အဟ္ေလ့ဘိုက္ (အ.စ) သတင္းဌာန၊ အဗ္နာ
၂၀၁၅ ေရြးကာက္ပြဲ နီးကပ္လာခ်ိန္တြင္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အစြန္းေရာက္သူတခ်ိဳ႕က စာေပေဟာေျပာပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းကို ဘာသာေရး အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ တားဆီးပိတ္ပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
ျပည္ေထာင္စုေန႔ အထမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ရွိ ရပ္ကြက္မိသားစုမ်ား ပူးေပါင္းက်င္းပေသာ စာေပေဟာေျပာပြဲတြင္ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဦးကိုနီႏွင့္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္သူ ကိုျမေအးတို႔ ပါ၀င္သည့္အတြက္ မ်ိဳးခ်စ္သံဃာေတာ္မ်ား သမဂၢအဖြဲ႔က ကန္႔ကြက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ပြဲဖ်က္သိမ္းေပးခဲ့ရသည္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ေဟာေျပာမည့္သူမ်ားသည္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ စာေရးဆရာမ တဦးျဖစ္သူ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) သည္ ပဲခူးတိုင္း ေပါင္းတည္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စာေပေဟာေျပာပြဲတခု ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ထားရာ ၄င္းမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဘားလမ္းရွိ မြတ္စလင္ ကုသိုလ္ျဖစ္ ေဆး႐ံုတြင္ ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းအျဖစ္ လုပ္အားေပးလ်က္ ရွိေသာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ခံ ဘုန္းႀကီးတခ်ိဳ႕က ၄င္းေဟာေျပာမည့္ စာေပေဟာေျပာပြဲကို လက္မခံဘဲ လူစားလဲေပးရန္ ေတာင္းဆိုသည့္အတြက္ ယင္းစာေပ ေဟာေျပာပြဲသို႔ မသြားေရာက္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းသို႔ တားျမစ္ကန္႔သတ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကာယကံရွင္မ်ားျဖစ္သည့္ ကိုျမေအး၊ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) ႏွင့္ ေရွ႕ေန ဦးကိုနီတို႔ကို ဧရာဝတီ အႀကီးတန္းသတင္းေထာက္ ထက္ႏိုင္ေဇာ္က တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး ၄င္းတို႔၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
ကိုျမေအး (၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္)
အခုလို လုပ္ေနတဲ့ပံုစံက တိုင္းျပည္အနာဂတ္ မေကာင္းႏုိင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ျမင္တယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ထဲကို စဝင္လာၿပီဆိုမွ ဒီကိစၥေတြက ေပၚလာတာ။ ၂၀၁၅ ေရြးကာက္ပြဲနီးလို႔ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ယူဆလို႔ ရတယ္။ ေနာက္တခုက ႏုိင္ငံသားတိုင္းမွာ သူ႔ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႔ တာ၀န္မ်ားဆိုတာ ရွိၿပီးသားေလ။ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာလည္း ျပ႒ာန္းထားၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အဲဒါေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္လို႔ မရေအာင္ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္လာတဲ့ ကိစၥေတြကေတာ့ အလားအလာ မေကာင္းဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားလို႔ ေျပာရင္ ဘာသာလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ရွိၾကတာပဲေလ။ အားလံုးဟာ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္နဲ႔ပဲ ျမန္မာဆိုတဲ့ စိတ္ဓါတ္နဲ႔ အတူတကြ ေပါင္းစည္းသြားခ်င္တာ။ ဒါေပမယ့္ အခုျပႆနာေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အနာဂတ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ က်ေနာ္လည္း စိတ္ပူေနတယ္။
က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီကိစၥေတြကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ျဖစ္လာတယ္လို႔ေတာ့ မျမင္ဘူးဗ်။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ ထုတ္ၿပီးမွ ဒီကိစၥေတြက ဒီေရအလား တက္လာတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါကေတာ့ ႐ိုးသားမႈ တခုမဟုတ္ဘူးလို႔ ျမင္တယ္ဗ်ာ။ ေနာက္တခုက ၂၀၁၅ ေရြးကာက္ပြဲနီးလာၿပီဆုိေတာ့ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈက ျပင္းထန္လာတယ္။ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ အာဏာကို ျဖတ္လမ္းက လိုခ်င္တဲ့သူေတြ အတြက္ကေတာ့ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရးကို အသံုးခ်ၿပီး လုပ္မွာပဲေလ။ ဒါေတြကို စုၿပီးလိုက္လုပ္ေနတာ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥက ႐ိုးသားတယ္လို႔ လံုးဝ ေျပာလို႔မရဘူး။
က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ ဘယ္ဘာသာတရားပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ေအာင္၊ ထိန္းသိမ္းေအာင္ ဆိုတာ လုပ္ရမယ့္ ကိစၥပါ။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ စိတ္ရွည္သည္းခံႏုိင္မႈ စြမ္းအားဟာ က်ေနာ္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြ အတြက္ အမ်ားႀကီး အတုယူစရာပါ။ က်ေနာ္တု႔ိ ျဖစ္ခ်င္တာက ေအးခ်မ္းစြာ ေနထုိင္လိုတဲ့ မည္သည့္ဘာသာ၀င္မဆို ဒီႏုိင္ငံရဲ႕ သစၥာကို ေစာင့္သိ႐ုိေသမယ္။ ဒီတုိင္းျပည္ရဲ႕ အက်ိဳးကိုလည္း ဦးလည္မသုန္ ထမ္းရြက္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာဆိုတဲ့ စိတ္ရွိရင္ အဆင္ေျပစြာ ေနထိုင္ႏုိင္ရမယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေအးခ်မ္းတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ ျပယုပ္ကို တေလွ်ာက္လံုး ျပလာခဲ့ၿပီးေတာ့ ဆက္လက္ၿပီး ထိန္းသိမ္းသြားႏုိင္ဖို႔ လုိပါတယ္။
မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း)
ေဟာေျပာပြဲ ကိစၥက က်မတို႔ဘက္က ဖ်က္လိုက္တာ။ ဆရာသင္းရီပဲ သိတယ္။ က်မေတာင္ မသိလိုက္ဘူး။ ဆရာသင္းရီကို အဲဒီၿမိဳ႕က ဘုန္းႀကီးက ေျပာတယ္တဲ့။ လူလဲေပးပါ ဆိုၿပီးေတာ့တဲ့။ အဲလိုဆိုရင္ေတာ့ လဲမေပးႏုိင္ဘူး။ ဘယ္သူမွ လာမေဟာေတာ့ဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ဖ်က္လိုက္တာ။ ေပါင္းတည္နဲ႔ ေပါက္ေခါင္း ၂ ရက္ဆက္တိုက္လုပ္ဖို႔ လုပ္တဲ့ အစီအစဥ္က ေပါင္းတည္မွာ ပ်က္သြားတယ္။ ေပါက္ေခါင္းမွာ ေဟာျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဘုန္းႀကီးနဲ႔ ပြဲစီစဥ္တဲ့ ကေလးေတြနဲ႔ ျပႆနာ ေတာ္ေတာ္တက္တယ္လို႔ ၾကားတယ္။ အဲဒီက ကေလးေတြက ေပါက္ေခါင္းကို လာၿပီးေတာ့ နားေထာင္ေတာ့ သူတို႔က ဖိတ္ခ်င္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ျပန္လုပ္မယ္။ ျပန္ေခၚေပးပါလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆရာသင္းရီက စိုးရိမ္လို႔ မလုပ္ေတာ့တာပါ။
အခုဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာရရင္ တစုတဖြဲ႕က ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ တိုင္းျပည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ မရွိေအာင္ လုပ္ေနတာလို႔ ေျပာရမွာပဲ။ ေနာက္တပိုင္းက ပညာရည္ နိမ့္က်မႈေပါ့။ တသက္လံုး Isolate (အထီးက်န္) ျဖစ္ေနတာကေန ကမာၻႀကီးနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေနတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အေျခခံသေဘာတရားေတြကို မ်က္ေျချပတ္ေနရတဲ့ လူထုက ပညာရည္နိမ့္က်မႈေၾကာင့္ တခုခုဆိုလို႔ရွိရင္ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္ခံစားခ်က္ကို ဦးစားေပးတယ္။ ေျပာင္းလဲ ျပဳျပင္လို႔ မရတဲ့အရာေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ တန္ဖိုးထားေနၾကတယ္။ အဲဒီျပႆနာေတြက အရင္းခံတယ္ေပါ့။ အေပၚယံၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ဘာသာေရးအရ သေဘာထားကြဲလြဲတယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ တကယ္တမ္းက ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာပါ။
ႏုိင္ငံတခုက သူ႕ရဲ႕ လူထုကို အေျခခံအခြင့္အေရးေတြရယ္၊ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားေတြရယ္ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ အသိမေပးႏုိင္ခင္မွာ အဲဒီလို အသိေပးဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာ မေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ Failed State တခုရဲ႕ လကၡဏာေတြေပါ့။ ဒါဟာ က်ဆံုးသြားတဲ့ ႏုိင္ငံတခုရဲ႕ လကၡဏာေတြပါပဲ။ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာဆိုတာကို တခုတည္း၊ တထပ္တည္း ဆြဲသြင္းထားလို႔ မရဘူးေလ။ ဆိုပါေတာ့ ဗမာလူမ်