Bismilla Hir Rahma Nir Raheem
ကာစင္(မ)ဘင္န္ဟစန္ (အလိုင္ဟစၥလာမ္)
ဟဇရသ္ကာစင္မ္(အ.စ)သည္အီမာမ္ဟစန္ဘင္န္အလီအလိုင္ဟစၥလာမ္၏အငယ္ဆံုးသားေတာ္ျဖစ္ပါသည္။
ကာစင္မ္ကိုဟီဂ်ရီသကၠရဇ္၄၇ခုနွစ္၊ ရွာ'ဘားန္လျမတ္ ၇ရက္ေန့ ( ဖခမည္းေတာ္အီမာမ္ဟစန္ (အ.စ.) ရွဟီးဒ္မျဖစ္မီ၃ႏွစ္အလို) တြင္မဒီနာျမိဳ႕ေတာ္ ၌ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။ အီမာမ္ဟူစိုင္န္ (အ.စ) သည္ရဂ်ဘ္လျမတ္ ၂၈ရက္၊ ဟီဂ်ရီသကၠရဇ္၆၀ခုနွစ္တြင္မဒီနာျမိဳ႕မွထြက္ခြာရန္စီစဥ္ေနစဥ္ကာစင္မ္၏မိခင္ အူမၼီဖရ္၀ါက အီမာမ္ ဟူစုိင္န္(အ.စ) အားသူမနွင့္ကာစင္မ္ကိုပါတစ္ပါးထဲလိုက္ခြင့္ျပဳရန္ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါသည္။အီမာမ္ဟူစိုင္န္ (အ.စ) ကသေဘာတူ ခဲ့ျပီးကရ္ဘလာခရီးစဥ္တြင္ဟဇရသ္ကာစင္မ္ႏွင့္အူမၼီဖရ္၀ါတုိ့လည္းလိုက္ပါခ့ဲသည္။
ဟဇရသ္ကာစင္မ္သည္အသက္၁၃နွစ္မွ်သာရွိေသာ္လည္းသူ၏ညီအကို၀မ္းကြဲမ်ားျဖစ္သည့္ ေအာင္န္၁ Aun နွင့္ မူဟမၼဒ္၂ ကဲ့သို႔ပင္ဓားသိုင္းႏွင့္တိုက္ခိုက္ေရးကြ်မ္းက်င္မႈကိုဟဇရသ္ အဘၻားဇ္ ႏွင့္ဟဇရသ္အလီအက္(ခ)ဘရ္ တို႔ထံမွသင္ယူခဲ့သည္။ေဆြမ်ဳိးအသုိင္းအ၀ိုင္းအားလံုးသာမကဟဇရသ္အဘၻားဇ္သည္ ကာစင္မ္(အ.စ)ကို အလြန္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးသည္။ အီမာမ္ဟူစိုင္န္(အ.စ)သည္လည္းကာစင္(မ)ကိုငယ္စဥ္ကတည္းကပင္တာ၀န္ ယူျပီးရဲရင့္ သတၱိ ရွိေစရန္ဂရုတစိုက္သင္ၾကားေပးခဲ့ပါသည္။
ေအာင္န္၁ ေအာင္(န)ဘင္အဗ္ဒူလႅာဟ္ဘင္ဂ်ာ’ဖရ္ဘင္အဘီသြာလီဗ္
မူဟမၼဒ္၂ မူဟမၼဒ္ဘင္အဗ္ဒူလႅာဟ္ဘင္ဂ်ာ’ဖရ္ဘင္အဘီသြာလီဗ္
ဟဇရသ္ကာစင္(မ)သည္အသက္အရြယ္အားျဖင့္၁၃ႏွစ္သာရွိေသးေသာ္လည္း သူ၏အေတြးအေခၚ၊ သူ၏ အေျမာ္အျမင္မွာအလြန္ရင့္က်က္ပါသည္။ အာရွဴရာေန့မတုိင္မီညကအီမာမ္ဟူစိုင္န္(အ.စ)သူ၏မိတ္ေဆြ၊ ေဆြမ်ဳိး၊ မိသားစုအားလံုးကိုစုေ၀း၍ေျပာခဲ့ေသာခူသ္ဘာ(မိန့္ခြန္း) အလြန္စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္းသည္။ ထိုအစည္းအေ၀းတြင္၁၃ႏွစ္သားကာစင္(မ)လည္းပါ၀င္ခဲ့သည္။အီမာမ္(အ.စ)ႏွင့္သူ၏မိတ္ေဆြ ဆဟာဘာမ်ား ႏွင့္ေဆြမ်ဳိးမ်ားေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္ကိုစိတ္၀င္တစားနားေထာင္ခဲ့သည္။ဟဇရသ္ကာစင္(မ) ကအီမာမ္(အ.စ)အား “ကြ်န္ပ္လည္းရွဟီးဒ္လုပ္ခံရမည့္သူမ်ားထဲတြင္ပါ၀င္ပါသလား?”ဟုေမးခဲ့ရာ အီမာမ္(အ.စ)က “ အို ကာစင္(မ) ! ကြ်န္ပ္ သင့္ အား ေမးခြန္း တစ္ခု ေမးမည္။ သင့္အေျဖရျပီးလွ်င္ကြ်န္ပ္သင္ေမးသည့္ေမးခြန္းအားေျဖမည္” ဟုေျပာၾကား ခဲ့သည္။ “ အုိကြ်န္ပ္၏ ကေလး၊ ကြ်န္ပ္၏ တူေတာ္၊ေသျခင္းတရားကိုသင္မည္သို့ျမင္သနည္း? သတ္ျဖတ္ျခင္းခံရမည္ကို္သင္မည္သို့စဥ္းစားေတြးေခၚသနည္း?ဟု အီမာမ္ဟူစိုင္(အ.စ)ကေမးခြန္းထုတ္ လုိက္ သည္။ဟဇရသ္ကာစင္(မ)ကခ်က္ခ်င္းပင္အေျဖေပးလိုက္သည္။“ေသျခင္း တရားသည္ကြ်န္ပ္အတြက္ ပ်ားရည္ ထက္ပင္ခ်ဳိမိန္ေပသည္။”
၁၃ႏွစ္သားအရြယ္ကေလးငယ္၏အေျဖ။သူ၏အေတြးအေခၚမည္မွ်ရင့္က်က္သည္ကိုေတြ.ျမင္ႏုိင္သည္။ ဤ အျဖစ္အပ်က္သည္သမိုင္း၀င္သည့္ျဖစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ ကာစင္(မ)အေျဖေပးျပီးေသာအခါအီမာမ္(အ.စ)က “ကြ်န္ပ္၏တူေတာ္!သင္လည္းသတ္ျဖတ္ျခင္းခံရမည္။သို့ေသာ္သင္ရင္ဆုိင္ရမည့္ေသျခင္း တရားသည္အျခား သူမ်ားႏွင့္ကြာျခားသည္။ သင္သည္ျပင္းထန္ေသာနာက်င္မွဳႏွင့္ၾကံဳေတြ.ျပီးမွရွဟီးဒ္ျဖစ္မည္”
အာရွဴရာေန့တြင္ဟဇရသ္ကာစင္(မ)၏ညီအကို၀မ္းကြဲမ်ားျဖစ္ေသာ ေအာင္(န)ႏွင့္ မူဟမၼဒ္ တုိ့ရွဟီးဒ္ျဖစ္ျပီး ေသာအခါကာစင္(မ)သည္အီမာမ္ဟူစုိင္(န) ထံစစ္ပြဲတြင္တိုက္ခြင့္ျပဳပါရန္အၾကိမ္ၾကိမ္ခြင့္ ေတာင္းေသာ္လည္း အီမာမ္(အ.စ)က” အုိတူေတာ္၊ သင့္အသက္အလြန္ပင္ငယ္ေသးသည္။ သင့္မိခင္၏တစ္ဦးတည္းေသာသား ျဖစ္သည္“ဟူေသာအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားႏွင့္အစပိုင္းတြင္တုိက္ပြဲ၀င္ခြင့္မျပဳခဲ့ေပ။ အီမာမ္ ဟူစုိင္န္ကို ကာကြယ္ ရန္စစ္တိုက္ခြင့္မရေသာေၾကာင့္ဟဇရသ္ကာစင္(မ)သည္အလြန္ပင္စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ေနခဲ့သည္။
ကာစင္(မ)သည္သနားဖြယ္ေကာင္းေအာင္အီမာမ္ဟူစုိင္န္(အ.စ)ကိုအၾကိမ္ၾကိမ္ေမတၱာရပ္ ခံ၍ေတာင္းဆိုမွဳမ်ား ႏွင့္မိခင္အူမၼီဖရ္၀ါဟ္၏သေဘာတူညီမွဳမ်ားေၾကာင့္အီမာမ္(အ.စ)သည္ေနာက္ဆံုးတြင္ကာစင္မ္၏ေတာင္းဆုိမွဳကို
ကိုလိုက္ေလ်ာလိုက္ရသည္။
အသက္အရြယ္အားျဖင့္အလြန္ငယ္ေသးသျဖင့္ဟဇရသ္ကာစင္(မ)အတြက္စစ္သည္ရဲမက္ေဆာင္းသည့္သံခ
ေမာက္၊ သံခ်ပ္ကာအကၤ်ီစသည္တုိ့မရွိပါ။
အီမာမ္ဟူစိုင္(န)အလိုင္ဟစၥလာမ္သည္ဟဇရသ္ကာစင္(မ)အားအီမာမ္ဟစန္(အ.စ)၏အမာမာဟ္
(ေခါင္းေပါင္း) ကိုကိုယ္တိုင္၀တ္ဆင္ေပးျပီးဟဇရသ္ကာစင္(မ)အားျမင္းေပၚသို့တက္ရန္ကူညီခဲ့သည္။
ဟဇရသ္ကာစင္(မ) ျမင္းစီး၍ထြက္ခြာသြားစဥ္အီမာမ္(အ.စ)က “ အင္နာလီလႅာဟီ ၀ အင္နာအီလိုင္ဟီ
ရာဂ်ီအူးန္” ဟုႏွဳတ္ေတာ္မွဆိုလိုက္ရာကာစင္(မ)က “ အိုဦးရီးေတာ္ ! ၀မ္းမနည္းပါႏွင့္။ ကြ်န္ေတာ္ ေသရမည္ကိုမေၾကာက္ရြံ.ပါ။အစၥလာမ္အတြက္အသက္ေပးရျခင္းသည္ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ပ်ားရည္ထက္ပင္ ပို၍ခ်ဳိမိန္ပါသည္။” ဟုေျပာ၍ဦးအီမာမ္(အ.စ)ကိုႏွစ္သိမ့္ခဲ့ပါသည္။ ဟဇရသ္ကာစင္(မ)သည္ ရန္သူမ်ားအားရင္ ဆိုင္ရန္သတၱိအျပည့္ႏွင့္ထြက္လာေသာ္လည္းကေလးသူငယ္ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္၀မ္းနည္းစိတ္ ကိုမထိန္းႏုိင္ပဲ မ်က္ရည္တြဲေလာင္းႏွင့္ေအာက္ပါအတုိင္းေၾကြးေၾကာ္၍စစ္ေျမျပင္သို့ေရာက္လာသည္။
" ကြ်န္ပ္ကိုမသိေသးေသာသူမ်ားသတိျပဳပါ။ အမွန္စင္စစ္ကြ်န္ပ္သည္တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)၏ေျမး ဟစန္ (အ.စ)၏သားကာစင္(မ)ျဖစ္ပါသည္။"ကြ်န္ပ္သည္အီမာမ္အလီအီဗ္နီအဘီသြာလီဗ္၏ေျမးျဖစ္သည္။ ကာဘာ အိမ္ေတာ္၏ပိုင္ရွင္(အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္)ကိုတိုင္တည္၍ေျပာရလွ်င္ကြ်န္ပ္တို့သည္ရွမီးရ္ဘင္ဇီးလ္ ေဂ်ာင္ရွန္ ႏွင့္ တရားမ၀င္ေမြးဖြားလာသူ၏သား ၃ တုိ့နွင့္ႏွဳိင္းယွဥ္၍မရႏုိင္ေလာက္ ေအာင္ သာလြန္ပါသည္။"
၃ အူဘိုင္ဒူလႅာဟ္ဘင္ဇီယားဒ္ (ယဇီးဒ္၏ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာကူဖါျမိဳ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဳး)
သူ့ကိုယ္သူလည္းအားတင္းေစရန္ေအာက္ပါအတုိင္းႏွစ္သိမ့္သည္။" အို ! ကြ်န္ပ္ျဖစ္သူ ! မသက္မသာ မျဖစ္ ပါႏွင့္။လူတိုင္းပ်က္စီးဆံုးပါးရမည္သာျဖစ္သည္။ယေန့သင္ဂ်ႏၷတ္နိဗၺာန္တြင္ေနထုိင္သူမ်ားႏွင့္ေတြ.ဆံုရလိမ့္ မည္ ။"
ဟဇရသ္ကာစင္(မ)စစ္ေျမျပင္သို့ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ရန္သူမ်ားသည္လမင္းသဖြယ္ေတာက္ပေနေသာသူ့ မ်က္ႏွာေတာ္ကိုျမင္၍အလြန္ပင္အံ့အားသင့္ခဲ့ၾကသည္။ အသက္ငယ္လြန္းေသာ၊ ကေလးအရြယ္သာရွိျပီး က်က္သေရျဖင့္ခန့္ညားလြန္းေသာစစ္သည္ကိုျမင္ေတြ.သူတိုင္းအတြက္အံ့ဖြယ္ျဖစ္ေနသည္။
ကာစင္(မ)သည္ကေလးအရြယ္ႏွင့္မလိုက္ေအာင္သတၱိအစြမ္းျပခဲ့သည္။ကာစင္(မ)သည္ရန္သူ၃၅ေယာက္ကိုသုတ္သင္ျပီးဂ်ဟနမ္ပို့ခဲ့သည္။ ကာစင္(မ)သည္မရပ္မနားရန္သူမ်ားကိုတုိက္ေနရင္း Umar bin Sa'ad bin NufaylAzdi အူမရ္ဘင္ဆာအာဒ္ဘင္ႏူဖိုင္းလ္အဇ္ဒီ၏ဓါးခ်က္ျဖင့္ဦးေခါင္းေတာ္ကိုထိခါေျမျပင္သို့က်သြားသည္။
ေရွးခ္စူဒူးခ္ ၏ အမလီး တြင္မူ အလီဘင္ဟူစိုင္(န) အလ္ အခ္ဘရ္ကိုကိုးကား၍ဟဇရသ္ကာစင္(မ) သည္ရန္သူသံုးဦးကိုသုတ္သင္ခဲ့သည္ဟုေဖၚျပထားပါ သည္။
ဟူမိုင္းဒ္ဘင္မူဆလင္(မ)ကိုမွီျငမ္း၍အဘူမီခ္နဖ္မွတ္တမ္းတင္ထားသည္မွာ - အမရ္ဘင္ဆာဒ္ဘင္ ႏူဖိုင္းလ္
Amr bin Sa’d bin Nufayl ၏ဓါးခ်က္ေၾကာင့္ဟဇရသ္ကာစင္(မ)၏ဦး ေခါင္းေတာ္တြင္ ဒဏ္ရာရျပီး ေျမေပၚသို့မ်က္ႏွာအပ္၍က်သြားသည္။ ဟဇရသ္ကာစင္(မ)သည္ “အို ! ဦးရီးေတာ္ “ ဟု အီမာမ္(အ.စ) အားတမ္းတလိုက္သည္။မိမိ၏တဲအနီးတြင္ျမင္းေပၚမွအသင့္ေစာင့္ေနေသာအီမာမ္ဟူစုိင္(အ.စ) သည္သိမ္းငွက္ အလားတစ္ဟုန္ထိုးျမင္းႏွင့္ ဟဇရသ္ကာစင္(မ) ကိုတိုက္ခိုက္ေနၾကေသာရန္သူ၂၀၀ခန့္ရွိေသာအုပ္စုၾကား သို့ေရာက္သြားျပီးေဒါသအမ်က္ထြက္ေန ေသာျခေသၤ့အလား ရန္သူမ်ားကိုျပင္းျပင္းထန္ထန္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ အီမာမ္(အ.စ)ခုတ္လိုက္ေသာဓါးခ်က္ေၾကာင့္အမရ္ဘင္ဆာဒ္ဘင္ႏူဖိုင္းလ္ ၏လက္တစ္ေတာင္ဆစ္မွျပတ္ ထြက္သြားသည္။ ရန္သူမ်ားသည္ အမရ္ ကိုကယ္ ရန္ၾကိဳးပမ္းရင္းႏွင့္သူ့ဖက္သားမ်ား၏ျမင္းမ်ားနင္းခံရ၍ အမရ္ ၏ကိုယ္ခႏၱာမွာတစ္စစီျဖစ္သြားသည္။ အာယတ္သူလႅာဟ္ရွဟီးဒ္မူတဟရီ၏အဆုိအရရန္သူတစ္ဦးသည္ ကေလးငယ္ဟဇရသ္ ကာစင္(မ)၏ဦးေခါင္းေတာ္ကိုျဖတ္ရန္ျမင္းေပၚမွဆင္းလာစဥ္အီမာမ္ဟူစိုင္(အ.စ) ေရာက္လာသည္နွင့္ထြက္ေျပးၾကေသာသူ့ဖက္ေတာ္သားမ်ား၏ျမင္းမ်ားနင္းခံ၍ခႏၱာကိုယ္တစ္စစီျဖစ္သြား
သည္။ ျမင္းမ်ား ႏွင့္အနင္းခံရ သည္ မွာဟဇရသ္ကာစင္(မ)၏ကိုယ္ခႏၱာမဟုတ္ေၾကာင္းဟုအာယတ္ သူလႅာဟ္ ရွဟီးဒ္ မူရ္တဒါမူတဟရီကရွင္းျပထားသည္။ ေရွးခ္အဘၻာစ္ကူမၼီး၏ နဖစူလ္မဟ္မူးမ္ တြင္လည္းဟဇရသ္ ရန္သူတုိ့၏ျမင္းမ်ားႏွင့္တက္နင္းခံထိသည္မွာ ဟဇရသ္ကာစင္(မ) မဟုတ္ေၾကာင္းကိုေရးသားထားပါသည္။၄
၄ အခ်ဳိ့ေသာစာအုပ္မ်ားတြင္ျမင္းမ်ားတက္နင္းခံရသည္မွာဟဇရသ္ကာစင္(မ)ျဖစ္သည္ဟုေရးသားထားပါသည္။
အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္အေကာင္းဆံုးသိေတာ္မူသည့္အရွင္ျဖစ္ပါသည္။
အီမာမ္(အ.စ)ဟဇရသ္ကာစင္(မ)အနားေရာက္သြားခ်ိန္္တြင္ဖံုတေထာင္းေထာင္းျဖင့္မည္သူဘာျဖစ္ေနသည္ကိုသဲသဲကြဲကြဲမျမင္ရပဲရွင္းရွင္းလင္းလင္းျမင္ရေသာအခါအီမာမ္(အ.စ)သည္ထိုင္ေနျပီးဟဇရသ္ကာစင္(မ)၏ဦးေခါင္းေတာ္ကိုေပြ.ဖက္ထားသည္ကိုေတြ.ရသည္။ အီမာမ္(အ.စ) သည္၀မ္းနည္းစြာႏွင့္
" သင့္ကိုသတ္ျဖတ္သည့္သူမ်ားအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ႏွင့္ေ၀းပါေစ။ ကယာမတ္ေန့တြင္တမန္ေတာ္ျမတ္
(ဆြ)သည္ သူ တို့၏ရန္သူအျဖစ္ရပ္တည္လိမ့္မည္။ "
” အိုတူေတာ္ ! အလႅာဟ္ရွင္ျမတ္ကိုတုိင္တည္၍ေျပာပါသည္။ သင္ကြ်န္ပ္ကိုတမ္းတခ်ိန္တြင္သင့္ကိုကူ ညီမွဳျဖင့္မတုန့္ျပန္ႏိုင္သည္မွာသင့္ဦးရီးေတာ္အတြက္အလြန္ရင္နာဖြယ္ေကာင္းပါသည္။ " (၃)
" အိုအလႅာဟ္ ! ကြ်န္ပ္၏တူေတာ္၏ရန္သူမ်ားသေလာက္ကူညီမည့္သူနည္းပါးေနပါသည္။ "
အိုအလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ ! ရန္သူတို့ကိုေခ်မွဳန္းေပးသနားေတာ္မူပါ။ ရန္သူတစ္ဦးခ်င္းကိုသုတ္သင္ေတာ္
မူပါ။ ရန္သူတိုင္းကိုစြန့္လြတ္ေတာ္မူပါ။ သူတုိ့ကိုခြင့္မလြတ္ပါႏွင့္။ အုိ ကြ်န္ပ္၏အိမ္ေတာ္သူအိမ္ေတာ္
သားမ်ား ၊ ဆဘရ္လုပ္ၾကပါ။ ယေန့ေနာက္တြင္သင္တို့သည္သိကၡာခ်ခံရမည္မဟုတ္ပါ။ " ဟုေျပာခဲ့ ပါသည္။
အီမာမ္ဟူစုိင္္န္(အ.စ) သည္ကာစင္(မ) ကိုသူ့ရင္ခြင္ေတာ္၌ေပြ.ဖက္၍ရင္ခ်င္းအပ္ထားခဲ့သည္။ ကေလး ငယ္ကာစင္(မ)၏ေျခႏွစ္ဖက္သည္တြဲေလာင္းက်ေနသည္ကိုမွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။ ထုိ့ေနာက္အီမာမ္ (အ.စ) သည္ ကာစင္(မ)ကိုမခ်ီျပီး အလီအက္ဘရ္ႏွင့္အျခားေသာေရွာဟဒါမ်ားအနီးတြင္ခ်ထား လိုက္သည္။
ကုိးကားျခင္း။
အဓိကအားျဖင့္ ေရွးခ္အဘၻားစ္ကူမၼီး၏ နဖစူလ္ မဟ္မူးမ္ (အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္) ကိုကိုးကားထားပါသည္။
1) A probe into the History of Ashura by Dr. Ibrahim Ayati ISBN 0-941724-41-7
2 ) Journey of Tears by Marhum Mullah Bashir Rahim, www.hujjat.org
3) Nafasul Mahmum by Shaikh Abbas Qummi translated by Aejāz Ali T. Bhujwala (al Husaynee), Bombay, India
4) Kitab al Irshad by Shaikh Mufid translated by Dr. I.K.A Howard
5) Maqtal al Husain, Martyrdom Epic of Imam al Husain (a.s) by Abd al Razzaq al Muqarram translated by Sayyid Muhammad Husain al Muqarram., Al Khurasan Foundation for Publications, Beirut, Lebanon.
6) Kitab Maqtal al Husayn by Abu Mikhnaf translated by Hamid Mavani.
7) http://www.sibtayn.com/en/index.php?option=com_content&view=art...
8) http://islamquest.net/en/archive/question/en11238
9) http://www.al-islam.org/al-tawhid/vol13-no3/ashura-misrepresentatio...
ေလ့လာသူတစ္ဦးဘာသာျပန္ထားသည့္ဤေဆာင္းပါးကို Zainab တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။