စာနာစိတ္ျဖင့္ ကလစ္ႏွိပ္ပါ

အဲဟ္ေလ့ဘိုက္(သ) (အ.စ) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ

====================

ယခင္က ႏိုင္ငံျခားအက္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ ေတြ႕ရေလ့ရွိေသာ ေသြးထြက္သံယို အထိတ္တလန္႔ျမင္ကြင္းမ်ား ျမန္မာ့လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ေဖာေဖာသီသီ ေတြ႕ျမင္လာရျခင္းကို သင္ သတိထားေနမိပါသလား။

က်န္းမာေရးမေကာင္းသူမ်ားအဖို႔ ျမင္႐ံုႏွင့္ ေသြးပ်က္သြားေစႏုိင္သည့္ ယာဥ္တုိက္မႈ၊ ဓာတ္လိုက္မႈကဲ့သို႔ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈမ်ား၊ ရန္ပဲြမ်ားမွ လူပုဂၢိဳလ္အခ်ဳိ႕၏ ေသြးသံရဲရဲျဖင့္ ေသဆံုးမႈမ်ားကို ယေန႔ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ မၾကာခဏျမင္ေတြ႕ေနရပါသည္။

မုိဘိုင္းဖုန္း ၁၂ သန္းေက်ာ္ ျဖန္႔ေဝထားၿပီး အင္တာနက္သံုးစြဲသူ ငါးသန္းေက်ာ္ျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ တစ္စတစ္စက်ယ္ျပန္႔လာသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အခင္းျဖစ္ၿပီးၿပီးခ်င္း (သို႔မဟုတ္) ျဖစ္ေနဆဲ ျမင္ကြင္းမ်ားကို ေန႔မကူးဘဲ လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ခ်က္ခ်င္းဗီဒီယုိဖိုင္မ်ား၊ ဓာတ္ပံုမ်ားျဖင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူအခ်ဳိ႕က အထိန္းအခ်ဳပ္မရွိ မွ်ေဝတင္ဆက္လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ေသဆံုးသူႏွင့္ ကာယကံရွင္တို႔၏ခံစားခ်က္ကုိ လူမႈေရး႐ႈေထာင့္အရေရာ လူသားဂုဏ္သိကၡာအရပါ ထည့္မတြက္ဘဲ ျဖန္႔ေဝမႈမ်ားေၾကာင့္ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားႀကီးမားၿပီး လူမႈေရးရာေက်ညက္သည့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔၏ ဓေလ့စ႐ိုက္အေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာေနၿပီျဖစ္သည္။

မႈခင္းက်ဴးလြန္သူတရားခံမ်ားပင္လွ်င္ လူသားဂုဏ္သိကၡာအရ မ်က္ႏွာကို ထင္ထင္ရွားရွား မေဖာ္ျပေစဘဲ လူ႔အခြင့္အေရးအကာအကြယ္ရေနခ်ိန္တြင္ ႐ုတ္တရက္ထိခိုက္မႈ၊ မေတာ္တဆမႈမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးရရွာသူတို႔ အဘယ္ေၾကာင့္ ထုိသို႔ေသာ အကာအကြယ္ေပးမႈ ဆံုး႐ံႈးေနရပါသလဲ။

‘‘ျမန္မာျပည္မွာ က်င့္ဝတ္ေတြ၊ နီတိေတြကို လက္ဆင့္ကမ္းသယ္ေဆာင္ခဲ့တာမ်ဳိး ရာစုႏွစ္ဝက္ေလာက္ပ်က္ကြက္ခဲ့ေတာ့ တစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားေတြ နည္းလာတယ္။ ကိုယ့္လုပ္ရပ္တစ္ခုက တစ္ပါးသူအတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိခိုက္မလဲ မစဥ္းစားဘူး။ like and share ရလိုေဇာနဲ႔ လုပ္ေနတာ။ ဒါမ်ဳိးပံု ကိုယ့္ဆီေရာက္လာရင္ ထပ္မရွဲဖို႔နဲ႔ အားလံုးက ဝုိင္းဆန္႔က်င္ဖို႔လိုတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအတြက္ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ က်င့္ဝတ္ေတြထဲမွာ ဒါေတြမလုပ္ရတာပါၿပီးသား။ ဒီအခ်က္ေတြကို ဂ်ာနယ္လစ္ေတြတင္မဟုတ္ဘူး ဘယ္သူမဆို လိုက္နာသင့္တာ’’ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံစာနယ္ဇင္းေကာင္စီ(ယာယီ) အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ေျပာသည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူ ေလးသန္းေက်ာ္ေသာ ျမန္မာ User မ်ားအတြက္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ညႇိဳးႏြမ္းေစေသာ၊ ကာယကံရွင္မ်ားကို စိတ္ႏွလံုးမခ်မ္းေျမ႕ေစေသာ ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ား မျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ ဥပေဒျဖင့္ တိတိက်က်တားျမစ္ထားျခင္း ယေန႔အထိမရွိေသးပါ။ အီးေမးလ္တစ္ေစာင္ကို ေထာင္ဒဏ္(၆၅)ႏွစ္ခ်ႏိုင္ခဲ့ေသာ ယခင္အီလက္ထရြန္နစ္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးဥပေဒတြင္ပင္လွ်င္ ယင္းအတြက္ ထိေရာက္ဟန္႔တားသည့္ျပစ္ဒဏ္ မပါဝင္ထားေပ။

အနိ႒ာ႐ံုျမင္ကြင္းမ်ား လူမႈကြန္ရက္တြင္ ေနရာမယူေစရန္ ဥေပဒျဖင့္ ထိန္းေက်ာင္းရန္ခက္ခဲၿပီး တစ္ခုတည္းေသာထြက္ေပါက္မွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲပါက ေရွာင္ရန္၊ ေဆာင္ရန္အခ်က္မ်ားကို ပညာေပးျခင္းျဖင့္သာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ထိန္းေက်ာင္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယခုေဆာင္းပါးအတြက္ အလႊာစံုမွ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူမ်ားက အႀကံျပဳေျပာၾကားသည္။

‘‘ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အေကာင့္ေတြကို အမည္မသိသံုးလို႔ရတယ္။ အေကာင့္ေတြကို လုိက္ေဖာ္ဖို႔ အေျခခံအေဆာက္အအံုက အားနည္းတယ္။ ဒီလိုအနိ႒ာ႐ံုေတြတင္တဲ့ issue အတြက္ လူသားခ်င္းကိုယ္ခ်င္းစာတရားနဲ႔ awareness ျဖစ္ဖို႔ အစိုးရေရာ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြပါ ေဆြးေႏြးလံႈ႕ေဆာ္မႈေတြ ျပဳလုပ္သင့္တယ္’’ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕ဌာနခ်ဳပ္မွ ရဲမွဴးခ်ဳပ္စိုးၿမိဳင္ကေျပာသည္။

ရခိုင္ပဋိပကၡကို အစျပဳေစခဲ့ေသာ မသီတာေထြး၏ဓာတ္ပံုမ်ားမွစ၍ ယေန႔ရန္ကင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္းက ကေလးသံုးဦးဖခင္တစ္ဦးကို လူတစ္ဦးက ရက္ရက္စက္စက္ ေခါင္းျဖတ္သတ္ျဖတ္ထားသည့္ပံုမ်ား၊ လိႈင္သာယာလက္ဖက္ရည္ဆိုင္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရန္ပြဲဗီဒီယိုဖိုင္၊ လိႈင္သာယာေစ်းအတြင္း ဓာတ္ႀကိဳးျပတ္က်၍ ေသဆံုးခဲ့သည့္ အိမ္ရွင္မသံုးဦး၏ မျမင္ရက္စရာပံုရိပ္မ်ား၊ ျဖဴးၿမိဳ႕လမ္းပိုင္းတစ္ေနရာတြင္ ဦးေခါင္းမပါေတာ့သည့္  အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၏အေလာင္းပံု၊ ေဆးေၾကာင္သူတစ္ဦးခုတ္သတ္၍ ဒဏ္ရာအႏွံ႔ျဖင့္ ေသဆံုးေနေသာ (၆)ႏွစ္ခြဲအရြယ္ ကေလးတစ္ဦး၏ပံုရိပ္မ်ား။

ထုိ႔ျပင္ ၿပီးခဲ့သည့္ရက္ပိုင္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တြင္ ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားထြက္၍ အကာအကြယ္မဲ့ေသဆံုးေနသည့္ပံုမ်ား မူရင္းအတိုင္း ျဖန္႔ေဝခဲ့ျခင္းအေပၚ ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်မႈမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။ ကားတိုက္မႈတစ္ခုအတြက္ ေဆး႐ံုအခ်ိန္မီတင္ေပးရန္ ကူညီစဥ္းစားမႈမ်ဳိးမလုပ္ေပးဘဲ ပံုတင္သည္မ်ဳိးမလုပ္သင့္ေၾကာင္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူ မျဖဴေလးႏိုင္ကေျပာသည္။

‘‘တစ္ခုခုဆို အမႈပတ္မွာစိုးလို႔ စိုးရိမ္ၿပီးၾကည့္ေနတာမ်ားတယ္။ ေဆး႐ံုအခ်ိန္မီတင္ေပးဖို႔၊ လမ္းကူးရင္သတိထားဖို႔ ကူညီေျဖရွင္းႏိုင္မွာေလးေတြ ဝုိင္းမစဥ္းစားဘဲ ဦးေႏွာက္ပြင့္သြားတာ၊ ေျခကားရားႀကီးျဖစ္ေနတာေတြကို တင္တာဟာ ေသတဲ့သူအတြက္လည္း ဒီလိုပံုေတြျဖစ္ေစခ်င္မလား ကိုယ္ခ်င္းစာသင့္တယ္’’ဟု ၎ကေျပာသည္။

ေသဆံုးသူမ်ား၏ပံုမ်ားကို တင္ဆက္ျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲအက်ဳိးဆက္က က်န္ရစ္သူကာယကံရွင္မ်ား ေျဖမဆည္ႏိုင္ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲျခင္း၊ ေဒါသထြက္ျခင္းမ်ားသာ က်န္ရစ္ရသည္။ ထို႔ျပင္ ၾကည့္႐ႈမိသူမ်ား ႏွလံုးထိခိုက္ႏိုင္ျခင္းသာျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွဘဲ ေသဆံုးခဲ့ရသူ၏ ဂုဏ္သိကၡာထိခိုက္ႏိုင္မႈသာ ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့သည့္တစ္ႏွစ္က ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္တြင္ ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ဦးေခါင္းျပားခ်ပ္ေသဆုံးသြားသည့္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးပံုထည့္သြင္းခဲ့ရာ မိသားစုကကန္႔ကြက္၍ ေတာင္းပန္ခဲ့ရဖူးသည္။

‘‘ေသြးသံရဲရဲ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ပံုေတြကို ပံုတင္တဲ့သူက ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔တင္လဲ မသိေပမယ့္ ႏွလံုးမေကာင္းတဲ့သူဆို ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာ ႐ုတ္တရက္ျမင္ၿပီး အရမ္းလန္႔သြားတာရွိတယ္။ ညီမကိုယ္တိုင္လည္း လံုးဝမၾကည့္ရဲဘူး။ အရမ္းေၾကာက္တယ္’’ဟု မႏၲေလးၿမိဳ႕မွ မခိုင္ျမသဇင္ႂကြယ္ကေျပာသည္။

‘‘စင္ကာပူမွာတုန္းက ကြၽန္မဓာတ္ပံုကို ဘေလာ့တစ္ခုမွာတင္လို႔ ရဲသြားတိုင္ဖူးတယ္။  ရဲက ဥပေဒမရွိေတာ့ ဘာမွလုပ္ေပးလို႔မရဘူးတဲ့။ ဘေလာ့ကိုသြားျဖဳတ္ခိုင္းဖုိ႔ပဲေျပာတယ္။ သိပ္လြန္လာရင္ေတာ့ စင္ကာပူဥပေဒတစ္ခုခုနဲ႔ၿငိလာရင္ အေရးယူလို႔ရတယ္တဲ့။ အဓိကကေတာ့ ဒါေတြမလုပ္ေအာင္ လူေတြကိုအသိပညာေပးမွရမွာ။ သူမ်ားပံုကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ ခ်ျပလို႔မရဘူး။ ဒါဟာ ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာေတာ့ နားလည္သင့္တယ္’’ဟု စင္ကာပူႏိုင္ငံအခြန္႐ံုးတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ မတင္ဇာစိုးမင္းကေျပာသည္။

ဥပေဒအေၾကာင္းအရေတာ့ နစ္နာသူက က်ဴးလြန္သူကို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျဖင့္ သက္ေသျပႏိုင္မွသာ တရားစြဲႏိုင္ၿပီး ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အေကာင့္မ်ားကို အေရးယူရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ေျပာသည္။

‘‘လူမႈကြန္ရက္ေတြမွာ အခုျဖစ္ေနတာက ပညာေရးစနစ္နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေရခ်ိန္နဲ႔ဆိုင္တယ္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကိုသြားၿပီး ျပတ္ျပတ္သားသား ပိတ္ပင္လို႔မရဘူး။ အစိုးရတို႔၊ လႊတ္ေတာ္တို႔က ဥပေဒလိုတယ္ဆိုရင္ ျပ႒ာန္းလိုက္မွာပဲ။ ဒီျပႆနာက လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သုံးစြဲတဲ့သူေတြ စုေပါင္းၿပီး ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သင့္တယ္။ အဓိကက ပညာေရခ်ိန္နိမ့္တဲ့ကိစၥပဲ။ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို ဟုတ္၊ မဟုတ္ စိစစ္ႏိုင္စြမ္းအားေတာင္ ဒီမွာသိပ္မရွိရွာဘူး’’ဟု မ်က္ေမွာက္ေရးရာေဆာင္းပါးရွင္ စည္သူေအာင္ျမင့္ကေျပာၾကားသည္။

လူ႕ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ လူသားပံုရိပ္ညႇိဳးႏြမ္းေစေသာ ပံုတစ္ပံု၊ စာတစ္ေၾကာင္းကို လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ မွ်ေဝျခင္း၊ ေရးသားျခင္း၊ တင္ဆက္ျခင္းတို႔အတြက္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ တားျမစ္ထားျခင္းမရွိသည့္အေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူ၍ လူ႔က်င့္ဝတ္ကို မခ်ဳိးေဖာက္သင့္ေၾကာင္း အထက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေျပာသည္။ ယင္းအေကာင့္ပိုင္ရွင္မ်ားကို ပညာေပးျခင္း၊ ရွင္းျပျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ပါ။ မရခဲ့ပါက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကုမၸဏီထံသို႔ တိုင္ၾကားျခင္း၊ ဘေလာ့လိုက္ျခင္း၊ report လုပ္ျခင္းတို႔ျဖင့္ သူတို႔ပတ္ဝန္းက်င္ကို က်ဥ္းေျမာင္းေစေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ဒဏ္ခတ္ႏိုင္သည္။ ထုိနည္းျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ အနိ႒ာ႐ံုျမင္ကြင္းမ်ား ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္ေစႏိုင္ေၾကာင္း နည္းပညာကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက အႀကံျပဳသည္။