အဟ္ေလ့ဘိုက္ (အ.စ) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ
ျမန္မာ အစိုးရသစ္က ျပည္သူမ်ားကို ပို၍လြတ္လပ္ေသာ ဘ၀ကို ရေစမည္ဟု ကတိျပဳခဲ့သည္မွာ ၂ ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း အရပ္၀တ္ႏွင့္ အစိုးရေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ေတြ ေရာက္လာေနဆဲျဖစ္ျပီး ဘယ္ကိုသြားသလဲ၊ ဘယ္ေတာ့ျပန္လာမွာလဲ စသည္ျဖင့္ ေမးျမန္းေနၾကဆဲျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ား သာမက သံတမန္မ်ားသည္ပင္လွ်င္ သူတို႔ ေစာင့္ၾကည့္ခံ ေနရေၾကာင္း သိၾကသည္။ ဆိုင္ကယ္ႏွင့္ ေနာက္က လိုက္သည္။ အခါအားေလ်ာ္စြာ ဖုန္းေတြလည္း ေခၚၾကသည္။ ထို႔နည္းတူ မ်က္မွန္းတမ္းမိေသာ မ်က္ႏွာေတြကို လူသူ႐ႈပ္ေထြးသည့္ လမ္းေပၚက ေကာ္ဖီဆိုင္မ်ားမွာလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။
“အက်င့္ရလာေတာ့လည္း သိပ္ၿပီး အေနမခက္ေတာ့ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္စရာေကာင္းတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ သူတို႔လုပ္ေနတာက က်ေနာ္တို႔က ရာဇ၀တ္သားေတြ က်ေနတာပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ ကိုေရာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ မိသားစု ေတြကိုပါ လိုက္ေႏွာင့္ယွက္ေနၾကတယ္။ ဒါက မေလးမစားနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့သေဘာမ်ိဳးပါပဲ။ ဒီလို အျပဳအမူေတြ ဆက္ၿပီး မလုပ္သင့္ေတာ့ပါဘူး ” ဟု သူ႔ဘ၀၏ အခ်ိန္အမ်ားစုကို လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ ျမွဳပ္ႏွံထားခဲ့ေသာ ကိုျမေအးက ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ခန္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး အင္အားေကာင္းသည့္ ေထာက္လွမ္းေရးကြန္ယက္ကို ဖြဲ႕စည္းထားႏိုင္ေသာ စစ္အာဏာသိမ္းအစိုးရ၏ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားကို အံုၾကြေတာ္လွန္ခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၿဖိဳခြဲဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္းတြင္ ကိုျမေအးက ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တေယာက္အျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့သူျဖစ္သည္။
လြန္ခဲ့ၿပီးေသာ ႏွစ္မ်ားတြင္ ကိုျမေအး အပါအ၀င္ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္သူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရၿပီး ျပည္သူမ်ားအၾကားတြင္ တဦးကိုတဦး ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာျဖင့္ ဖြင့္ဟေျပာဆိုရဲျခင္း မရွိေလာက္ေအာင္ အေၾကာက္တရားမ်ား လႊမ္းမိုး ျပန္႔ႏွံ႔ေနေစရန္ ဖန္တီးထားခဲ့သည္။
အတိုက္အခံမ်ားက သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၁ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး အာဏာရခဲ့ေသာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း တေယာက္လည္းျဖစ္သူ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ အစိုးရလက္ထက္တြင္ တင္းၾကပ္မႈအေျခအေန သိသိသာသာ ေလ်ာ့ က်သြားခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အေျမာက္အမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္း၊ သတင္းမီဒီယာမ်ားကို စိစစ္ျဖတ္ေတာက္ မႈမ်ား ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ျခင္းႏွင့္ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ က်ယ္ျပန္႔လာျခင္းမ်ားက အမွန္တကယ္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ေသာ္လည္း တဖက္တြင္ အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္သူမ်ားကို စံုစမ္းေထာက္လွမ္းျခင္းကို မရပ္တန္႔ႏိုင္ဘဲရွိေနခဲ့သည္။
“အ႐ိုးစြဲေနတဲ့ အက်င့္က ျပင္ဖို႔ခက္တယ္” ဟု အတိုက္အခံပါတီျဖစ္ေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦး၀င္းထိန္က ေျပာသည္။ သူသည္လည္း စစ္အစိုးရလက္ထက္က ေထာင္ထဲတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါး ေန ခဲ့ရသူျဖစ္သည္။ ေအပီသတင္းဌာန သို႔ တယ္လီဖုန္း ႏွင့္ေျပာၾကားရာတြင္ ရဲအဖြဲ႕က ၾကားျဖတ္အသံဖမ္းယူမည္ကို စိုးရိမ္သည္ဟု ဦး၀င္းထိန္က ေျပာသည္။
အတိုက္အခံပါတီ႐ံုးခ်ဳပ္၏ လမ္းတဖက္တြင္ရွိေသာ လဘက္ရည္ဆိုင္တြင္ လံုၿခံဳေရးဌာန အသီးသီးမွ အရာရွိ ၅ ေယာက္မွ ၈ ေယာက္ခန္႔ကို ေန႔စဥ္ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ NLD ႐ံုး၏ လူ၀င္လူထြက္ကို မွတ္တမ္းေရးသြင္းၾကၿပီး လိုအပ္လွ်င္ ဓာတ္ပံုေတြ လည္း ႐ိုက္ယူၾကသည္။
တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာတြင္ ေထာက္လွမ္းေရး မည္မွ် လႈပ္ရွားေနသည္ကို မည္သူမွ မသိႏိုင္ေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ေထာက္လွမ္းေရး သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စုေဆာင္းသည့္ အဓိက ဌာနႀကီးႏွစ္ခု ျဖစ္သည့္ စစ္ဖက္ေရးရာလံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွ သတင္းတပ္ဖြဲ႕ တို႔က လႈပ္ရွားေနၾကသည္။
သူ႔တြင္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ စကားေျပာခြင့္မရွိသျဖင့္ နာမည္ကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသားျခင္းမျပဳရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ အလယ္ အလတ္အဆင့္ အရာရွိတဦးက အဆိုပါအေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခုရက္မ်ားအတြင္းတြင္ လူတဦးတေယာက္ကို လိုက္လံစံုစမ္းျခင္း ျပဳလုပ္ရန္ အထက္မွ ညႊန္ၾကားထားျခင္း မရွိပါဟု ဆိုသည္။ ငယ္ရြယ္ၿပီး အေတြ႔ အႀကံဳနည္းသည့္ ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားကိုသာ ၎တို႔ တာ၀န္ယူရသည့္ နယ္ေျမ အတြင္း မ်က္ႏွာစိမ္းမ်ားႏွင့္ ထူးျခားေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ား ရွိလွ်င္ အထက္လူႀကီးမ်ားကို အေၾကာင္းၾကားရန္ ေျပာထားသည္ဟု သိရသည္။
ထို႔ျပင္ အေတြ႔အႀကံဳ နည္းပါးသည့္ အေလ်ာက္ သူတို႔ေတြ အလုပ္လုပ္ၾကသည့္အခါ ပရိယာယ္သံုးရန္ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းႏွင့္ အားထုတ္မႈ နည္းပါးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ရုပ္ျပ ဇာတ္လမ္း ဆန္ဆန္ လုပ္မိတတ္ၾကသည္ဟုလည္း ဆိုသည္။
ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ားကို ေလ့လာသတင္းယူရန္ ေအပီ သတင္းဌာနမွ သတင္းေထာက္မ်ား ေရာက္ရွိသြားသည့္အခါက ေစာင့္ၾကည့္ေနသူမ်ားကို ေနရာတိုင္းတြင္ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရသည္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္သမား ႏွစ္ေယာက္က အနီးကပ္ ေနာက္ေယာင္ခံ လိုက္ခဲ့ဖူးသည္။
မႏၲေလးတြင္လည္း ဟိုတယ္ေရွ႕တြင္ လာေစာင့္ေနသည့္အတြက္ သတင္းေထာက္အဖြဲ႕သည္ ၎တို႔၏ မ်က္စိေအာက္မွ လြတ္ေအာင္ နည္းလမ္းရွာေဖြခဲ့ရသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ လူသူရႈပ္ေထြးေသာ ဘုရားေက်ာင္းတခုအတြင္းသို႔ ၀င္သြားၿပီး ေနာက္ဖက္မွ လွည့္ၿပီး ေရွာင္ထြက္ႏိုင္ေတာ့မွ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္း ခဲ့ရသည္။ သူတို႔က အာဏာပိုင္မ်ားက ဟန္႔တားေႏွာက္ယွက္မည္ကို စိုးရြံ႕ထိတ္လန္႔ ေနၾကသည့္အတြက္ လက္ခံစကားေျပာဆိုျခင္း မျပဳခ်င္ၾကပါ။
သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္ကမူ ေစာင့္ၾကည့္ေထာက္လွမ္းေသာ ေန႔ရက္မ်ားေက်ာ္လြန္ခဲ့ပါၿပီဟု ဆိုသည္။ “သတင္းတပ္ဖြဲ႕ဟာ စာနယ္ဇင္းသမားေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္းေတြ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး” ဟု သူက ေျပာသည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေနာက္ေယာင္ခံလိုက္ေနျခင္းမ်ားအေပၚ မွတ္ခ်က္ေျပာၾကားေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံသည့္အခါ သူက “ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ အမွားေတြကို အေျခခံျပီး ျဖစ္သြားတာပါ” ဟုသာေျပာ၏။
လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕က စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ေထာင္သားမ်ားႏွင့္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရသူမ်ားကို ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အိပ္ေရးမ၀ ေအာင္လုပ္ျခင္း၊ ထိုးႏွက္ကန္ေက်ာက္ျခင္း စသည့္ နည္းမ်ားျဖင့္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခဲ့ရာတြင္ အခ်ိဳ႕မွာ အသိဥာဏ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းေပ်ာက္ဆံုးသည္ အထိ ခံစားခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ဖ်က္ဆီးၿဖိဳခြဲ ခံခဲ့ရေသာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ သံဃာတို႔၏ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကာလတြင္လည္း သတင္းတပ္ဖြဲ႔ အရာရွိမ်ားက ဆႏၵျပပြဲ မ်ားကို ဗြီဒီယို မွတ္တမ္းမ်ား ဓာတ္ပံုမ်ား ႐ိုက္ယူၿပီးေနာက္ ပါ၀င္ေသာ႐ုပ္ပံုမ်ားကို အေထာက္အထားျပဳ၍ လူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈႏွင့္ တခါတရံ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ စသည့္ သတင္းေပးပို႔ခ်က္မ်ား ရရွိေနဆဲျဖစ္သည္ ဟု အေမရိကန္ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖြဲ႕မွ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ေဒးဗစ္မက္သီဆင္က ေျပာ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း လူ႔ အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ားက ယင္းကဲ့သို႔ ျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္ႏွင့္ ၎တို႔ ထံ သတင္းပို႔ၾကသည့္အတြက္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ အေရအ