ျမင့္ျမတ္ေသာနဂ်ဖ္ျမိဳ့ေတာ္သည္ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္အရင္တည္းကရွီအာပညာႏွင့္အရည္အေသြး၏ကုန္းေျမ၊ အဟ္လူးလ္ဘုိင္တ္(အလုိင္ဟူမူစၥလာမ္)၏ေနာက္လုိက္သူမ်ားခုိလွဳံရာေနရာ ဌာန၊ ထင္ေပၚ ေက်ာ္ၾကားေသာ ရွီအာပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္သန႔္ရွင္းမြန္ျမတ္ေသာေနရာဌာနႏွင့္ပညာဆည္းပူးမွဳ ရင္းျမစ္ မ်ားအတြက္ေလ့က်င့္ ေပး ရာဌာနျဖစ္သည္။
ယင္းျမိဳ့ေတာ္၏ယဥ္ေက်းမွဳျပဳသည့္အေျခအေနကုိယေန့တိုင္ထိမ္းသိမ္းထားျပီးၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာအစၥလာမစ္ယဥ္ေက်းမွဳ၏အမွတ္အသားမ်ားကိုျမိဳ့ေတာ္တစ္ခုလံုးတြင္ေတြ.ႏုိင္သည္။
နဂ်ဖ္ျမိဳ့ေတာ္၏အဓိကက်ေသာေနရာသည္အီရားခ္ႏုိင္ငံ၏အထြတ္အျမတ္ထားေသာေနရာမ်ားတြင္ပါ၀င္သည္။
နဂ်ဖ္ျမိဳ့သည္ကမာၻေပၚရွိသန့္ရွင္းမြန္ျမတ္ေသာျမိဳ့မ်ားတြင္ပါ၀င္သည္။ လူသားတုိ့အေျခ စုိက္ေနထုိင္ခဲ့သည္မွာ
နွစ္ေပါင္း ၆ ေသာင္းခန့္ရွိသည္။ နဂ်ဖ္ျမိဳ့သားအမ်ားစုသည္ခရစ္သကၠရာဇ္ ၄ရာစုတြင္ခရစ္ယာန္ဘာသာ ကိုလက္ခံခဲ့ျပီးယေန့တိုင္ခရစ္ယာန္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ား၏အၾကြင္းအက်န္ မ်ားက်န္ရွိေသးသည္။ နဂ်ဖ္ျမိဳ့သည္ ယခင္ကစီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးအခ်က္အခ်ာက်ေသာပင္လယ္ကမ္းေျချမိဳ့ျဖစ္သည္။နဂ်ဖ္
ပင္လယ္မခန္းမီအရင္နဂ်ဖ္ဆိပ္ကမ္း၌အႏၵိယနွင့္တရုပ္ျပည္တုိ့မွသေဘၤာမ်ားဆုိက္ကပ္ေလ့ရွိသည္။ အရဘ္ လက္ေရးလက္သားသည္နဂ်ဖ္ေနသူမ်ားမွတဆင့္ဟီဂ်ားဇ္ (ယခုေဆာ္ဒီအေရးဗ်ား)သုိ့ေရာက္ရွိျပီး တာအီးဖ္ႏွင့္ ခူရုိင္းရွ္မွလူသူအမ်ားကသင္ယူခဲ့ၾကသည္။ အစၥလာမ္သာသနာေပၚထြန္းျပီးေနာက္နဂ်ဖ္ျမိဳ့သားမ်ားအေကာင္း ဆံုး စံထားေလာက္္ေအာင္ၾကိဳးပမ္းျပဳျပင္ခဲ့သည့္ ကူဖီ လက္ေရးစာ ေရးပံုေရးနည္းမွာယေန့တိုင္ အစၥလာမစ္ လက္ေရးနည္းအတတ္ပညာတြင္ဂုဏ္ယူဖြယ္ျဖစ္သည္။
ခရီဇ္သကၠရာဇ္ ၆၃၃၊ ဟီဂ်ရီ ၁၂ ခုႏွစ္တြင္မူဆလင္(မ)စစ္တပ္မ်ားသည္နဂ်ဖ္နယ္ေျမေဒသတြင္း၀င္ေရာက္ခဲ့ျပီး
ေလးႏွစ္ၾကာျပီးေသာ္ကူဖါျမိဳ့တြင္တပ္စြဲကာနဂ်ဖ္သို့ဦးတည္ရာပတ္၀န္းက်င္တြင္ေနအိမ္မ်ားကုိေရရွည္ေနထိုင္
ရန္အလို့ငွါတည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။ ကူဖါျမိဳ့သည္စည္ကားလာျပီးဟီဂ်ရီ ၃၆ခုႏွစ္တြင္အီမာမ္အလီ(အ.စ)သည္ မဒီနာျမိဳ့ေတာ္မွကူဖါျမိဳ့သုိ့ေျပာင္းေရွြ.အေျခစိုက္ခဲ့သည္။
အီမာမ္အလီ(အ.စ)ရွဟီးဒ္ျဖစ္ျပီးသည့္ေနာက္နဂ်ဖ္ကိုအန္နဂ်ဖ္အလ္အရွ္ရဖ္ (ထူးကဲစြာျမင့္ျမတ္ေသာနဂ်ဖ္)ဟု
အမည္ေပးခဲ့ပါသည္။
နဂ်ဖ္ျမိဳ့သည္ဟီဂ်ရီ၅ရာစုႏွစ္မွစ၍ၾကီးပြားတုိးတက္လာရာဟီဂ်ရီး ၉ ရာစုႏွစ္မ်ားတြင္အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္စီး
ပြားေရးသည္ဖြံ.ျဖိဳးလာျပီးကူဖါျမိဳ့မွသိပၸံပညာရပ္မ်ားႏွင့္အတူေနထိုင္သူမ်ားသည္လည္းနဂ်ဖ္ျမိဳ့ေတာ္သုိ့ေရွြ.
ေျပာင္းလာခဲ့ၾကပါသည္။ သူပုန္မ်ား၊ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခိုက္မွဳမ်ားႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ဘုရင္မ်ား၏ရန္ မွလြတ္ေျမာက္ရန္အီမာမ္အလီ(အ.စ)၏ေရာင္ဇာရွိျပီးတံတိုင္းမ်ားႏွင့္ကာရံထားေသာ မက္ရွ္ဟဒ္(နဂ်ဖ္)သို့ ေျပာင္းေရွြ.လာၾကသည္။ ဟဂ်ရီ၄၄၈ ခုႏွစ္တြင္ရွီအာအာလီမ္ ေရွးခ္ တူစီ Shaikh Tusi နဂ်ဖ္ျမိဳ့သုိ့ေျပာင္းေရွြ.
လာျပီးသည့္ေနာက္အစၥလာမ္္ဘာသာေရးသိပၸံေက်ာင္းမ်ားလည္းတိုးတက္ဖြံ.ျဖိဳးလာပါသည္။
နဂ်ဖ္၏အဓိပၸါယ္
အလ္ ဂ်ဴဟာရီ ေရးသားသည့္" စဟာဟ္ " တြင္ နဂ်ဖ္ျမိဳ့ေတာ္ကို " ေရမတက္ေသာျမင့္သည့္ေနရာ" ဟုအနက္
ဖြင့္ထားသည္။ အာရဗ္စကားေျပာသူမ်ားအတြင္းမွာမူ နဂ်္ဖါ ( ထုိစကားလံုးမွသည္ နဂ်ဖ္ ဟူ၍ဆင္းသက္လာ သည္ ) သည္ေတာင္ကုန္းကဲ့သို့ေသာျမင့္မားသည့္ေနရာမ်ား ကိုရည္ညြန္းၾကသည္။
နဂ်ဖ္ျမိဳ့ေတာ္၏အျခားအမည္မ်ား။
သမုိင္းက်မ္းမ်ား၌ေဖၚျပထားေသာနဂ်ဖ္ျမိဳ့ေတာ္၏လူအသိနည္းေသာအျခားအမည္မ်ားမွာ - ကာရီ သို့မဟုတ္ ကာရီယန္ Qari ( Qarian ) ၊ မက္ရွ္ဟဒ္ Mashhad ၊ အသ္ သူးရ္ At Tur ၊ အသ္ သဟရ္ At Tahr ၊ အလ္ ဂ်ဴဒီ Al Judi ၊ အလ္ရဘ္ဘြာ Al Rabwa ၊ ဘန္ကီယား Banqia ၊ ႏွင့္ အလ္ လီစားန္ Al Lisan တို့ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ဳိ့ေသာသမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ႏူဟ္ (အ.စ)၏ ေလွသည္ဤေနရာ၌ဆုိက္ကပ္ခဲ့ျပီး ႏူဟ္ (အ.စ) ၏ သား သမီးမ်ားသည္နဂ်ဖ္တြင္အေျခစုိက္ျပီးတစ္ကမာၻလံုးသို့ပ်ံ့ႏွံ့ခဲ့သည္။တမန္ေတာ္အီဗရာဟီးမ္(အ.စ)သည္လည္း နဂ်ဖ္ျမိဳ့တြင္ေနထုိင္ခဲ့သည္ဟုဆိုထားသည္။
နဂ်ဖ္ျမိဳ့ေတာ္၏ပထ၀ီအေနအထား။
နဂ်ဖ္သည္နဂ်ဖ္ျပည္နယ္၏ျမိဳ့ေတာ္ျဖစ္သည္။အီရားခ္ႏုိင္ငံ၏ဗဟုိတြင္တည္ရွိျပီးျမိဳ့ေတာ္ဘဂၢဒါးဒ္၏အေနာက္
ေတာင္ဖက္ကီလုိမီတာ၁၆၀အကြာအေ၀းတြင္တည္ရွိသည္။ နဂ်ဖ္ျပည္နယ္သည္ေဆာ္ဒီအေရးဗ်ားႏွင့္ေတာင္ ဖက္တြင္နယ္နမိတ္ဆက္စပ္လွ်က္ရွိသည္။ ေျမာက္ဖက္တြင္ ၀ါစီးသ္ ဘာဘီးလ္ Wasit Babil ျပည္နယ္ ႏွင့္ ကရ္ဘလာျပည္နယ္တုိ့ရွိျပီးအေရွ့ဖက္တြင္ အလ္ကဒီစီယား Al Qadisiyyah ႏွင့္ အလ္မူသန္ဟ္နာ Al Muthanna ၊ အေနာက္ဖက္တြင္ အလ္အန္ဘရ္ Al Anbar ျပည္နယ္