အဲဟ္ေလ့ဘိုက္(သ) (အလိုင္ေဟမြစ္စလာမ္) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ
ကမာၻတစ္ဝန္းရွိ ျပည္သူမ်ားသည္ ပိတ္ဆို႔ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားေအာက္တြင္ ပင္ပန္းေနၾကခ်ိန္၌ ကမာၻသည္ အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ ကပ္ေဘးအဆင့္သစ္ကို ႀကဳံတြ႕ေနရေၾကာင္း ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (WHO) က ဇြန္ ၁၉ တြင္ သတိေပးခဲ့သည္။
ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္သည္ အီတလီတြင္ ကူးစက္မႈစတင္ေတြ႕ရွိသည့္အခ်ိန္မတိုင္မီ ဒီဇင္ဘာကပင္ ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္တြင္ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ စတင္ေတြ႕ရွိခ်ိန္ေလာက္ကပင္ အီတလီ၌ ဗိုင္းရပ္စ္ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း ထြက္ေပၚလာခ်ိန္တြင္ WHO ၏ သတိေပးခ်က္ထြက္ေပၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယခုအခါ ကမာၻတစ္ဝန္းတြင္ လူ ၄၅၄၀၀၀ ေက်ာ္ ေသဆုံးေစခဲ့ၿပီး လူ ၈.၄ သန္းေက်ာ္ ကူးစက္ခံထားရၿပီ ျဖစ္ေသာ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္သည္ အေမရိကန္ႏွင့္ အာရွေနရာအခ်ိဳ႕တြင္ ကူးစက္မႈျမင့္တက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ဥေရာပတြင္မူ ကူးစက္မႈ ေလ်ာ့က်ေနေသာေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႔ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား စတင္ေလွ်ာ့ခ်ေနသည္။
ဗိုင္းရပ္စ္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကို ဟန႔္တားရန္အတြက္ ပိတ္ဆို႔ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းက စီးပြားေရးကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစေသာ္လည္း ဗိုင္းရပ္စ္ကပ္ေဘးသည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈႀကီးျဖစ္ေနဆဲဟု WHO က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဗိုင္းရပ္စ္ကာကြယ္ေဆးမ်ား စမ္းသပ္ေနၾကေသာ္လည္း လက္ေတြ႕ရရွိရန္ လႏွင့္ခ်ီ ၾကာႏိုင္ဆဲျဖစ္သည္။ သုေတသနပညာရွင္မ်ားကလည္း ဗိုင္းရပ္စ္၏ လကၡဏာ၊ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈပုံစံတို႔ကို ဆက္လက္ေလ့လာေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ယမန္ႏွစ္ကုန္က မီလန္ႏွင့္ တူရင္တြင္ စုေဆာင္းခဲ့ေသာ မိလႅာေရမ်ားတြင္ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္၏ မ်ိဳးဗီဇကို အီတလီသိပၸံပညာရွင္မ်ားက ေျခရာခံေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း ISS institute က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
အီတလီ၏ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈကို ေဖေဖာ္ဝါရီအထိ မေတြ႕ရွိထားခဲ့ေပ။ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈကို မေတြ႕မီကပင္ အီတလီ၌ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိမႈက ဗိုင္းရပ္စ္စတင္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကို သိရွိရန္ အေထာက္အကူေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ISS က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အီတလီသည္ ဥေရာပတြင္ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈကို ပထမဆုံးႀကဳံခဲ့ရေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး မတ္လ အေစာပိုင္းတြင္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပိတ္ဆို႔ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ကမာၻ႔ပထမဆုံးႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့သည္။
ဥေရာပႏိုင္ငံအမ်ားအျပားသည္ အလားတူပိတ္ဆို႔ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကၿပီး လႏွင့္ခ်ီ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရးထိခိုက္မႈမ်ား ႀကဳံခဲ့ရသျဖင့္ ယခုလတြင္ ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္မႈမ်ား စတင္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည္။
ဥေရာပသမဂၢသမိုင္းတြင္ အႀကီးမားဆုံး စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈကို ႀကဳံေနရေသာေၾကာင့္ ကယ္ဆယ္ေရးရန္ပုံေငြ ေဒၚလာ ၈၄၀ ဘီလ်ံသုံးစြဲရန္ ဥေရာပေကာ္မရွင္၏အႀကံျပဳခ်က္ကို ဥေရာပေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဇြန္ ၁၉ ရက္ အြန္လိုင္းအစည္းအေဝးတြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။
ျပင္သစ္သမၼတ အီမန္န်ဴရယ္မက္ခ႐ြန္ႏွင့္ ဂ်ာမနီဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အင္ဂ်လာမာကယ္တို႔ ဦးေဆာင္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ယင္းအႀကံျပဳခ်က္အရ ဥေရာပေကာ္မရွင္သည္ ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္မွေန၍ ထိုေငြမ်ားကို ရွာေဖြမည္ျဖစ္သည္။
ေႂကြးၿမီမ်ား မွ်ထမ္းျခင္း၊ ေခ်းေငြမ်ား ခ်ထားေပးျခင္းတို႔မွတစ္ဆင့္ ကယ္ဆယ္ေရးမ်ား ေဆာင္႐ြက္မည့္အစီအစဥ္အတြက္ ဥေရာပသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံအားလုံးထံမွ သေဘာတူညီခ်က္ရရန္ လိုအပ္သည္။
အက်ပ္အတည္းေတြ႕ေနေသာအဖြဲ႕အတြက္ ညီၫြတ္မႈႏွင့္ စည္းလုံးမႈျပယုဂ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရေသာ ထိုအစီအစဥ္အတြက္ သေဘာတူညီခ်က္မရခဲ့ၾကေပ။
ၿခိဳးၿခံမႈအတြက္ ထင္ရွားသည့္ ေလးႏိုင္ငံအစုျဖစ္ေသာ နယ္သာလန္၊ ဆြီဒင္၊ ဒိန္းမတ္၊ ၾသစႀတီးယားတို႔က ကယ္ဆယ္ေရး ရန္ပုံေငြအစီအစဥ္ကို ဆန႔္က်င္ၾကသည္။
အျခားတစ္ဖက္တြင္မူ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ကို အေစာဆုံးႏွင့္ အထိနာဆုံး ႀကဳံခဲ့ရေသာ အီတလီ၊ စပိန္တို႔သည္ ဝန္ႏွင့္အား မမွ်ေသာ ဘ႑ာေရးဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးကို ထမ္းေနၾကရၿပီး ျဖစ္သည္။ ဥေရာပေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဇူလိုင္လလယ္တြင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ လူကိုယ္တိုင္ေတြ႕ဆုံၾကမည္ျဖစ္ၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ ရ၊ မရ မေသခ်ာေၾကာင္း ဒတ္ခ္်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မာ့ခ္႐ုက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယခုတစ္ႀကိမ္ ဥေရာပေခါင္းေဆာင္မ်ား အြန္လိုင္းေတြ႕ဆုံမႈသည္ ေလးနာရီ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။ ဥေရာပေကာင္စီဥကၠ႒ ခ်ားမီခ်ယ္က မၾကာမီကာလအတြင္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
#############################
END / 251