အဟ္ေလ့ဘိုက္ (အ.စ) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ
အီဒင္ဘာ့ဖ္ (Edinburgh)။ ။ အီဒင္ဘာ့ဖ္တြင္ ထူးျခားေသာ စံျပလုပ္ေဆာင္ခ်က္အျဖစ္ စေကာ့တလန္ ဗလီေက်ာင္းေတာ္ တစ္ခုသည္ သူ၏ စားေသာက္ဆိုင္အား မြတ္စ္လင္မ္၀တ္ျပဳသူမ်ားအျပင္ မြတ္စ္လင္မ္ မဟုတ္သူမ်ားပါ စားသံုးႏိုင္ရန္အတြက္ ၉/၁၁ အျဖစ္အပ်က္မ်ားအျပီးတြင္ စတင္ကာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ျပီး၊ ယခုအခါ ေအာင္ျမင္မႈ ရလ်က္ရိွသည္။
“ ကြ်န္ေတာ္တို႕က ေသာၾကာေန႕၀တ္ျပဳၿပီးတုိင္း စားေသာက္ဆိုင္ကို ဖြင့္လွစ္လာခဲ့ၿပီး ၾကက္သားႏွင့္ထမင္းကို ေပါင္စတာလင္ ၂ ေပါင္ႏႈန္းနဲ႕ေရာင္းခ်ေပးေနခဲ့ပါတယ္ ” ဟု ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႕က BBC သတင္းဌာနသို႕ အီဒင္ဘာ့ဖ္ရိွ Mosque Kitchen ၏ အုပ္ခ်ဳပ္သူမန္ေနဂ်ာ မူဘာရွား အလီ (Mubashar Ali) မွေျပာၾကားခဲ့သည္္။
၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အီဒင္ဘာ့ဖ္ရိွ ထို Mosque Kitchen သည္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္သာ ေရာင္းခ်ရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့သည္။
သို႕ေသာ္ နယူးေယာက္ခ္တြင္ ၉/၁၁ တိုက္ခိုက္မႈ၏ေနာက္ပိုင္း ဗလီေက်ာင္းေတာ္၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမန္ေနဂ်ာမ်ားမွ မြတ္စ္လင္မ္ မဟုတ္သူမ်ားအတြက္ပါ တံခါးဖြင့္လွစ္ေစခဲ့သည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႕၏ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားအေပၚ နားလည္မႈလြဲမွားျခင္းကို ေခ်ဖ်က္ရန္ ႏွင့္ အျခားဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈရိွေစရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
“ ၉/၁၁ အျဖစ္အပ်က္ေနာက္ပိုင္း ခရစ္ယာန္၊ ဟိႏၵဴူ နဲ႕ ဆစ္ခ္ အပါအ၀င္ အျခားဘာသာ၀င္ေတြအားလံုးကို အစၥလာမ့္အေၾကာင္းသိေစဖို႕အတြက္ ဗလီထဲမွာ ျပပြဲတစ္ရပ္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာဘဲ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားကိုသာ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ငယ္ေလးကို လူေတြကသတိျပဳမိသြားၾကပါတယ္ ” ဟု စားေသာက္ဆိုင္တြင္ ယခင္ကတည္းက တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေနသူ အလီက ဆိုသည္။
Mosque Kitchen သည္ အီဒင္ဘာ့ဖ္ရိွ ျပည္သူမ်ားၾကား တစ္စစျဖင့္ ေအာင္ျမင္လာခဲ့သည္။
“ အစၥလာမ္ဟာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒတစ္ခုမဟုတ္ေၾကာင္း လူအမ်ားကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ျပခ်င္ခဲ့ပါတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ စားေသာက္ဆိုင္ကို တိုးခ်ဲ႕လို႕ ေန႕တိုင္းဖြင့္လွစ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့တဲ့အျပင္ အျခားဘာသာ၀င္အားလံုးကိုလည္း စတင္ႀကိဳဆိုဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ စဦးပိုင္းတုန္းကေတာ့ လူေတြ လာေရာက္ဖို႕ေၾကာက္ေနၾကတယ္၊ တြန္႕ဆုတ္ေနၾကတယ္ေပါ့။ သို႕ေပမယ့္လည္း သိပ္မၾကာခင္မွာ ေဒသခံဟင္းလ်ာရတဲ့ဆိုင္တစ္ဆိုင္အျဖစ္ ေက်ာ္ၾကားလာေတာ့တာပါဘဲ ” ဟု အလီက ထပ္မံေျပာျပသည္။
စေကာ့တလန္တြင္ မြတ္စ္လင္မ္ ၅၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ရိွျပီး၊ လူဦးေရစုစုေပါင္း၏ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းပင္ မျပည့္ေခ်။
မြတ္စ္လင္မ္တို႕သည္ ႏိုင္ငံအတြင္း ဒုတိယအၾကီးဆံုး ဘာသာေရးလူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ျပီး၊ ဗလီေက်ာင္းေတာ္ ၃၀ ရိွေၾကာင္း သိရသည္။
ေအာင္ျမင္မႈ
အီဒင္ဘာ့ဖ္ရိွ လူမ်ားအား ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ၾကာ တည္ခင္းေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ Mosque Kitchen သည္ သူ၏ ေအာင္ျမင္မႈအား ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ရရိွခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“ Mosque Kitchen ဟာ ေဖာ္ေရြတယ္။ လူတိုင္း အရသာရိွရိွ စားေသာက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္လည္း ေစ်းသက္သာတယ္ေလ ” ဟု အီဒင္ဘာ့ဖ္၌ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာေနထိုင္လာခဲ့ေသာ အိုင္လာ (Ayla) က ဆုိသည္။
ဖဟဒ္ ဘက္ (Fahad Beg) သည္ ထိုစားေသာက္ဆိုင္သို႕ အပတ္စဥ္ မၾကာမၾကာလာေလ့ရိွသူျဖစ္သည္။
ပထမဆံုးဖြင့္လွစ္ခ်ိန္ကပင္ သူသည္ အီဒင္ဘာ့ဖ္ ဗလီေက်ာင္းေတာ္သို႕ လာေရာက္၀တ္တက္ေလ့ရိွၿပီး၊ ၀တ္ျပဳမႈၿပီးလွ်င္ ၄င္း၌သြားေရာက္စားေသာက္စၿမဲ ျဖစ္၏။
“ အခုဆိုယင္ အဲ့ဒီအရသာကို ကၽြန္ေတာ္ႏွစ္သက္ေနျပီ။ တစ္မိုးေအာက္ထဲမွာ လူေပါင္းစံု အတူတကြစုရံုးစားသံုးေစတာက အလြန္ကို ေကာင္းမြန္တဲ့ အေတြးအျမင္တစ္ခုဘဲဗ် ” ဟု သူမွ ၀န္ခံေျပာဆိုသည္။
စားဖိုမွဴးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဟမ္ဇား (Hamza) က စားသံုးသူမ်ားၾကားတြင္ ထမင္းသည္ အေရာင္းရဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပသည္။
“ ကြ်န္ေတာ့္အိမ္လက္ရာ အိႏၵိယအစားအေသာက္လို အနီးစပ္ဆံုးရႏိုင္တာကေတာ့ အီဒင္ဘာ့ဖ္တစ္ၿမိဳ႕လံုးမွာ ဒီတစ္ေနရာထဲ ရိွပါတယ္ ” ဟု သံုးႏွစ္မွ် ႏိုင္ငံအတြင္းလာေရာက္ပညာသင္ၾကားေနသူ မိတ္သ္လီ (Maithlee) က ဆိုပါသည္။
သက္သတ္လြတ္သမားတစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဆဟီးလ္ (Sahil) ကလည္း ၄င္းဆိုင္မွ ထမင္းႏွင့္ ပဲနီေလးဟင္းသည္ အိႏၵိယမွာရိွေနေသာ သူ႕မိခင္၏လက္ရာအလား ခံစားရသည္ဟု ေျပာဆိုေလ့ရိွသည္။