========================================
အဟ္ေလ့ဘိုက္ (အ.စ) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ
=========================================
အစြန္းေရာက္ ဗမာဘုန္းႀကီး အရွင္ ၀ီရသူသည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား သတ္ျဖတ္ရန္ လႈံေဆာ္မႈျဖင့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ေထာင္ဒဏ္ ၂၅ ႏွစ္ စီရင္ခံရ၏။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ အေထြေထြလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသည္
ဦး၀ီရသူ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဗုဒၶ၀ါဒ ႏွင့္ အမ်ဳိးသားေရး အယူအဆတို႔မွာ ရာစုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ၾကာေညာင္းသည္ အထိ ေဒြးေရာယွက္တင္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ၁၉၂၀ ႏွစ္မ်ားက ၿဗိတိသွ် ရဲအရာရိွအျဖစ္ ျမန္မာျပည္သို႔ေရာက္လာခဲ့ေသာ ပထမဆံုး စာေရးဆရာ ေဂ်ာ့ဂ်္ ေအာ္၀ဲလ္ George Orwell က ရဟန္းသံဃာတို႔သည္ ၀ိနည္းႏွင့္ မေလ်ာ္ညီစြာ ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည္ကို ျမင္ေတြ႕ ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ႏွစ္တစ္ရာနီးပါး လြန္ေျမာက္ေသာ္ အစြန္းေရာက္ဗမာဘုန္းေတာ္ႀကီး အရွင္၀ီရသူမွာ မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ၏ အထင္ကရေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ ေပၚထြက္လာၿပီး အမုန္းတရားေဟာေျပာခ်က္မ်ားေၾကာင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရႈတ္ခ်ျပစ္တင္ခံရသူျဖစ္သည္။ သူသည္ မြတ္စ္လင္မ္ ၁၀ ဦးကို သတ္ျဖတ္ေအာင္လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ေထာင္ဒဏ္ ၂၅ ႏွစ္ခ်မွတ္ခံရေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၌ အေထြေထြလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ လြတ္ေျမာက္လာသည္။ သူ၏ ဗေလာင္းဗလဲရာဇ၀င္ႏွင့္ဆန္႔က်င္စြာ အရပ္ ၅ ေပ ၇ လကၼသာရိွၿပီး ႏွစ္လိုဖြယ္ အသြင္ျဖင့္ ၾကည္ညိဳစရာ ဓမၼဆရာအသြင္ေဆာင္၍ ၄၅ ႏွစ္ဆိုေသာအရြယ္ႏွင့္ မလိုက္ေအာင္ ႏုပ်ဳိေနျခင္းကို ေတြ႕ျမင္ရေသာ အခါ ကၽြႏ္ုပ္မွ မယံုႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ရေလ၏။
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ေျပာင္းေရႊ႕လာၿပီး ေျမယာႏွင့္အလုပ္အကိုင္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားသူမ်ားအျဖစ္ ၉၆၉ အဖြဲ႕မွ သတ္မွတ္ၾကသည္။ တစ္ဦးေသာသူမွ ကၽြႏ္ုပ္အား “ သူတို႔ဟာ ခင္ဗ်ားတိုင္းျပည္က စိမ့္၀င္လာတဲ့မကၠဆီကန္ေတြလုိမ်ဳိးဘဲေပါ့ ” ဟု သံေယာင္လိုက္ေျပာဆိုပါသည္။
ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ရည္ညႊန္းသည္ဟုယူဆရေသာ ၉၆၉ ဂဏန္းကုိ ဦး၀ီရသူမွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ဆုပ္ကိုင္သည္။ ေက်ာက္တိုင္တစ္ခု အေပၚရိွေသာ ျခေသၤ့သံုးေကာင္မွ ေရာင္ျခည္စက္ကြင္းျဖာထြက္ေနသည့္ ထိုအဖြဲ႕၏လက္စြဲတံဆိပ္(လိုဂို)အား ျမန္မာျပည္တစ္၀ွမ္း ပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္မ်ား၊ အငွားယာဥ္မ်ား၊ ပုဂၢလိက ယာဥ္မ်ားေပၚတြင္ အလြယ္တကူ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါ၏။
ဦး၀ီရသူထံ၌ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ေဖ့စ္ဘြတ္ေနာက္လိုက္မ်ားရိွေနသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကို “ေခြးမ်ား”၊ “ငါးဖယ္/ငါးၾကင္းမ်ား” ႏွင့္ အျခား အမည္တို႔ျဖင့္ ကင္ပြန္းတပ္ေခၚဆိုထားေသာ သူ၏ YouTube ဗီဒီယိုမ်ားက အင္တာနက္တစ္ခြင္၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန၏။
ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္တြင္ ကၽြႏ္ုပ္ သူႏွင့္ဆံုေတြ႕ခဲ့သည္။ သူ႔လက္ေအာက္တြင္ သံဃာ ၂၅၀၀ ခန္႔ရိွသည္။ ကမာၻ႕မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ပူးေပါင္းႀကံစည္ခ်က္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာသံဃာမ်ား ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ၀ပ္လွ်ဳိးေနရသည့္ပန္းခ်ီကားကို သူက ေရးဆြဲျခယ္သျပသ ထား၏။ “သူတို႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အစၥလာမ္မစ္ နယ္ပယ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖို႔ျဖစ္တယ္ ” ဟု ဦး၀ီရသူက ဆိုသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာအားလံုးနီးပါးမွာ အလ္ကိုင္ဒါကဲ့သို႔ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္မႈမရိွေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ ယင္းတို႔၏ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္၌ေရာက္ေနသည္ဟု သူက ေျပာၾကားသည္။
၀ီရသူ၏ ေက်ာင္း၀င္းျပင္ပတြင္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ သံဃာအေလာင္းမ်ား၏ ျမင္မေကာင္းလွေသာဓာတ္ပံုမ်ားကို ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးႏွစ္ခုျဖင့္ စိုက္ထူထား၏။ ယင္းပုံမ်ား၏အထက္၌ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခ်ိဳးငွက္မ်ား ၀ိုင္းရံထားသည့္ ဦး၀ီရသူ၏ပုံတူကို တခမ္းတနား ေဖာ္ျပထား၏။ ၎သံဃာမ်ားသည္ မြတ္စ္လင္မ္တိုက္ခိုက္ေရးသမားမ်ား၏ မေသမခ်င္းသတ္ျဖတ္မႈခံရသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။ ထိုပံုမ်ားကို မည္သည့္ေနရာမွရရိွပါသနည္းဟု ကၽြႏ္ုပ္မွေမးျမန္းသည့္အခါ ထိုင္းႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမ်ားမွျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူဦးေရ အနည္းအက်ဥ္း ရိွေနေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး ေနာက္ထပ္ဆိုင္းဘုတ္တစ္ခုမွ အလားတူဓာတ္ပံုမ်ားမွာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ရရိွလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေျပာဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုဓာတ္ပံုမ်ားမွာ ခိုင္လံုမႈ မရိွသလို ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္စပ္မႈဟူ၍လည္း မရိွပါေလ။ အေၾကာင္းေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူမ်ားစုရိွေနေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း၊ သံဃာေတာ္မ်ားကို ၾကည္ညိဳေလးစားၾကေသာ ေနရာေဒသတစ္ခုအတြင္း ဤေရြ႕ဤမွ်မ်ားျပားလွသည့္ သံဃာေတာ္မ်ား သတ္ျဖတ္ခံရသည္ဆိုသည့္ ဤအခ်က္မွာ ယံုၾကည္လက္ခံရန္ မျဖစ္ႏိုင္လြန္းေလၿပီ။ ဤသို႔ေသာတိုင္းႏိုင္ငံတစ္ခု၌ ဤရာဇ၀တ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ရိွေသာ္ သတင္းမ်ားတြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ မေဖာ္ျပ မတင္ဆက္ေလသနည္း ? အဆီအေငၚမတည့္လြန္းေလစြ။
၀ါရွင္တန္ရိွ လူ႕အခြင့္အေရးကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ား Physicians for Human Rights အတြက္ အထက္တန္းဥပေဒအႀကံေပးျဖစ္သူ အန္ဒရီးယား ဂစ္တဲလ္မဲန္း Andrea Gittleman က ဦး၀ီရသူ ေဟာၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈတို႔အၾကား အနီးကပ္ပတ္သက္မႈရွိေနေၾကာင္း သူမ၏ အဖြဲ႕အစည္းမွ ေတြ႕ရွိထားၿပီးျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ဂစ္တဲလ္မဲန္းက ဤသို႔ဥပမာတစ္ရပ္ကို လွစ္ဟျပသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား တတိယႏိုင္ငံတစ္ခုသို႔ ပို႔ေဆာင္ေရးဟူေသာ လက္ရိွသမၼတဦးသိန္းစိန္၏ အျငင္းပြားဖြယ္အစီအစဥ္ကို ေထာက္ခံေသာအားျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ အတြင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ ၀ီရသူဦးေဆာင္ေသာ သံဃာတစ္စုမွ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ေထာက္ခံ ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္တစ္လၾကာေသာ အခါ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ အၾကမ္းဖက္မႈသည္ ပိုမိုဆိုး၀ါးစြာ ျဖစ္ပြားလာေတာ့သည္။
(ရိုဟင္ဂ်ာအေပါင္းကို နယ္ႏွင္လိုက္ၾကရန္ သံဃာမ်ားမွ လႈံ႕ေဆာ္ေဟာၾကားၿပီး မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီ စုၿပံဳသတ္ျဖတ္မႈ ေပၚေပါက္ခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာမီဒီယာမ်ားက အခိုင္အမာ တင္ျပထားၾကသည္မွာ သတိျပဳစရာျဖစ္၏)။
ယမန္ႏွစ္က အျငင္းပြားဖြယ္ရာ Times မဂၢဇင္း၏အင္တာဗ်ဴးတြင္ ဦး၀ီရသူအား “ဗမာဘင္လာဒင္” ဟူ၍ ေခါင္းစည္းတပ္ခဲ့သည္။ မဂၢဇင္းထြက္ရိွလာၿပီးေနာက္ သံဃာတစ္ေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္ ဗမာလူမ်ဳိးတစ္စုက စီတန္းကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္သည္လည္း မုန္းတီးေရးစကားျပန္႔ႏွံ႔မႈ ရပ္တန္႔လိုက္ရန္ လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ဟုဆိုကာ မဂၢဇင္းကိုပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ ထိုေဆာင္းပါးတြင္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ကမာၻ႕အၾကမ္းဖက္မႈ၏ ပင္မအေၾကာင္းတရားျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ႔ေနာက္ေတာ္ပါး ဒကာဒကာမမ်ားအေနႏွင့္ ႏိုးၾကား သတိ၀ီရွိဖို႔ ႏႈိးေဆာ္ထားေၾကာင္းဟူေသာ ဦး၀ီရသူ၏ေျပာဆိုခ်က္ကို ေဖာ္ျပထား၏။
“ အသင္တို႔အေနနဲ႔ ေမတၱာနဲ႔ၾကင္နာမႈကို အျပည့္အ၀ေပးႏိုင္ပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ေခြး႐ူးနဲ႔ေတာ့ တြဲအိပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး ”။
ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏အင္တာဗ