အဲဟ္ေလ့ဘိုက္သ္(အ.စ)သတင္းဌာန ၊အဗ္နာ
(Written by း စိန္သြားျမား)
လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း သီရိလကၤာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ အဆိုးရြားဆံုးအေျခအေနတစ္ခု၌ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ဇြန္ ၁၆၊ တနလၤာေန႔အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား...၏ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ လူေလးဦး ေသဆံုးခဲ့ကာ ၈၀ ဦး ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
အၾကမ္းဖက္မႈသည္ သီရိလကၤာအေနာက္ေတာင္ဘက္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကိုလံဘိုႏွင့္ ကီလိုမီတာ ၆၀ ကြာေ၀းေသာအရပ္တြင္ရွိသည့္ အလြတ္ဂါမာၿမိဳ႕ မြတ္စလင္အမ်ားစုေနထိုင္ရာ ေဒသအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈကို ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔ျဖစ္ေသာ ဘိုဒူဘာလဆီနာ BBS က ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဘိုဒူဘာလဆီနာကို အၾကမ္းဖ်င္း ဘာသာျပန္ဆိုရမည္ ဆိုပါက သူတို႔ႏုိင္ငံ၏ အသံုးအႏႈန္းအရ ဗုဒၶဘာသာစြမ္းအားရွင္တပ္ဖြဲ႔ဟု အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္သည္။
မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ သီရိလကၤာ အခ်ဳိ႕ေသာေဒသမ်ားအတြင္း ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ားအၾကား အေျခအေနတင္းမာမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ၾကာသပေတးေန႔၌မူ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးသည္ မြတ္စလင္အမ်ားစုေနထိုင္ရာ အလြတ္ဂါမာၿမိဳ႕ လူစည္ကားသည့္ရပ္ကြက္အတြင္းသို႔ ကားျဖင့္ တရၾကမ္းေမာင္းႏွင္ ၀င္ေရာက္ကာ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးစကားမ်ား ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ခဲ့သည့္ မြတ္စလင္လူငယ္တစ္ဦးက ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္မိကာ လက္လြန္၍ ထိုဘုန္းႀကီးမွာ ပ်ံလြန္သြားခဲ့သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ဆူပူအံုၾကြလာခဲ့ၿပီး တနဂၤေႏြေန႔တြင္ အၾကမ္းဖက္မႈသို႔ ဦးတည္သြားခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ မြတ္စလင္ရပ္ကြက္မ်ားကို အစြန္းေရာက္မ်ားက တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး ဆုိင္မ်ား၊ အိမ္မ်ားကို မီး႐ိႈ႕ခဲ့သည့္အျပင္ မြတ္စလင္ပိုင္ လယ္ယာေျမတစ္ခုအား အေစာင့္တာ၀န္ယူထားသည့္ တမီလ္လူမ်ဳိး လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးကို တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ တနဂၤေႏြေန႔ည၌ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ သီရိလကၤာတြင္ရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ပါ၀င္ခဲ့ၾကၿပီး မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ေၾကြးၾကာ္သံမ်ားႏွင့္အတူ ၀ီလိပစ္တိရရြာရွိ မြတ္စလင္အမ်ားစု ေနထိုင္ရာဘက္အျခမ္းအား ဓာတ္ေငြ႔ဗံုးမ်ား၊ ခဲလံုးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနရာမွ မြတ္စလင္မ်ားသည္ ဗလီအတိုက္ခိုက္ မခံရေရးအတြက္ ကာကြယ္ခဲ့ၾကေသးသည္။
ေဒသခံ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားအရ ဗလီသံုးလံုးႏွင့္ မြတ္စလင္အိမ္အမ်ားစု မီးတင္႐ိႈ႕ျခင္း ခံခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။ အၾကမ္းဖက္မႈသည္ အလြတ္ဂါမာၿမိဳ႕တြင္ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ ဘီ႐ူ၀ါလာၿမိဳ႕သို႔ပါ ကူးစက္ျပန္႔ပြားခဲ့ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အစြန္းေရာက္သမားမ်ားကို မည္သည့္ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္ကမွ ထိေရာက္စြာ ကိုင္တြယ္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ေဒသခံရဲအရာရွိ တစ္ဦးျဖစ္သူ NK Illangakoon က တနလၤာေန႔ည အေရာက္မွာေတာ့ အေျခအေနမွာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အိမ္တစ္ဒါဇင္ေက်ာ္မွာေတာ့ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့ လူရွစ္ဦးကို ဖမ္းဆိီးထိန္းသိမ္းခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း အေရအတြက္ မေဖာ္ျပႏုိင္ေသာလူမ်ားကို အာမခံျဖင့္ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း AFP သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အလြတ္ဂါမာၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္ေသာ ဆင္ဟာလီ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဒီေန႔ရွ္ဆီရိ၀ါဒီနားက ဘယ္က ေရာက္လာမွန္း မေျပာတတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေနအိမ္ေတြအျပင္မွာ သာသနာ့အလံေတြ လႊင့္ထူထားဖို႔ ၫႊန္ၾကားခဲ့တယ္။ ဒါမွသာ သူတို႔ ခြဲျခားသိႏုိင္မွာလို႔ ေျပာတယ္””ဟု ၎ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပံုကို ျပန္ေျပာင္း ေျပာၾကားသည္။
““ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ကိုယ့္ဟာကိုယ္ပဲ ကာကြယ္ခဲ့ရတယ္။ ရဲေတြနဲ႔ စစ္တပ္တာ၀န္ရွိသူေတြက ဘာမွ လုပ္မေပးတဲ့အျပင္ ရပ္ၾကည့္ေနတယ္။ ဗလီကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးၿပီးတဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေတာ့မွ သူတို႔ေတြ ေရာက္လာၾကတယ္ေလ””ဟု ၀ယ္လီပင္နားမွ ဆုိင္ပိုင္ရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ အဗၺဒူေမာ္လာနာက အယ္လ္ဂ်ာဇီးရားသတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေဒသခံ မြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကမူ သီရိလကၤာတာ၀န္ရွိသူမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား အရွိန္ျမင့္ျဖစ္ပြားေနစဥ္ကာလ၌ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း မည္သည့္ကာကြယ္မႈမ်ဳိးမွ မေပးခဲ့ဘဲ ရပ္ၾကည့္ေနခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စြဲခဲ့သည္။ မြတ္စလင္ပိုင္ အိမ္မ်ား၊ ဆုိင္မ်ား၊ စက္႐ံုမ်ား၊ ဗလီမ်ားႏွင့္ မူလတန္းေက်ာင္းတစ္ခုကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ အလြတ္ဂါမာၿမိဳ႕ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္ ၀ယ္လီပင္နားတြင္ ညသန္းေခါင္ေက်ာ္အခ်ိန္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း ဗလီတစ္လံုး မီး႐ိႈ႕ခ့ခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ မီး႐ိႈ႕မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ခ်ိန္၌ အကန္႔အသတ္မရွိ ညမထြက္ရ ကာျဖဴးအမိန္႔ ထုတ္ျပန္ထားျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း မည္သည့္အေရးယူမႈမွ် ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
““ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို အခ်ိန္ႏွစ္နာရီ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ လူမေသမခ်င္း ရဲေတြ ဘယ္ေပ်ာက္ေနမွန္းကို မသိဘူး။ တနလၤာေန႔မနက္ ေစာေစာေရာက္ေတာ့မွ ရဲေတြေပၚလာၿပီး ေသဆံုးသူေတြနဲ႔ ဒဏ္ရာရသူေတြကို သယ္ေဆာင္ေပးခဲ့ၾကတယ္””ဟု ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ တိုက္ခိုက္မႈကို ခုခံရာ၌ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ မြတ္စလင္အမ်ဳိးသား မစၥတာဟူစိန္က ေျပာၾကားသည္။ ထိုအျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သီရိလကၤာအစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္မႈကို သီရိလကၤာတရားေရး၀န္ႀကီး ရအူးဖ္ဟကီးမ္က မိမိအစိုးရအား ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ခဲ့သည္။
““တရားဥပေဒစုိးမိုးေရး ယႏၱရားကေတာ့ လံုး၀ဥႆံုပ်က္စီးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြ မျဖစ္လာခင္ ဆူပူအံုၾကြစဥ္တည္းက အစိုးရအေနနဲ႔ ထိေရာက္စြာကိုင္တြယ္ဖို႔ ၇၂ နာရီၾကာ ေတာင္းပန္ၿပီး ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္မလာခဲ့ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ အရမ္းပဲ ရွက္မိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္လူေတြကို ကၽြန္ေတာ္ အကာအကြယ္ မေပးႏုိင္ခဲ့ဘူး””ဟု မစၥတာဟကီးမ္က ရင္ဖြင့္သည္။ မစ္ၥတာရအူးဖ္ဟကီးမ္သည္ သီရိလကၤာ၏ အႀကီးဆံုးမြတ္စလင္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ တရားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာဟကီးမ္သည္ အစြန္းေရာက္ ဆင္ဟာလီဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔ BBS ၏ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးအေရးယူျခင္း မရွိပါက ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
““အစိုးရက ဒီအစြန္းေရာက္ေတြစုေ၀းၿပီး လႈပ္ရွားမႈေတြကို အေရးမယူဘဲ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ဒီလူေတြကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္””ဟု မစၥတာဟကီးမ္က BBS ကို ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုသည္။
အျခားေသာ အလယ္အလတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားမွာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္း မရွိဘဲ ခပ္ေ၀းေ၀းတြင္ ေရွာင္ရွားေနခဲ့သည္။ သီရိလကၤာ အမရပူရ မဟာနိခယ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားအဖြဲ႔၏ မဟာနာယကျဖစ္သူ ဆရာေတာ္ ေဒဗူဒီနား သွ်ရီ ဂန္နိႆရ သီဟိုကမူ ““သီရိလကၤာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ဘာသာျခားအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပံုစံမ်ဳိးေလးကိုပဲ ထိန္းသိမ္းၿပီး ေရွ႕ဆက္ခ်င္တယ္။ ဒီလႈံ႔ေဆာ္မႈေတြေၾကာင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ သက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႔အစည္းတုိင္း မ်က္ႏွာစံုညီေဆြးေႏြးၿပီး ေျဖရွင္းအေျဖရွာသင့္တယ္””ဟု အယ္လ္ဂ်ာဇီးရား ႐ုပ္သံသို႔ မိန္႔သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဆရာေတာ္သည္ BBS အဖြဲ႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ မွတ္ခ်က္ေပးရန္ ျငင္းဆိုခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံနည္းတူ ဗုဒၶဘာသာအစြန္းေရာက္၀ါဒသည္ သီရိလကၤာတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနခဲ့ၿပီး မြတ္စလင္လူနည္းစုအား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူမ်ားစုက တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားလည္း ယခင္က အမ်ားအျပား ရွိခဲ့သည္။ ျပည္သူအမ်ားစုက BBS အဖြဲ႔အား သီရိလကၤာသမၼတ မစၥတာမဟင္ဒါရာဂ်ာပက္စားႏွင့္ ၎၏ညီျဖစ္သူ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဂိုတာဘယရာဂ်ာပက္စားတုိ႔က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားသည္ဟု ယူဆထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎တို႔ႏွစ္ဦးစလံုးသည္ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကို ျငင္းဆန္ထားသည္။ ယခုတစ္ႀကိမ္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနစဥ္ကာလအတြင္း သမၼတျဖစ္သူသည္ ဘိုလီဗီးယားႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေနသည္။ ဆင္ဟာလီဗုဒၶဘာသာမ်ားသည္ သီရိလကၤာလူဦးေရ၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိၿပီး ထုိလူမ်ားစု၏ အားေပးေထာက္ခံမႈကုိ ရယူရန္အတြက္ BBS အား လႊတ္ထားေပးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္ေျပာဆိုၾကသည္။ ဆင္ဟာလီဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ လူမ်ားစုျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ႏိုင္ငံ၏လူနည္းစု မြတ္စလင္မ်ား၊ တမီလ္မ်ားႏွင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားကို အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားေနသည္မွာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ၿမိဳ႕ေတာ္ ကိုလံဘိုအေျခစိုက္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ မဟုတ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးပြင္းလင္းအဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သည့္ Policy Alternatives စင္တာ၏ ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္သူ ပိုင္ကီယာဆိုသီဆာရာ ဗနာမြတၱဴးက ေျပာၾကားသည္။ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲသည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတိုင္မခ်င္း က်င္းပဦးမည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း သမၼတျဖစ္သူ ရာဂ်ာပက္စားက ေဆာလ်င္စြာ က်င္းပႏိုင္ေျခရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းမႈမ်ား ရွိေနသည္။
““ႏိုင္ငံေရးမွာ ေအာက္ဖဲကို ထုတ္သံုးၿပီးၿပီဆိုရင္ ေနာက္ျပန္လွည့္ဖို႔အတြက္ တစ္ခါတစ္ရံမွာ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ရာဂ်ာပက္စားရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြဟာ ေရတိုစီမံကိန္းေတြ ပိုမ်ားပါတယ္။ သူတို႔အစိုးရအဖြဲ႔ဟာ အာဏတည္ၿမဲဖို႔ ဘာမဆိုလုပ္ဖို႔ ၀န္ေလးမွာ မဟုတ္ပါဘူး””ဟု ဆာရဗနာမြတၱဴးက သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံတကာအစုိးရအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ အျခားေသာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက အၾကမ္းဖက္မႈ ႏွစ္ရက္တာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္းႏွင့္ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း သေဘာထားမ်ား အသီးသီးထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ေတာင္ႏွင့္အလယ္အာရွဆိုင္ရာ လက္ေထာက္တာ၀န္ခံ နီရွားဘီစ၀ဲလ္က ““သီရိလကၤာတာ၀န္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး တရားမွ်တမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးဖို႔အတြက္ တိုက္တြန္းပါတယ္””ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိ႔ျပင္ ကိုလံဘိုၿမိဳ႕တြင္ရွိသည့္ အေမရိကန္သံ႐ံုးမွလည္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈအား ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ မြတ္စလင္လူနည္းစု၏ ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးအေဆာက္အအံုမ်ား တိုက္ခိုက္မႈကို သီရိလကၤာအစိုးရအေနျဖင့္ ကာကြယ္တားဆီးေပးရန္အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တိုက္တြန္းခဲ့ေသးသည္။ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္အား စံုစမ္းစစ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္အတြက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ယန္းဆာကီက ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
““ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္ပူပန္မိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔ လုိလားပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ေရးကို အစိုးရအေနနဲ႔ ျပန္လည္ေဖာ္ေဆာင္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္””ဟု ဆာကီက သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာအရာရွိ နာ၀ီပီေလးကလည္း အၾကမ္းဖက္မႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သူမ်ားအား အစုိးရအဖြဲ႔အေနျဖင့္ အျမန္ဆံုး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ““အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ပါ၀င္တဲ့လူေတြ၊ မုန္းတီးေရး ေဟာၾကားတဲ့လူေတြကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းရပါမယ္။ လူနည္းစုဘာသာ၀င္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးရပါမယ္””ဟု ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕တြင္ အစီရင္ခံစာတစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ အစၥလာမၼစ္ႏုိင္ငံမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔အစည္း OIC ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အီယားဒ္အမီးန္မဒနီ ကလည္း အစြန္းေရာက္မ်ား၏ မြတ္စလင္မ်ားအေပၚ တိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အလြန္ပင္စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ရွိေစရန္၊ ျဖစ္စဥ္အားလံုး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ေပးရန္ အၾကမ္းဖက္သူမ်ား တရားဥပေဒအရ ဖမ္းဆီးအေရးယူေပးရန္ႏွင့္ ေနာက္ေနာင္ ဆက္လက္၍ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား မေပၚေပါက္ရန္အတြက္ လုပ္ႏိုင္သမွ် အကုန္လုပ္၍ တားဆီးေပးရန္အတြက္ OIC အဖြဲ႔ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေတာင္းဆိုေပးခဲ့သည္။
BBS အဖြဲ႔၏ ဥေသွ်ာင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမွာ Galagodaatte Gnanasara Thera ျဖစ္ၿပီး မြတ္စလင္စီးပြားေရးသမားမ်ားကို ယခုေနာက္ဆံုး ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈ မတုိင္ခင္ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ကိုလံဘိုဆင္ေျခဖံုးရွိ ဗလီတိုက္ခိုက္ခံရမႈႏွင့္ လူေလးဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္အတြင္း BBS အဖြဲ႔သည္ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ေသးသည္။
အစၥလာမ္ဘာသာအား အဓိကပတ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ေနၿပီး မြတ္စလင္မ်ား စားသံုးႏိုင္ရန္ “ဟလာလ္” တံဆိပ္ကပ္မႈအား ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး ““Anti-Halal”” ကမ္ပိန္းအား ျပဳလုပ္ခဲ့ကာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမႈအၿပီး သီရိလကၤာလူဦးေရ၏ ေလးပံုသံုးပံုမွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္ေသာ ဆင္ဟာလီလူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၿပီး ကိန္းဂဏန္းအရ ေဖာ္ျပရမည္ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ၇၀ ဒသမ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ ၁၂ ဒသမ ၆ ရခိုင္ႏႈန္း၊ မြတ္စလင္ ၉ ဒသမ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ၇ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း အသီးသီး ေနထုိင္ၾကသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္း ဆင္ဟာလီဗုဒၶဘာသာ ႀကီးစိုးေသာ သီရိလကၤာအစိုးရအဖြဲ႔ႏွင့္ ဟိႏၵဴအမ်ားစုျဖစ္ေသာ တမီလ္သူပုန္မ်ားအၾကား ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။ ထုိ႔ေနာက္တြင္ တမီလ္က်ားသူပုန္မ်ား အေရးနိမ့္သြားခဲ့ၿပီး ၂၅ ႏွစ္နီးပါး ၾကာျမင့္ခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ကို အဆံုးသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပည္တြင္းစစ္အား လက္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရေသာ ျပည္သူမ်ားအၾကား ေၾကာက္လန္႔မႈမ်ားမွာ အျမစ္တြယ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္မ်ားကို ဖိႏွိပ္ေနဆဲကာလအတြင္း မြတ္စလင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားျခင္းမွာ မရွိသေလာက္ ရွားခဲ့ေလသည္။
Ref ; Aljazeera, My Times, CNN
မြန္းတည့္ေန (အတြဲ ၂၊ အမွတ္ ၂၅) See More