မိတ္ေဆြ မဟုတ္ ေသာ္ လည္း ဘုံ အက်ိဳးစီးပြား မ်ားကို ေရွးရႈ ေနသည့္ ဘိုင္ဒင္ ႏွင့္ ပူတင္

အဲဟ္ေလ့ဘိုက္(သ) (အလိုင္းဟစ္စလာမ္ အဗ္နာ) သတင္းဌာနာ


ဇြန္လ ၁၆ ရက္က ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕တြင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ႐ုရွားသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္ႏွင့္ အေမရိကန္ သမၼတဂ်ိဳးဘိုင္ဒင္တို႔၏ အစည္းအေဝးတြင္ ပူတင္သည္ ၎၏တင္းမာသည့္သေဘာထားကိုမျပခဲ့ဘဲ  စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အရိပ္အေယာင္မ်ားလည္း မေတြ႕ခဲ့ရေပ။

ယင္းအစား ပူတင္သည္ ၎၏သက္တမ္းအတြင္း ငါးဦးေျမာက္အေမရိကန္သမၼတႏွင့္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ေတြ႕ဆုံသည့္ အစည္းအေဝးတြင္ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈျဖင့္သာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး  ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးတြင္ တင္းမာမႈမ်ားရွိေနသည့္တိုင္ ယင္းအစည္းအေဝးသည္ ပိုမိုခန႔္မွန္းႏိုင္ၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးလုံးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ယခင္အေမရိကန္သမၼတမ်ားႏွင့္မတူသည့္အခ်က္မွာ ဘိုင္ဒင္သည္ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မည္သည့္အႀကံကိုမွ်ေပးခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ အေမရိကန္ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈ၊ Colonial Pipeline ႏွင့္ အျခားအေမရိကန္ အေျခခံအေဆာက္အအုံမ်ားကို ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ ႐ုရွားအတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ အလက္ဇီနာဗာညီအား အဆိပ္ျဖင့္တိုက္ခိုက္မႈ၊ ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်မႈတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ယခင္ကတည္းက ႐ုရွားႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားမ်ားတိုးျမႇင္းခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

၎တို႔ႏွစ္ဦးေတြ႕ဆုံသည့္ အစည္းအေဝးမတိုင္မီက ဘိုင္ဒင္သည္ပူတင္အား လူသတ္သမားတစ္ဦးအျဖစ္ သုံးႏႈန္းခဲ့မႈအပါအဝင္ အေစာပိုင္းမွတ္ခ်က္စကားမ်ားတြင္ ပူတင္သည္ထိုက္တန္သည့္ ၿပိဳင္ဘက္တစ္ဦးဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ၎တို႔ႏွစ္ဦးေတြ႕ဆုံသည့္ အစည္းအေဝးအၿပီး ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္မူ ၎တို႔ႏွစ္ဦး၏ ဘုံအက်ိဳးစီးပြားမ်ား မည္သည့္ေနရာတြင္ရွိသည္ဆိုျခင္းကို သိရွိရလိမ့္မည္ဟု ဘိုင္ဒင္ကေျပာၾကားခဲ့သည္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္က ဟယ္လ္ဆင္ကီၿမိဳ႕တြင္ ယင္းအခ်ိန္က အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည့္ ေဒၚနယ္ထရန႔္ႏွင့္ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ပူတင္ကမူဘိုင္ဒင္သည္ အလြန္အေတြ႕အႀကဳံရွိသည့္ ႏိုင္ငံေရးသမားျဖစ္ၿပီး သုံးနာရီေက်ာ္ၾကာျပဳလုပ္ခဲ့ သည့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ အလြန္ခဲကတ္သည့္ အေသးစိတ္က်သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေျပာဆိုႏိုင္စြမ္းရွိခဲ့သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ဘိုင္ဒင္ဟာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳးကို လိုလားသူတစ္ဦးပါ။ သူဟာပူတင္ကို မိတ္ေဆြတစ္ဦးအျဖစ္ ယူဆမထားပါဘူး” ဟု ႏိုင္ငံေရး အႀကံေပးအဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ Eurasia Group မွ ဥကၠဌ အီယန္ဘရမ္မာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္အေပၚထားရွိသည့္ သေဘာထားကဲ့သို႔ ဘိုင္ဒင္သည္ ၎တို႔အား ယုံၾကည္ျခင္းမရွိေသာ္လည္း ႐ုရွားအေနျဖင့္ ၎၏အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လုပ္ေဆာင္လိမ့္မည္ဟု ဘိုင္ဒင္ကေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီး အေမရိကန္ႏွင့္႐ုရွားၾကား အက်ိဳးစီးပြားအခ်ိဳ႕သည္ တစ္ခ်ိန္တည္းတစ္ေနရာတည္းတြင္ ရွိေနၿပီး ယင္းတို႔အား ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ဘရမ္မာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး၏ စမ္းသပ္ခ်က္သည္ ေနာက္ဆက္တြဲအေနျဖင့္ လိုက္ပါလာလိမ့္မည္ဟု ၎ကဆိုသည္။

“႐ုရွားက ဟက္ကာေတြက Colonial Pipeline ကို ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ျဖစ္စဥ္မ်ိဳးနဲ႔ အျခား ransomware တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ လာမယ့္သုံးလအတြင္း နည္းပါးလာမွာကို ကြၽန္ေတာ္ေတြ႕ခ်င္ပါတယ္။ ဒါဟာတကယ့္ကို အေရးႀကီးပါတယ္” ဟု ဘရမ္မာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အနာဂတ္အတြက္ အုတ္ျမစ္

ပူတင္ကမူ ၎၏သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈစြဲခ်က္မ်ားတြင္ ႐ုရွားပါဝင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း ျငင္းပယ္လိုသည့္ပုံျဖင့္ ဆိုက္ဘာရာဇဝတ္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကတိျပဳေျပာၾကားျခင္းမ်ားမရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဘိုင္ဒင္ကမူပူတင္အေနျဖင့္ ႐ုရွား၏လုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ အက်ိဳးဆက္မ်ားရွိသည္ကို သိရွိနားလည္လိမ့္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး သတိေပးခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ႐ုရွား၏ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားတြင္ ၎တို႔၏သက္ဆိုင္ရာ သံအမတ္မ်ားျပန္လည္ ထားရွိမည္ျဖစ္ၿပီး သံတမန္မ်ားသည္ အက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးကို လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“အဲဒီလိုလုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ေကာင္းလာမလဲဆိုတာ မေသခ်ာေပမယ့္ ပိုၿပီးဆိုး႐ြားတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေတြလည္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီဆိုး႐ြားတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြထဲမွာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး နာမည္တပ္ၿပီး ေျပာဆိုသုံးႏႈန္းတာေတြ၊ ဟန္လုပ္တာေတြ၊ ျပစ္တင္ေျပာဆိုတာေတြလည္ ပါဝင္လာႏိုင္ပါတယ္” ဟု ၀ါရွင္တန္ရွိ Texas A&M’s Bush School of Government and Public Service မွ ပါေမာကၡတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး Wilson Center’s Kennan Institute မွ ႐ုရွားအေရး ကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ယူဗယ္ဝက္ဘာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

စစ္ေအးကာလႏွင့္မတူသည့္အခ်က္မွာ ယင္းအခ်ိန္ကအေမရိကန္ႏွင့္ ဆိုဗီယက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ န်ဴကလီးယားလက္နက္မ်ားကဲ့သို႔ အဓိကအေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ားကို အတူတကြလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။

ဘိုင္ဒင္ႏွင့္ပူတင္မွာမူ ယင္းေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မည္သည့္အခါမွ် ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းမရွိခဲ့ေၾကာင္း ဝက္ဘာကဆိုသည္။

“သူတို႔ (ဘိုင္ဒင္ႏွင့္ပူတင္) စိတ္ထဲမွာ ရွိတာကေတာ့ စကားေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းဖို႔ လူခ်င္းေတြ႕ၿပီး စကားေျပာတာေလာက္ပဲျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဝက္ဘာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ပူတင္သည္ အလြန္အကဲဆတ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ လူသိမ်ားၿပီး ၎အေပၚမွတ္ခ်က္ေပးခဲ့သည့္ ဘိုင္ဒင္၏ ကနဦးမွတ္ခ်က္စကားေၾကာင့္ ေနမထိထိုင္မသာျဖစ္ခဲ့ရပုံေပၚသည္ဟု ဝက္ဘာကဆိုသည္။

ဘိုင္ဒင္က ပူတင္သည္ “ထိုက္တန္သည့္ ၿပိဳင္ဘက္” တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ႐ုရွားသည္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ကာ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ပူတင္နားလည္လြယ္မည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုေျပာၾကားသည့္ မဟာဗ်ဴဟာကို က်င့္သုံးခဲ့သည္။

အေမရိကန္ ပါတီႏွစ္ရပ္ကြဲျပားမႈ

ယခင္အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း ဘားရက္အိုဘားမားလက္ထက္တြင္မူ ပူတင္အား ေဒါသထြက္ေစရန္ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ယူကရိန္းတြင္ ခြဲထြက္ေရးမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးေနသည့္ ႐ုရွားသည္ ေဒသတြင္းအင္အားႀကီး ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း အားစိုက္လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိဘဲ အားနည္းခ်က္မ်ားရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း အိုဘားမားသည္ ယခင္အေမရိကန္သမၼတမ်ားနည္းတူ ႐ုရွားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးျပန္လည္ထိန္းသိမ္းရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္။ ပူတင္ႏွင့္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ေတြ႕ဆုံခဲ့သည့္ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း ေဂ်ာ့ခ်္ဒဗလ်ဴကမူ သူသည္ပူတင္၏စိတ္ႏွလုံး၏ အာ႐ုံခံႏိုင္စြမ္းရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထရန႔္ကမူ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ပူတင္ႏွင့္ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္ခဲ့စဥ္က ၎သည္ပူတင္အား ေလးစားေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့သျဖင့္ ၎၏ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီအတြင္း ေဝဖန္မႈမ်ားကိုခံခဲ့ရသည္။

ယခုတြင္လည္း ရီပတ္ဘလစ္ကန္မ်ားသည္ ဂ်ီနီဗာအစည္းအေဝးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဘိုင္ဒင္ကို ေဝဖန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး ဘိုင္ဒင္အေနျဖင့္ ယခုထက္ပိုၿပီး ထိပ္တိုက္ေတြ႕ခဲ့သင့္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“အစည္းအေဝးေတြဟာ ရလဒ္ေတြထြက္ရွိဖို႔ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္” ဟု အထက္လႊတ္ေတာ္ ျပည္ပဆက္ဆံေရးေကာ္မတီမွ ရီပတ္ဘလစ္ကန္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဂ်င္ရစ္ခ်္က ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ပူတင္ႏွင့္ဘိုင္ဒင္တို႔ေတြ႕ဆုံမႈတြင္ ထြက္ေပၚလာသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ေကာင္းသည္ဟု ေဝဖန္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း အထက္လႊတ္ေတာ္မွ ဒီမိုကရက္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေဘာ့ဘ္မန္နီဒက္ကမူ ပူတင္သည္ပူတင္အား အမွန္တရားကို ဒဲ့တိုးေျပာခဲ့သည္ဟု ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။

“ဒါဟာ ပူတင္အတြက္ အမွန္တရားကို ျပန္လည္သုံးသပ္ဖို႔ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့အရာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထရန႔္လက္ထက္က ႐ုရွားအစိုးရကို ေျမႇာက္စားထားတဲ့အေျခအေနကေန ႐ုန္းထြက္လာႏိုင္တဲ့အေပၚ ႀကိဳဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟု မန္နီဒက္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။



*****************************************************************
END / 251