

ဒီလိုအေထာက္အထားမ်ားရွိလ်က္အဟ္ေလစြႏၷတ္၏အခ့်ိဳေဖကာပညာရွင္မ်ားသည္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆန္႔က်င္ကာေျမခဲအေပၚစဂ်္သာျပဳျခင္းကိုတစ္ခါတစ္ေလ“ေဗဒ္အတ္”ရွာရီအတ္၌မရွိသည္ကိုအသစ္ထြင္ျခင္း၊တစ္ခါတစ္ရံကြဖ္၊႐ုပ္ထုကိုးကြယ္သည္ဟုအထိေျပာဆို“ဖသ္ဝါ”ေပးၾကေလသည္။အံ့ဩေလစြ!

အကယ္၍တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏သာဝကဂ်အ္ေဗအဗဒြလႅာဟ္အန္ဆာရီအေနျဖင့္ေနႀကဲႀကဲပူၿပီးေက်ာက္မ်ားႏွင့္သဲေျမမ်ားပူျပင္းေနခ်ိန္၌

သဲေျမအနည္းငယ္ကိုေကာက္ယူၿပီးလက္တစ္ဖက္မွတစ္ဖက္သို႔ေလာင္းကာေအးေအာင္လုပ္ၿပီးစဂ်္သာျပဳခဲ့ပါသည္။[4]

ဂ်အ္ေဗအဗဒြလႅာဟ္အန္ဆာရီ႐ုပ္ထု၊ဆင္းထုကိုးကြယ္သူျဖစ္သြားၿပီေလာ?ဗလီ၏ဖ်ာေပၚ၌စဂ်္သာျပဳလုပ္သူ၊သို႔မဟုုတ္ကအ္ဗာႏွင့္မက္စ္ဂ်စ္ဒြန္နဘီ(ဆြ)၌ခင္းထားေသာေက်ာက္ျပင္ေပၚ၌္စဂ်္သာျပဳလုပ္သူအားဖ်ာကိုးကြယ္သူ၊ေက်ာက္ကိုးကြယ္သူဟုေျပာႏိုင္ပါသလား?

စြန္နီေဖကာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ဖသ္ဝါမထုတ္မွီအလ်င္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာကၽြႏ္ုပ္တို႔(ရွီအာေအမာမ္၁၂ပါး)၏ဖသ္ဝါစာအုပ္မ်ားထဲမွတစ္အုပ္ကိုသာအဘယ္ေၾကာင့္ေျမခဲ(စသည္ျဖင့္)အေပၚစဂ်္သာျပဳရေၾကာင္း

ေလ့လာ၊သံုးသပ္စူးစမ္းရန္တာဝန္မရွိပါသေလာ?ဤကဲ့သို႔ျပဳမည္ဆိုလွ်င္မဟုတ္မမွန္ဖသ္ဝါေပးျခင္းမ်ားနည္းသြားေပမည္ျဖစ္ေပသည္။

“ဗဒ္အတ္”“ကြဖ္”႐ုပ္ထုကိုးကြယ္ျခင္းစသည္ျဖင့္တစ္ပါးသူအားစြပ္စဲြမႈအားအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သည္ေကယာမသ္ေန႔၌မေမးျမန္းဘဲအလြယ္ေလးလြတ္ေပးလိုက္မည္ေလာ!

ရွီအာမ်ားအေနျဖင့္အဘယ္ေၾကာင့္ေျမႀကီးေပၚစဂ်္သာျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ေအမာမ္ဂ်ာဖြရ္ဆြာဒစ္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ကိုအေလးျပဳျခင္းျဖစ္လံုေလာက္ေပသည္။

ေအမာမ္ဂ်ာဖြရ္ဆြာဒစ္(အ.စ)၏သာဝကေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ေသာပညာရွင္ ဂ်နာေဘဟရွမ္းဗင္ဟိုကမ္ကမည္သည့္အရာမ်ားအေပၚစဂ်္သာျပဳႏိုင္ၿပီး၊ မည္သည့္အရာမ်ားအေပၚစဂ်္သာမျပဳႏိုင္ေၾကာင္းေအမာမ္ဂ်ာဖြရ္ဆြာဒစ္(အ.စ)ထံေမးျမန္းခဲ့ရာေအမာမ္(အ.စ)အေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔အေျဖေပးေလ၏။

مَا أُكِلَ أوْ لُبِسَالسُّجُودُ لاَ يَجُوزُ إِلاَّ عَلَى الاأُرْضِ أَوْ مَا أنْبَتَتْ الأرْضُ إِلاَّ                                                                                                                                      “ေျမႀကီးအေပၚမွအပအျခားအရာမ်ားအေပၚစဂ်္သာျပဳပိုင္ခြင့္မရွိေပ။သို႔ေသာ္စားစရာ၊ ဝတ္စရာ၊ မဆုတ္ေသာေျမႀကီးမွထြက္ေသာအရာမ်ားအေပၚ၌လည္းစဂ်္သာျပဳႏိုင္ေပသည္။”

ဂ်နာေဗဟရွမ္းကေျပာၾကားသည္မွာကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ဒုတိယအႀကိမ္ေအမာမ္အားကၽြႏ္ုပ္အသက္အတြက္စေတးရန္အသင့္ပါ။

ဤအရာမ်ားအေပၚအဘယ္ေၾကာင့္စဂ်္သာျပဳရပါသနည္း?

ေအမာမ္(အ.စ)ျပန္လည္ေျဖၾကားသည္မွာ-                                                              

أنْ يَكُونَعَلَى مَا يُؤْكَلُ وَ يُلْبَسُلاِأُنَّ السُّجُودَ هُوَ الْخُضُوعُ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلاَ يَنْبَغِى  

فَلاَ يَنْبَغِىمَا يَأْكُلُونَ وَ يَلْبَسُونَ وَ السَّاجِدُ فِى سُجُودِهِ فِى عِبَادَةِ اللهِلاِأُنَّ أبْنَاءَ الدُّنْيَا عَبِيدُ        

         الدُّنْيَا الَّذِينَ اغْتَرُّوا بِغُرُورِهَا أنْ يَضَعَ جَبْهَتَهُ فِى سُجُودِهِ عَلَى مَعْبُودِ أبْنَاءِ

                                                                        “အေၾကာင္းသည္ကားစဂ်္သာသည္က်ိဳးႏြံ၊ႏွိမ္ခ်မႈ၏လကၡဏာတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍စားေသာက္စရာမ်ား၊ဝတ္ဆင္စရာမ်ားအေပၚစဂ်္သာျပဳျခင္းသည္မသင့္ေလ်ာ္ေခ်။အေၾကာင္းသည္ကားေလာကီလိုက္စားသူမ်ားသည္အစားအေသာက္မ်ား၊အဝတ္အထည္မ်ားမက္ေမာႏွစ္ၿမိ့ဳေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။စဂ်္သာျပဳျခင္းသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အားေအဗာဒသ္ျပဳျခင္းျဖစ္ေပ သည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍နဖူးအားေလာကီလိုက္စားသူမ်ား၊တပ္မက္ေသာ၊ ဂုဏ္ယူေသာအရာမ်ားအေပၚတင္ရန္စဂ်္သာမျပဳသင့္ေခ်။” ဆက္လက္မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

[5]لِلتَّوَاضُعِ وَالْخُضُوعِ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّوَالسُّجُودُ عَلَى الاأُرْضِ أَفْضَلُ لاِأُنَّهُ أبْلَغُ                                                                                                

 

“ေျမႀကီးေပၚ၌စဂ်္သာျပဳျခင္းသည္အျမင့္ျမတ္ဆံုးျဖစ္ေပသည္။အေၾကာင္းသည္ကား၎အေပၚစဂ်္သာျပဳျခင္းျဖင့္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္အားက်ိဳးႏြံ၊ႏွိမ္ခ်၊ဦးခ်မႈလကၡဏာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။”

 

=         =         =

 

၄။အေထာက္အထားသက္ေသ

ကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္သက္ေသအေထာက္အထားေျမႀကီးေပၚစဂ်္သာျပဳႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ေဖၚျပပါမည္။ပထမဆံုးအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္ကိုတင္ျပပါမည္။

(က)ေျမႀကီးေပၚစဂ်္သာျပဳျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အေက်ာ္ၾကားဆံုးဟဒီးစ္ေတာ္

(က)ဤဟဒီးစ္ေတာ္အားရွီအာ၊စြန္နီႏွစ္ဘက္စလံုးမွတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ) မိန္႔ေတာ္မူထားသည္ဟုတင္ျပထားပါသည္။

ကုိယ္ေတာ္(ဆြ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

     [6]   جُعِلَتْ لِىَ الاْأُرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً                                                                                          

“ေျမႀကီးအားကၽြႏ္ုပ္အတြက္စဂ်္သာျပဳရန္ေနရာႏွင့္သာဟရတ္(သရ္ယမြမ္)အတြက္သတ္မွတ္ေပးထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။”

ဤဟဒီးစ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍အခ့ိ်ဳသူမ်ားကရဟူဒီး၊ခရစ္ယာန္မ်ားအေနျဖင့္“ေအဗာဒသ္”ခဝပ္ကိုးကြယ္မႈသည္ခ်က္စ္ေက်ာင္း၊ဘုရားေက်ာင္းမ်ားသာျပဳလုပ္ႏိုိင္သည္ဟုမသတ္မွတ္ပဲကမာၻေျမျပင္ႀကီးတစ္ခုလံုးအေပၚ၌ျပဳႏိုင္ေၾကာင္းဆိုလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္ဟုထင္ၾကသည္။

အမွန္တကယ္ဤဖြင့္ဆိုခ်က္မဟုတ္ေၾကာင္းေဖၚျပပါဟဒီးစ္ေတာ္အားအနည္းငယ္ဂ႐ုစိုက္ေလ့လာျခင္းျဖင့္သိႏိုင္ေပသည္။

အေၾကာင္းသည္ကား-တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျမႀကီးအား(သိုဟူး)သန္႔စင္ေအာင္ျပဳလုပ္ေပးေသာအရာ၊မက္စ္ဂ်စ္(ဗလီ)ဟူ၍သံုးထားေပသည္။ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္(သိုဟူး)ႏွင့္သာ(သရ္ယမြမ္)ျပဳႏိုင္ၿပီးေျမႀကီးႏွင့္ေက်ာက္ခဲပါေၾကာင္းသိထားၾကေပသည္။

ဤအတြက္ေၾကာင့္စဂ်္သာျပဳႏိုင္သည့္ေနရာသည္ေျမႀကီးသို႔မ

ဟုတ္ ေက်ာက္ျဖစ္ရေပမည္။အကယ္၍တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အလ္ေလစြႏၷတ္အခ့်ိဳေဖကာရွင္မ်ားထင္သလုိသံုးထားလွ်င္

 

   طهوراً; سرتاسر زمين براى من مسجد استجعلت لى الارض مسجداً وترابها   

           و خاك آن وسيله طهارت و تيمم                                                                                

 

“ေျမျပင္တစ္ခုလံုးသည္ကၽြန္ေတာ္အတြက္မက္စ္ဂ်စ္(ဗလီ)ျဖစ္ေပသည္။ထို႔အျပင္ေျမႀကီးအား(သရ္ယမြမ္)ျပဳရန္ႏွင့္သိုဟူး(သန္႔စင္ေစေသာအရာ)အတြက္သာျဖစ္ပါသည္။ဟူ၍မိန္႔ထားရေပမည္။သို႔ေသာ္ဤကဲ့သို႔မမိန္႔ထားေခ်။

သို႔ျဖစ္ပါ၍ဤဟဒီးစ္ေတာ္၌မက္စ္ဂ်စ္(ဗလီ)၏ဆိုလိုသည့္အဓိပၸါယ္မွာ- စဂ်္သာဂါျဖစ္ေၾကာင္း၊စဂ်္သာဂါလည္းပဲ(သရ္ယမြမ္)လုပ္ရန္ျဖစ္ႏိုင္ရမည္ဆိုေသာ အခ်က္အားသံသယမရွိေျပာဆိုႏုိင္ပါသည္။

ဤအတြက္ေၾကာင့္ရွီအာမ်ားအေနျဖင့္ေျမႀကီးေပၚ၌သာစဂ်္သာျပဳၾကၿပီး၊ေကာ္ေဇာ္ႏွင့္ထိုကဲ့သုိ႔ေသာ္အရာမ်ားအေပၚ၌စဂ်္သာမပိုင္ဟုေျပာဆိုျခင္းသည္ မမွားယြင္းသည့္အျပင္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္အေပၚလက္ေတြ႔က်င့္သံုးျခင္းျဖစ္ေပသည္။

=         =         =

(ခ) တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အတၳဳပၸတၱိ

ေျမာက္မ်ားစြာေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုေလ့လာဖတ္႐ႈျခင္းျဖင့္ကိုယ္ေတာ္ (ဆြ)သည္ေျမႀကီးေပၚသာစဂ်္သာျပဳလုပ္ၿပီးေကာ္ေဇာ၊အဝတ္တို႔ကဲ့သုိ႔ေသာအရာမ်ားအေပၚစဂ်္သာမျပဳလုပ္ေတာ္မူခဲ့ေၾကာင္းေတြ႔ရွိရေပမည္။

ဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ခုကိုအဗူဟို႐ိုင္းရ္ဆီမွတင္ျပပါမည္။

لانظر إلى أثر ذلك فى جبهته و ارنبتهسجد رسول الله فى يوم مطير حتّى أنّى                                                                                                    

زمين سجده مى كرد و اثر آن بر پيشانى ورسول خدا را در يك روز بارانى ديدم كه بر

                                                                     [7]    بينى او نمايان بود

                                                                                                                                                                                                “ကၽြန္ေတာ္(အဗူဟို႐ိုင္းရ္)အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားမိုးရြာေသာ တစ္ေန႔၌ စဂ်္သာျပဳေနသည္ကို၎၊ ၿပီးေနာက္ ကိုယ္ေတာ္၏နဖူးေတာ္ႏွင့္ ႏွာေခါင္းေတာ္ေပၚ၌စဂ်္သာျပဳထားေသာအရိပ္လကၡဏာမ်ားကို၎ေတြ႔ခဲ့ရေပသည္။”

အကယ္၍ေကာေဇာ၊အဝတ္တို႔အေပၚ၌စဂ်္သာပိုင္လွ်င္တမန္ေတာ္္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မိုးရြာေနခ်ိန္၌ပင္ေျမႀကီးေပၚသာစဂ်္သာမျပဳခဲ့ေပ။

ဟဇရသ္အာေအရွာမိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

(صلى الله عليه وآله)اكرمما رأيت رسول الله متقياً وجهه بشىء; من هرگز نديدم پيامبر                                                                                               

           [8]     به هنگام سجده) پيشانى خود را به چيزى بپوشاند)

“ကၽြန္မအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားေျမႀကီးေပၚမွအပအျခားအရာမ်ားအေပၚစဂ်္သာျပဳခဲ့သည္ကိုလံုးဝမေတြ႔ခဲ့ရေပ။”

အဗ္ေနဟဂ်္အေနျဖင့္အထက္ပါဟဒီးစ္ႏွင့္စပ္လ်င္းၿပီးအက်ယ္ဖြင့္ဆိုသည္ကား-စဂ်္သာအစစ္အမွန္ဆိုသည္မွာမိမိနဖူးအားေျမႀကီးေပၚခ်ျခင္း၊လံုးဝမတတ္ႏိုင္ေသာအခါ၌ျပဳလုပ္ရန္ဝါဂ်စ္(ပ)မဟုတ္ေခ်။[9]

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အျခားၾကင္ယာတစ္ပါးဟဇရတ္(သ)မိုင္

မိုနာဆီမွရီဝါယတ္ေတာ္တစ္ခုပါရွိသည္မွာ-

[10]الخُمرة فيسجد; پيامبر بر قطعه حصيرى نماز مى خواندو رسول الله يصلى على                                                                                              

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဖ်ာေပၚ၌နမာဇ္ဖတ္႐ႈေတာ္မူၿပီး၊ဖ်ာေပၚ၌သာ စဂ်္သာျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ႔ရေပသည္။

ေက်ာ္ၾကားေသာအဟ္ေလစႏၷတ္၏က်မ္းကိုး၊က်မ္းကားမ်ား၌လည္း ေျမာက္ျမားစြာေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားထဲမွတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္ဖတ္ရန္အတြက္“ခိုမေရ”ေခၚ စြန္ပလြန္ပင္ျဖင့္ျပဳလုပ္ထား ေသာဖ်ာငယ္ အေပၚ၌နမာဇ္ဖတ္ေတာ္မူခဲ့ေၾကာင္း၊၎ဖ်ာေပၚ၌သာစဂ်္သာျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္းပါရွိေပသည္။

သို႔ေသာ္ရွီအာမ်ားတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကဲ့သို႔ျပဳလုပ္၍နမာဇ္ဝတ္ျပဳသည့္အခါဖ်ာေပၚစဂ်္သာျပဳခိ်န္တြင္အခ့်ိဳတယူသန္၊အစြန္းေရာက္ရွီအာမုန္းတီးသူမ်ားသည္“ေဗဒ္အတ္”ဟူ၍မတရားစြပ္စြဲသမုတ္ၿပီး၊အမ်က္ေဒါသမ်က္လံုးမ်ားျဖင့္ၾကည့္ၾက၏။အမွန္တကယ္ေတာ့ဤဟဒီးစ္ေတာ္အရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏စႏၷတ္ေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္းသိရေပသည္။အံ့ဩစရာပါလား!2စႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုေဗဒ္အတ္ဟုဆိုလိုျခင္းသည္မည္မွ်အႏၱရာယ္ႀကီးမားလွပါသနည္း?

     မက္စ္ဂ်စ္ဒြလ္နဘီ(ဆြ)၌ ကၽြန္ေတာ္(အာယာသြလႅာဟ္အလ္အြဇ္မာမကာ ရွာရဇီး) သည္ဖ်ာငယ္ေလးအေပၚ နမာဇ္ဖတ္ေနစဥ္ အစြန္းေရာက္တစ္ယူသန္ ဝါဟာဘီပညာရွင္တစ္ေယာက္လာၿပီး၊ဖ်ာငယ္ေလးကိုလုယူၿပီး၊စိတ္ဆိုးမာန္တက္ ၿပီးပစ္ေပါက္ကာ“ေဗဒ္အတ္”ဟုေျပာခဲ့ေသာျဖစ္ရပ္ကိုမေမ့ေသးေပ။

=         =         =

(ဂ)သာဝကေတာ္မ်ားႏွင့္သာေဗအီးမ်ား၏အတၳဳပၸတၱိ

ကၽြႏ္ုပ္တိ္ု႔အေနျဖင့္သာဝကေတာ္မ်ားႏွင့္သာေဗအီးမ်ား၏အတၳဳပၸတၱိအားေလ့လာ သံုးသပ္ၾကည့္ေသာအခါစိတ္ဝင္စားစရာအခ်က္သည္ကား၎တို႔အေနျဖင့္လည္းေျမႀကီးေပၚစဂ်္သာျပဳခဲ့သည္ဆိုေသာအခ်က္ပင္ျဖစ္ေပသည္။

သာဓကအားျဖင့္

(၁)ဂ်ေသရ္ဗင္အဗ္ဒြလႅာဟ္အန္စာရီဆင့္ျပန္သည္မွာ-

فآخذ قبضة من الحصى فاجعلها فى      كنت اصلّى مع النبى(صلى الله عليه وآله)الظهر لجبينى حتّى اسجد عليها كفىّ ثم احولها إلى الكف الأخرى حتّى تبرد ثمّ اضعها                                                                                                                                                                                                        

            [11] من شدّة الحرّ                                                                        

            “ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူနမာဇ္ေဇဇဟိုရ္ဖတ္ခဲ့၏။ကၽြန္ေတာ္သည္အရမ္းပူေနေသာေက်ာက္စရစ္ခဲေလးမ်ားကိုလက္တစ္ဘက္သို႔ေအးရန္အလို႔ငွာေျပာင္းၿပီး၎အေပၚစဂ်္သာျပဳခဲ့ပါသည္။

            အထက္ပါဟဒီးစ္ေတာ္ကိုသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ကိုယ္ေတာ္၏သာဝကေတာ္မ်ားသည္ေျမႀကီးေပၚ၌စဂ်္သာျပဳခဲ့ေၾကာင္းေကာင္းမြန္စြာသိရေပသည္။႐ုတ္စြအဆံုးပူျပင္းေနခ်ိန္၌ပင္ျပဳခဲ့ၾက၏။အကယ္၍ေျမႀကီးေပၚ၌စဂ်္သာျပဳရန္မလိုလွ်င္ဤမွ်အပင္ပန္းခံၾကမည္မဟုတ္ေခ်။(ခၽြင္းခ်က္ေကာေဇာ၊အဝတ္တို႔အေပၚ၌စဂ်္သာမျပဳခဲ့ၾကေပ။)

(၂)အနစ္ဗင္မာလစ္(ခ)မွဆင့္ျပန္သည္ကား-

فيأخذ أحدنا الحصباء فى يده فإذا بردكنّا مع رسول الله(صلى الله عليه وآله) فى شدّة الحرّ                                                                                                

                       [12]   وضعه و سجد عليه                                                                                

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ေနႀကဲႀကဲပူေလာင္ေနခိ်န္၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္ အတူရွိေနၾက၏။ကၽြန္ေတာ္တို႔အထဲမွအခ့်ိဳသည္ေက်ာက္စရစ္ခဲေလးမ်ားေကာက္ၿပီးေအးေအာင္လုပ္ကာေျမႀကီးေပၚထား၍စဂ်္သာလုပ္ေလ၏။

ဤဟဒီးစ္၏ဆိုလိုခ်က္ျဖင့္ဤလုပ္ရပ္သည္သာဝကေတာ္မ်ားအၾကား ဓေလ့ရွိခဲ့ေၾကာင္းကိုဆိုလိုေနေပသည္။

(၃)အဘူအိုဗိုင္းေသဆင့္ျပန္သည္မွာ-    

[13] أنّ ابن مسعود لا يسجد ـ أو قال لا يصلّى ـ إلاّ على الأرض

                                                                                        “အဗ္ဒြလႅာဟ္အဗ္ေနမစအူးဒ္ေျမႀကီးေပၚမွလြဲ၍နမာဇ္မဖတ္ေပ။ေျမႀကီးေပၚ

မွလြဲ၍စဂ်္သာမျပဳေခ်။”

(၄) အဗ္ဒြလႅာဟ္အဗ္ေနမစအူးဒ္၏မိတ္ေဆြမ်ားထဲမွတစ္ေယာက္ျဖစ္သူမစ္႐ူး(က)ဗင္အဂ်္သာဆင့္ျပန္သည္မွာ-

على غير الأرض حتّى فى السفينة وكان لا يرخص فى السجود                                                                                                                                                                                                                                                                          

     [14]   كان يحمل فى السفينة شيئاً يسجد عليه                                                                                                                                

“သူ(အဗ္ဒြလႅာဟ္အဗ္ေနမစအူးဒ္)သည္မည္သူကိုမွ်ေျမႀကီးေပၚမွလဲြ၍စဂ်္သာျပဳခြင့္မေပးေခ်။ေနာက္ဆံုးေရလမ္း၊ခရီးသြားရခ်ိန္၌ပင္မိမိႏွင့္အတူစဂ်္သာျပဳရန္ အရာ(ေျမခဲ(သို႔)ေက်ာက္စရစ္ခဲ)အားသေဘာၤေပၚယူေဆာင္သြားၿပီး ၎အေပၚစဂ်္သာျပဳေလ၏။

(၅)အလီဗင္အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အဘာစ္အေနျဖင့္ရဇီး(န)ကိုေရးသားထားသည္မွာ-

      [15] اسجدابعث إلىّ بلوح من أحجار المروة عليه

 

“မရ္ဝါေတာ္ေပၚမွေက်ာက္စရစ္ခဲေလးမ်ား၊ငါစဂ္်သာလုပ္ရင္သံုးရန္ပို႔ေပးပါ။”

(၆)“ဖသ္ေအဗာရီ”က်မ္း(ဘုခါရီအက်ယ္ဖြင့္က်မ္း)၌လာရွိသည္မွာ-

[16]عبدالعزيز لا يكتفى بالخمرة بل يضع عليها التراب و يسجد عليهكان عمر بن                                                                                        

အိုမရ္ဗင္အဇီးဇ္သည္ဖ်ာေပၚ၌စဂ်္သာျပဳသည္ကုိအားမရ၊မတင္းတိမ္ႏိုင္ သည့္အျပင္ေျမခဲေလးကုိတင္ၿပီးစဂ်္သာျပဳေလ့ရွိ၏။

အထက္ေဖၚျပပါဟဒီးစ္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားအားလံုးကိုဖတ္႐ႈေလ့လာျခင္းျဖင့္အသင္မည္ကဲ့သုိ႔ဆိုလိုခ်က္မ်ားကိုသေဘာေပါက္နားလည္ပါသနည္း? ျပဳခဲ့ဟုိဆိုလိုႏိုင္ပါသေလာ?ျငင္းႏိုင္ပါသေလာ?

မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌မည္သူမဆိုဤစႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုျပန္လည္ရွင္သန္ေအာင္လုပ္ေနျခင္းကို“ေဗဒ္အတ္”လုပ္ေနပါသည္ဟုစြပ္စြဲမည္ေလာ?

ဤစႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုက်ယ္ျပန္႔ေစရန္၊အလြန္ကိ်ဴးႏြံ၊ႏွိမ္႔ခ်ေသာလကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး၊စစ္မွန္ေသာစဂ်္သာျဖစ္သည္။ဤလုပ္ရပ္အတြက္စြန္နီေဖကာပညာာရွင္မ်ားအေနျဖင့္မႀကိဳးစား၊မႀကိဳးပမ္းသင့္ပါသေလာ!

=         =         =

 

 

 

 

 

 

နမာဇ္ႏွစ္ခုအားတစ္ခ်ိန္တည္း၌ေပါင္းဖတ္ျခင္း။                          

 

ဥပေဒသ

 

နမာဇ္သည္အဖန္ဆင္းခံႏွင့္ဖန္ဆင္းရွင္အၾကားအေရးအႀကီးဆံုးဆက္သြယ္မႈတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပဲ့ထိန္းဖို႔အေကာင္းဆံုးဝစီလာ၊ မိမိကိုယ္စမ္းစစ္ျပဳျပင္ဖို႔၊မိမိကိုယ္တည္ေဆာက္ဖို႔အေကာင္းဆံုးအကူအညီ၊မေကာင္းမႈမ်ားမွတားျမစ္ေပးေသာအရာ၊အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ႏွင့္အနီးကပ္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္ေပးေသာအရာျဖစ္ေပသည္။

           နမာဇ္ေဇဂ်မာအတ္သည္မြတ္စလင္မ်ားအားအင္အား၊စုစည္း၊စည္းလံုုးမႈႏွင့္၊ဘဝအတြက္ႏိုးႂကြတက္ႂကြမႈကိုျဖစ္ေစပါသည္။

နမာဇ္သည္တစ္ေန႔တာဝတ္ျပဳရာ၌(၅)ႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး၊မႏုႆလူသား၏ႏွလံုးသားႏွင့္ဝိညဥ္အားသန္႔စင္ေအာင္ျပဳေပးေသာအရာသည္လည္း“မကုန္မခမ္း ႏိုင္ေသာ အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏ေက်းဇူးေတာ္သည္ပင္မ” နမာဇ္ျဖစ္ေပသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္အားမိမိ၏မ်က္လံုုးေတာ္အလင္းေရာင္အျဖစ္မိန္႔ေတာ္မူထားေပသည္။

[17]قُرَّةُ عَيْنِى فِى الصَّلاَةِ

ထိ႔ုအျပင္မိုအ္မင္အတြက္ေမရာဂ်္အျဖစ္မိန္႔ေတာ္မူထားသည္။

الصَّلَوةُ مِعْرَاجُ الْمُؤْمِن[18]

နမာဇ္သည္သီလ၊သမာဓိရွိသူမ်ားအားအလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ထံေတာ္ဝယ္နီးကပ္မႈကိုျပဳေဆာင္ေပးေတာ္မူသည္။

[19]الصَّلاَةُ قُرْبَانُ كُلُّ تَقِىٍّ

ဤေနရာ၌ကၽြန္ေတာ္တင္ျပသည္မွာေန႔စဥ္နမာဇ္ဝတ္ျပဳရေသာ(၅) ႀကိမ္နမာဇ္ျဖစ္ပါသည္။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သည္ဤနမာဇ္မ်ားကိုသတ္မွတ္ထားေသာအခ်ိန္အတြင္းဝတ္ျပဳရန္ဝါဂ်စ္(ပ)အျဖစ္အမိန္႔ေပးထားပါသည္။

နမာဇ္ကို(၎အခ်ိန္ထက္)ေစာ၍ဖတ္ခဲ့လွ်င္နမာဇ္မပိုင္ေခ်။သို႔မဟုတ္ပါက၎နမာဇ္ကိုအခ်ိန္(၃)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ရြတ္မည္ဆိုလွ်င္လည္းဇဟိုရ္၊အစဲရ္တြဲၿပီး၎မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာတြဲၿပီးဖတ္ႏိုင္ပါသည္။

အိုလမာေယရွီအာ(အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ))ေနာက္လိုက္မ်ားအားလံုးအေနျဖင့္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္အား(၃)ႀကိမ္အျဖင့္ဖတ္ခြင့္ရွိေၾကာင္းဆိုထား၏။သို႔ေသာနမာဇ္တိုင္းကိုသတ္မွတ္ထားခ်ိန္အတိုင္းဖတ္လွ်င္ပိုမို၍ျမင့္ျမတ္ေပသည္။

သို႔ေသာ္စြန္နီပညာရွင္အမ်ားစုသည္အာရဖာကြင္းျပင္၌ေန႔လည္နမာဇ္ေဇဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္တြဲဖတ္ျခင္း၊အီးဒ္ေဒကုရ္ဘာန္ည၌မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာတြဲဖတ္မွျခင္းမွအပက်န္အခိ်န္မ်ား၌(၅)ႀကိမ္ဝတ္ျပဳရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုဆိုထားေပသည္။

ထို႔အျပင္ေျမာက္မ်ားစြာေသာစြန္နီေဖကာပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္လမ္းခရီး၊မိုးရြာေနခ်ိန္၊ဂ်မာအတ္မျဖစ္ခ်ိန္၌နမာဇ္မ်ားကိုေပါင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းျပဆိုထားပါသည္။

ရွီအာဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္ကို(၃)ႀကိမ္အတြင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း၊(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခ်ိန္ဖတ္လွ်င္ပိုမို၍ျမင့္ျမတ္ေၾကာင္းဆိုထားပါသည္။ေပါင္းဖတ္ျခင္းသည္အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္လက္မွလူထုအတြက္ခ်ီးျမႇင့္ထားေသာလြယ္ကူမႈ၊တစ္ခုျဖစ္ေစၿပီး၊အစၥလာမ္၏ဝိညဥ္ဟုလည္းေခၚဆိုထားပါသည္။

အေတြ႔အႀကံဳအရနမာဇ္ငါးႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္ဖို႔အေရးေပးထားျခင္းသည္နမာဇ္ကိုေမ့ေလ်ာ့ျခင္း၊အေလးမထားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ဤကဲ့သုိ႔(၅)ႀကိမ္ဖတ္ရမည္ကိုအေလးေပးျခင္းျဖစ္ေပသည္။လူအေတာ္မ်ားမ်ားသည္အလုပ္မအား၍ဟုနမာဇ္ႏွင့္ေဝးေနၾကေပသည္။

=         =         =

အစၥလာမ္အသိုင္းအဝိုင္း၌နမာဇ္ကို(၅)ႀကိမ္အျဖစ္သာဖတ္ရမည္ဟုတိုက္တြန္းျခင္း၏ရလဒ္

အစၥလာမ္သာသနာအေနျဖင့္အာရဖာေန႔၊အီးဒ္ေဒကုရ္ဘာန္ညတြင္နမာဇ္ေပါင္းဖတ္ခြင့္ျပဳထားပါသနည္း?

စြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္အမ်ားစုသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္ အကူအညီျဖင့္လမ္းခရီး၌၊မိုးရြာသြန္းေနခ်ိန္၌အဘယ္ေၾကာင့္ေပါင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊အတိတ္ျဖစ္ျဖစ္၊လက္ရွိကာလအတြက္ျဖစ္ျဖစ္ေပါင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းဆိုေသာအခ်က္ကိုေတြ႔ရွိရေပသည္။

ယခုမ်က္ေမွာက္ကာလတြင္လူထု၏ဘဝသည္လံုးဝေျပာင္းလဲေနၿပီးျဖစ္ပါသည္။စက္႐ံုမ်ား၊႐ံုးမ်ား၌အလုပ္လုပ္ေနၾကၿပီး၊ေက်ာင္းသား/သူမ်ားအတြက္စာသင္ေနရသည့္အခ်ိန္မ်ားေနသျဖင့္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္အား(၅)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ဖို႔အရမ္းခက္ခဲေနေပသည္။

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္ရွီအာေအမာမ္(အ.စ)မ်ား၏ရီဝါယတ္အကူအညီျဖင့္နမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ျခင္းလူထုအတြက္၎တုိ႔ကိစၥလည္းေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၿပီး၊နမာဇ္ကိုအခ်ိန္အတြင္း၌လည္းဖတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး၊နမာဇ္ဖတ္သူအေရအတြက္မွာလည္းပိုမိုမ်ားလာေပမည္။

 

 

 

 

 

နမာဇ္ကို(၅)ခိ်န္ဖတ္ရမည္ဆိုပါကနမာဇ္ႏွင့္ေဝးမည္အေရအတြက္မ်ားလာၿပီးနမာဇ္မဖတ္ပဲေနၾကေတာ့မည္။

ဤအတြက္ေၾကာင့္အဟ္ေလစြႏၷတ္၏(တကမာၻလံုးရွိ)လူငယ္အမ်ားစုနမာဇ္မဖတ္ၾကေတာ့ေခ်။သို႔ေသာ(တကမာၻလံုးရွိ)ရွီအာလူငယ္အမ်ားစုသည္ဤကဲ့သို႔မဟုတ္ေခ်။

ပို၍ေကာင္းသည္ကား-   بُعِثْتُ إلَى الشَّرِيعَةِ السَّمْحَةِ السَّهْلَةِ                                                              အတိုင္းႏွင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခိ်န္ဖတ္လွ်င္ပို၍ျမင့္ျမတ္သည္ဟုဆိုထားသည္ကိုအေရးေပးၿပီးဟဒီးစ္ကိုလည္းလိုက္နာရာျဖစ္ေအာင္၊လူထုအား(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၃)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ေပးျခင္းျဖစ္ေပသည္။

ဤကဲ့သုိ႔ခြင့္ျပဳေပးျခင္းျဖင့္လူထုအေနျဖင့္အလုပ္တစ္အားမ်ား၍နမာဇ္(၅) ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္အတြင္းမဖတ္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းမရွိေတာ့ေခ်။

ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ယခုအခ်ိန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္၁၂ပါးေသာေအမာမ္မ်ား၏ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုေလ့လာဖတ္႐ႈၿပီး၊ဤကိစၥကိုအမုန္းမပြား၊တစ္ယူမသန္ဘဲေျဖရွင္းၾကပါမည္။

=         =         =

နမာဇ္ႏွစ္ခုအားေပါင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား

အဟ္ေလစႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာက်မ္းကိုး၊က်မ္းကားမ်ားျဖစ္သည့္ဘုခါရီ၊စဟီးမြတ္စလင္၊စိုနန္ေနေသရ္ေမဇီး၊ေမာင္းသာေအမာလစ္(ခ)၊မြစ္နက္ေဒအဟ္မဒ္၊စူနန္ေနစာအီး၊မြစ္စႏွစ္ဖ္အဗ္ဒြလ္ရာဇက္(က)စသည္ျဖင့္အနည္းဆံုးရီဝါယတ္ေတာ္(၃၀)နမာဇ္ႏွစ္ခုအားခရီး၌မဟုတ္၊မိုးမရြာ၊အႏၱရာယ္မရွိခ်ိန္၌ပင္ဖတ္ခဲ့ေၾကာင္းလာရွိေပသည္။

ဤရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္ေက်ာ္ၾကားေသာသာဝကေတာ္ႀကီး(၅)ပါးထံမွတစ္ဆင့္ျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

၁။အဗ္ေနအဘာစ္(ရ.သြ)

၂။ဂ်ေဗရ္အဗ္ေနအဗ္ဒြလႅာဟ္အန္ဆာရီ(ရ.သြ)

၃။အဗ္ဒြလႅာဟ္အိုမာရ္(ရ.သြ)

၄။အဗူဟိုရိန္းယာ(ရ.သြ)

၅။အဗူအိုင္းယူးပ္အန္ဆာရီ(ရ.သြ)

အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုစာ႐ႈသူမ်ားအတြက္တင္ျပပါမည္။

၁။အဗူဇိုဗိုင္းရ္စအီးဒ္ဗင္ဂ်ဘီးရ္သည္အဗ္ေနအဘာစ္ထံမွတစ္ဆင့္တင္ျပသည္မွာ-

 

عليه وآله) الظهر والعصر جميعاً بالمدينة فى غير خوفصلّى رسول الله(صلى الله        

                           و لا سفر                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အႏၱရာယ္မရွိခ်ိန္၊ခရီးမဟုတ္ခ်ိန္၌ပင္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္နမာဇ္ႏွစ္ခုအားေပါင္းၿပီးဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”

အဗူလ္ကဘီးရ္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဤကဲ့သို႔အဘယ္ေၾကာင့္လုပ္ရပါသနည္းဟုစအီးဒ္ဗင္ဂ်ဘီးထံေမးျမန္းေလ၏။

စအီးဒ္ေျပာၾကားသည္မွာ-

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္လည္းအထက္ကေမးခြန္းကိုအဗ္ေနအဘာစ္ထံေမးျမန္းခဲ့ေလရာအေျဖေပးသည္မွာ-

يَحْرَجَ أحداً من أمّتهأراد أن لا

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ကား၎၏အြန္မသ္ေနာက္လိုက္၊ေနာက္သားမည္သူတစ္ေယာက္မွ်မပင္ပန္းရန္ျဖစ္ေပသည္။” [20]

၂။အဗ္ေနအဘာစ္ကဆင့္ျပန္သည့္အျခားဟဒီးစ္ေတာ္သည္ကား-

الظهر و العصر و المغرب و العشاء فى المدينةجمع رسول الله(صلى الله عليه وآله)بين                                                                                                      

             فى غير خوف و لا مطر                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မဒီနာေရႊၿမိဳ့ေတာ္၌အႏၱရာယ္မရွိ၊မိုးမရြာဘဲနမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ခဲ့ပါသည္။”

အဗ္ေနအဘာစ္ကတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားရည္ရြယ္ခ်က္သည္အဘယ္အရာျဖစ္ပါသနည္းဟုေမးျမန္းရာ-

أراد أن لا يحرج

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မိမိအြန္မသ္ေနာက္လိုက္ေနာက္သားမြတ္စလင္မည္သူတစ္ေယာက္မွ်မပင္ပန္းရန္ျဖစ္ေပသည္။” [21]

၃။အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ရွာဖီးက္ဆင့္ျပန္သည္ကား-

بدت النجوم و جعل الناس يقولونخطبنا ابن عبّاس يوماً بعد العصر حتّى غربت الشمس و                                                                                              

: لا يتنى : الصلوة، الصلوة فقالالصلاة الصلاة! قال فجائه رجل من بنى تميم لا يفتر ورأيت رسول الله(صلى الله عليه وآله)جمع بين الظهر:عبّاس أتعلمنى بالسنّة، لا أمّ لك ثمّ قال  

 

عبدالله بن شقيق: فحاك فى صدرى من ذلك شىء فأتيتوالعصر والمغرب والعشاء قال

                             اباهريرة فسألته، فصدّق مقالته                                                                                                                                                            

                                                                                                                                                                                                                                                                   တစ္ေန႔၌အဗ္ေနအဘာစ္သည္ကၽြႏ္ုပ္တို႔အားေနဝင္ၿပီး၊ၾကယ္မ်ားထြက္လာခ်ိန္အထိခြသ္ဘာေပးေလသည္။

လူထုအေနျဖင့္နမာဇ္၊နမာဇ္ဟုအသံေပးၿပီးေနာက္၊ဗနီသမင္(မ)မ်ိဳးႏြယ္မွလူတစ္ေယာက္သည္လာၿပီးအဗ္ေနအဘာစ္အားနမာဇ္၊နမာဇ္ဟုဆိုေလ၏။

အဗ္ေနအဘာစ္အေနျဖင့္“မင္းကငါကိုစြႏၷတ္ေသရစူရ္အသိေပးေနတာလား?ဟုေမးေလ၏။

“အိုအေျခအျမစ္မရွိသူ၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းၿပီးဖတ္ခဲ့ေတာ္မူ၏။”

အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ရွာဖီးက္အေနျဖင့္ေျပာၾကားသည္မွာ-

“ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္သံသယရွိ၍အဗူဟိုရိန္းယာကိုေမးျမန္းၾကည့္ရာ၌အဗ္ေနအဘာစ္စကားမွန္ေၾကာင္းသိရေလသည္။”

၄။ဂ်ေဗရ္ဗင္ဇိုင္(ဒ)ဆင့္ျပန္သည္မွာ-

အဗ္ေနအဘာစ္တင္ျပသည္မွာ-

جميعاً و ثمانياً جميعاًصلّى النبى(صلى الله عليه وآله) سبعاً                                                                          

 

 

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္(၇)ရကအတ္ႏွင့္(၈)ရကအတ္ကိုေပါင္း၍ဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”

ဆိုလိုသည္မွာ-မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာ(၇)ရကအတ္၊ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္ (၈) ရကအတ္ကိုဆိုလိုခ်က္ျဖစ္ေပသည္။)[22]

၅။စအီးဒ္ဗင္ဂ်ဘီးရ္အေနျဖင့္အဗ္ေနအဘာစ္ဆီမွဆင့္ျပန္သည္မွာ-

الظهر والعصر و بين المغرب و العشاء بالمدينةجمع رسول الله(صلى الله عليه وآله)بين                                                                                                

عبّاس: ما أراد بذلك؟ قال: أراد أن لا يحرج أمّتهمن غير خوف و لا مطر قال : فقيل لابن                                                                                                

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မဒီနာေရႊၿမိဳ့ေတာ္၌အႏၱရာယ္မရွိ၊မိုးမရြာဘဲနမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ခဲ့ေပသည္။”

အဗ္ေနအဘာစ္အားေမးျမန္းရာ“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မိမိအြန္မသ္အားမပင္ပန္းေစလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟုေျဖၾကားခဲ့ေပသည္။ ”[23]

၆။အဟ္မဒ္ဗင္ဟန္ဗဲရ္သည္အထက္ပါဟဒီးစ္ႏွင့္တူေသာဟဒီးစ္ကိုမိမိက်မ္းမိုစ္နက္၌အဗ္ေဒအဘာစ္မွတစ္ဆင့္ေရးသားထားေပသည္။[24]၇။ေအမာမ္မာလစ္ေက်ာ္ၾကားေသာ(စြန္နီေအမာမ္)သည္မိမိ၏က်မ္း (ေမာင္းသာ)၌မဒီနာၿမိဳ့အေၾကာင္းေရးသား၍အဗ္ေနအဘာစ္၏ရီဝါယတ္ကို

ေရးသားထားသည္။

جميعاً و المغرب و العشاء جميعاًصلّى رسول الله(صلى الله عليه وآله)الظهر والعصر                                                                                             

             فى غير خوف و لا سفر                                                                              

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အႏၱရာယ္မရွိ၊မိုးမရြာေသာ္လည္းနမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ ”[25]

၈။မြစ္နဖာ္အဗ္ဒြလ္ဟဇတ္(က)က်မ္း၌အဗ္ဒြလႅာဟ္အဗင္ေနအိုမာရ္ကတင္ျပသည္မွာ-

الله(صلى الله عليه وآله) مقيماً غير مسافر بين الظهر والعصر و المغربجمع لنا رسول                                                                                            

فقال رجل لابن عمر : لم ترى النبى(صلى الله عليه وآله)فعل ذلك؟ قال: لأن لا يحرج

جمع رجلأمّته ان    

                                                                                            “တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ခရီး၌မဟုတ္ဘဲနမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္ကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”

တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကအဗ္ေနအိုမာရ္ထံေမးျမန္းရာ-အေျဖေပးသည္ကား-

အြန္မသ္ေနာက္လိုက္ထဲမွမည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ်အပင္ပန္းခံဖို႔မလိုေအာင္ျဖစ္ပါသည္။(ဒုကၡမျဖစ္ေအာင္ျဖစ္ေပသည္။)[26]

 

၉။ဂ်ေဗရ္ဗင္အဗ္ဒြလႅာဟ္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-

والمغرب والعشاء فى المدينةجمع رسول الله(صلى الله عليه وآله) بين الظهر والعصر                                                                                                                                                                                                              

                                 للرخص من غير خوف و لا علّة    

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အျခားအခက္အခဲမ်ားမရွိခ်ိန္၌ပင္အြန္မသ္အေနျဖင့္နမာဇ္ေပါင္းဖတ္ခြင့္ရရန္၊နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္း၍ဖတ္ေတာ္မူ၏။ ”[27]

၁၀။အဗူဟို႐ုိင္ယာမွထပ္၍ေျပာၾကားသည္မွာ-

المدينة من غير خوفجمع رسول الله(صلى الله عليه وآله) بين الصلوتين فى                                                                                                    

 

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အႏၱရာယ္မရွိဘဲနမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။”[28]

၁၁။အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္မစ္အူးဒ္မွဆင့္ျပန္သည္မွာ-

الأولى و العصر و المغرب و العشاء فقيل لهجمع رسول الله(صلى الله عليه وآله)، بين                                                                                                

   صنعته لئلاّ تكون أمّتى فى حرج : فقال  

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မဒီနာၿမိဳ့၌နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ) ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့၏။တစ္ဦး၊တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ေမးျမန္းရာအြန္မသ္မပင္ပန္းေစဖို႔အတြက္ျဖစ္သည္ဟုေျဖေလသည္။”[29]

အျခားဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားလည္းရွိပါေသးသည္။

=         =         =

ဤေနရာ၌ေမခြန္းႏွစ္ခုေမးျမန္းႏိုင္ပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္တင္ျပခဲ့ေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအားလံုးသည္အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာက်မ္းႀကီးမ်ား၌ပါဝင္ၿပီးဆန္႔က်င္သူတိုင္းသည္ေက်ာ္ၾကားေသာသာဝကေတာ္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။

အခ်က္ႏွစ္ခ်က္သို႔ဦးစားေပးေနပါသည္။

ပထမဦးဆံုးအခ်က္သည္-“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အထူးအခက္အခဲမ်ားျဖစ္ေသာဥပမာ-လမ္းခရီး၌မိုးရြာသြန္းခ်ိန္၊ရန္သူ၏အႏၱရာယ္မရွိဘဲနမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။”

ဒုတိယအခ်က္သည္-“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ကားမိမိအြန္မသ္ေနာက္လိုက္မ်ားလြယ္ကူမႈႏွင့္မပင္ပန္းဖို႔အတြက္ျဖစ္ေပသည္။”

ဤကဲ့သို႔ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားရွိေနသည္ကိုအျခားအခ့်ိဳလူမ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္ကိုအခက္အခဲဒုကၡျဖစ္ခိ်န္မွသာေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါသည္ဟုေစာဒကတက္ေနျခင္းသည္မွန္ကန္ပါသလား?

အမွန္တရားႏွင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏စြႏၷတ္ေတာ္ကိုမ်က္ကြယ္ျပဳၿပီးမိမိထင္ေၾကးကိုဦးစားေပးေနရပါသနည္း?

အလႅာဟ္ႏွင့္ရစူလ္(ဆြ)သည္ခ်ီးျမႇင့္ခြင့္ျပဳထားၿပီး၊တယူသန္၊တစြတ္ထိုး၊အယူသည္းသူမ်ား(ရွီအာ)မုန္းတီးသူမ်ားအဘယ္ေၾကာင့္မြတ္စလင္အြန္မသ္ႀကီးကိုခြင့္မေပးရပါသနည္း?

၎သူတို႔သည္မြတ္စလင္လူငယ္တစ္ေယာက္ေနရာတိုင္း၊အေျခအေနတိုင္းမြတ္စလင္ႏိုင္ငံျဖစ္ေစ၊မျဖစ္ေစ၊တကၠသိုလ္၊႐ံုး၊စက္႐ံုမ်ား၌အစၥလာမ္သာသနာ၏အေရးအႀကီးဆံုးတာဝန္(နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကိုလြယ္လြယ္ကူကူျဖတ္ဖို႔သေဘာမတူပါသေလာ?

ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္အစၥလာမ္ဘာသာသည္အခ်ိန္တိုင္း၊ေနရာတိုင္းေကယာမသ္တိုင္းအထိျဖစ္သည္ဟုယံုၾကည္ထားပါသည္။

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္မ်ိဳးဆက္သစ္မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ေခတ္တိုင္းကိုသိရွိေနၿပီး၊အကယ္၍(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခ်ိန္ဖတ္ဖို႔အတင္းသတ္မွတ္လိုကလွ်င္မဖတ္သူအေရအတြက္မ်ားျပားလာမည္ကိုႀကိဳသိေနသျဖင့္မိမိအြန္မသ္ေနာက္လိုက္၊ေနာက္သားမ်ား၊အေပၚေစတနာထားၿပီးနမာဇ္ကိုလြယ္ကူမႈရွိရန္ေနရာတိုင္း၊သတ္မွတ္ထားေသာအခ်ိန္အတြင္းေပါင္းဖတ္ခြင့္ေပးထားေပသည္။[30]

     وَ مَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى الدِّينِ مِنْ حَرَج

(မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌အတင္း(၅)ႀကိမ္နမာဇ္အား(၅)ခ်ိန္ဖတ္ရမည္ဟုဆိုသျဖင့္နမာဇ္ဖတ္သူလူဦးေရမွာနည္းသြားေခ်သည္။လက္ေတြ႔ပင္တည္း။)

ကုရ္အာန္ကမိန္႔ထားသည္မွာဒီး(န္)သာသနာ၌အသင္တို႔အတြက္မည္သည့္အက်ပ္အတည္းမွခဲယဥ္းမႈမွ်မရွိေခ်။

၂။သံုးခ်ိန္အတြင္း(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ႏွင့္ကုရ္အာန္

 

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္အားနမာဇ္အခ်ိန္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ေလ့လာသည့္အခါသံုးႀကိမ္သာရွိေၾကာင္းအာယတ္ေတာ္(၂)ပါးကိုေလ့လာႏိုင္မည္ျဖစ္ပါ သည္။သို႔ေသာ္အခ့်ိဳသူမ်ားသည္အာယတ္ေတာ္ရွိေနပါလ်က္(၅) ႀကိမ္နမာဇ္ ကို(၅)ခ်ိန္သာဖတ္ရမည္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုခဏခဏေျပာေနျခင္းသည္အံ့ဩစရာပင္။

နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္လွ်င္ျမင့္ျမတ္ေၾကာင္း၊ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္လက္ခံပါသည္။ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္လည္းပဲအခ်ိန္ရသည့္အခါ၊အစဥ္ေျပသည့္

အခါ၌၊နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္ဖို႔ႀကိဳးစားပါသည္။ဤေနရာတြင္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုဆိုေနျခင္းကိုေမးျမန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ပထမအာယတ္စူရဟ္ဟူးဒ္အာယတ္ေတာ္(၁၁၄)ျဖစ္ပါသည္။

مِنَ اللَّيْلِوَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَىِ النَّهَارِ وَزُلَفاً

“အိုတမန္ေတာ္အသင္သည္ေန႔၏အစိတ္အပုိင္းႏွစ္ခုႏွင့္ည၏အစိတ္အပုိင္းအတြက္နမာဇ္ကိုဖတ္ရြတ္ပါေလ။”

   طرفى النهارဟုသံုးထားျခင္းမွာနမာဇ္ဖဂ်္ကိုဆိုလိုပါသည္။မနက္ေဝလီေဝလင္းဖတ္ရြတ္ရပါသည္။ထို႔အျပင္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၏အခ်ိန္သည္

ေနဝင္ခ်ိန္ထိရွိေၾကာင္းအာယတ္ေတာ္အရရွင္းလင္းစြာသိႏိုင္ေပသည္။

သို႔ေသာ္زلفاً من الليلကိုဂ႐ုျပဳလွ်င္زلفစကားလံုးသည္مختار الصحاحႏွင့္     كتاب مفرداتအဘိဓာန္မ်ားေလ့လာၾကည့္လွ်င္ زلفة၏အမ်ားကိန္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ည၏ပထမဦးဆံုးအစိတ္အပိုင္းဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္။ဆိုလိုသည္မွာမဂဲရစ္(ဂ) ႏွင့္ေအရွာျဖစ္ပါသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္(၅)ႀကိမ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဝတ္ျပဳခဲ့ျခင္းသည္လံုးဝ၊ျမင့္ျမတ္မႈအတြက္ျဖစ္ေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္လည္းလက္ခံပါသည္။သို႔ေသာ္အာယတ္၏ဆိုလိုခ်က္ကိုမ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး၊အျခားအဓိပၸါယ္မ်ားေကာက္ေနၾကပါသနည္း?

ဒုတိယအာယတ္

စူရဟ္အစ္ရအ္( اسراء)အာယတ္ေတာ္အမွတ္၇၈ျဖစ္ပါသည္။

اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُوداًأَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ                                                                                                     

“နမာဇ္ကိုေနမြန္းတည့္ခ်ိန္ဇဟိုရ္မွစ၍ည၏အေမွာင္လႊမ္းသည့္အခ်ိန္အထိ ဖတ္ရြတ္ပါေလ။ထိုနည္းတူစြာကုရ္အာန္ေနဖဂ်္(နမာဇ္ဖဂ်္)ကိုလည္းဖတ္ရြတ္ပါေလ။ ”[31]

دلوك၏အဓိပၸါယ္မွာဆြဲေဆာင္ျခင္းဟုျဖစ္ၿပီး၊ဤေနရာ၌ေနမင္းကေနမြန္းတည့္ခ်ိန္အထိဆြဲေဆာင္လာသည္။ေနမြန္းတည့္ခိ်န္ကိုဇဟိုရ္အခ်ိန္ဟုဆိုလိုပါသည္။

   غسق الليلအဓိပၸါယ္သည္ည၏အေမွာင္ဟုအဓိပၸါယ္ရၿပီးအခ့်ိဳအေနျဖင့္ည၏ပထမဆံုးအစိတ္အပိုင္းဟုအက်ယ္ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။

အခ့်ိဳအေနျဖင့္ညသန္းေခါင္ကိုထၿပီး၊مفردات အဘိဓာန္၌ညဥ့္နက္ခ်ိန္၊သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္ကိုဆိုလိုထားေပသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍دلوك شمس ဆိုသည့္ဇဟိုနမာဇ္ဖတ္ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး၊غسق الليلဆိုသည္မွာေနာက္ဆံုးမဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာျဖစ္ၿပီး၊ကုရ္အာန္ေနဖဂ်္ဆိုသည္မွာနမာဇ္ဖဂ်္ျဖစ္ပါသည္။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစအာယတ္ေတာ္အရ(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၃)ခ်ိန္သာျပဆိုထားၿပီး၊(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၃)ခ်ိန္အတြင္းဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းအေထာက္အထားျဖစ္သြားေပသည္။

ဖခ္ရဇီးသည္အထက္ပါအာယတ္ေတာ္အားသဖ္စီးျပဳလုပ္ထားသည္မွာစိတ္ဝင္စားစရာပင္။

တင္ျပရမည္ဆိုလွ်င္-  

الغسق بظهور أوّل الظلمة ـ و حكاه عن ابن عبّاس و عطا و النضر بن شميل إن فسرنا

   عبارة عن أول المغرب و على هذا التقدير يكون المذكور فى الايةـ كان الغسق                                                                                                    

الزوال و وقت أول المغرب و وقت الفجر، و هذا يقتضى أن يكونثلاث اوقات وقت                                                                                              

العصر فيكون هذا الوقت مشتركاً بين الصلوتين و أن يكونالزوال وقتاً للظهر و                                                                                                   والعشاء فيكون هذا الوقت مشتركاً أيضاً بين هاتين الصلوتين فهذأول المغرب وقتاً للمغرب                                                                                                      

   بين الظهر والعصر و المغرب و العشاء مطلقاًيقتضى جواز الجمع                                                                                                  

   غسق၏အဓိပၸါယ္မွာည၏ပထမဆံုးဦးအစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။အဗ္ေနအဘာစ္၊အသာဗင္ရွာမီးလ္တို႔၏အဓိပၸါယ္ဖိုဆုိသည္လည္းဤအတိုင္းျဖစ္ေလ၏။غسق   မဂဲရစ္(ဂ)၏ပထမဆံုးအခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍အာယတ္ေတာ္ပါရွိသည္မွာအခ်ိန္(၃)ခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။

ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္၊မဂဲရစ္(ဂ)၏ပထမဆံုးအခ်ိန္(ညအခ်ိန္)၊ဖဂ်္ရ္မိုးေသာက္ခ်ိန္၊သို႔ျဖစ္ပါ၍ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္သည္နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး(တစ္ခ်ိန္ႏွင့္တစ္ခ်ိန္ဆက္ေနပါသည္။)၊မဂဲရစ္(ဂ)၏ပထမဆံုးအခ်ိန္သည္ နမာဇ္မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာျဖစ္ပါသည္။(တစ္ခ်ိန္ႏွင့္တစ္ခ်ိန္ဆက္ေနပါသည္။)

အားလံုး၏ရလဒ္သည္ကား-နမာဇ္ဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္၊မဂဲရစ္(ဂ)ႏွင့္ေအရွာကိုေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိေၾကာင္းျဖစ္ေပသည္။[32]

ဖခ္ရဇီးသည္ဒီအထိအာယတ္ေတာ္၏ဆိုလိုခ်က္ကိုေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ျပေနၿပီး၊ေ႔ရွ၌ဆက္၍နမာဇ္ႏွစ္ခုအားအခက္အခဲမရွိဘဲ၊လမ္းခရီး၌မဟုတ္ဘဲ၊ဖတ္ပိုင္ခြင့္မရွိေၾကာင္းသက္ေသအေထာက္အထားကၽြန္ေတာ္မွာရွိသည့္ အတြက္၊ဤအာယတ္ေတာ္၏ဆိုလိုခ်က္မွာ-အခက္အခဲမ်ားရွိေနခ်ိန္၌နမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ရမည္ဟူ၍ျဖစ္ေပသည္။[33]

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္(မကာရမ္းရွာရာဇီး)ဖစ္ရဇီးအားေျပာၾကားျခင္းမွာ-နမာဇ္ႏွစ္ခုကိုအခက္အခဲမ်ားရွိေနခ်ိနမွသာေပါင္းဖတ္လိုရသည္ဟူေသာ္အေထာက္အထားတစ္ခုကိုမွ်မေတြ႔ရဘဲ၊ဆန္႔က်င္ဘက္အခက္အခဲမရွိလဲေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိသည္ဆိုေသာရီဝါယတ္ေတာအေျမာက္အမ်ားပါရွိေပသည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အခက္အခဲမ်ားမရွိဘဲ၊နမာဇ္ကိုေပါင္းဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း၊အြန္မသ္အတြက္လြယ္ကူမႈႏွင့္မပင္ပန္းေစရန္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုေ႔ရွ၌ေဖၚျပထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။

အထက္ပါအာယတ္အားအခက္အခဲရွိခ်ိန္၌ေပါင္းဖတ္ျခင္းကိုဆိုလိုသည္ဟုဘယ္လိုေကာက္ႏႈတ္လိုက္ပါသလဲ?

         علم اصولအရဤလုပ္ရပ္သည္မမွန္ကန္ေခ်။

ဘယ္သို႔ဆိုေစအထက္ပါအာယတ္၏ရွင္းရွင္းေလးဆိုလိုထားေသာ(၃)ခ်ိန္ကိုေျပာင္းလဲလို႔မရေပ။

=   =   =

အထက္ေဖၚျပပါအားလံုးကိုၿခံဳငံု၊သံုးသပ္၍ရလဒ္အေျဖထုတ္ရမည္ဆိုလွ်င္

 

၁။က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္တြင္(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကိုအခ်ိန္(၃)ခ်ိန္ကိုသာမိန္႔ဆိုထားေပသည္။

၂။စြန္နီ၊ရွီအာရီဝါယတ္က်မ္းမ်ားအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္ကိုအခက္အခဲမရွိဘဲေပါင္းဖတ္ကာ၊အြန္မသ္ေနာက္လိုက္မ်ားကိုမပင္ပန္းရန္အတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္းပါရွိေပသည္။

(ဘာသာျပန္။အာယာသြလႅာဟ္သည္ဤစာအုပ္၌ရွီအာက်မ္းမ်ားကိုမတင္ျပထားေပ။ရွီအာအားလံုးသည္ေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္၊ရွိသည္ဟုလက္ခံထားသျဖင့္၎တို႔၏က်မ္းမ်ားကိုမေဖၚျပထားျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။)

၃။နမာဇ္ကို(၅)ႀကိမ္ဝတ္ျပဳလွ်င္ပိုျမင့္ျမတ္ေပသည္။သို႔ေသာ္အတင္းခဏ၊ခဏ(၅)ႀကိမ္တိုင္းကို(၅)ခ်ိန္သာဖတ္ရမည္ဟုေျပာျခင္း၊ေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိလ်က္ လက္မခံျခင္းျဖင့္လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၊အထူးသျဖင့္မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား နမာဇ္ႏွင့္ေဝးသြားေပလိမ့္မည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ေပါင္းဖတ္ျခင္းကိုမျငင္းပယ္ဖို႔တာဝန္ရွိေပသည္။

အနည္းဆံုးစြန္နီအိုလမာမ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္ေပါင္းဖတ္ပိုင္ခြင့္ကိစၥအတြက္မိမိ၏လူငယ္၊လူရြယ္မ်ားကိုအဟ္ေလဘိုက္ဓမၼသတ္အေပၚက်င့္သံုးခြင့္ေပးသင့္ေပသည္။သာဓကအားျဖင့္ဂ်ာေမအဇ္ဟရ္(အီဂ်စ္)ေက်ာင္းအုပ္၊

 

 

 

 

 

ပညာရွင္ႀကီး႐ိႈက္ခ္မဲဟ္မူးဒ္ရွာလ္သူးစ္သည္“ေဖကာဂ်ာဖရီ”အေပၚက်င့္သံုးခြင့္ႏိုင္ေၾကာင္း“ဖသ္ဝါ”ေပးထားသကဲ့သို႔ျဖစ္၏။

=   =   =

ကၽြန္ေတာအေနျဖင့္ေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိေၾကာင္းကိုလက္ခံဖို႔ထပ္ၿပီးေမတၱာ ရပ္ခံ အပ္ပါသည္။ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌ေျမာက္မ်ားစြာေသာအလုပ္သမားမ်ား၊ဝန္ထမ္းမ်ား၊ေက်ာင္းသား/သူမ်ား၊တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား/သူမ်ား(၅)ႀကိမ္နမာဇ္ကို(၅)ခ်ိန္၌ဖတ္ဖို႔အရမ္းခက္ခဲက်ပ္တည္းခဲယဥ္းေပသည္။

ဒီလိုအေျခအေန၌လူထုအေနျဖင့္အေၾကာင္းျပၿပီးနမာဇ္ကိုမစြန္႔လြတ္ရန္အတြက္တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)၏ေပါင္းဖတ္ခြင့္ရွိသည္ဟုဆိုေသာခြင့္ျပဳခ်က္ကိုလက္မခံသင့္ပါသေလာ?

စြႏၷတ္ကိုအတင္းလုပ္ခိုင္းသျဖင့္ဝါဂ်စ္(ပ)ကိုစြန႔္လိုက္ျခင္းသည္မွန္ကန္ပါသလား?

=  

 

 

 

 

ဝိုဇူ၌ေျခမ်က္စိအထိမဆာ။

 

ကုရ္အာန္ႏွင့္ေျခမ်က္စိအထိမဆာ

ဝဇူ၌ေျခမ်က္စိအထိျပဳလုပ္ျခင္းကိစၥသည္စြန္နီအိုလမာမ်ားျဖစ္မွအဟ္ေလ့ဘိုက္(အ.စ)၏ေနာက္လိုက္ရွီအာမ်ားကိုေစာဒကတက္မႈတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။၎တို႔ေအနျဖင့္ေျခမ်က္စိအထိမဆာျပဳျခင္းကိုဖူလုံသည္ဟုမသတ္မွတ္ဘဲ၊ေဆးေၾကာျခင္းကိုဝါဂ်စ္(ပ)ဟုသတ္မွတ္ထားၾကေပသည္။

အမွန္တကယ္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ဝဇူ၌ေျခမ်က္စိအထိျပဳလုပ္ရမည္ကိုအမိန္႔ေပးထားၿပီး၊အဟ္ေလ့ဘိုက္(အ.စ)၏ေနာက္လိုက္မ်ား၏ဤလုပ္ရပ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ကုရ္အာန္၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေပါင္း၃ေက်ာ္ေထာက္ခံထားေပသည္။

ေျမာက္မ်ားစြာေသာသာဝေတာ္မ်ား၊သေဗအီး(န)မ်ားအေနျဖင့္လွ်င္ေျခမ်က္စိအထိမေဆးေၾကာဘဲ၊မဆာျပဳခဲ့ၾကေပသည္။

သို႔ေသာ္ဝမ္းနည္းေလစြာ၊ရွိအာဆန္႔က်င္ဘက္အုပ္စုအမ်ားစုသည္သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားအားလုံးကိုမ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး၊ရွီအာမ်ားအားဆန္႔က်င့္ေရးဝါဒကိုလက္ကိုင္ၿပီး၊ၾကမ္းတမ္းေသာစကားလုံးမ်ားျဖင့္အဟ္ေလ့ဘိုက္(အ.စ)ေနာက္လိုက္မ်ားကိုသိကၡာခ်ေနၾကသည္။

အဗ္ေနကစီး(ေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီပညာရွင္)အေနျဖင့္မိမိ၏သဖ္စီးစာအုပ္«تفسير القران العظيم»၌ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္မွာ-

ရာဝါေဖစ္(ရွီအာမ်ား)အေနျဖင့္ဝဇူ၌ေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာျခင္းကိုလက္မခံၾကေခ်။၎တို႔အေနျဖင့္ပညာမဲ့မႈ၊ႏွင့္လမ္းလႊဲ၊လမ္းမွားမႈေၾကာင့္၊အေထာက္အထားအခိုင္အလံုမရွိသည္ကိုေျခမ်က္စိအထိ“မဆာ”ျပဳလုပ္ျခင္းကိုလံုေလာက္ျပည့္စံုသည္ဟုခံယူထားၾကသည္။

၎ရွီအာမ်ားအေနျဖင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏က်င့္စဥ္၊က်င့္ရပ္အရေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာရမည္ဟုပါရွိေသာ္လည္းလက္မခံၾကေပ။အမွန္တကယ္ေျခမ်က္စိ“မဆာ”လုပ္ရမည္ဟုမိမိတို႔၏ဆိုကိုသက္ေသျပဖို႔မည္သည့္အေထာက္အထားမွ်မရွိေခ်။

ထိုနည္းတူစြာအခ့်ိဳသူမ်ားသည္“မဆာ”ကိစၥႏွင့္ပက္သက္ၿပီးေသခ်ာဂဏစြာအမွန္တရားအတြက္ေလ့လာျခင္းမျပဳပဲ၊မ်က္ကန္းသကၠလီးဒ္လုပ္၍ရွီအာမ်ားကိုပုတ္ခတ္စြပ္စြဲၾက၏။

၎တို႔အေနျဖင့္အားလံုးကို႐ိုး႐ိုးသာမန္လူသားမ်ားထင္ခဲ့ၾကၿပီးတစ္ေန႔သုေတသီမ်ား၊ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္မိမိတို႔၏ဆန္႔က်င္ဘက္ေထာက္ၾကမည့္မဟုတ္၊ေမးခြန္းမ်ားထုတ္ၾကမည္မဟုတ္၊အစၥလာမ္သမိုင္းစာမ်က္ႏွာ၌အရွက္ရေအာင္လုပ္ၾကမည္မဟုတ္၊ဟုထင္ခဲ့ၾကေခ်သည္။

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဤကိစၥႏွင့္ပက္သက္ၿပီးက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ကိုတင္ျပပါမည္။

စူရာဟ္ေယမာေအသာအာယတ္ေတာ္အမွတ္(၆)၌အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္မိန္႔ေတာ္မူသည္ကား-

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ

“အိုအီမာန္သက္ဝင္ယံုၾကည္သူအေပါင္းတို႔အသင္တို႔အေနျဖင့္နမာဇ္ဝတ္ျပဳမည့္အခါအသင္တို႔၏မ်က္ႏွာ၊လက္မ်ားကိုတစ္ေတာင္ဆစ္အထိေဆးေၾကာပါေလ၊ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်က္စိ၏အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအထိ“မဆာ” ျပဳလုပ္ပါေလ။

အာယတ္ေတာ္၌   أرجلكم     ဆိုသည့္စကားလံုးကိုသံုးစြဲထားၿပီးرؤوسكمဆိုသည့္စားလံုးအေပၚ၌အာရဘီသဒၵါအရعطفျပဳလုပ္ထားပါသည္သို႔ျဖစ္ပါ၍أرجلكم     အား أَرْجُلَكُمလုပ္၍ဖတ္ဖတ္أرجلِكمလုပ္၍ဖတ္ဖတ္အာရဘီသဒၵါအရ“မဆာ”ဟုသာအဓိပၸါယ္ထြက္မွာျဖစ္ၿပီးေဆးေၾကာျခင္းဟုအဓိပၸါယ္ထြက္မည္မဟုတ္ေခ်။[34]

=   =   =

အံ့ဩစရာအေၾကာင္းျပခ်က္

က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အမိန္႔ဥပေဒမ်ားကိုမိမိတို႔ထင္ျမင္ယူဆခ်က္အရမေတြ႔ရွိပါကလူတကာလက္ညႇိဳးထိုးစရာျဖစ္ေအာင္အေၾကာင္းျပခ်က္ရွာေသာအုပ္စုလည္းရွိေပသည္။

၁။အဗ္ေနဟဇ္မ္၏   الأحكام فى أصول الأحكاစာအုပ္အရတမန္ေတာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ)စြႏၷတ္ႏွင့္ ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုၾကည့္႐ႈေလ့လာျခင္းျဖင့္အထက္ပါအာယတ္ေတာ္အားمنسوخ    ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီးဟုဆိုထား၏။

ေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာခဲ့ေၾကာင္းတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးစြႏၷတ္ေတာ္၌ပါရွိေပရာ။ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္လက္ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ေျခမ်က္စိအထိ“မဆာ”ျပဳရမည္ဟုဆိုေသာအာယတ္ေတာ္သည္ပယ္ဖ်က္သြားေခ်ၿပီ။

အမွန္တကယ္ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္ပထမအခ်က္သည္ကား-သဖ္စီးပညာရွင္မ်ားအားလံုးသည္စူရဟ္ေယမာေအဒါသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အေပၚက်ျမန္းခဲ့ေသာေနာက္ဆုံးစူရဟ္ျဖစ္ၿပီးမည္သည့္အာယတ္ေတာ္မွ၊ပယ္ဖ်က္ခဲ့ျခင္းမရွိေၾကာင္းလက္ခံထားေပသည္။

ဒုတိယအခ်က္သည္ကား-ေ႔ရွ၌တင္ျပမည့္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားတြင္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခမ်က္စိေတာ္ကိုေဆးေၾကာခဲ့ပါသည္ဟုဆိုၿပီး၊

 

 

 

 

 

 

အျခားေျမာက္မ်ားစြာေသာေနရာမ်ား၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္္ေျခမ်က္စိေတာ္ကိုိ“မဆာ”ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္ဟုလည္းပါရွိေပသည္။

က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္အားရီဝါယတ္ေတာ္ကိုအေျခခံၿပီးပယ္ဖ်က္ခြင့္ရွိပါသလား? ျဖစ္ေကာျဖစ္ႏိုင္ပါသလား?

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ၿပီးခဲ့ေသာေခါင္းစဥ္မ်ား၌ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္ကား- မည္သည့္အခါမဆိုရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆန္႔က်င္လာလွ်င္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္ခ်ိန္ကိုက္ၾကည့္ရမည္။ကိုက္ညီေသာရီဝါယတ္ကိုလက္ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး၊မကိုက္ညီေသာရီဝါယတ္ကိုလက္ခံစရာမလိုေၾကာင္းဟုဆိုသည့္ပံုေသနည္းရွိေနၿပီးျဖစ္ေပသည္ဟုေ႔ရွ၌ေရးသားသီကံုးထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။

၂။ဤကဲ့သို႔ေသာအျခားစာအုပ္တစ္အုပ္ဂ်စာစ္၏أحكام القرآنစာအုပ္အတြဲ(၂)စာမ်က္ႏွာ(၄၃၄)တြင္ဝိုဇူ၏အာယတ္ေတာ္သည္مجمل(အေျဖမေရမရာ)ျဖစ္ပါေသာေၾကာင့္ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္“အဟ္ေသရားသ္”ျပဳသည့္အေနျဖင့္ေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာရေပမည္။ထိုမွသာလွ်င္ေဆးေၾကာျခင္းႏွင့္ “မဆာ”ျပဳျခင္းႏွစ္ခုစလံုးအထေျမာက္သြားမည္ျဖစ္ေပသည္ဟုဆိုထား၏။

အမွန္တကယ္ေလ့လာသံုးသပ္မည္ဆိုလွ်င္ေဆးေၾကာျခင္းႏွင့္“မဆာ”ျပဳျခင္း၏အဓိပၸါယ္ႏွင့္ဆိုလိုခ်က္သည္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုမတူေၾကာင္း၊မည္သည့္အေျခအေနတြင္မဆိုေဆးေၾကာျခင္းကို“မဆာ”ဟုမဆိုႏိုင္ေၾကာင္းေတြ႔ရွိရေပမည္။

သို႔ေသာ္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ကျပဆိုထားေသာ္အမိန္႔ကိုဆန္႔က်င္ဘက္ျပဳခြင့္ေပးထားသည္ဟုဆိုႏိုင္ေပသည္။

၃။ဖခ္ေရရာဇီးအေနျဖင့္လည္း“အကယ္၍أرجلِكمဟုဖတ္ၿပီးرؤوسكمအေပၚ       عطفလုပ္ပါက“မဆာ”ျပဳလုပ္ဖို႔အဓိပၸါယ္ထြက္၏။သို႔ေသာ္ဤေနရာ၌ “မဆာ”ဆိုသည္မွာပြတ္သပ္ျခင္းမဟုတ္ပဲေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာရာ၌

ေရအမ်ားႀကီးမသံုးဖို႔၊ေရကိုျဖဳန္းတီးသလိုမျဖစ္ဖို႔ဆိုလိုထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု

ဆိုထား၏။[35]

အကယ္၍က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ားကို(အျခားအာယတ္ေတာ္ခိုင္လံုေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုမကိုးကားပဲ)မိမိတို႔အထင္အတိုင္းသဖ္စီးလုပ္ပါကက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ားအေပၚလက္ေတြ႔က်င့္သံုးဖို႔မလိုေတာ့ေခ်။“မဆာ”ကိုပြတ္သပ္ျခင္းဟုအဓိပၸါယ္မေကာက္ပဲ၊ေရအမ်ားႀကီးမသံုးဖို႔၊မျဖဳန္းဖို႔ဆိုၿပီးုအဓိပၸါယ္ေျပာင္းႏိုင္လွ်င္အျခားအာယတ္ေတာ္မ်ားအတြက္လည္းအာမခံခ်က္မရွိေခ်။

 

=   =   =

 

 

အဂ်္ေသဟဒ္ကိုအေထာက္အထားအခိုင္အလံု၏ေ႔ရွ၌အသံုးျပဳျခင္းသည္သဖ္စီးေပရိန္း(မိမိအထင္အရသဖ္စီးလုပ္ျခင္း)သာျဖစ္ေပသည္။

အေထာက္အထားအခိုင္အလံု(က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ား)ရွိေနလ်က္“အဂ်္ေသဟဒ္”လုပ္ျခင္းကိုမေကာင္းေသာလုပ္ရပ္၊လက္မခံသင့္ေသာလုပ္ရပ္အျဖစ္ကၽြႏု္ပ္တို႔၏မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌သတ္မွတ္ထားပါသည္။အစၥလာမ္သာသနာ၏အစဦးေခတ္ကာလ၌ပင္ဤကဲ့သို႔မသတ္မွတ္ထားေခ်။

ေနာက္တစ္နည္းဆုိရလွ်င္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏က်င့္စဥ္၊က်င့္ရပ္၊က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္မ်ားကိုကၽြႏု္ပ္တို႔ျပင္းျပင္းထန္ထန္လက္ခံသလို၊အစၥလာမ္ပထမဦးဆံုးထြန္းကားခ်ိန္ကမြတ္စလင္မ်ားပင္ဤအဆင့္အထိမေရာက္ၾကေပ။

သာဓကအားျဖင့္အိုမာရ္အေနျဖင့္မိမိ၏ေက်ာ္ၾကားေသာစကားကိုေျပာသည္မွာ-

النبى(صلى الله عليه وآله) و أنا احرمهما متعتان كانتا محللتان فى زمن                                                                                                

     و اعاقب عليهما متعة النساء و متعة الحج                                                                                                

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏လက္ထက္၌မိုသာ“ယာယီေနကာ”ႏွစ္ခုသည္မိုသာေနစာ၊မိုသာေယအဂ်္ဟလႅာဟ္ျဖစ္ေသာလည္းကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ဟရမ္သတ္မွတ္ပါသည္။မည္သူမဆိုဆန္႔က်င္ပါကအျပစ္ေပးျခင္းခံရေပမည္။”[36]

ဤကဲ့သို႔အိုမာရ္အေနျဖင့္ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္းမည္သည့္သာဓကမွ်ေစာဒကတက္ၿပီး“ခင္ဗ်ားက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အာယတ္ေတာ္အေထာက္အထားရွိေနပါလ်က္ႏွင့္အဘယ္ေၾကာင့္အဂ်္ေသဟဒ္လုပ္ရပါသနည္း?”ဟုမေမးခဲ့ၾကေခ်။

အကယ္၍ကၽြႏု္ပ္တို႔ေခတ္၌အႀကီးမားဆံုးအစၥလာမ္ဓမၼသတ္ပညာရွင္တစ္ဦးက“ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ထိုအလုပ္သည္“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏လက္ထက္၌ပင္ဟလႅာဟ္ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္းကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဟရမ္ဟုသတ္မွတ္ပါသည္”ဟုဆိုလွ်င္အားလံုးအေနျဖင့္၎အေပၚအံ့ဩၾကၿပီး၊၎စကားကိုတန္ဖိုးမဲ့၊လက္ခံဖို႔မသင့္ေၾကာင္းဆိုၾကေပမည္။

မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ်အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္၏သတ္မွတ္ထားေသာဟလႅာဟ္ကိုဟရမ္၊ဟရမ္ကိုဟလႅာဟ္လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိဟုပင္ဆိုၾကေပမည္။ဆိုလိုသည္ကားအဂ်္ေသဟဒ္သည္ခိုင္လံုေသာက်မ္းေတာ္ျမတ္အေထာက္အထားေ႔ရွ၌မည္သူမွ်သံုးခြင့္မရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။အဟ္ကမ္ပယ္ဖ်က္ခံရၿပီဟုဆိုမရေခ်။

သို႔ေသာ္အစၥလာမ္ထြန္းကားခ်ိန္၌ဤကဲ့သို႔မဟုတ္ေခ်။[37]

ဤအတြက္ေၾကာင့္အခ့်ိဳဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္အဟ္ကမ္ေမေအလာဟ္ဟီအားေျပာင္းလဲဖို႔သတၱိရွိၾကသည္။လက္ရွိကိစၥဝိုဇူ၌“မဆာ” ျပဳရမည္ဟုဆိုထားကိစၥကိုေဆးေၾကာရမည္ဟုဆိုျခင္းသည္ထင္ရွားေသာေျပာင္းလဲမႈတစ္ခုအတြက္သက္ေသတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။

အခ့်ိဳအေနျဖင့္ေယဘုယ်အားျဖင့္ေျခေထာက္မ်ားသည္အညစ္အေၾကးမ်ား၊ေပေတေနသျဖင့္မဆာမလုပ္ဘဲ၊ေဆးေၾကာသင့္သည္ဟုယူဆေတြးေခၚၾကသည္။သို႔ေသာ္ဤယူဆေတြးေခၚမႈမမွန္ေခ်။အေၾကာင္းသည္ကား-ထိုေခတ္(အစၥလာမ္အစဦးပိုင္း)၌ဖိနပ္မစီးေသာအုပ္စုတစ္စုရွိ၏။

ဤအတြက္ေၾကာင့္အာရတ္၌အိမ္တြင္ဧည့္သည္လာသည့္အခါေျခေဆးဖို႔အစီအစဥ္မ်ားလုပ္သည့္ဓေလ့ေပၚေပါက္လာခဲ့၏။

ဤအတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။تفسير المنارျပဳစုသူအေနျဖင့္ဝိုဇူအာယတ္ေတာ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီး“မဆာ”အစားေဆးေၾကာရမည္ဟုအေၾကာင္းျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။၎အေၾကာင္းျပခ်က္သည္ကား“မဆာ”လုပ္ျခင္းျဖင့္အက်ိဳးမရွိသည့္အျပင္ေျခ၌ကပ္ေနေသာဖုန္မ်ား၊သည္အညစ္အေၾကးမ်ားကိုပိုမိုတိုးပြါးေစၿပီး၊လက္ကိုပါညစ္ေပေစသည္ဟုဆိုထား၏။

ထိုနည္းတူစြာအဟ္ေလစြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာေဖကာပညာရွင္တစ္ဦးအဗ္ေနကူသေမ(ဟီဂ်ရီ၆၂၀ကြန္လြန္)အေနျဖင့္အခ့်ိဳသူမ်ား၏စကားကိုတင္ျပသည္မွာ-“ေျခေထာက္သည္အမ်ားဆံုးအခ်ိန္အခါ၌ညစ္ပတ္တတ္ေသာေၾကာင့္ဦးေခါင္း“မဆာ”လုပ္ၿပီးေနာက္ေျခေထာက္ကုိ“မဆာ”လုပ္ဘဲေဆးေၾကာလွ်င္ပိုမိုသင့္ေတာ္ေလ်ာက္ပတ္၏ဟု”[38]တင္ျပထား၏။

ဤကဲ့သို႔္ဆိုျခင္းျဖင့္“အဂ်္ေသဟဒ္”ႏွင့္“အစ္ေသဟ္စန္”ကိုက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏ေပၚလြင္ထင္ရွားေနသည္အာယတ္ေတာ္ထက္ဦးစားေပးထားၿပီး“မဆာ”မလုပ္ၾကဘဲအာယတ္ေတာ္ႏွင့္မဆိုင္ေသာအေၾကာင္းျပခ်က္ကိုသံုးထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရေပသည္။

သို႔ေသာ္၎တို႔အေနျဖင့္ေမ့သြားသည္ကား-ဝိုဇူသည္သန္႔ျပန္႔၊စင္ၾကယ္မႈႏွင့္ေအဗာဒသ္၊ခဝပ္ကိုးကြယ္မႈအားၿခံဳၿငံဳထားေသာအစဥ္အလိုက္လုပ္ေသာလုပ္ရပ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။

ဦးေခါင္းအားလက္ၫိုးတစ္ေခ်ာင္းတည္းႏွင့္“မဆာ”ျပဳပိုင္ခြင့္ကိုအခ့်ိဳဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားကခြင့္ေပးထားသျဖင့္၊လက္ညႇိဳးးတစ္ေခ်ာင္းတည္းႏွင့္ဦးေခါင္းရွိအညစ္အေၾကးမ်ားမကြယ္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ေခ်။ထိုအတြက္ေၾကာင့္ေျခေထာက္ကိုလည္းဦးေခါင္းကဲ့သို႔“မဆာ”ျပဳလုပ္ရေပမည္။

ေျခညစ္ပတ္လို႔ေဆးေၾကာရမည္ဆိုလွ်င္ဦးေခါင္းကိုအဘယ္ေၾကာင့္မေဆးေၾကာၾကပါသနည္း။ေျခကိုလည္းေဆးရမည္ဟုယူဆျခင္းသည္မ႐ိုးသားေၾကာင္းထင္ရွားေနေပသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)

ဘယ္သို႔ဆိုေစကၽြႏု္ပ္တို႔သည္အေျခအေနတုိင္း၌အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အမိန္႔ေတာ္ကိုနာခံပါသည္။မၿပီးျပည့္စံုေသာကၽြႏု္ပ္တို႔၏အသိဥာဏ္ကိုသံုးၿပီးအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အမိန္႔ေတာ္မ်ားကိုမေျပာင္းလဲႏိုင္ေခ်။

က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏ေနာက္ဆံုးစူရဟ္အျဖစ္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ကိုယ္ေတာ္မိုဟမၼဒ္(ဆြ)အားေပးထားသည့္အမိန္႔“မိမိ၏မ်က္ႏွာ၊ႏွင့္လက္မ်ားကိုတစ္ေတာင္ဆစ္အထိေဆးေၾကာပါေလ။ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခ (မ်က္စိအထိ)ကို “မဆာ”ျပဳလုပ္ပါဟုဆိုထားသည္ကိုမျပည့္စံု၊မဖူလံုေသာလူသားဥာဏ္၊စလ္စေဖသံုးၿပီးဆန္႔က်င္ကာအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားထုတ္ျခင္းျဖင့္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ အမိန္႔ေတာ္မ်ားႏွင့္မအပ္စပ္မႈမ်ားကိုထည့္သြင္းမည္ျဖစ္ပါသေလာ!

မွန္လွေပသည္။သဖ္စီးေပရိန္း(تفسير به رأى )ႏွင့္ခိုင္လံုေသာအေထာက္အထားရွိလ်က္အဂ်္ေသဟဒ္ျပဳျခင္း(اجتهاد در مقابل نص)ျဖင့္ႀကီးမားေသာဒုကၡႏွစ္ခုကိုျဖစ္ေစပါသည္။အခ့်ိဳေနရာမ်ား၌အစၥလာမ္ဥပေဒကိုဖ်က္ဆီးျဖစ္ၾကသည္။

=   =   =

ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္း

ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကိစၥသည္စစ္မွန္ေသာ၊ဘက္မလိုက္ေသာ၊သုေတသီတိုင္းကိုအံ့ဩသင့္ေစပါသည္။ဝိုဇူ၌“မဆာ”ကိုလက္မခံေသာသူမ်ားသည္အခက္အခဲႏွင့္မရင္ဆိုင္ရခ်ိန္၊ခရီးမထြက္ခ်ိန္၊အေျခအေနတိုင္း၌ေျခေထာက္အားမေဆးေၾကာပဲ၊ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳႏိုင္ေၾကာင္းေဖၚျပထားပါသည္။

ဒီလိုဥပေဒ၊စည္းကမ္းကိုေတြ႔ရခ်ိန္၌လူသား၏ဦးေႏွာက္ပ်က္ရေပသည္။ေျခေထာက္ကိုေဆးရမလား။ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳလုပ္ရမလားဆိုၿပီးဂေယာင္၊ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္ရေပသည္။

သို႔ေသာ္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၊အစ္ဗ္ေနအဘီသြာလစ္(အ.စ)၊အစ္ဗ္ေနအဘာစ္ႏွင့္ေအမာမ္မာလစ္က္ကဲ့သို႔ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳျခင္းကိုလက္မခံေသာစြန္နီလူငယ္အုပ္စုတစ္စုသည္လည္းရွိပါသည္။ဝမ္းနည္းစရာပင္အုပ္စုငယ္ေလးျဖစ္ေနရွာ၏။

စိတ္ဝင္စားစရာသည္တစ္ခုသည္ကား-ဟဇရတ္(သ)အာေအရွာသခင္မဖသ္ဝါမ်ား၊ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္ညီေနာင္စြန္နီအျမင္၌အရမ္းအေရးႀကီးေပသည္။၎အေနျဖင့္မိန္႔ထားသည္မွာ-

الخفّين ; هرگاه دو پاى من قطع شود براىلئن تقطع قدماى أحبّ إلىّ من أن امسح على                                                                                                  

[39] روى كفش ها كنممن بهتر از آن است كه (هنگام وضو) مسح بر                                                                                                    

ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”လုပ္ရမည့္အစားငါ၏ေျခေထာက္ႏွစ္ဘက္ကိုျဖတ္လိုက္တာမွပို၍ေကာင္္း၏ဟုမိန္႔ထားသည္။

ဟဇရတ္(သ)အာေအရွာသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူေနထိုင္ခြင့္ရၿပီးကုိယ္ေတာ္၏ဝိုဇူကိုၾကည့္ခြင့္ရခဲ့သူျဖစ္ေပသည္။

မည္သူမဆိုအဟ္ေလစြႏၷတ္အေနျဖင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္ကိုက္ညီေသာအဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုလက္ခံၿပီးလက္ေတြ႔က်င့္သံုးမည္ဆိုပါက“မဆာ”ျပဳလုပ္ျခင္းမွအပအျခားအထင္အျမင္မ်ားကိုတင္ျပမည္မဟုတ္ေခ်။

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏စစ္မွန္ၿပီး၊စိတ္ခ်ရေသာ၊ဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ခုသည္ကား“အကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္အသင္တို႔အၾကားမွသြားေတာ့မည္ျဖစ္ပါသျဖင့္၊တန္ဖိုးႀကီးေသာအရာႏွစ္ခုကိုထားေပးခဲ့မည္။တစ္ခုသည္အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏စာအုပ္ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ျဖစ္ၿပီး၊က်န္တစ္ခုသည္ကၽြႏ္ုပ္၏အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)ျဖစ္ေခ်သည္။အသင္တို႔အေနျဖင့္၎ႏွစ္ခုအားၿမဲၿမံစြာလက္ကိုင္ထားပါက(အမိန္႔မ်ားကိုလိုက္နာက်င့္သံုးပါ။)လံုးဝ၊လမ္းလြဲ၊လမ္းမွားသို႔ေရာက္မည္မဟုတ္ေခ်။”

ေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ)၏စစ္မွန္ေသာဟဒီးစ္ေတာ္သည္ကား-

“ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္(၃)ခုေသာအရာ၌လံုးဝသရ္ကိုက္ယာလုပ္မည္မဟုတ္ေခ်။မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲျခင္း၊ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”ျပဳျခင္း၊အဂ်္ေဂ်သမာသိုအ္တုိ႔ျဖစ္ၾကပါသည္။

[40]مَسْحُ الخُفَّيْنِ وَ مُتْعَةُ الحَجِّثَلاَثَةٌ لاَ اتَّقِى فِيهِنَّ أحَداً شُرْبُ المُسْكِرِ، وَ                                                                                                  

=   =   =

 

ေျခ(မ်က္စိအထိ)“မဆာ”ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာအစၥလာမ္မီးရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား

ေအမာမ္မီးယာ(ရွီအာ၁၂ပါးေအမာမ္)ဓမၼသတ္ပညာရွင္ႀကီးမ်ားအေနျဖင့္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္အညီျဖင့္ေသာဝိုဇူ၌ေျခႏွစ္ဘက္စလံုးကို“မဆာ”ျပဳရမည္ဝါဂ်စ္(ပ)ဟုသတ္မွတ္ထားပါသည္။အထက္ေဖၚျပထားေသာေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္ႏွင့္အျခားဟဒီးစ္ေတာ္အေျမာက္အမ်ားရွိေပသည္။

သို႔ေသာ္စြန္နီက်မ္းမ်ား၌ပါရွိေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားသည္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုလံုးဝမတူၾကေခ်။ေျမာက္မ်ားစြာေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားတြင္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္မ်ားကိုေဆးေၾကာခဲ့ေၾကာင္း၊အခ့်ိဳဟဒီးစ္ေတာ္မ်ား၌ဖိနပ္အေပၚ“မဆာ”လုပ္ရမည္ဟုပါရွိေပသည္။

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္မ်ားကိုို“မဆာ”ျပဳလုပ္ေၾကာင္းမေဖၚျပထားေသာနာမည္ေက်ာ္စြန္နီက်မ္းမ်ားမွာ-

၁။ـ صحيح بخارى

၂။ـ مسند احمد

၃။سنن ابن ماجه

၄။مستدرك حاكم

၅။تفسير طبرى

၆။درّالمنثور

၇။كنزالعمّال

အျခားက်မ္းမ်ား-ဤက်မ္းအားလံုးသည္အဟ္ေလစြႏၷတ္အျမင္၌မွန္ကန္တိက်ၿပီး၊စိတ္ခ်ရေသာက်မ္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။

အထက္ပါဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုဆင့္ျပန္ေသာရီဝါယတ္ကိုျပန္ဆိုသူမ်ားမွာေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

၁။(اميرمؤمنان على(عليه السلام )

၂။ابن عبّاس

၃။انس بن مالك

၄။عثمان بن عفان

၅။بسر بن سعيد

၆။رفاعه

၇။ابوظبيان

အျခားစစ္မွန္ေသာရီဝါယတ္ဆင့္ျပန္သူမ်ားလည္းရွိပါေသးသည္။ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ရီဝါယတ္ေတာ္(၅)ခုကိုသာေဖၚျပပါမည္။

အံ့ဩစရာေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ခုသည္ကား-အားပိုႀကီးသကဲ့သို႔ေက်ာ္ၾကားေသာသဖ္စီးပညာရွင္အေနျဖင့္ဝိုဇူ၌ေျခမ်ားကိုို“မဆာ”ျပဳဖို႔“မဆာ”လုပ္ရမည္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ရီဝါယတ္တစ္ခုသာျဖစ္ေၾကာင္း၊၎ကိုရွီအာမ်ားအေနျဖင့္သက္ေသအျဖစ္သံုးေနေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။[41]

ရီဝါယတ္ေတာ္(၁)။

الْقَدَمَيْنِ أحَقُّ بِالْمَسْحِعَنْ عَلِى بْنِ أبِى طَالِب(عليه السلام) قَالَ : كُنْتُ أرى أنَّ بَاطِنَ                                                                                                     

اللهِ(صلى الله عليه وآله) يَمْسَحُ ظَاهِرَهُمَامِنْ ظَاهِرِهِمَا حَتَّى رَأَيْتُ رَسُولَ                                                                                                

အမီးရြလ္မိုေမနီး(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-“ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္“မဆာ”ျပဳလုပ္ဖို႔ေျခဖဝါးမ်ားကိုေျခဖမိုးထက္ပို၍“မဆာ”ျပဳသင့္ေၾကာင္းစဥ္းစားခဲ့ေသာ္လည္း၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခဖမုိးမ်ားကို“မဆာ”ျပဳေၾကာင္းေတြ႔လိုက္ရေပသည္။”[42]

မွတ္ခ်က္။။ေအမာမ္မာစူးမ္မ်ားသည္အလႅာဟ္ရစူလ္၏အမိန္႔ႏွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္မည္သည့္အခါမွ်မစဥ္းစား၊မစိတ္ကူးခဲ့ေခ်။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)

ဤဟဒီးစ္ေတာ္သည္စြန္နီဟဒီးစ္ျဖစ္ပါသည္။

ဤဟဒီးစ္ေတာ္၌ထင္ထင္ရွားရွားတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္မ်ားကို“မဆာ”ျပဳခဲ့ေၾကာင္းဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ဆင့္ျပန္မႈျဖစ္ေၾကာင္းသိရေပသည္။

ရီဝါယတ္ေတာ္(၂)။

   عن ابى مطر قال: بينما نحن جلوس مع على(عليه السلام) فى المسجد جاءرجل إلى                                                                                              

على(عليه السلام) و قال: أرنى وضوء رسول الله(صلى الله عليه وآله) فدعا                                                                                                    

اتيتنى بكوز من ماء، فغسل يده و وجهه ثلاثاً فأدخل بعض أصابعه فى فيه و :قنبر فقال                                                                                                      

ثلاثاً و غسل ذارعيه ثلاثاً و مسح رأسه واحدة... و رجليه إلى الكعبيناستنشق                                                                                                      

“အဘီးမသ္ရ္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္မစ္ဂ်စ္တြင္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အနီးမွရွိေနသူတစ္ဦး၊တစ္ေယာက္သည္ဝင္ေရာက္လာၿပီးဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အားကၽြန္ေတာ္ကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဝိုဇူအားလုပ္ျပေတာ္မူပါဟုေလ်ာက္ထားေလ၏။

ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္ေရတေခါင္းႏွင့္ေရယူလာရန္(ဂ်နာေပ)ကဲဘရ္အားမိန္႔ေတာ္မူ၏။ၿပီးေနာက္လက္ႏွင့္မ်က္ႏွာအား(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါေဆးေၾကာၿပီး၊လက္ညႇိဳးအားပါးစပ္အတြင္းထည့္၏။(လက္ျဖင့္သြားတိုက္၏။) (၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါႏွာေခါင္းအတြင္းေရထည့္လိုက္၊ထုတ္လိုက္လုပ္ေတာ္မူ၏။(မ်က္ႏွာႏွင့္လက္ကို(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါေဆးေၾကာၿပီးေနာက္(၁)ႀကိမ္၊(၁)ခါဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်ားကုိမဆာျပဳေတာ္မူ၏။”[43]

အထက္ပါဟဒီးစ္ေတာ္ႏွစ္ခုအားသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္ဟဒီးစ္ေတာ္ႏွစ္ခုစလံုးသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)လက္ထက္မွျဖစ္ၿပီးဆင့္ျပန္သည့္ပုဂၢိဳလ္သည္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ျဖစ္ေၾကာင္း၊သုိ႔ေသာ္မဆာျပဳသည့္အခ်က္မွလြဲ၍အျခားအရာမ်ားကြဲေနေၾကာင္းေတြ႔ရပါသည္။

ရီဝါယတ္ေတာ္(၃)။

عن بسر بن سعيد قال: أتى عثمان المقاعد فدعا بوضوء فتمضمضواستنشق ثمّ غسل                                                                                                    

ثلاثاً و يديه ثلاثاً ثلاثاً ثمّ مسح برأسه و رجليه ثلاثاً ثلاثاً، ثمّ قال: رأيتوجهه                                                                                                

رسول الله(صلى الله عليه وآله)هكذا توضّأ، يا هؤلاء أكذلك؟ قالوا: نعم، لنفر                                                                                                    

أصحاب رسول الله(صلى الله عليه وآله) عندهمن                                                                                                

 

ဗစရ္ဗင္စအီးဒ္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-

အြစ္မန္းဝိုဇူျပဳရန္၊ဝိုဇူျပဳရာေနရာသို႔ေရာက္လာၿပီး၊ေရေတာင္း၏။ပလုတ္က်င္းၿပီး၊ႏွာေခါင္းထဲေရထည့္လိုက္၊ထုတ္လိုက္လုပ္၏။ထို႔ေနာက္(၃)ႀကိမ္၊ (၃)ခါမ်က္ႏွာႏွင့္လက္မ်ားကိေဆးေၾကာၿပီး၊(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်ားကုိမဆာျပဳေလ၏။

ၿပီးေနာက္ဆက္လက္တင္ျပသည္မွာ-

တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဤကဲ့သို႔ဝိုဇူလုပ္ခဲ့ေၾကာင္းကၽြႏ္ုပ္္အြစ္မန္းေတြ႔ျမင္ခဲ့ရပါသည္။(ထို႔ေနာက္အနီးအနားရွိသာဝကေတာ္မ်ားကဟုတ္မဟုတ္ေမးျမန္းေလ၏။)ဤအတိုင္းမဟုတ္ပါသေလာ?အိုပရိသတ္အေပါင္းတို႔၊အားလံုးအေျဖေပးသည္မွာ-ဟုတ္ပါသည္ဟုေျဖေလ၏။[44]

ဤဟဒီးစ္ေတာ္ကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္အြစ္မန္းတစ္ဦးထဲမဟုတ္ဘဲ၊အျခား သာဝကေတာ္မ်ားပါတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ေျခေတာ္မ်ားကိုို“မဆာ”ျပဳခဲ့လုပ္ေၾကာင္းဟုေသာအခ်က္ပင္ျဖစ္၏။(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်ားကုိ မဆာျပဳျခင္းသည္အခ့်ိဳသာဝကမ်ား၏အျမင္၌မြတ္စ္သာဟပ္ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး(သို႔)ရဝီးအေနျဖင့္ေမ့မွားသြားျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။

ရီဝါယတ္ေတာ္(၄)။

صلوة لأحدعن رفاعة بن رافع أنّه سمع رسول الله(صلى الله عليه وآله) يقول: أنّه لا تتمّ                                                                                                      

   المرفقينحتّى يسبغ الوضوء، كما أمره الله عزّ و جلّ يغسل وجهه و يديه إلى   

و يمسح برأسه و رجليه إلى الكعبين                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

 

ရဖာအေနျဖင့္ဆင့္ျပန္သည္မွာ-

ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွနားေသာတဆင္ရသည္မွာ-မည္သူမဆိုအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏အမိန္႔အတိုင္းဝိုဇူတြင္မ်က္ႏွာႏွင့္လက္မ်ားကိုတစ္ေတာင္ဆစ္အထိေဆးေၾကာျခင္း၊ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခဖမိုးအေပၚမဆာျပဳျခင္းကိုမလုပ္မျခင္းနမာဇ္လက္ခံေတာ္မူျခင္းခံရမည္မဟုတ္ေခ်။ဟုျဖစ္ေပသည္။[45]

ရီဝါယတ္ေတာ္(၅)။

عن ابى مالك الأشعرى أنّه قال لقومه: اجتمعوا اصلّى بكم صلوة رسول الله                                                                                                  

الله عليه وآله) فلمّا اجتمعوا قال: هل فيكم أحد من غيركم؟ قالوا: لا، إلاّ ابن اختصلى)                                                                                                

   لنا، قال: ابن اخت القوم منهم، فدعا بجفنة فيها ماء فتوضّأ و مضمض و استنشق و                                                                                                    

وجهه ثلاثاً و ذراعيه ثلاثاً ثلاثاً و مسح برأسه و ظهر قدميه ثمّ صلّى بهمغسل                                                                                              

အဗူမာလစ္အရွ္ရီမွဆင့္ျပန္သည္မွာ၎အေနျဖင့္မိမိလူမ်ိဳးအားေဟာၾကားေတာ္မူသည္မွာ-အားလံုးစု႐ံုးၾကပါေလ။ကၽြႏ္ုပ္္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ဖတ္ေတာ္မူခဲ့ေသာနမာဇ္ကိုဖတ္ျပမည္။အားလံုးေရာက္လာၿပီးေနာက္၊ထပ္၍ေျပာၾကားသည္ကား-အသင္တို႔အျပင္အျခားတစိမ္းေကာရွိပါသလား?

သူမ်ားမွအပ(၎တို႔၏အေဖမ်ားသည္အျခားလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ေပသည္)ဘယ္သူမွမရွိပါဟုေျဖၾကားေလ၏။

၎တို႔သည္ကၽြန္ေတာ္တို႔လူမ်ိဳးမ်ား၏အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္ေခ်သည္ဟုဆိုေလ၏။

*ဤအခ်က္ကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)၏နမာဇ္ႏွင့္ဝိုဇူကိုသင္ၾကားျပသရန္အခက္အခဲရွိေနေၾကာင္းထင္ရွားေနေပသည္။

ထို႔ေနာက္ေရတေခါင္းႏွင့္ေရထည့္ၿပီး(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါပုလုတ္က်င္းျခင္း၊ႏွာေခါင္းအတြင္းေရထည့္လိုက္၊ထုတ္လိုက္လုပ္ျခင္း၊ကိုျပဳလုပ္ေလ၏။ၿပီးေနာက္၊(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါမ်က္ႏွာႏွင့္လက္ကိုေဆးေၾကာေလ၏။(၃)ႀကိမ္၊(၃)ခါဦးေခါင္းႏွင့္ေျခဖမိုးအေပၚမဆာျပဳလုပ္ၿပီး၎တုိ႔ႏွင့္အတူနမာဇ္ဝတ္ျပဳေလ၏။[46]

အထက္ပါရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားသည္အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာက်မ္းမ်ားမွေက်ာ္ေၾကားေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားထံမွအနည္းငယ္တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍ေျခမ်ားကိုမဆာလုပ္ျခင္းႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္တစ္ပုဒ္မွ်မရွိေခ်။(သို႔)တစ္ပုဒ္ထဲသာပါရွိသည္ဟုဆိုေသာသူမ်ားသည္သတင္းမရွိသူမ်ား၊တယူသန္၊တစ္ဖက္စြန္းေရာက္သူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊အမွန္တရားကိုမ်က္ကြယ္ျပဳျခင္း၊ျငင္းပယ္ျခင္းျဖင့္ပယ္ဖ်က္ႏုိင္ၿပီဟုထင္ေနၾကေပသည္။

ဤပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္စူရဟ္မာေအဒါသာမဆာျပဳရမည္ဆိုကာအာယတ္ေတာ္ကိုလက္မခံသည့္အျပင္ေဆးေၾကာရမည္ဟုအဓိပၸါယ္ေကာက္ၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကေပသည္။

=   =   =

ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား

စြန္နီမ်ား၏က်မ္းမ်ား၌ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားရွိေနပါသည္။ပထမဆံုးရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဝိုဇူျပဳခ်ိန္၌ေျခေတာ္မ်ားကိုေဆးေၾကာေၾကာင္းေဖၚျပထားပါသည္။အျခားရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌ေျခေတာ္မ်ားကိုမေဆးေၾကာပဲ၊မဆာျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌ဖိနပ္မ်ားအေပၚ“မဆာ”ျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ေဖၚျပထားေပသည္။!

ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္၍علم اصول၏ပံုေသနည္းကိုေမ့ထားဖို႔မသင့္ေပ။ပံုေသနည္းသည္ကား-ရီဝါယတ္ဆန္႔က်င္ဘက္ႏွစ္ခုကိုေတြ႔ရပါက၊ပထမရီဝါယတ္္ႏွစ္ခုကိုအဆင္ေျပေအာင္စုစည္းေပးရမည္။(အမ်ားနားလည္ရေပမည္။)

စုစည္းဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါကက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္တိုက္ၾကည့္ရမည္။ကိုက္ညီမႈရွိေသာရီဝါယတ္ေတာ္ကိုလက္ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး၊မကိုက္ညီေသာရီဝါယတ္ေတာ္အားျငင္းပယ္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍မဆာျပဳျခင္း၊ေဆးေၾကာျခင္းကိုျပဆိုေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုစုေပါင္းၾကည့္ရမည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဝိုဇူ၌မဆာျပဳလုပ္ေလ၏။ၿပီးေနာက္သန္႔ရွင္းေစရန္ႏွင့္က်န္းမာေရးအတြက္တစ္ခါတစ္ေလေျခမ်ားကိုမေဆးမေနရဟုမသတ္မွတ္ပဲေဆးၾကာေလ၏။

အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာခဲ့ျခင္းကိုမေဆးေၾကာမေနရဟုထင္ခဲ့ၾကေပသည္။တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ရွီအာမ်ားအၾကား၌မဆာျပဳၿပီးေနာက္သန္႔ရွင္းေစရန္၊က်န္းမာေရးအလို႔ငွာေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာသူအေျမာက္အမ်ားရွိၾကေပသည္။

ဤကဲ့သို႔ေဆးၾကာျခင္းမွပူျပင္းေသာေဒသမ်ား၌ေျခပိတ္၊ေနာက္ပြင့္ဖိနပ္မ်ားကိုအသံုးျပဳသျဖင့္ေျခမ်ားအားေကာင္းေကာင္း၊မြန္မြန္အညစ္အေၾကး(ဖုန္မႈန္႔မ်ားစသည္ျဖင့္)ကိုမကာကြယ္ႏိုင္သျဖင့္ျဖစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေပသည္။

မည္သို႔ဆိုေစမဆာျပဳျခင္းႏွင့္ေဆးေၾကာျခင္းသည္မတူေခ်။

ဤကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍အဂ်္ေသဟဒ္ကိုခိုင္လံုေသာက်မ္းေတာ္ျမတ္အေထာက္အထားရွိလ်က္လုပ္ခြင့္ရွိသည္ဟုခံယူထားေသာသူမ်ားသည္ေျခမ်ား၏အညစ္အေၾကးမ်ားကိုေဆးေၾကာျခင္းမွအပ၊သန္႔ရွင္းေအာင္မျပဳ

 

 

 

 

 

ႏိုင္ေၾကာင္းဟု၍အေၾကာင္းျပကာေဆးေၾကာရမည္ဟုဖသ္ဝါေပးခဲ့ေၾကာင္းျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။

မဆာျပဳျခင္းျဖင့္ေျခမ်ား၏အညစ္အေၾကးမ်ားမေပ်ာက္ကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ေဆးေၾကာမွသာလွ်င္ေဖ်ာက္ဖ်က္ႏိုင္ေၾကာင္းခံယူထားေသာအခ့်ိဳစြန္နီအိုလမာမ်ား၏အခ့်ိဳေရးသားမႈမ်ားကိုကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္တင္ျပၿပီးျဖစ္ပါသည္။

=   =   =

လြယ္ကူေသာရွရီအတ္

ဧကန္မုခ်အစၥလာမ္သာသနာသည္ကမာၻသာသနာျဖစ္ၿပီး၊ကမာၻေျမျပင္ေပၚရွိေဒသတိုင္း၊လူမ်ိဳးတိုင္းအတြက္ကမာၻသာသနာျဖစ္ၿပီး၊ကမာၻေျမျပင္ေပၚရွိေဒသတိုင္း၊လူမ်ိဳးတိုင္း၊ေခတ္တိုင္းအတြက္ျဖစ္ၿပီးလံုးဝလြယ္ကူေသာဥပေဒကိုျပ႒ာန္းထားသည့္သာသနာ့တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍တစ္ေန႔(၅)ႀကိမ္ေန႔ႏွင့္ညေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာဖို႔ကမာၻေဒသအသီးသီးရွိေနထိုင္သူမ်ားအတြက္အခက္အခဲႀကီးတစ္ခုအျဖစ္မျဖစ္ႏိုင္ပါသေလာ!ဤအတြက္ေၾကာင့္အခ့်ိဳသူမ်ားသည္ဝိုဇူႏွင့္နမာဇ္ကိုေရွာင္ၾကေပလိမ့္မည္။

ဤရလဒ္သည္အဂ်္ေသဟဒ္အားခိုင္လံုေသာက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရအာန္၏အာယတ္ေတာ္ရွိလ်က္ျဖင့္လုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင္ျ့ဖစ္ေပသည္။

ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာရမည္ဟုဆိုေသာရာဝီးအမ်ားစုသည္ဗနီးအိုမိုင္ယာေၾကာင့္ဟဒီးစ္အတုမ်ားကိုေရးသားခဲ့ၾကေၾကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။

            အေၾကာင္းသည္ကားထိုေခတ္၌မအ္ေဝယာအေနျဖင့္ဟဒီးစ္အတုေရးသူမ်ားကိုေငြေကာင္းေကာင္းေပးေနေသာေခတ္၊ျဖစ္ၿပီး၊ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ဆန႔္က်င္ဘက္အလုပ္မ်ားကိုလုပ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။

            ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ေျခမ်ားကိုမဆာျပဳလုပ္ခံရမည္ခံယူထားေၾကာင္းသာဝကတိုင္းသိရွိေပသည္။(ဤအတြက္ေၾကာင့္ေဆးေၾကာဖို႔မအ္ေဝယာအေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ဆန႔္က်င္ဘက္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ႀကံဟဒီးစ္ျပဳစုထားေၾကာင္းဥာဏ္ရွိသူတိုင္းအတြက္လယ္ျပင္ကိုဆင္းသြားသကဲ့သို႔ထင္ရွားေနပါသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)

            ေက်းဇူးျပဳ၍ေအာက္ေဖၚျပပါဟဒီးစ္ႏွစ္ခုအားဂ႐ုျပဳေပးပါရန္ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။

ဟဒီးစ္(၁)။စဂီးမြတ္စလင္၌ပါရွိသည္မွာ-မအ္ေဝယာအေနျဖင့္စအ္ဗင္အဘီဝါကမ္အားအမီးရြလ္မိုေမနီးအလီ(အ.စ)အားဆဲေရး၊တိုင္းထြာဖို႔အမိန္႔ေပးခဲ့

ေလသည္။(အေၾကာင္းသည္ကားစအ္သည္ဤအလုပ္အားတကယ္လုပ္မည္မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။)

စအ္ျပန္ေျပာသည္မွာ-

            တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏(၃)မ်ိဳးသာျမင့္ျမတ္မႈႏွင့္ပက္သက္ၿပီး“သာပူးက္”စစ္ပြဲအားတင္ျပၿပီးေအာက္ေဖၚျပပါဝါက်ကိုေျပာေလ၏။

اما ترضى أن تكون لى بمنزلة هارون من موسى                                                                                              

            ထို႔ေနာက္ခိုင္ဗဲရ္စစ္ပြဲတြင္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ပက္သက္ေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုတင္ျပၿပီးမိုဗာေဟလာအေၾကာင္းကိုတင္ျပခဲ့သည္။[47]

            ဤဟဒီးစ္အားေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္မအ္ေဝယာ(လ.န)သည္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အားမည္မွ်ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း၊(မုန္းတီးေနေၾကာင္း)သိႏိုင္ေပသည္။

ဟဒီးစ္(၂)။ရီဝါယတ္ေျမာက္မ်ားစြာကိုသံုးသပ္ေလ့လာျခင္းျဖင့္ပထမစူရာဟ္၌ဟဒီးစ္အတုမ်ားကိုေရးသားေသာအုပ္စုႏွစ္စုေပၚေပါက္လာ၏။

ပထမအုပ္စု။။အျပင္ပိုင္းဆိုင္ရာၾကည့္လွ်င္သီလ၊သမာဓိရွိသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။(သို႔ေသာ္သာမန္႐ိုး႐ိုးလူမ်ားပင္တည္း။)နီးစပ္မႈရရွိရန္အတြက္ဟဒီးစ္ အတုမ်ားကိုျပဳစုၾကေပသည္။အျပင္ပိုင္းဆိုင္ရာအရဘာသာေရးသမားျဖစ္ၿပီး၊လူထုအေနျဖင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ဖတ္ရြတ္မႈ၌စြဲေဆာင္မႈရွိေစရန္၊အံ့ဩဖို႔ေကာင္းေသာစူရာဟ္မ်ား၏ျမင့္ျမတ္မႈႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္အတုမ်ားကိုျပဳစုၿပီး၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မွဆင့္ျပန္သည္ဟုဆိုၾကေလသည္။

ဝမ္းနည္းစရာမွာဤကဲ့သုိ႔ေသာ္သူမ်ား၏အေရအတြက္သည္မနည္းေခ်။ ေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီပညာရွင္တစ္ဦးကရ္သြာဘီးအေနျဖင့္မိမိစာအုပ္تذكارစာမ်က္ႏွာ(၁၅၅)၌ေရးသားထားသည္ကား-စူရာဟ္မ်ား၏ျမင့္ျမတ္မႈႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳစုေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုယံု၍မရေခ်။

ဤကဲ့သို႔ပင္ေျမာက္မ်ားစြာေသာသူမ်ားသည္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္တြင္စူရာဟ္မ်ား၏ျမင့္ျမတ္မႈ၊၌သာမက၊ေကာင္းျမတ္ေသာလုပ္ရပ္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍လည္းဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။၎တို႔အေနျဖင့္နီးစပ္မႈရရန္ႏွင့္လူထုအားေကာင္းျမတ္ေသာလုပ္ရပ္ဘက္သို႔ဖိတ္ေခၚရန္အလို႔ငွာ၊ဟဒီးစ္အတုမ်ားစီစဥ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။

            “သို႔ေသာ္မေကာင္းတကာ့မေကာင္းဆံုးသည္မည္သို႔မွ်အက်ိဳးအျမတ္မရွိေသာဂိုနာ၊လိမ္လည္ျခင္း၊လိမ္ညာျခင္း၊ေလာကီမက္ေမာမႈႏွင့္အဟ္ကမ္ေမရွာရီးအီးကိုမသိနားမလည္ၾကေခ်။”

ဤပညာရွင္အေနျဖင့္မိမိစာအုပ္အျခားစာမ်က္ႏွာ၌“ေဟကမ္”ႏွင့္အျခားဟဒီးစ္ကထိကမ်ားထံမွတင္ျပသည္မွာ-သီလ၊သမာဓိရွိေသာပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးအေနျဖင့္ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္၏စူရာဟ္မ်ား၊ျမင့္ျမတ္မႈႏွင့္ပက္သက္၍ဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳလုပ္ထား၏။၎အားတစ္ဦး၊တစ္ေယာက္ကေမးျမန္းရာဤကဲ့သို႔အဘယ္ေၾကာင့္ျပဳရပါသနည္း?အေျဖေပးသည္မွာ-

            ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္လူထုအားက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ဘက္သို႔စိတ္မဝင္စားသည္ကဲ့သို႔ေတြ႔ရ၍စိတ္ဝင္စားလာေစရန္အတြက္ဤကဲ့သို႔ျပဳရျခင္းျဖစ္၏ဟုေျဖေလသည္။

            ၎သမာဓိရွိသူအားတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္

فليتبوء مقعده من النار من كذب علىّ

            “မည္သူမဆိုလိမ္လည္ပါက၊၎အတြက္ေနရာသည္ကားဂ်ဟႏၷမ္ျဖစ္ေခ်သည္”ဟုဆိုရာ၊၎အေနျဖင့္အေျဖျပန္ေပးသည္မွာ- တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ- ... من كذب علىّ

“မည္သူမဆိုကၽြႏု္ပ္ႏွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္မုသားေျပာဆိုပါေလ။”

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဤမုသားကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ေျပာရေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္ဟုေျဖေလ၏။!!

ကူရ္သိုဘီးတစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲဤကဲ့သို႔ေသာ္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုတင္ျပထားျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊အျခားစြန္နီပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္လည္းတင္ျပထားပါသည္။(ပိုမို၍က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေလ့လာႏိုင္ရန္တန္ဖိုးႀကီးမားေသာ “အလ္ဂဒီးရ္”စာအုပ္အတြဲ(၅)ရွိ وضّاعين كذّابين وဆိုသည့္ေခါင္းစဥ္ကိုေလ့လာသင့္ေပသည္။)

ဒုတိယအုပ္စု။   ။ထိုသူမ်ားသည္ေငြအေျမာက္အမ်ားရရွိရန္အလို႔ငွာမအ္ေဝယာႏွင့္ဗနီအိုမိုင္ယာ၏အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ႏွင့္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အားပုတ္ခတ္ကာဟဒီးစ္အတုမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

            သာဓကအားျဖင့္سمرة بن جندبျဖစ္ေပသည္။မအ္ေဝယာဆီမွဒီးရ္ဟမ္ေလးသိန္းယူၿပီး၊ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အားပုတ္ခတ္၍လုပ္ႀကံခဲ့သူ (အဗ္ေနမိုလ္ဂ်င္(လ.န)အားခ်ီးက်ဴးေသာဟဒီးစ္အတုျပဳလုပ္ကာအာယတ္ေတာ္- ...مَرْضَاةِ اللهِنَفْسَهُ ابْتِغَاءَمَنْ يَشْرِيوَمِنَ النَّاسِစူရာဟ္ဘကရဟ္

အာယတ္အမွတ္ (၂၀၇)သည္အဗ္ေနမိုလ္ဂ်င္(လ.န)အတြက္က်ေရာက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး၊...الدُّنْيَاالْحَيَاةِقَوْلُهُ فِىمَنْ يُعْجِبُكَوَمِنَ النَّاسِစူရာဟ္ဘကရဟ္အာယတ္အမွတ္(၂၀၄)သည္ ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အတြက္က်ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုထား၏။الأكاذيبمن هذهباللهنعوذ    

            ဤအတြက္ေၾကာင့္ ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အားဆန္႔က်င္ေသာအေနျဖင့္ ဝိုဇူ၌ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာရမည္ဟု ရီဝါယတ္အတုျပဳလုပ္ထားျခင္းသည္ အံ့ဩဖို႔မေကာင္းေပ။                                              

=   =   =

ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္း၊အသိဥာဏ္ႏွင့္ရွရီအတ္အျမင္

            ကၽြန္ေတာ္တင္ျပထားခဲ့သည့္အတိုင္း၎တို႔(စြန္နီ)အေနျဖင့္ဝိုဇူ၌ေျခမ်ားကိုမဆာလုပ္ရမည့္အစားေဆးေၾကာဖို႔ဝါဂ်စ္(ပ)ဆိုထားၿပီး၊ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳႏိုင္ေၾကာင္း၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္အခ့်ိဳကုိသက္ေသအျဖစ္တင္ျပထား၏။

            ဤကိစၥႏွင့္ပက္သက္၍အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားသည္ဆန္႔က်င္ျငင္းပယ္ထားၿပီးစြန္နီ၏စစ္မွန္ၿပီးေနရာအမ်ားအၾကား၌ဆန္႔က်င္ထားေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိေပသည္။

            ရွင္းျပရမည္ဆိုလွ်င္-အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)ႏွင့္ေနာက္လိုက္ရွီအာေအမာမ္မီးယာဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကိုခြင့္ျပဳမထားေခ်။သို႔ေသာ္ေျမာက္မ်ားစြာေသာစြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ခရီး၌ျဖစ္ျဖစ္၊ေနရပ္၌ျဖစ္ျဖစ္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳခြင့္ေပးထားၿပီးအခ့်ိဳအနည္းငယ္သာလိုအပ္ခ်ိန္(ခရီး…)၌သာျပဳခြင့္ေပးထားေပ၏။

            ဤေနရာ၌အခ့်ိဳေမးခြန္းမ်ားျဖစ္ေပၚလာေပသည္။

ေမးခြန္း(၁)အဘယ္ေၾကာင့္ေျခမ်ားကိုမဆာလုပ္ခြင့္မေပးထားပဲ၊ဖိနပ္အေပၚေပးထားရပါသနည္း?

     ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာရသည့္အေၾကာင္းျပခ်က္၌ေျခမ်ားသည္အညစ္အ ေၾကးမ်ားစြဲကပ္ေနသျဖင့္၊ေဆးေၾကာလွ်င္မဆာထက္ပိုေကာင္းသည္ဟုဆိုထား၏။

            ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ေဆးေၾကာသည့္ေနရာကိုျဖည့္စြက္ေပးႏိုင္ပါသလား?

     ေျမာက္မ်ားစြာေသာစြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ေျခမ်ားအားေဆးေၾကာျခင္းကိုျဖစ္ေစ၊ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွစ္ခုအနက္မွတစ္ခုကိုလုပ္လွ်င္လံုေလာက္သည္ဟုဆိုထားၾက၏။

ေမးခြန္း(၂)က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်ားကိုမဆာျပဳရမည္ဟုမိန္႔ခ်က္ကိုဆန္႔က်င္ၿပီးဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ခြင့္အဘယ္ေၾကာင့္ေပးရပါသနည္း?

ေမးခြန္း(၃)တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္လြတ္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ရန္အတြက္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္အတူတူ၊အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မိန္႔ဆိုထားေသာေျခမ်ားကိုမဆာျပဳရမည္ဆိုသည့္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏အဆိုအမိန္႔မ်ားကိုလက္မခံရပါသနည္း?

ေမးခြန္း(၄)ဟဒီးစ္ေတာ္အခ့်ိဳအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟုပါရွိသလိုအျခားတဘက္၌လည္းမွန္ကန္ေသာဟဒီးစ္ေတာ္အရေျခေတာ္မ်ားကိုမဆာျပဳခဲ့ေၾကာင္းပါရွိေပသည္။ရီဝါယတ္ႏွစ္ခုဆန္႔က်င္ခ်ိန္၌က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ဘက္ေ႔ရွမ႐ႈၾကပါသနည္း?

အဘယ္ေၾကာင့္ျပႆနာကိုေျဖရွင္းေပးႏိုင္ရန္္حاكمႏွင့္مرجعမရွိရပါသနည္း?

            ဒီကိစၥကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္စဥ္းစားေလေလ၊ပို၍အံ့ဩရေလေလပင္ျဖစ္ေနပါသည္။

الفقه على المذاهب الاربعهစာအုပ္၌အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္တြင္ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ျဖစ္ၿပီး၊က်န္အခ်ိန္မ်ား၌ခြင့္ျပဳထား၏။သို႔ေသာ္ေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာျခင္းကိုပိုမိုျမင့္ျမတ္သည္ဟုဆိုထား၏။

ဟနဖီအေနျဖင့္ဖိနပ္အတြင္းမွမဆာျပဳျခင္းကိုေဆးေၾကာျခင္းထက္ပိုမိုျမင့္ျမတ္သည္ဟုဆိုထား၏။

شكر خدا        ဟနဖီမ်ားအေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔လက္ခံယံုၾကည္ထားၾကေပသည္။[48]

ထို႔အျပင္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီးရီဝါယတ္အေျမာက္အျမားျဖင့္ေသခ်ာသြားၿပီးျဖစ္၍ဟဒီးစ္မ်ားအေနျဖင့္تواترဟဒီးစ္ေလာကတြင္စိတ္ခ်ရေသာလမ္းတစ္ခု၊အထိေရာက္သြားၿပီးဟုဆိုေလ၏။[49]

ပို၍စိတ္ဝင္စားစရာတစ္ခုသည္ကားစာေရးဆရာအေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာပက္သက္၍အက်ယ္တဝင့္မည္ကဲ့သို႔ေသာဖိနပ္မ်ားျဖစ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊မဆာ၏အတိုင္းအတာ၊အခ်ိန္(ဘယ္ႏွစ္ရက္)သံုးရပါသနည္း ? ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္လွ်င္မြတ္စ္သဟပ္မ်ား၊မက႐ူမ်ား၊မဆာကိုဖ်က္ေပးေသာအရာအခ်က္မ်ား၊စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ လံုးဝသေရျဖစ္ရမည္။ (သို႔)သေရမဟုတ္ပါကဖူလံု၊မလံု၊အဖြင့္ပါေသာဖိနပ္မ်ား၊အဖြင့္မပါေသာဖိနပ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္ေသာအဟ္ကမ္မ်ားစသည္ျဖင့္-အက်ယ္တဝင့္ေရးသားထားပါသည္။

ေမးခြန္း(၅)အဘယ္ေၾကာင့္အခက္အခဲမ်ား၊ခရီး၊စစ္…ႏွင့္ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္၌ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္းရီဝါယတ္မ်ားကိုေဖၚျပထားပါသည္။အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ေတြ႔ႀကံဳရခ်ိန္၌ဖိနပ္ခၽြတ္ဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါသေလာ!အျခားအခက္အခဲမ်ား၌ေျဖရွင္းသလိုေျဖရွင္းသင့္ေပသည္။

ဤေမးခြန္းမ်ားအတြက္အေျဖမရွိေခ်။အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားစြာျဖင့္႐ိုး႐ိုးကိစၥတစ္ခုအျဖစ္ေရာက္ေအာင္လုပ္ခဲ့သည္မွအပ၊အျခားမဟုတ္ေခ်။

            ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ဤကဲ့သုိ႔ေသာ္သူမ်ားအနက္မွတစ္ေယာက္ကို-ဂ်စ္သာေလဆိပ္၌ဝိုဇူလုပ္ဖို႔လာၿပီး၊ေျခမ်ားကိုမဆာမလုပ္ဘဲ၊ေသေသခ်ာခ်ာေဆးေၾကာသြားသူႏွင့္၊ေနာက္တစ္ေယာက္ထပ္လာၿပီးမ်က္ႏွာႏွင့္လက္မ်ားကိုေဆးေၾကာၿပီး၊မိမိဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳကာနမာဇ္ဖတ္ဖို႔ထြက္သြားသည္ကိုမ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ျဖစ္ပါသည္။

            တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကဲ့သို႔   حاكمအက်ိဳးအေၾကာင္းဆင္ျခင္တံုတရားရွိေတာ္မူေသာပညာရွိအေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔အေၾကာင္းျပခ်က္မခိုင္လံုေသာအမိန္႔မ်ားကိုေပးတာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိပါသလားဟုကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္စဥ္းစားမိေလသည္။(လံုးဝဥႆံုမျဖစ္ႏိုင္ေခ်။)

ဤေမးခြန္းေမးၿပီးေနာက္ရီဝါယတ္မ်ား၏ပင္မရင္းျမစ္ကိုစူးစမ္းေလ့လာရန္အေရးႀကီးေပသည္။ထို႔ေနာက္ဤကဲ့သို႔ေသာဖသ္ဝါမ်ားအတြက္အသိဥာဏ္စဥ္းစားဆင္ျခင္တံုတရားကိုအသံုးျပဳရန္လိုအပ္ေပသည္။

=   =   =

အခ့်ိဳရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား

(က) ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မွဆင့္ျပန္လာေသာအကိုးအကားက်မ္း၌အားလံုးတားျမစ္ထားေပသည္။

သာဓကအားျဖင့္။       ။

(၁)႐ွိတ္(ခ)သူစီး(ရ.ဟ)အေနျဖင့္ابى الوردထံမွတဆင့္၊ဆင့္ျပန္သည္မွာ-

            ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္(ابى الورد)မွေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ) အားေလ်ာက္ထားသည့္အဘူဇဇ္(ဘ)ရန္းေျပာသည္မွာကၽြႏ္ုပ္(အဘူဇဇ္ (ဘ)ရန္း)သည္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ေရကိုပစ္ခ်ၿပီးဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳသည္ကိုေတြ႔ရပါသည္။

ေအမာမ္အေျဖေပးသည္မွာ- ابوظبيانမုသားဆိုျခင္းျဖစ္၏။

         فِيهِمَاهَلْ:فَقُلْتُ؟الخُفَّيْنِالكِتَابُسَبَقَ:فِيكُمْ(السلام عليه)عَلِىٍّقَوْلُبَلَغَكُمْأمَا                                      

;رِجْلَيْكَعَلَىتُخَافُثَلْجتَقِيَّةً أوْمِنْ عَدُوٍّلاَ إلاَّ:فَقَالَرُخْصَةٌ؟

ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏မိန္႔ထားေသာဟဒီးစ္၊ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ရန္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အရမွန္ကန္ပါသလား?ဆုိသည့္ဟဒီးစ္အသင္ထံမေရာက္လာပါသေလာ?

ကၽြန္ေတာ္( ابى الورد )အေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳခြင့္ရွိပါသလား? ဟုေလ်ာက္ထားရာ၊အေျဖေပးေတာ္မူသည္မွာ-မရွိ။သို႔ေသာ္ရန္သူမ်ားအၾကားရွိ၍ေနခ်ိန္၊သကိုင္ယာ၊ျပဳရခ်ိန္ႏွင့္ေျမျပင္ေပၚေရခဲမ်ားျပန္႔ေနသျဖင့္ေျခေထာက္အတြက္အခက္အခဲ၊ျဖစ္မည္စုိးရိမ္ေနခ်ိန္၌ခြင့္ရွိေပသည္။[50]

အထက္ပါဟဒီးစ္ေတာ္ကိုေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖစ္အခ့်ိဳအခ်က္အလက္မ်ားကိုအသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။

ပထမ။   ။ရီဝါယတ္မ်ားေအမာမ္အလီ(အ.စ)ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳခြင့္မေပး

ေၾကာင္းေက်ာ္ၾကားေနပါလ်က္ابوظبيانႏွင့္၎ကဲ့သို႔ေသာသူမ်ားသည္အဘယ္ေၾကာင့္ေအမာမ္အလီ(အ.စ)ေျပာခဲ့ပါသည္ဟုေျပာရပါသနည္း?

            (မအ္အာဇလႅာဟ္တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာလုပ္ခဲ့ၿပီးမပိုင္ဟုလိမ္ေျပာ၊မုသားေျပာသည္ကိုစြပ္စြဲထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။)၎တို႔၏ေနာက္ကြယ္၌ႀကိဳးဆြဲသူရွိေနပါသလား?

အင္ရွာအလႅာဟ္ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဤေမးခြန္းကိုေျဖေပးပါမည္။

ဒုတိယ။   ။ေအမာမ္အလီ(အ.စ)သည္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္တြင္လူတုိင္းအတြက္စံမွတ္ေက်ာက္ျဖစ္ေၾကာင္းမိန္႔ေတာ္မူထား၏။အကယ္၍ကုရ္အာန္ႏွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္ရီဝါယတ္ကိုေတြ႔ရွိပါက၊မလြဲမေသြရွင္းလင္းခ်က္၊အေၾကာင္းျပခ်က္ကိုသဖ္စီးလုပ္ရေပမည္။(အထူးသျဖင့္ဝိုဇူႏွင့္ပက္သက္ၿပီး၊အာယတ္ေတာ္စူရဟ္မာေအဒါ၌ပါရွိေနၿပီး၊လံုးဝပယ္ဖ်က္ျခင္းခံထားရေသာအာယတ္ေတာ္၊မဟုတ္ေခ်။)(သို႔ျဖစ္ပါ၍ရွင္းလင္းခ်က္သဖ္စီးစသည္ျဖင့္ရွိရေပမည္။)

တတိယ။   ။ေအမာမ္မိုဟမၼဒ္ဘာကဲရ္(အ.စ)အေနျဖင့္လည္းဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္ပက္သက္ၿပီးရီဝါယတ္ေတာ္အားမိန္႔ေတာ္မူသည္မွာလည္းအေရးႀကီးသည့္အခ်ိန္၊ဥပမာအရမ္းေအးၿပီး၊ေျခမ်ားကိုအႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္ေသာအခ်ိန္ကိုမိန္႔ထားေပသည္။ (သကိုင္ယာအခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။)

(၂)မရ္ဟြမ္ရွိတ္(ခ)ဆတ္ဒြတ္(က)(ရ.ဟ)အေနျဖင့္မိမိ၏က်မ္း

   من لا يحضره الفقيه၌ဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပုဒ္အားအမီးရြလ္မိုေမနီးေမာင္လာအလီ(အ.စ)ဆီမွ ဆင့္ျပန္ထားပါသည္။

ေမာင္လာအလီ(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

بِسُنَّتِنَا وَلْيَسْتَنَّفَلْيَقْتَدِ بِنَامِنْ شِيعَتِنَاكَانَفَمَنْعَلَى الخُفَّيْنِلاَ نَمْسَحُ... إنّا اَهْلُ بَيْت

                                                                                 “ကၽြႏု္ပ္တို႔အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မ်ားသည္ဖိနပ္အေပၚမဆာမျပဳေသာအဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မ်ားျဖစ္ေခ်သည္။မည္သူမဆိုကၽြႏု္ပ္တို႔၏ေနာက္လိုက္ရွီအာျဖစ္ပါက၊ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လုပ္သလိုလိုက္လုပ္ရမည္။ကၽြႏု္ပ္တို႔၏စြႏၷတ္အေပၚက်င့္သံုးရေပမည္။[51]            

(၃)အျခားဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပါး၌ေအမာမ္ဆြာဒစ္(က)(အ.စ)၏အသံုးအႏႈန္းမွာအံ့ဩစရာေကာင္းသည့္ဟဒီးစ္ျဖစ္ေပသည္။မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

صَلاَتُهُ غَيْرُيَتُمَّ وَوُضُوئُهُ لَمْكِتَابَهُ وَرَسُولَهُ وَخَالَفَ اللهَ وَالخُفَّيْنِ فَقَدْمَسَحَ عَلَىمَنْ                                                    

مُجْزِيَة                            

            မည္သူမဆို္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳမည္ဆိုလွ်င္အလႅာဟ္ရစူလ္(ဆြ)သည္ ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္အားဆန႔္က်င္သူျဖစ္ၿပီး၊၎ဝိုဇူသည္မျပည့္စံုေခ်။၎၏နမာဇ္သည္မပိုင္ေခ်။[52]                                                                                                                                                                                                                                                    

ဖိနပ္အေပၚ မဆာမျပဳဖို႔ ေမာင္လာအလီ(အ.စ)၏ ရီဝါယတ္ေတာ္ကို ဂ႐ုျပဳၿပီးေနာက္ ဖခ္ေရရာဇီးဟ္၏ ဗစ္ေမလႅာဟ္ကို တိုးညႇင္းစြာဖတ္ရမည္လား၊ အသံက်ယ္ျဖင့္ဖတ္ရမည္လားဆိုသည့္ကိစၥဘက္အာ႐ံုေရာက္မိပါသည္။ေရးသားထားသည္မွာ-အုပ္စုတစ္စုသည္ဗစ္ေမလႅာဟ္ကိုတိုးတိုးဖတ္ရမည္ဟုဆိုၿပီးအမီးရြလ္မိုေမနီးေမာင္လာအလီ(အ.စ)သည္က်ယ္က်ယ္ဖတ္ရမည္ဟုဆိုထား၏။

ဆက္လက္၍ဖခ္ေရရာဇီးအေနျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာ-

       نفسه فى دينه وبالعروة الوثقىفقد استمسكلدينهمن اتخذ علياً إماماً                                                                                                                                            

မည္သူမဆိုမိမိသာသနာ၌အလီ(အ.စ)ကိုေခါင္းေဆာင္ေအမာမ္အျဖစ္သတ္မွတ္ ပါက မိမိ၏နဖ္စ္(စိတ္)ႏွင့္ဘာသာကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရေသာေနရာသို႔ အပ္ႏွံျခင္းႏွင့္ တူေပသည္။[53]

အျခားရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားဘက္သို႔ေလ့လာၾကပါမည္။

(ခ)ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္ပက္သက္၍အုပ္စုႏွစ္စုရွိပါသည္။

ပထမအုပ္စု။   ။မည္သည္စည္းမ်ဥ္း၊စည္းကမ္းခ်က္မပါဘဲ၊ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳခြင့္ေပးထားေပသည္။

သာဓကအားျဖင့္။     ။စအ္ဗင္အဘီးဝါကာစ္၏ဟဒီးစ္မဲရ္ဖူအာمرفوعهျဖစ္ပါသည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ၾကားေတာ္မူသည္မွာ-

                                   الْخُفَّيْنِبِالْوُضُوءِ عَلَىأَنَّهُ لاَ بَأْسَ                                                              

ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳလုပ္ႏိုင္ေပသည္။[54]

ဘိုင္ဟကီးက်မ္း၌အျခားဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပုဒ္အားစဟီးဘုခါရီ၊စဟီးမြတ္စလင္က်မ္းမ်ားမွတဆင့္ဂ်နာေပဟိုဇိုက္ဖာမွတင္ျပသည္မွာ-

   دعا بماء فبال قائماً ثمّسباطة قومإلى (إلى عليه وآلهصلى الله)مشى رسول الله                                            

                                     على خفّيهو مسحبماء فتوضأفجئته

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္အထူးေတာင္းပန္ၿပီး၊ရွက္ရွက္ႏွင့္ပင္မတတ္ႏိုင္သည့္အဆံုးဤဟဒီးစ္အားဘာသာျပန္ေရးသားပါမည္။(အာယာသြလႅာဟ္အလ္အြဇ္မာမကာေရမ္းမိုရွီရာဇီး)တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အေနျဖင့္လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏အမိႈက္ပံုနားမွႂကြျမန္းသြားၿပီးေနာက္၊အေပါ့သြားေတာ္မူၿပီး၊ကၽြႏု္ပ္(ဟိုဇိုက္ဖာ)ထံေရေတာင္းေတာ္မူ၏။ကၽြန္ေတာ္သည္ေရေပးရာတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကဝိုဇူျပဳေတာ္မူ၍ ဖိနပ္မ်ားအေပၚမဆာျပဳေတာ္မူ၏။[55]

မွတ္ခ်က္။။ကၽြႏု္ပ္တို႔ရွီအာေအမာမ္မိယာမ်ားသည္ဤကဲ့သို႔ေသာတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားေစာ္ကားပုတ္ခတ္၊သိကၡာခ်ထားေသာဟဒီးစ္မ်ား၊အေရးအသားမ်ား…..ကိုလံုးဝလက္မခံေခ်။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)

ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ဤဟဒီးစ္ေတာ္သည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားေစာ္ကားပုတ္ခတ္ထားၿပီးအခ့်ိဳမိုနာဖစ္အေရၿခံဳမ်ားဘက္မွလုပ္ႀကံထားေသာဟဒီးစ္အတုျဖစ္ေၾကာင္းစိတ္ခ်ယံုၾကည္ပါသည္။

ထို႔ေနာက္စဟီးဘုခါရီ၊စဟီးမြတ္စလင္က်မ္းမ်ား၌အသံုးခ်ေဖၚျပထားပါသည္။

            ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ေမးခြန္းေမးစရာတစ္ခုသည္ကား-႐ိုး႐ိုးသာမန္သိကၡာရွိသူ၊အေရးပါသူတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ဤကဲ့သို႔ေသာသိကၡာမဲ့ေသာအလုပ္၊(အမႈိက္ပံုးေဘး၌အေပါ့သြားျခင္း)လုပ္ႏိုင္ပါသလား?(သို႔ေသာ္ကမာၻသိကၡာအရွိဆံုးလူသားျဖစ္သည့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အား ေစာ္ကားထားၾကသည္။ မိုက္႐ိုင္းေလစြ! (ဘာသာျပန္ဆိုသူ)

            မည္မွ်ဝမ္းနည္းစရာပင္တည္း။ဤကဲ့သို႔ေသာသိကၡာက်ေစသည့္ဟဒီးစ္ကိုမွန္ကန္တိက်ပါသည္ဟုခံယူထားေသာက်မ္းမ်ား၌ေဖၚျပထားၿပီးယေန႔တိုင္အေထာက္အထားသက္ေသမ်ားအျဖစ္အသံုးျပဳေနၾကပါသည္။

မည္သို႔ဆိုေစဤရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၌သတ္မွတ္ခ်က္စည္းကမ္းမရွိဘဲ၊ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳထားသည္ကိုေတြ႔ရေပသည္။

ဒုတိယအုပ္စု။။အေရးႀကီးသည့္အခ်ိန္၌ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကိုလက္ခံေသာအုပ္စုျဖစ္ေပသည္။

သာဓကအားျဖင့္။   ။ရီဝါယတ္ေတာ္တစ္ခု၌မိုကဒမ္ဘင္(န)ရွရီး(ဟ)သည္ဂ်နာေပအာေအရွာထံမွတင္ျပသည္မွာ-

ကၽြန္ေတာ္(မိုကဒမ္ဘင္(န)ရွရီး(ဟ))သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းႏွင့္ပက္သက္၍ဂ်နာေပအာေအရွာထံေမးျမန္းရာ၊အေျဖေပးသည္မွာ-အလီ(အ.စ)ဆီသြားသူဟာတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူခရီးထြက္ေလ့ရွိ၏။

            ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ထံလာၿပီး၎ေမးခြန္းကိုျပန္ေမးရာ၊အေျဖေပးသည္မွာ-

على خفافنايأمرنا بالمسح(صلى الله عليه وآله)مع رسول اللهكنّا إذا سافرنا                                      

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူခရီးထြက္သည့္အခါ ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳ၍အားလံုးကိုအမိန္႔ေပးေလ၏။[56]

ေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္ပါရဂူဘိုင္ဟကီးသည္မိမိစာအုပ္السنن الكبرىစိုနန္ႏိုလ္ကဘ္ရီက်မ္း၌صلى الله عليه وآلهعليه باب الخف الذى مسح رسول الله၏ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေရးသားထားသည္။ ၎ေခါင္းစဥ္ ေအာက္၌ ေဖၚျပထားေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားအရသိရသည္မွာ-မိုဟေဂ်းရီး(န) ႏွင့္အန္ဆာတို႔အေနျဖင့္ဖိနပ္အဖြင့္မ်ား၊ အမ်ားစု သံုးစဲြေၾကာင္း သိရေပ သည္။(ဆိုလိုသည္မွာေ႔ရွပိတ္ေနာက္ဖြင့္ဖိနပ္မ်ားကိုဆိုလိုသည္။)
[57]   مشققةمخرقةو الأنصارالمهاجرين خفافو كانت كذلك

ဤအတြက္ေၾကာင့္၎တို႔အေနျဖင့္မိမိတို႔ဖိနပ္မ်ားမခၽြတ္ဘဲမဆာလုပ္ခဲ့သည္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားေပသည္။စိတ္ဝင္စားစရာတစ္ခုသည္မွာ-ဖိနပ္အေပၚ မဆာျပဳရမည္ဟုဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွတင္ျပေသာသာဝကမ်ားတစ္ခါတစ္ရံသာတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၌ခစားၾကၿပီး၊ ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အေနျဖင့္အၿမဲခစားေနသူျဖစ္ေပသည္။

ေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအရေမာင္လာအလီ(အ.စ) သည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကိုလက္မခံေခ်။ဒီထက္ပို၍အံ့အားသင့္စရာသည္ကားဟဇရတ္(သ)အာေအရွာအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွဆင့္ျပန္ထားေသာဟဒီးစ္ေတာ္ျဖစ္ေပသည္။
                             الخفّينعلى أنْ أمسحإلىّ منقدماى أحبّلئن تقطع    

ကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းထက္ေျခႏွစ္ဖက္ျဖတ္သြားသည္ကိုပိုမို၍ႏွစ္သက္ေပသည္။[58]

ေနာက္ဆံုးရလဒ္

၁။က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္(စူရဟ္မေအဒါ၊အာယတ္၆)အရဝိုဇူျပဳရာ၌တာဝန္အစစ္သည္ေျခမ်ားအေပၚ(ေျခမ်က္စိအထိ)မဆာျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီး အဟ္ေလဘိုက္ (အ.စ)ေနာက္လိုက္ဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအားလံုး၏ဖသ္ဝါမ်ားအားလံုးသည္လည္း ဤအတိုင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။

၂။စြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအားလံုးနီးပါးအေနျဖင့္ေျခမ်ားအား ေဆးေၾကာျခင္း ကို တာဝန္အစစ္အျဖစ္လက္ခံၿပီးအမ်ားစုသည္ဖိနပ္အေပၚမဆာျပဳျခင္းကို ခြင့္ျပဳ ထားၿပီး၊အခ့်ိဳကအေရးေပၚအခ်ိန္၌ခြင့္ျပဳထားေပသည္။

၃။အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ဟဒီးစ္က်မ္းမ်ား၌ဖိနပ္အေပၚမဆာႏွင့္ပက္သက္ၿပီးတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိရာသုေတသီတစ္ဦးအတြက္သံသယကိုျဖစ္ေစပါသည္။    

တစ္ခ့်ိဳအခ်ိန္တိုင္းအတြက္ခြင့္ေပးထားသည္ဟုေျပာျပထားၿပီး၊အခ့်ိဳကအေရးေပၚ အခ်ိန္၌ခြင့္ေပးထားသည္ဟုဆို၏။အေရးေပၚအခ်ိန္အားလမ္းခရီး၌ (၃)ရက္ မိမိေဒသ၌(၁)ရက္ဟုသတ္မွတ္ထား၏။

၄။ရီဝါယတ္အားလံုးေပါင္းၿပီးအေကာင္းတကာ့အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းသည္ကား-

ေျခမ်ားကိုမဆာျပဳရမည့္အမိန္႔(၎တို႔(စြန္နီ)အေနျဖင့္မိမိတို႔အကီသာအရေျခမ်ားကိုေဆးေၾကာျခင္းအမိန္႔ကိုအမိန္႔အစစ္အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီးဖိနပ္အေပၚ မဆာျပဳ ျခင္း ကိုအေရးေပၚအခ်ိန္၊အခက္အခဲႏွင့္ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္၊ဥပမာ-စစ္ပြဲအတြင္း စစ္ဗိုလ္ဖိနပ္မ်ားစီးထားရ၊ခၽြတ္၍အခက္အခဲရွိေနခ်ိန္၌ျပဳလုပ္ရေပမည္။

=   =   =

 

 

ဗစ္မင္လႅာဟ္

 

ဟမ္ဒ္စူရာဟ္၏အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။

 

အ့ံဩစရာ

ရွီအာအဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မ်ားအေနျဖင့္ကအ္ဗာေက်ာင္းေတာ္သို႔ဟဂ်္ျပဳဖို႔သြားေရာက္သည့္အခါအဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏သြန္သင္ခ်က္အရစဝါဗ္ရရန္အလို႔ငွာမက္စ္ဂ်စ္ဒြလ္နဘီ၌စည္းလံုးေရးကိုဦးထိပ္ထားၿပီးစြန္နီနမာဇ္ေဇဂ်မာအတ္၌ ဝင္ေရာက္ဖတ္ၾကသည္။

ထိုအခ်ိန္တြင္ရွီအာမ်ားကိုအံ့အားသင့္ေစေသာအရာသည္ေရွ႕ေဆာင္ ဆရာသည္ လံုးဝ၊بسم الله الرحمن الرحيمကိုစူရာဟ္ဟမ္ဒ္အစ၌မဖတ္ေခ်။(သို႔)တိုးတိုးေလး(သို႔)ဖုန္းကြယ္ၿပီး၊ဖတ္ေလ၏။႐ုတ္စြအဆံုးအသံထုတ္ဖတ္ရမည္နမာဇ္(ဥပမာ)မဂရစ္၊ေအရွာ၊ဖဂ်ရ္၌ပင္အသံမထုတ္ေခ်။

အမွန္တကယ္မကၠာဟ္ေရႊၿမိဳ့ေတာ္၌ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝေသာက်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္အတြင္းစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အာယတ္ေတာ္(၇)ခုျပဆိုထားၿပီး

بسم الله الرحمن الرحيم သည္ပထမဦးဆံုးအာယတ္အျဖစ္ေဖၚျပထားေပးသည္။

ဤအတြက္ေၾကာင့္အားလံုးအံ့အားသင့္စရာပင္ျဖစ္ေနသည္။က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အေရးအႀကီးဆံုးအာယတ္ေတာ္အားေမ့ထားၾကကုန္သနည္း?

ကၽြႏု္ပ္တို႔(ရွီအာ)အားဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ႏွင့္ပက္သက္၍ေမးျမန္းလွ်င္ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္၎အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ရီဝါယတ္ေတာ္မ်ား၊အျဖစ္အပ်က္သမိုင္းမ်ားကိုတင္ျပလွ်င္အံ့ဩၾကေပသည္။

ဒီအတြက္ေၾကာင့္ပိုမို၍သင့္ေတာ္သည္ကားပထမဦးဆံုးအဟ္ေလစြႏၷတ္ဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားလက္ရွိ“ဖသ္ဝါ”ျဖစ္သည္။ထို႔ေနာက္ဤကိစၥႏွင့္ဆိုင္ေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားကိုတင္ျပပါမည္။

ၿခံဳငံုေျပာရလွ်င္အဟ္ေလစြႏၷတ္ဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားသည္အဖြဲ႔(၃)ဖဲြ႔ရွိပါသည္။

၁။ေအမာမ္ရွာေဖအီးႏွင့္၎ေနာက္လိုက္မ်ားသည္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစျဖစ္ၿပီး၊နမာဇ္၌ဖတ္ကိုဖတ္ရေပမည္။အကယ္၍နမာဇ္ကိုဇဟိုရ္ႏွင့္အစဲရ္ ျဖစ္ပါက တိုးတိုးဖတ္ရမည္။ နမာဇ္(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)၌ အသံကိုထုတ္္၍ ဖတ္ရမည္ဟုခံယူထားေပသည္။

မွတ္ခ်က္။။ဟမ္ဒ္စူရာဟ္ႏွင့္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ကြာျခားေပသည္။

ဟမ္ဒ္စူရာဟ္ဆိုသည္မွာစူရာဟ္ဟမ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္ျဖစ္ၿပီး၊စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ဆိုသည္မွာစူရာဟ္ဟမ္ဒ္တစ္ခုတည္းကိုသာဆိုလို၏။

၂။ေအမာမ္ဟန္ဗဲလ္ႏွင့္၎ေနာက္လိုက္မ်ားအေနျဖင့္နမာဇ္၌ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ဖတ္ရန္ဝါဂ်စ္(ပ)ျဖစ္ေပသည္။သို႔ေသာ္တိုးတိုးဖတ္ရေပမည္ဟုခံယူထားေပသည္။

၃။ေအမာမ္မာလစ္၊ေအမာမ္အဘူဟနီဖာႏွင့္၎တုိ႔၏ေနာက္လိုက္မ်ားအေနျဖင့္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ကိုနမာဇ္၌လံုးဝမဖတ္ၾကဟုခံယူထားေပသည္။

စြန္နီေက်ာ္ၾကားေသာပညာရွင္အဗ္ေနကိုသမာသည္မိမိစာအုပ္မြဂ္နီး၌ေအာက္ပါအတိုင္းေရးထားေပသည္။                                                                                                                      

أكثر مشروعة فى أوّل الفاتحة و أوّل كلّ سورة فى قول الرحيم إنّ قراءة بسم الله الرحمن                                                                                                                                                             أهل العلم و قال مالك و الأوزاعى لا يقرؤها فى أوّل الفاتحة                                                                      

و يروى ... غير مسنون و لا تختلف الرواية عن أحمد أنّ الجهر بها...

       … بن جبير الجهر بها و هو مذهب الشافعى مجاهد و سعيد عن عطاء و طاووس و                                                                                                  

အမ်ားစုပညာရွင္မ်ားအျမင္၌ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္အားစူရာဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္မ်ား၏အစ၌ဖတ္ရန္ျဖစ္ၿပီး၊မာလစ္ခ္ႏွင့္ေအာင္ဇအီး(အျခားစြန္နီဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ား)ႏွင့္စူရာဟမ္ဒ္အရင္းအျမစ္မဖတ္ဖို႔….အဟ္မာဒ္ဗင္အန္ဘဲလ္ထံမွဆင့္ျပန္ေသာရီဝါယတ္အရအသံထုတ္၍ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ဖတ္လွ်င္မြတ္စ္သဟတ္မျဖစ္ေၾကာင္း(စဝါပ္မရေၾကာင္း)ပါရွိေပသည္။အသာ၊သြာအူးစ္၊မိုဂ်ဟစ္၊စဟီးဒ္ဗင္ဂ်ာဘီးရ္တုိ႔၏ဆင့္ျပန္ထားေသာရီဝါယတ္မ်ားမွလည္းအသံထုတ္၍ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ကိုဖတ္ရေပသည္။ေအမာမ္ရွာဖီ၏အျမင္သည္လည္းဤအတိုင္းျဖစ္ေပသည္။[59]

အထက္ပါစာပုိဒ္၌(၃)မ်ိဳးစလံုးကိုေဖၚျပထားေပသည္။

“သဖ္စီးရြလ္မိုနီး”က်မ္း၌ဝါဟပ္ဖေဟလီထံမွေအာက္ပါအတိုင္းေဖၚျပထားပါသည္။

   ... بآية من الفاتحة و لا غيرها إلاّ من سورة النمل قال المالكيّة و الحنفيّة ليست البسملة                                                                                        … بسم الله الرحمن الرحيم مع الفاتحة فى كلّ ركعة سرّاً إلاّ أنّ الحنفيّة قالوا يقرء المنفرد                                                                                                                                                                                                      من الفاتحة يجب قرائتها فى الصلوة إلاّ أنّ الحنابلة و قال الشافعيّة و الحنابلة البسملة آية                                                                                                سرّاً و لا يجهر بها و قال الشافعيّة: يسرّ بها فى الصلاة السريّة قالوا كالحنفيّة يقرؤ بها                                                                                                                  الصلاة الجهريّة و يجهر بها فى                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

ေအမာမ္မာလစ္ခ္၊အဘူဟနီးဖာတို႔၏ေနာက္လိုက္မ်ားသည္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားအစိတ္အပိုင္းမဟုတ္ေၾကာင္း၊စူရာဟ္နမ္မလ္၌ပါေသာ(ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္)သာလွ်င္အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေၾကာင္းဆိုထားပါသည္။အဘူဟနီးဖာ၏ေနာက္လိုက္မ်ားသည္နမာဇ္တစ္ေယာက္ထဲဖတ္ေနခ်ိန္၌ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ကိုတိုးတိုးဖတ္ရန္ျဖစ္ၿပီး၊သို႔ေသာ္ရွာေဖအီးမ်ားအေနျဖင့္ ဟန္ဘဲလ္လီ မ်ားအေနျဖင့္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္သည္စူရာဟ္ဖြာေသဟာ၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ၿပီး၊ နမာဇ္တိုင္း၌ဖတ္ကိုဖတ္ရေပမည္။

ကြာျခားသည္ဟန္ဘဲလ္လီမ်ားအေနျဖင့္္ရွာေဖအီးမ်ားကဲ့သုိ႔အသံထုတ္ဖတ္ခြင့္မရွိေၾကာင္း၊တိုးတိုးေျဖးညႇင္းစြာဖတ္ရမည္ဟုဆိုထား၏။သို႔ေသာ္ ရွာေဖအီးမ်ား အေနျဖင့္ နမာဇ္ေအီးခ္ဖာသီး(နမာဇ္၊ဇဟိုရ္၊အစဲရ္)ကို တိုးတိုး၊ နမာဇ္ဂ်ဟ္ရီး(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)ကိုအသံထုတ္္ဖတ္ရမည္ဟုဆိုထား၏။[60]

အထက္ပါအဆိုအမိန္႔မ်ားကိုေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးေနာက္ရွီအာမ်ားႏွင့္္ဆံုးေဖကာသည္ရွာေဖအီးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းသိရပါသည္။ကြာျခားသည္မွာရွီအာဓမၼသတ္ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္ကိုနမာဇ္တိုင္းအသံထုတ္ဖတ္ရန္မြတ္စသဟပ္(စဝါပ္)ရမည္ဟုသတ္မွတ္ထားၿပီးစူရာဟ္မ်ားကိုဖတ္မည့္နမာဇ္အတိုင္းဖတ္ဖို႔ညြန္ၾကားထားပါသည္။

(ဆိုလိုသည္က-မာဇ္(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)၌အသံထုတ္ဖတ္ရန္ႏွင့္၊နမာဇ္၊ဇဟိုရ္၊အစဲရ္)၌တိုးတိုးဖတ္ရန္ျဖစ္ေပသည္။

ဧကန္မုခ်သုေတသီတစ္ဦးအတြက္အံ့အားသင့္ရေပသည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္(၂၃)ႏွစ္တိုင္တိုင္နမာဇ္မ်ားကိုဂ်မအတ္ဦးေဆာင္ဝတ္ျပဳေပးခဲ့သည္။သာဝကမ်ားအေနျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အသံေတာ္ကိုနားေသာတဆင္ခဲ့ၾကေပ၏။သို႔ေသာ္ဝဖာသ္ျဖစ္ၿပီးအခ်ိန္မၾကာခင္ကာလ၌ပင္တစ္ခ့်ိဳကဗစ္ေမလႅာဟ္ဖတ္ဖို႔တားျမစ္ထားေၾကာင္း၊တစ္ခ့်ိဳကဖတ္ဖို႔ဝါဂ်စ္(ပ)၊ တစ္ခ့်ိဳကတိုးတိုး၊တစ္ခ့်ိဳကနမာဇ္ဂ်ဟ္ရီး၌အသံက်ယ္!

ဤကဲ့သို႔ကြဲျပားေနျခင္းျဖင့္ေသးေသး၊မႊားမႊားကိစၥမဟုတ္ေၾကာင္း၊မ်က္ကြယ္ျပဳထား၍မရေၾကာင္းမသိရပါသေလာ!

ဤအံ့ဩစရာကြာျခားမႈမ်ားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ေနာက္ကြယ္၌အာဏာရွင္အုပ္စုတစ္ခ့်ိဳကႏိုင္ငံေရးကစားထားေၾကာင္း၊ဒီလိုဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုအတုလုပ္ၿပီးတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ေျပာခဲ့ပါသည္ဟုလူထုအားလွည့္ျဖားေနသူမ်ား၏လက္ခ်က္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္းသိႏိုင္ေပသည္။(ဤအေၾကာင္းကို(အင္ရွာအလႅာဟ္)ေ႔ရွ၌ပီပီျပင္ျပင္တင္ျပပါမည္။)

စဟီဘုခါရီ၌ဤလ့်ိဳဝွက္ခ်က္ကိုအရိပ္အေယာင္ျပေနေသာဟဒီးစ္ေတာ္ပါရွိေပသည္။မိုသာေရဖ္အေနျဖင့္အိုမရ္ဗင္ဟဇီး(န)ထံမွတင္ျပသည္မွာ-ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္ဗစာေရၿမိဳ့၌နမာဇ္ေ႔ရွေဆာင္ဝတ္ျပဳေပးစဥ္အိုမရ္ဗင္ဟဇီး(န)မွေျပာၾကားသည္မွာ-

       (الله عليه وآله صلى) رسول الله نصلّيها مع صلاةً كنّا هذا الرجل ذكّرنا

“ဒီလူ(ေမာင္လာအလီ(အ.စ)သည္နမာဇ္ေ႔ရွေဆာင္ဝတ္ျပဳေပးၿပီးငါတို႔ကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏နမာဇ္ကိုျပန္လည္သတိေပးပါလား။ ”[61]

အထက္ပါအခ်က္ကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္အရာရာတိုင္းအတြက္႐ုတ္စြအဆံုးနမာဇ္ကိုပင္၊ေျပာင္းလိုက္ၾကေၾကာင္းထင္ရွားေနပါသည္။

ေအမာမ္ရွာေဖအီးအေနျဖင့္လည္းမိမိက်မ္း“ الامّ” ၌ဝါဟပ္ဗင္ကီးဆန္မွတဆင့္တင္ျပသည္မွာ-

             الصلاة قد غيّرت حتى(الله عليه وآله صلى ) كلّ سنن رسول الله

“တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏စြႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုေျပာင္းလဲပစ္ၾကသည္။

နမာဇ္ကိုေတာင္အလြတ္မေပးပါေလ။”[62]

=

 

ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္အားအသံထုတ္ဖတ္ရန္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ား

                                                                                          

စြန္နီမ်ား၏ေက်ာ္ၾကားေသာက်မ္းမ်ား၌ဤကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီးတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆန္႔က်င္ေနေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိေပသည္။ဤအခ်က္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍“ဖသ္ဝါ”လည္းကြာျခားသြားေပသည္။

အံ့ဩစရာေကာင္းသည္မွာ-တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ေတာ္ႏွစ္ခု၏ရဝီး(ဆင့္ျပန္သူ)သည္တစ္ေယာက္ထဲျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။သာဓကမ်ားကိုေ႔ရွ၌တင္ျပပါမည္။

ပထမအုပ္စု

ဗစ္ေမလ္လႅာဟ္အားစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္သတ္မွတ္သည့္အျပင္၊အသံထုတ္၍ဖတ္ရန္ကိုပင္မြတ္စသဟပ္(သို႔)ဝါဂ်စ္(ပ)အျဖစ္ခံယူထားပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ဟဒီးစ္ေတာ္(၅)ပုိဒ္အားနာမည္ေက်ာ္ရဝီး(၅)ခုျဖင့္ေရးသားေပးပါမည္။

ဟဒီးစ္ေတာ္၁။ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ဆီမွဟဒီးစ္ေတာ္(၁)ပုိဒ္ကိုတင္ျပပါမည္။ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ျမင့္ျမတ္မႈကိုမြတ္စလင္တိုင္းသိေပသည္။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္အတူခရီး၌ျဖစ္ေစ၊အိမ္၌ျဖစ္ေစ တမန္ေတာ္ျမတ္ ႀကီး(ဆြ) ေဘး၌ဘယ္သူရွိရွိ၊မရွိရွိအခ်ိန္အခါတိုင္းအတူရွိေတာ္မူေသာ သာဝကႀကီးျဖစ္ေပသည္။

ကိုသ္နီသည္မိမိ၏စိုနန္က်မ္း၌ေရးသားထားသည္မွာ-

ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

جميعاً فى السورتين الرحمن الرحيم يجهر ببسم الله (صلى الله عليه وآله) كان النبى

         တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ بسم الله الرحمن الرحيم   အားအသံထုတ္၍စူရာဟ္ႏွစ္ခု(စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္)အားဖတ္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့

သည္။[63]

ဟဒီးစ္ေတာ္၂။အနက္ဗင္မာလက္ခ္(တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အထူးအိမ္အေစခံ)မိမိ၏လူငယ္ဘဝကိုတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားျပဳစုမႈ၌အသံုးျပဳခဲ့သည္။သာဓကျဖစ္ေပသည္။ဟာကင္မ္အေနျဖင့္မြတ္စသဒါရတ္(က) က်မ္း၌၎သာဝက၏ဟဒီးစ္ေတာ္ကိုတင္ျပသည္မွာ-

خلف عثمان و خلف أبى بكر و خلف عمر و و (صلى الله عليه وآله) صلّيت خلف النبى  

   [64] الرحمن الرحيم بسم الله بقرائة كانوا يجهرون خلف على كلّهم

ဟဒီးစ္ေတာ္၃။ဒါရြလ္ကိုသ္နီအေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)အာေအရွာသည္(ေန႔၊ ညတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အနား၌ရွိေနေသာၾကင္ရာေတာ္)ထံမွဟဒီးစ္ေတာ္ကိုေရးသားထားသည္မွာ-

         الرحمن الرحيم ببسم الله كان يجهر (صلى الله عليه وآله) إن رسول الله

     တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ بسم الله الرحمن الرحيمအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။[65]

                                                                                                                                                                

ဟဒီးစ္ေတာ္၄။အဘူဟို႐ုိင္ရာဟ္(စြန္ညီေနာင္မ်ား၏ေက်ာ္ၾကားေသာရဝီးျဖစ္ၿပီးေစဟက်မ္းႀကီးမ်ားႏွင့္အျခားက်မ္းမ်ား၌အေျမာက္အမ်ား၎၏႐ီဝါယတ္မ်ားကိုထည့္သြင္းထားပါသည္။)

၎အေနျဖင့္ေျပာၾကားသည္မွာ-

     فى الصلوة الرحمن الرحيم ببسم الله (صلى الله عليه وآله) كان رسول الله

                                                       တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္နမာဇ္၌بسم الله الرحمن الرحيمအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ေတာ္မူခဲ့သည္။[66]

ဤဟဒီးစ္ေတာ္အားေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္က်မ္းမ်ားျဖစ္သည္။

၁။الكبرى السنن၂။مستدرك حاكم၃။سنن دارقطنى၌ပါရွိေပသည္။

ဟဒီးစ္ေတာ္၅။ဟဒီးစ္ေတာ္တစ္ပါး၌ဂ်နေပဂ်ီးဘေရအီးလ္(အ.စ)သည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားနမာဇ္ဖတ္ရာ၌بسم اللهကိုအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေလသည္ဟုပါရွိ၏။

ႏိုအ္မန္းဗင္ဘရွီးမွဆင့္ျပန္ခ်က္ဒါရြလ္ကိုသ္နီအေနျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာ- တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

             الرحمن الرحيم ببسم الله فجهر عند الكعبة اَمّنى جبرئيل  

 

ဂ်ီးဘေရအီးလ္(အ.စ)သည္ကအ္ဗာေက်ာင္းေတာ္အနီး၌ေ႔ရွေဆာင္ဝတ္ျပဳမႈတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္တြင္بسم الله الرحمن الرحيمကိုအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေလသည္။[67]

အျခားေျမာက္မ်ားစြာေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားပါရွိေသးသည္။

စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းသည့္အခ်က္ကبسم الله الرحمن الرحيمကိုအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ရမည္ဟုပါရွိေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုစြန္နီအေက်ာ္အေမာ္ပညာရွင္မ်ားကတင္ျပထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊၎တို႔အနက္အခ့်ိဳပညာရွင္မ်ားသည္သာဓကအားျဖင့္ဟာကင္မ္သည္မိမိ၏က်မ္းمستدرك၌ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ား၏ေအာက္္တြင္ဤဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားခိုင္လံုမွန္ကန္ပါသည္ဟုေရးသားထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ဤေနရာ၌ဆက္လက္၍တင္ျပရန္အေရးႀကီးေသာအခ်က္သည္ကား-အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုေရးသားထားေသာ၊အကိုးအကား က်မ္းမ်ားအားလံုး၌بسم الله الرحمن الرحيمအားစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ခံယူထားၿပီး၊بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ရမည္ဆိုထားေသာဟဒီးစ္ေတာ္အားလံုးသည္“မိုသာဝါေသ”(စဥ္ဆက္မျပတ္စစ္မွန္ေသာနည္းလမ္းျဖင့္ကၽြန္ေတာ္ထံေရာက္ရွိလာေသာစစ္မွန္ေသာဟဒီးစ္ေတာ္) မ်ားျဖစ္ေပသည္။

ပိုမို၍အက်ယ္တဝင့္ေလ့လာႏိုင္ရန္၊ဝဆာေအေလရွီအာက်မ္း ابواب قرائت ေခါင္းစဥ္ျဖင့္အခန္း(၁၁/၁၂/၂၁/၂၂)၌ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)မွတဆင့္ပါရွိေသာေျမာက္မ်ားစြာေသာဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကို“ကာဖီ”က်မ္း၊“အခ္ဗာရြလ္ေရဇ္(အ.စ)”က်မ္း“မြတ္စ္သဒါရက္ခ္ကိုလ္ဝဆာေအ” က်မ္းابواب قرائتေခါင္းစဥ္ေအာက္၌ေလ့လာႏိုင္ေပသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ရွီအာ၊စြန္နီက်မ္း၌ပါရွိေသာဟဒီးစ္ေစစကလိုင္းတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)မိန႔္ေတာ္မူထားေသာကုရ္အာန္ႏွင့္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)အားလက္ကိုင္ထားၿပီးလမ္းလြဲ၊လမ္းမွားမွလြတ္ေျမာက္မႈရရန္မႀကိဳးစားသင့္ပါသေလာ?ဤကဲ့သို႔အယူအဆလြဲေသာ၊ျပႆနာကိစၥရပ္မ်ားတြင္အဟ္ေလဘိုက္(အ.စ)၏မဇ္ဟပ္ဘက္သို႔ဦးညႊန္ၿပီး၎တို႔၏အမိန္႔ဩဝါဒမ်ားအေပၚ၊မက်င့္သံုးသင့္ပါသေလာ?

ဒုတိယအုပ္စု

بسم الله الرحمن الرحيمအားစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္မသတ္မွတ္ဘဲ၊ အသံထုတ္၍ ဖတ္ရြတ္ ျခင္းကိုလည္းတားျမစ္ထားေသာရီဝါယတ္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

ဟဒီးစ္ေတာ္၁။စဟီးမြတ္စလင္၌قتادهမွတဆင့္ရီဝါယတ္ေတာ္အားေရးသားထားသည္မွာ-

အနက္စ္ေျပာၾကားသည္မွာ-  

   (صلى الله عليه وآله) صليت مع رسول الله  

بسم الله الرحمن الرحيم يقرء منهم فلم أسمع احداً و ابى بكر و عمر و عثمان

   ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ရစူေလခိုဒါ၊အဘူဘာကဲရ္၊အိုမာရ္၊အြတ္စ္မန္းတို႔၏ေနာက္္၌နမာဇ္ဝတ္ျပဳခဲ့ရာ၊၎တို႔အေနျဖင့္ بسم اللهဖတ္ရြတ္သံကိုတစ္ခါမွ်မၾကားဘူးေခ်။[68]

ဤဟဒီးစ္ကိုဂ႐ုစိုက္ေပးပါ။ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏အေၾကာင္းမပါရွိေပ။

အ့ံအားသင့္စရာအခ်က္သည္ကား-အနက္စ္အေနျဖင့္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့သည္ဆိုေသာဟဒီးစ္ေတာ္၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး (ဆြ)သည္ခလီဖြာ(၃)ဦးႏွင့္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)တို႔၏ေနာက္၌နမာဇ္ဝတ္ျပဳခဲ့ရာبسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့သည္ဆိုၿပီး၊ဤပုဂၢိဳလ္သည္အျခားဟဒီးစ္ေတာ္၌တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ႏွင့္ခလီဖြာ(၃)ဦးေနာက္၌နမာဇ္ဝတ္ျပဳခဲ့ရာ၎တို႔သည္بسم اللهအားအသံထုတ္၍မဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္းဆိုထားေလ၏။

ဤေနရာ၌အသိဥာဏ္ရွိသူတစ္ေယာက္အတြက္စဥ္းစားဖို႔ေနရာမဟုတ္ပါသေလာ?

ပထမဟဒီးစ္(အသံထုတ္၍بسم اللهဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္း)ကိုပယ္ဖ်က္ရန္ဒုတိယဟဒီးစ္အားလုပ္ႀကံေရးသားထားေပသည္။(ေ႔ရွ၌ေဖၚျပပါမည္။)ၿပီးေနာက္အနက္စ္ဟုအမည္တပ္ေပးထားသည္။ဤအတြက္ေၾကာင့္အသံထုတ္မဖတ္ရဆိုေသာဒုတိယဟဒီးစ္၌ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏အမည္ကိုမထည့္သြင္းထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။အကယ္၍ထည့္လိုက္ပါကဟဇရတ္(သ)အလီ (အ.စ) သည္အသံထုတ္၍بسم اللهဖတ္ရြတ္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး၊ ေနရာတိုင္း၌ ေမာင္လာအလီ(အ.စ)အားအခ်စ္ထားသူမ်ားရွိေနသျဖင့္သိကၡာက်ခံရျခင္း၊အျဖစ္ေရာက္ေအာင္ေရွာင္ထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ဟဒီးစ္ေတာ္၂။အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္မဂ္ေဖလ္ထံမွဆင့္ျပန္ခ်က္ကိုစုိနန္ဘိုင္ဟကီး၌ေျပာျပထားသည္မွာ-

               فقال: أى بنىّ محدث؟ بسم الله الرحمن الرحيم سمعنى ابى و أنا أقرء

عثمان فلم و ابى بكر و عمر و (صلى الله عليه وآله) صلّيت خلف رسول الله    

                    بسم الله الرحمن الرحيم أسمع أحداً منهم جهر                                                                                                                                            

 

ကၽြန္ေတာ္နမာဇ္၌အသံထုတ္၍بسم اللهဖတ္ရြတ္ခဲ့ရာကၽြန္ေတာ္အေဖၾကားသြားသည့္အခါေျပာေလ၏။ေပဒ္အတ္လုပ္ေနရသလား? ငါအေနျဖင့္ ရစူလ္ခိုဒါ(ဆြ)၊အဘူဘာကဲရ္၊အိုမာရ္၊အြတ္စ္မန္းတို႔၏ေနာက္္၌နမာဇ္ဝတ္ျပဳခဲ့ရာ၊بسم اللهဖတ္ရြတ္သံကိုတစ္ခါမွ်မၾကားဘူးေခ်။[69]

ဤဟဒီးစ္၌လည္းဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏အေၾကာင္းမပါရွိေပ။

ဟဒီးစ္ေတာ္၃။အလ္မိုအ္ဂ်မ္းဂိုလ္ဝဇီး(သြ)သပ္ရာနီ၌အဗ္ေနအဘာစ္၏ရီဝါယတ္ေတာ္ကိုတင္ျပထားသည္မွာ-

المشركون هزء منه إذا قرء بسم الله الرحمن الرحيم ( كان رسول الله(صلى الله عليه وآله

       هذه فلما نزلت «الرحمن» و كان مسيلمة يسمى قالوا محمد يذكر إله اليمامة ـ و

                 لا يجهر بها؟ الآية امر رسول الله(صلى الله عليه وآله) ان

   တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခ်ိန္၌မိုရွာေရက္မ်ားအေနျဖင့္ေျပာင္ေလွာင္ခဲ့ၾကသည္။အေၾကာင္းသည္ကား- يمامه၌مسيلمهအမည္မွာ«رحمان»ျဖစ္ေပ၏။၎တို႔အေနျဖင့္ေျပာၾကသည္မွာ- မိုဟမၼဒ္(ဆြ)ေျပာေသာ رحمانသည္يمامهကအလႅာဟ္ျဖစ္သည္ဆိုၾကသျဖင့္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္ရန္بسم اللهအားအသံဖထုတ္၍မဖတ္ရန္အမိန္႔ေပးခဲ့ေလ၏။

ဤဟဒီးစ္သည္လုပ္ႀကံထားေသာဟဒီးစ္ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားေပသည္။အေၾကာင္းသည္ကား-

ပထမအခ်က္-«رحمن»စကားလံုးသည္ بسم الله الرحمن الرحيم၌သာတြင္ပါဝင္သည္မဟုတ္ေခ်။ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ အတြင္း(၅၆)ႀကိမ္ ပါဝင္ေပသည္။စူရာဟ္မရ္ရမ္(အ.စ)အတြင္း၌ပင္(၁၉)ႀကိမ္ပါရွိေပသည္။သို႔ျဖစ္ပါ၍စူရာဟ္မ်ားကိုလည္းမဖတ္ရြတ္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ဖတ္ရြတ္ပါကမိုရွာေရက္မ်ားသည္ေျပာင္ေလွာင္ၾကမည္ျဖစ္ေပသည္။

ဒုတိယအခ်က္-မကၠာၿမိဳ့ရွိမိုရွာေရက္မ်ားသည္ بسم الله الرحمن الرحيمအား   ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ခဲ့ၾကျခင္းမဟုတ္ေပ၊ကုရ္အာန္တစ္အုပ္လံုးကိုသည္။ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ခဲ့ၾကေပသည္။ဤအတြက္ေၾကာင့္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၌ ေနရာအေျမာက္အမ်ားပါရွိေပသည္။သာဓကအားျဖင့္စူရာဟ္ေနအာယတ္ေတာ္၁၄၀တြင္ပါရွိသည္မွာ-

         بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلاَ تَقْعُدُوا مَعَهُمْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللهِ يُكْفَرُ

ထိုနည္းတူစြာ၎မိုရွာေရက္မ်ားသည္အာဇန္ကိုပင္ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ခဲ့ၾကေၾကာင္းစူရာဟ္မာေအသအာယတ္ေတာ္၅၈၌ေဖၚျပထားသည္။

نَادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ اتَّخَذُوهَا هُزُواً وَإِذَا

ဤကဲ့သို႔ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ျခင္းခံရၿပီးေနာက္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္အာဇန္မေပးဖို႔၊အာဇန္အားတိုးတိုးေပးဖို႔အမိန္႔ေပးခဲ့ပါသလား?

အဓိကတိုက္ကြက္အေနျဖင့္မိုရွာေရက္မ်ားသည္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)အားေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ထားေၾကာင္းစူရာဟ္ေနဆာအာယတ္၃၆၌ပါရွိေပသည္။

                             الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلاَّ هُزُواً وَإِذَا رَآكَ  

သို႔ျဖစ္ပါ၍တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ) သည္အျပင္မထြက္ဖို႔လံုးဝသင့္ေပ၏။အားလံုးကိုခဏထားပါေလ။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္ကိုယ္ေတာ္တိုင္မိုရွာေရက္မ်ား၏ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္မႈမွကာကြယ္ေပးမည္ဟုကတိေပးထားေပသည္။                                                                                                                                                                        

                                                                                            

إِنَّا كَفَيْنَاكَ الْمُسْتَهْزِئِين[70]

တတိယအခ်က္။   ။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္«رحمن»ဆိုသည္စကားကိုဝွက္ဖို႔(သို႔)တိုးတိုးဖတ္ဖို႔အမိန္႔ေပးရသည့္အထိျဖစ္ေလာက္ေအာင္ مسيلمهဆိုသည္မွာဘယ္သူနည္း?၎အျပင္مسيلمهဖိတ္ေခၚမႈ သည္ဟီဂ်ရီ၁၀ခုႏွစ္မွျဖစ္လာၿပီး ထိုအခ်ိန္၌ အစၥလာမ္သာသနာသည္အား အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေနၿပီးျဖစ္ေပသည္။

အထက္ပါအခ်က္မ်ားကိုေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းျဖင့္အမွန္တရားကိုသိရွိႏိုင္ၿပီး၊ဟဒီးစ္လုပ္ႀကံထားသူမ်ားသည္အခ်ိန္အခါႏွင့္ေနရာကိုထည့္မတြက္မိသူမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။

ဟဒီးစ္၄။အဘီရွိန္းေဘသည္မိမိစာအုပ္မြတ္စနပ္ဖ္၌ေရးသားထားၿပီးအဗ္ေနအဘာစ္ေျပာၾကားသည္မွာ-

                           الجهر ببسم الله الرحمن الرحيم قرائة الأعراب

     بسم الله الرحمن الرحيمအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ျခင္းသည္အာရပ္ေတာသားမ်ား ဓေလ့စ႐ိုက္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။[71]

အျခားဟဒီးစ္ေတာ္၌အလီဗင္ဇိုက္ဗင္ဂ်န္အန္ေျပာၾကားသည္မွာ-အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အဘာစ္၊အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အိုမာရ္၊အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ဇိုက္တို႔ (၃)ဦးလံုးبسم الله الرحمن الرحيمအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ၾကေပသည္။[72]  

၎အျပင္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္بسم الله الرحمن الرحيمအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ျခင္းသည္ကိုယ္ေတာ္၏ဓေလ့အက်င့္ျဖစ္ေၾကာင္းေက်ာ္ၾကားေသာစြန္နီ၊ရွီအာစာအုပ္မ်ား၌ပါရွိေပသည္။ဤအခ်က္ကိုၾကည့္ၿပီးဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အားေတာသားဟုဆိုႏိုင္ပါသလား? ေမာင္လာအလီ(အ.စ)သည္ေတာသားမဟုတ္ေၾကာင္းသမိုင္းေလ့လာသူတိုင္းသိႏိုင္ေပသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)                   ဤကဲ့သို႔ဆန္႔က်င္ဘက္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ေနာက္ကြယ္၌ထိုေခတ္ကာလကအာဏာရွင္မ်ားႏိုင္ငံေရးမကစားထားပါသေလာ?

မွတ္ခ်က္။။ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ဓေလ့စ႐ိုက္သည္အလႅာဟ္ရစူလ္(ဆြ)၏အမိန္႔ႏွင့္အညီျဖစ္ေပသည္။မိမိစိတ္ႀကိဳက္မျပဳေခ်။အေၾကာင္းသည္ကားဟီဂ်ရီ(၁)ခုႏွစ္တြင္အလႅာဟ္အရွင္ေတာ္သည္ဟဇရတ္သ္အလီ(အ.စ)၏စိတ္အားဝယ္ယူၿပီးျဖစ္ေပသည္။(ဘာသာျပန္ဆိုသူ)

           မွန္ၾကေပသည္။အမွန္တရားသည္ကား- ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) သည္အသံထုတ္၍بسم اللهဖတ္ရြတ္ေလ့ရွိေပသည္။ထို႔အတြက္ေၾကာင့္မအ္ေဝယာ(လ.န)သည္ေမာင္လာအလီ(အ.စ)ရွဟာဒသ္ျဖစ္ၿပီးေနာက္ႏွင့္ေအမာမ္ဟစန္မိုဂ်္သမာ(အ.စ)၏တိုေတာင္းလွေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလၿပီးေနာက္နန္း(မတရား)တက္ၿပီးဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏စြႏၷတ္ေတာ္မွန္သမွ်ကိုေဖ်ာက္ဖ်က္ရန္အဓိဌာန္ကာကမာၻအစၥလာမ္ေနရာမ်ားမွေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ႀကိဳးစားခဲ့ေပသည္။

အေၾကာင္းသည္ကားဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)သည္မြတ္စလင္မ်ား၏ႏွလံုးသားကိုေအာင္ႏိုင္ၿပီးျဖစ္၍မအ္ေဝယာအေနျဖင့္၏အာဏာအတြက္အႏၱရာယ္ရွိေနေၾကာင္းသိေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။

ဤအေၾကာင္းႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး ဟာကင္မ္အေနျဖင့္စိတ္ခ်ရေသာမြတ္စ္သရက္၌အနက္စ္ဗင္မာလစ္ခ္၏ဟဒီးစ္ေတာ္ကိုေရးသားထားေပသည္။မအ္ေဝယာသည္မဒီနာၿမိဳ့သို႔ေရာက္လာၿပီးနမာဇ္ဂ်ဟ္ရီ(အသံထြက္၍ဖတ္ရေသာနမာဇ္(ဖဂ်ရ္၊မဂရစ္၊ေအရွာ)ကိုبسم الله الرحمن الرحيمအား     ပထမစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၌ဖတ္ၿပီးေနာက္အျခားစူရာဟ္မ်ားတြင္မဖတ္ေခ်။နမာဇ္ၿပီးေနာက္မိုဟေဂ်ႏွင့္အန္ဆာမွအုပ္စုတစ္စု(အသက္အႏၱရာယ္ေၾကာင့္နမာဇ္လာဖတ္သူမ်ားျဖစ္ႏိုင္ေပသည္)သည္အရပ္မ်က္ႏွာအဖက္ဖက္မွဆူပူၾကၿပီးေျပာၾကားသည္မွာ-

                                         الصلاة أم نسيت؟ أسرقت

နမာဇ္ကိုခိုးဖတ္တာလား?ေမ့သြားတာလား?ဤေအာ္သံမ်ားကိုၾကားၿပီးေနာက္မအ္ေဝယာသည္ေနာက္နမာဇ္အားဖတ္ရာ၌بسم اللهအားစူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္မ်ား၌ထည့္ဖတ္ေလ၏။[73]

တစ္နည္းဆိုရလွ်င္မအ္ေဝယာအေနျဖင့္မိုဟေဂ်ႏွင့္အန္ဆာကိုစမ္းသပ္လိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။بسم اللهကိုျဖဳတ္လွ်င္၎တို႔လက္ခံ၊မခံသိလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။သို႔ေသာ္မအ္ေဝယာ(လ.န)အေနျဖင့္ဤလုပ္ရပ္ကိုရွမ္(ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ)၌အဆက္မျဖတ္လုပ္ေလသည္။

=

 

အဖံုးႏွစ္ခုၾကားရွိေသာအရာသည္ကုရ္အာန္ျဖစ္ပါသည္။

အဖံုးႏွစ္ခုၾကားရွိက်မ္းစာကိုက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ျဖစ္ၾကာင္းယံုၾကည္ေပသည္။အဖံုးဟုဆိုရာ၌က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္စာအုပ္၏ႏွစ္ဘက္မွအဖံုးကိုဆိုလိုပါသည္။

သို႔ျဖစ္ေပရာအခ့်ိဳသူမ်ားသည္بسم اللهစူရာဟ္မ်ားတစ္ခု၊ႏွင့္တစ္ခုကြဲေပးရန္အတြက္ျဖစ္သည္ဟုဆိုထားၾကေလသည္။

ပထမ။။စူရာဟ္မ်ားကြဲေပးရန္အတြက္ဟုဆိုလွ်င္မမွန္ေပ။အေၾကာင္းသည္ကားလက္ရွိကုရ္အာန္တစ္အုပ္လံုး၌ بسم الله ကိုပါအာယတ္နံပါတ္အျဖစ္တပ္ထားၿပီးစူရာဟ္ဟမ္ဒ္၏အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္သတ္မွတ္ထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။

ဒုတိယစူရာဟ္၉ဗရာသ္အားအဘယ္ေၾကာင့္ بسم اللهျဖင့္မျခားထားပါသေလာ?အကယ္၍بسم اللهစူရာဟ္ဗရာသ္၌မထားျခင္းသည္ေ႔ရွစူရာဟ္အန္ဖာလ္ဆက္ႏြယ္မႈရွိေအာင္ဟုဆိုလိုမည္ဆိုလွ်င္စူရာဟ္အန္ဖာလ္၏ေနာက္ဆံုးအာယတ္ေတာ္၌စူရာဟ္ဗရာသ္၏ပထမအာယတ္ေတာ္အၾကားအေၾကာင္းအရာျခင္းမတူေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ထို႔အျပင္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အတြင္းႏွင့္စူရာဟ္မ်ားတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုဆက္ႏြယ္ေနေသာလည္းၾကားမွ بسم الله က ျခားထားေၾကာင္းေတြ႔ရေပသည္။

အမွန္တရားကိုေျပာရမည္ဆိုလွ်င္بسم اللهသည္စူရာဟ္တိုင္း၏အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။ဤအတြက္ေၾကာင့္လည္းလက္ရွိကုရ္အာန္၌ဤကဲ့သို႔ေဖၚျပထားပါသည္။

စူရာဟ္ဗရာသ္(ေသာင္ဗာ)သည္بسم اللهမထည့္ထားျခင္း၏အေၾကာင္းအရာသည္ကား-ဤစူရာဟ္၌ကတိေပးၿပီး၊ဖ်က္ေသာကာဖရ္မ်ားအားမုန္းတီးေၾကာင္းေၾကျငာထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။

သို႔ျဖစ္ပါ၍အျပစ္ဒဏ္ႏွင့္رحمان و رحيمသည္မအပ္စပ္ေသာေၾကာင့္   بسم اللهမထည့္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။( رحمانသည္အမ်ားအတြက္ျဖစ္ၿပီး၊رحيمသည္အထူးသီးသန္႔ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ျဖစ္ေပသည္။)

အက်ဥ္းခ်ဳပ္

 

၁။တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္စူရာဟ္ဟမ္ဒ္ႏွင့္အျခားစူရာဟ္မ်ား၏အစ၌بسم اللهကိုဖတ္ရြတ္ခဲ့ေပသည္။(တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)၏အနီးစပ္ဆံုးသာဝကေတာ္မ်ားသည္ဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားကိုေဖၚျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ေပသည္။)အခ့်ိဳဟဒီးစ္ေတာ္မ်ားအရတမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္းသိရေပသည္။

၂။بسم اللهအားက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏အစိတ္အပိုင္းမဟုတ္ဟုဆိုထားေသာရီဝါယတ္ေတာ္မ်ားပါရွိၿပီး၊တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)သည္بسم اللهအားတိုးတိုးေလးဖတ္ခဲ့ေၾကာင္းျပဆိုေနေသာဟဒီးစ္မ်ား၌လုပ္ႀကံထားေသာဟဒီးစ္အတုမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းအရိပ္အႁမြက္ပါဝင္ေနေပသည္။ဤအလုပ္ကိုဘနီအိုမိုင္ယာအေနျဖင့္တိတ္တဆိတ္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။

အေထာက္အထားသည္ကား-လူထုအၾကားဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) သည္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္းေက်ာ္ၾကားရာ၊ၿပီးေနာက္တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ထံမွသင္ၾကားထားေသာဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ) ၏စြႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုဆန္႔က်င္ခဲ့ေပသည္။

မအ္ေဝယာ၏လုပ္ရပ္အားေျမာက္မ်ားစြာေသာသာဓကမ်ားအေနျဖင့္ျပင္းျပင္းထန္ထန္၊ေစာဒကတက္ခဲ့ျခင္းႏွင့္အျခားအေထာက္အထားသဲလြန္စမ်ားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္(မအ္ေဝယာႏွင့္ဘနီအိုမိုင္ယာ)တုိ႔၏လုပ္ရပ္သည္ဘာလဲဆိုသည္မွာထင္ရွားေနပါသည္။

၃။ေအမာမ္(အ.စ)မ်ားအေနျဖင့္ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ေနာက္လိုက္ၾကၿပီး၊ေအမာမ္တိုင္းသည္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ပါသည္။

သာဓကအားျဖင့္၊ေအမာမ္ဂ်ာဖြရ္ဆြာဒစ္(က)(အ.စ)မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ-

                                                                                                                                           الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ عَلَى الجَهْرِ بِبِسْمِ الله ( اِجْتَمَعَ آلُ مُحَمَّد(صلى الله عليه وآله

အာေလမိုဟမၼဒ္ကိုအားလံုး၏အျမင္သည္ကား- بسم الله အားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ျခင္းကိုအသံက်ယ္ျဖစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။[74]

၄။ေကာင္းမြန္စြာအဆံုးသတ္ထားသည္အေနျဖင့္ဖခ္ေရရာဇီး၏သဖ္စီးကဘီးရ္၌ေရးသားထားေသာစကားႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကိုေရးသားလိုက္ပါသည္။

၎အေနျဖင့္ေရးသားထားသည္မွာ-

       إلى بنى أميّة الدولة الجهر بالتسمية فلمّا وصلت إنّ علياً(عليه السلام) كان يبالغ فى

                           ( السلام إبطال آثار على(عليه بالغوا فى المنع من الجهر سعياً فى

          ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)အေနျဖင့္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ေလ့ရွိ၏။ဘနီအိုမိုင္ယာအာဏာရလာေသာအခါဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏စြႏၷတ္ေတာ္မ်ားကိုအစေပ်ာက္ေစရန္အလို႔ငွာبسم اللهကိုအသံထုတ္မဖတ္ဖို႔တားျမစ္ခဲ့ေပသည္။[75]

အဟ္ေလစြႏၷတ္၏ေက်ာ္ၾကားေသာပညာရွင္ဖခ္ေရရာဇီး၏ဝန္ခံခ်က္ျဖင့္بسم اللهကိုအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ရန္၊အသံမထုတ္ဖို႔ဆိုရာ၌ထိုေခတ္ကအာဏာရွင္၏လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ထင္၊ရွားရွား၊ေကာင္းေကာင္း၊မြန္မြန္၊ကြက္ကြက္၊ကြင္းကြင္းျမင္ေတြ႔ရေပသည္။

ဤစာအုပ္၏အျခားေနရာ၌ေက်ာ္ၾကားေသာဟဒီးစ္ပညာရွင္ဘိုင္ဟကီးဆီမွတင္ျပထားသည္မွာ-အိုမာရ္ဗင္ခါသြာပ္၊အဗ္ေနအဘာစ္၊အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္အိုမာရ္၊အဗ္ဒြလႅာဟ္ဗင္ဇိုဗိုင္းရ္အားေသာသာဝကမ်ားအေနျဖင့္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ရြတ္ခဲ့ေၾကာင္းျဖစ္ေပသည္။

ဆက္လက္ေရးသားသည္မွာ-

       فى دينه و من اقتدى فقد ثبت بالتواتر ابى طالب كان يجهر بالتسمية أمّا أنّ على بن

       (الله عليه وآله صلى ) و الدليل عليه قول رسول الله بعلى بن ابى طالب فقد اهتدى،

                                    [76] اللّهم أدر الحقّ مع على حيث دار  

“သို႔ေသာ္ဟဇရတ္(သ)အလီအဘီသြာလစ္(ပ)(အ.စ)သည္بسم اللهအားအသံထုတ္၍ဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း“စဝါသိုရ္”ဟဒီးစ္စစ္မွန္ေၾကာင္း၊စစ္မွန္ေသာရဝီးတစ္ဦးမွတစ္ဦးကၽြႏု္ပ္တို႔ေခတ္အထိေရာက္လာျခင္းသည္ေသခ်ာေပသည္။မည္သူမဆိုမိမိဘာသာ၊သာသနာ၌ဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)၏ေနာက္လိုက္ပါက၊လမ္းမွန္ကိုရရွိမည္ျဖစ္ေပသည္။အေၾကာင္းသည္ကား-တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ကိုယ္တိုင္အို!အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ဟက္(အမွန္တရား)အားဟဇရတ္(သ)အလီ(အ.စ)ရွိရာဘက္သို႔လွည့္ေပးေတာ္မူပါဟု” ဒိုအာေတာင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။

 

=
[1]سفينة البحار، مادّه سجود
[2] سوره رعد، آيه 15
[3] وسائل الشيعه، جلد 4، صفحه 984
[4] مسند احمد، جلد 3، صفحه 327 و سنن بيهقى، جلد 1، صفحه 239
[5] علل الشرايع، جلد 2، صفحه 341
[6]   در كتب بسيار ديگرى )صحيح بخارى، جلد 1، صفحه 91 و سنن بيهقى، جلد 2، صفحه 433
                                                                                       (اين حديث نقل شده است نيز                                  

 
[7] مجمع الزوائد، جلد 2، صفحه 126

 
[8] مصنف ابن ابى شيبه، جلد 1، صفحه 397
[9] فتح البارى، جلد 1، صفحه 404
[10] مسند احمد، جلد 6، صفحه 331

 
[11] مسند احمد، جلد 3، صفحه 327 ; سنن بيهقى، جلد 1، صفحه 439
[12] السنن الكبرى بيهقى، جلد 2، صفحه 106
[13] مصنف ابن ابى شيبه، جلد 1، صفحه 397
[14] طبقات الكبرى، ابن سعد، جلد 6، صفحه 53

 
[15] اخبار مكّه ازرقى، جلد 2، صفحه 151
[16] فتح البارى، جلد 1، صفحه 410

 
[17] مكارم الاخلاق، صفحه 461

 
[18] بحارالانوار، جلد 79، صفحه 248 و 303
[19] كافى، جلد 3، صفحه 265، حديث 26

 
[20] صحيح مسلم، جلد 2، صفحه 151

 
[21] صحيح مسلم، جلد 2، صفحه 152

 
[22]   ( صحيح بخارى، جلد 1، صفحه 140 (باب وقت المغرب
[23] سنن ترمذى، جلد 1، صفحه 121، حديث 187

 
[24] مسند احمد، جلد 1، صفحه 223
[25] موطّأ مالك، جلد 1، صفحه 144

 
[26] مصنف عبدالرزّاق، جلد 2، صفحه 556
[27] معانى الآثار، جلد 1، صفحه 161

 
[28] مسند البزّاز، جلد 1، صفحه 283
[29] المعجم الكبير طبرانى، جلد 10، صفحه 219، حديث 10525

 
[30] سوره حج، آيه 78

 
[31] سوره اسراء، آيه 78

 
[32] تفسير كبير فخر رازى، جلد 21، صفحه 27

 
[33] تفسير كبير فخر رازى، جلد 21، صفحه 27

 

[34]     أرجلكم         ပက္သက္၍ကာရီပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ပံုစံႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ဖတ္ရြတ္သရဇၨယ္ခဲ့ၾကသည္။ေက်ာ္ၾကားေသာအခ့်ိဳကာရီပညာရွင္မ်ားျဖစ္ေပသည္။

ဟဇ္စာ၊အဖူအမ္ရ္၊အဗ္ေနကစီးရ္၊အာဆင္းမ္(အဘူဘာကဲရ္၏ရီဝါယတ္အရ)   أرجلِكم               ဟုဖတ္္ရြတ္သရဇၩာယ္ၿပီးအျခားကာရီမ်ားအေနျဖင့္ယေန႔က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ပါအတိုင္းأَرْجُلَكُمဟုဖတ္ရြတ္သရဇၩာယ္ပါသည္။အဓိပၸါယ္အရမည္သို႔မွ်မကြဲလြဲေခ်။

 

အကယ္၍   أرجلِكم   ဟုဖတ္ပါကرؤوسكم   အေပၚعطفျဖစ္သြားသျဖင့္ရွီအာမ်ားယေန႔လုပ္ေနသကဲ့သို႔အဓိပၸါယ္ထြက္လာေပမည္။

အဓိပၸါယ္ကတူ၍ဦးေခါင္းကို“မဆာ”ျပဳသည့္အတိုင္းေျခမ်က္စိကိုပါ“မဆာ” ျပဳပါေလဟုဆိုျခင္းုျဖစ္ေပသည္။

ဤကဲ့သို႔ဖတ္ျခင္းကိုလက္ခံသူမ်ား၏အေရအတြက္သည္မနည္းေခ်။

သို႔ျဖစ္ပါ၍မွားယြင္းပါသည္ဟုဆိုႏိုင္ပါသေလာ!

အကယ္၍   أَرْجُلَكُم ဟုဖတ္ရြတ္ပါကرؤوسكم   အေပၚ   عطف   လုပ္ျခင္းသာျဖစ္ၿပီးوَامْسَحُوا  ၏ကံပုဒ္ျဖစ္ၿပီးဝိုဇူ၌ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်က္စိအထိ“မဆာ”ျပဳလုပ္ပါဟုအဓိပၸါယ္ထြက္ေခ်မည္။

 

သို႔ေသာ္အခ့်ိဳသူမ်ားအေနျဖင့္   أَرْجُلَكُم   ဖတ္ရြတ္ပါက- وُجُوهَكُمْအေပၚ   عطفျဖစ္သြားၿပီးမ်က္ႏွာႏွင့္လက္တစ္ေတာင္အထိေဆးေၾကာသကဲ့သုိ႔ေျခမ်က္စိအထိေဆးေၾကာပါေလဟုအဓိပၸါယ္ေပးသည္ဟုဆိုၾက၏။

အာရဘီသဒၵါကၽြမ္းက်င္သူတိုင္းသိရွိေပသည္။ဤအယူအဆ၊အေထာက္အထားသည္အာရဘီသဒၵါအရဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သည့္အျပင္က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏فصاحتစကားေျပျပစ္၊ေခ်ာေမာျခင္း၊ႏွင့္လည္းမကိုက္ညီေခ်။

 

အာရဘီသဒၵါအရဆန္႔က်င္ေၾကာင္းသက္ေသသည္ကား-     معطوف     ႏွင့္   معطوف عليه     အၾကား၊အျခားဝါက်အသစ္မလာေခ်။ဤအတြက္ေၾကာင့္အခ့်ိဳစြန္နီအိုလမာမ်ားအေနျဖင့္ဤ

အေထာက္အထားအယူအဆကိုလက္ခံခဲ့ၾကေပသည္။  أَرْجُلَكُم   အား   وُجُوهَكُمْ   အေပၚ     عطف   လုပ္ဖို႔ဆိုသည္မွာမျဖစ္ႏိုင္ေခ်။

 

အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္အာရဘီအဆင့္ျမင့္၊သဒၵါမွီစကား၌ဤကဲ့သို႔သံုးထားျခင္းမရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပသည္။ဥပမာ-

ضربت زيدا و مررت بكر و عمرو

 

ဟုမသုံးေခ်။(شرح منية المصلي ص 16 )

 

အရပ္သာမန္လူပင္ဤကဲ့သုိ႔ေသာ္စကားဆိုေလ့မရွိေခ်။အလႅာဟ္ဟိုအရွင္ျမတ္သည္ဤကဲ့သို႔ေသာ္စကားကိုဆိုႏိုင္ပါသလား?

အခ့်ိဳစြန္နီအိုလမာမ်ားအေနျဖင့္أَرْجُلَكُم   အားرؤوسكم အေပၚ    عطف       လုပ္ထားသည္ဟုဆို၏။

 

ဤကဲ့သုိ႔ဆိုလွ်င္လည္းဝိုဇူ၌ဦးေခါင္းႏွင့္ေျခမ်က္စိအထိ“မဆာ”လုပ္ပါေလဟုအဓိပၸါယ္ထြက္ေပမည္။

 
[35] تفسير كشّاف، جلد 1، صفحه 610

 
[36] مدارك اين حديث در بحث نكاح موقّت گذشت

 

[37] ဤေနရာ၌ဟဇရတ္(သ)အာယာသြလႅာဟ္အေနျဖင့္အားလံုးကိုၿခံဳ၍ေျပာထားျခင္းျဖစ္ပါ သည္။
[38] المغنى ابن قدامه، جلد 1، صفحه 117
[39] مبسوط سرخسى، جلد 1، صفحه 98

 
[40] كافى، جلد 3، صفحه 32
[41] روح المعانى، جلد 6، صفحه 87

 
[42] مسند احمد، جلد 1، صفحه 124

 
[43]كنزالعمّال، جلد 9، صفحه 448
[44] مسند احمد، جلد 1، صفحه 67

 
[45] سنن ابن ماجه، جلد 1، صفحه 156
[46] مسند احمد، جلد 5، صفحه 342
[47] صحيح مسلم، جلد 7، صفحه 120

 
[48] الفقه على المذاهب الاربعه، جلد 1، صفحه 135
[49] همان مدرك، صفحه 136

 
[50] تهذيب، جلد 1، حديث 1092

 
[51] من لا يحضره الفقيه، جلد 4، صفحه 415
[52] وسائل الشيعه، جلد 1، صفحه 279
[53] تفسير كبيرفخر رازى، جلد 1، صفحه 207

 
[54] السنن الكبرى، جلد 1، صفحه 269
[55] همان مدرك، صفحه 270

 
[56] السنن الكبرى، جلد 1، صفحه 272.

 
[57] السنن الكبرى، جلد 1، صفحه 283
[58] مبسوط سرخسى، جلد 1، صفحه 98.

 
[59] المغنى ابن قدامه، جلد 1، ص 521

 
[60] تفسير المنير، جلد 1، صفحه 46

 
[61] صحيح بخارى، جلد 1، صفحه 190

 
[62] الامّ، جلد 1، ص 269
[63] سنن دارقطنى، جلد 1، صفحه 302، همين حديث را سيوطى در كتاب درّالمنثور، جلد 1،                    

صفحه 22 آورده است
[64] مستدرك الصحيحين، جلد 1، صفحه 232
[65] الدرّ المنثور، جلد 1، صفحه 23

 
[66] السنن الكبرى، جلد 2، صفحه 47

 
[67] سنن دارقطنى، جلد 1، صفحه 309

 
[68] صحيح مسلم، جلد 2، باب حجّة من قال لا يجهر بالبسملة، صفحه 12

 
[69] السنن الكبرى، جلد 2، صفحه 52
[70] سوره حجر، آيه 95

 
[71] مصنف ابن ابى شيبه، جلد 2، صفحه 89
[72]الدرّ المنثور، جلد 1، صفحه 21
[73] مستدرك الصحيحين، جلد 1، صفحه 233

 
[74]مستدرك الوسائل، جلد 4، صفحه 189
[75] تفسير كبير فخر رازى، جلد 1، صفحه 206
[76] همان مدرك، صفحه 204-205

###############################################

END / 251