အဲဟ်လေ့ဘိုက်(သ) (အလိုင်ဟေမွစ်စလာမ်) သတင်းဌာန ၊ အဗ်နာ

အကိုး အကား : 7days
တနင်္ဂနွေနေ့

၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၅

၂၀:၁၆:၅၃
711590

အိုဘားမား၏ ဆိုးေမြျဖစ္လာမည့္ ဆီးရီးယား ပဋိပကၡ

ဆီးရီးယားႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း အလက္ပိုၿမိဳ႕ အပ်က္အစီးမ်ားအၾကားတြင္ ဆီးရီးယားအမ်ိဳးသားတစ္ဦး လမ္းေလွ်ာက္ေနစဥ္/DIMITAR DILKOFFDIMITAR DILKOFF/AFP အေမရိကန္၏ ထင္ရွားေသာ သမၼတ အခ်ိဳ႕သည္ ၎တို႔ ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အမွတ္ရစရာျဖစ္ခဲ့သလို အမွားအယြင္း က်႐ံႈးမႈမ်ားျဖင့္လည္း သမိုင္းတြင္ခဲ့သည့္ သာဓကမ်ား ရွိခဲ့ဖူးသည္။ လက္ရွိ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမားအတြက္မူ ဆီးရီးယား အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၎၏ ကိုင္တြယ္ပံုႏွင့္ သေဘာထားက သမုိင္းဝင္ အမွားတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္မည့္ လမ္းေၾကာင္းသို႔ ဦးတည္ လ်က္ရွိသည္။

အဲဟ္ေလ့ဘိုက္(သ) (အ.စ) သတင္းဌာန ၊ အဗ္နာ

ဆီးရီးယားႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း အလက္ပိုၿမိဳ႕ အပ်က္အစီးမ်ားအၾကားတြင္ ဆီးရီးယားအမ်ိဳးသားတစ္ဦး လမ္းေလွ်ာက္ေနစဥ္/DIMITAR DILKOFFDIMITAR DILKOFF/AFP

အေမရိကန္၏ ထင္ရွားေသာ သမၼတ အခ်ိဳ႕သည္ ၎တို႔ ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အမွတ္ရစရာျဖစ္ခဲ့သလို အမွားအယြင္း က်႐ံႈးမႈမ်ားျဖင့္လည္း သမိုင္းတြင္ခဲ့သည့္ သာဓကမ်ား ရွိခဲ့ဖူးသည္။

လက္ရွိ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမားအတြက္မူ ဆီးရီးယား အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၎၏ ကိုင္တြယ္ပံုႏွင့္ သေဘာထားက သမုိင္းဝင္ အမွားတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္မည့္ လမ္းေၾကာင္းသို႔ ဦးတည္ လ်က္ရွိသည္။

ဂ်င္မီကာတာသည္ အစၥေရး ႏွင့္ အီဂ်စ္တို႔ၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေအာင္ ရင္ၾကားေစ့ေပးႏုိင္ခဲ့ သည့္ မဟာေအာင္ျမင္မႈမ်ိဳး ရရွိ ခဲ့ေသာ္လည္း အီရန္ဓားစာခံအက်ပ္အတည္းကို မေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ ျခင္းက ၎၏ သမၼတ မွတ္တမ္း ေကာင္းကို အမည္းစက္ စြန္းထင္း ေစခဲ့သည္။

ဘီလ္ကလင္တန္သည္ ရဝမ္ ဒါတြင္ အစုလိုက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ ျဖတ္မႈမ်ားကို တားဆီးႏုိင္ရန္ ပ်က္ ကြက္ခဲ့ဖူးသည္။ ေဂ်ာ့ခ်္ဘုရွ္အ ေနျဖင့္မူ အီရတ္ကို က်ဴးေက်ာ္စစ္ ဆင္ႏႊဲၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ဇာတ္ မႏုိင္မႈမ်ားအတြက္ ထာဝရအမွတ္ ရျခင္း ခံေနရမည့္သူ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္၏ (၄၄) ဆက္ ေျမာက္သမၼတ ျဖစ္လာသူ အို ဘားမားသည္ ၎၏ ရာထူးသက္ တမ္းအတြင္း သမိုင္းဝင္ ႏိုင္ငံျခား ေရးရာမူဝါဒ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားစြာ ရရွိခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ အီရန္၏ ႏ်ဴ ကလီးယား အေရးကို သံတမန္ နည္းလမ္းျဖင့္ ေျဖရွင္းၿပီး သေဘာ တူညီမႈ ရရွိခဲ့သည္။ က်ဴးဘား ႏွင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရး တစ္ ေက်ာ့ျပန္ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖ က္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး အိုစမာဘင္လာဒင္ကို ႏွိမ္နင္း သုတ္သင္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ေရးရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ႏွင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းကူး ဆက္ႏႊယ္မႈကို ျမႇင့္တင္ရန္ အ စြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၏ ႏိုဗယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကိုလည္း ရရွိခဲ့ သည္။ အဆိုပါ အခ်က္မ်ားသည္ အိုဘားမား၏ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏွလံုးေမြ႕စရာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ အေမရိကန္၏ အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝသည့္ ေခါင္း ေဆာင္ တစ္ဦးအေနျဖင့္ ဆီးရီး ယား ျပည္သူမ်ား၏ အက်ပ္အ တည္းမ်ားကို မွန္ကန္သည့္ နည္း လမ္းျဖင့္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္မႈ မရွိျခင္းက ၎၏ သမၼတသက္ တမ္းတြင္ က်ဆံုးမႈတစ္ခုအျဖစ္ ယူဆရဖြယ္ ရွိေနသည္။

ဆီးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ သည္ လူ႔သမုိင္းတြင္ လူသားတို႔ ဖန္တီးသည့္ အဆိုးဆံုးအ႐ႈပ္အေထြး တစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းစစ္ သက္တမ္း ေလးႏွစ္မွ် အတြင္း လူေပါင္း ၂၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အသက္ဆံုး႐ံႈးခဲ့သည္။

ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ ၿပီး ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း အႀကီးက်ယ္ဆံုး ေ႐ႊ႕ေျပာင္းဒုကၡ သည္ ျပႆနာႀကီး ေပၚေပါက္ လာသည္။ ထို႔အျပင္ သမိုင္းတစ္ ေလွ်ာက္ လူမဆန္ဆံုး၊ အရက္ စက္ဆံုး ဂ်ီဟတ္ဝါဒစြဲ အစြန္း ေရာက္ စစ္ေသြးႂကြအဖြဲ႕ႀကီးျဖစ္ သည့္ အစၥလာမ္မစ္ႏုိင္ငံေတာ္ (အိုင္အက္စ္)သည္လည္း ဆီးရီး ယား ျပည္တြင္းစစ္ကို အမွီျပဳကာ ေပါက္ဖြား ရွင္သန္လာသည္။

အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္ အားလံုးကို ဆီးရီးယားစစ္ပြဲ အေစာပိုင္းတြင္ အိုဘားမား၏ ျပတ္သားေသာ မူဝါဒ တစ္ရပ္ျဖင့္ ႀကိဳတင္တား ဆီးႏုိင္ခဲ့လိမ့္မည္ဟု အေမရိကန္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာသူ မ်ားက သံုးသပ္ထားၾကသည္။

မည္သည့္ ႐ႈေထာင့္မွ ၾကည့္ သည္ျဖစ္ေစ၊ ဆီးရီးယားျပႆနာသည္ အိုဘားမား ဆုပ္ကိုင္ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒတြင္ အေမရိ ကန္၏အားနည္းခ်က္ ႀကီးမားစြာ ရွိခဲ့သည္ ဆိုေသာ ဟာကြက္ႀကီး ကို ဖံုးဖိႏုိင္မည္ မဟုတ္ေခ်။ အို ဘားမားသည္ အေမရိကန္ ပါဝင္ ပတ္သက္ခဲ့သည့္ အီရတ္ႏွင့္ အာ ဖဂန္နစၥတန္ စစ္ပြဲမ်ားမွ ဆံုး႐ံႈးမႈ မ်ားကို သင္ခန္းစာယူကာ ႏိုင္ငံ ျခား တိုင္းျပည္တစ္ခုတြင္ အေမရိ ကန္၏ စစ္တပ္မ်ား ေျခကုပ္ယူ စြက္ဖက္မႈကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ၾကဥ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ဆီးရီးယားအေရးကို အေမရိကန္ မွန္ကန္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ဝင္ ေရာက္ ေျဖရွင္းရမည့္ အေျခအ ေနႏွင့္ ေဝးကြာသြားေစခဲ့သည္။

‘‘တကယ္ေတာ့ ဒီအခ်က္ကို အေစာႀကီးကတည္းက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလံုး ျမင္ခဲ့ၿပီးသားပါ’’ဟု ဥေရာပ ႏုိင္ငံတစ္ခု၏ သံအရာရွိ တစ္ဦးက အမည္မေဖာ္ျပဘဲ မွတ္ ခ်က္ေပးသည္။

‘‘အိမ္ျဖဴေတာ္က ျပႆနာ တစ္ခုခုကို ႐ႈျမင္တဲ့အခါ ေရွ႕က ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြကို ဥပမာယူလြန္းတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ မူဝါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္ အင္အားကို ထုတ္သံုးရင္ ပို ေကာင္းလာႏုိင္ပါ့မလားဆိုတဲ့ သံ သယကို ဆုပ္ကိုင္ထားတယ္။ ပိုဆိုးသြားႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ အဆိုး ျမင္ ႐ႈေထာင့္ကို ပိုစိုးရိမ္ခဲ့ပံုပဲ’’ ဟုလည္း ၎က ေျပာၾကားခဲ့ သည္။

ဆီးရီးယားအေရးတြင္ အ ေမရိကန္၏ လက္ေရွာင္ေနမႈကို အိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္အရာရွိ ေဂ်ာ့ရွ္အားနက္စ္က ယခုကဲ့သို႔ ကာကြယ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။

‘‘သမၼတက အေရွ႕အလယ္ ပိုင္းမွာ အေမရိကန္က ထဲထဲဝင္ ဝင္ ဆင္ႏႊဲမယ့္ ေနာက္ထပ္ျပည္ တြင္းစစ္တစ္ခု အစျပဳဖို႔ဆိုတာ ႏုိင္ငံအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ေျခလွမ္း လို႔ မယံုၾကည္ဘူး။ ဒါဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးအ တြက္ အေကာင္းဆံုး ေရြးခ်ယ္မႈ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဆီးရီးယား မွာ အေမရိကန္ စစ္တိုက္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ လက္ရွိဥေရာပမွာႀကံဳေန တဲ့ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္ျပႆနာမ်ိဳး ေပၚမလာႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ ေကာက္ ခ်က္ေတြကလည္း လက္ေတြ႕မ က်ပါဘူး’’ဟု အားနက္စ္က ဆို သည္။

လက္ေတြ႕ အခ်က္အလက္ မ်ားအရမူ ဆီးရီးယားျပည္တြင္း စစ္သည္ ျပႆနာအားလံုး၏ ျမစ္ဖ်ားခံရာ ျဖစ္ေနသည္ကို ျငင္းပယ္ စရာ မရွိေခ်။ ဆီးရီးယား သမၼတ ဘာရွား အယ္လ္အာဆတ္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ သူပုန္အဖြဲ႕မ်ား အတြင္း၌ ဂ်ီဟတ္ဒ္ဝါဒီမ်ား ပါဝင္ ခဲ့သကဲ့သို႔ အယ္လ္ကိုင္ဒါ အၾကမ္း ဖက္အဖြဲ႕က စိမ့္ဝင္ဝါဒျဖန္႔လာ ႏုိင္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္တြင္မူ အိုင္ အက္စ္အဖြဲ႕လည္း အင္အားႀကီး ထြားလာသည္။ ဆီးရီးယားအစိုး ရကို ေတာ္လွန္ရာမွ အစျပဳခဲ့ သည့္ အိုင္အက္စ္သည္ ယခုအခါ ဆီးရီးယားသာမက အေမရိကန္ ၏ စစ္မဟာမိတ္ အီရတ္ႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ေဒသအမ်ားအျပား ကိုပါ သိမ္းပိုက္ထားလိုက္ၿပီျဖစ္ သည္။

အိုင္အက္စ္တို႔ စတင္ အင္ အားေကာင္းလာခ်ိန္တြင္ အေမရိ ကန္သည္ အဆိုပါ စစ္ေသြးႂကြ မ်ားကို ေလေၾကာင္းမွ အကန္႔ အသတ္ျဖင့္ ဗံုးႀကဲတိုက္ခိုက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က အိုဘား မားက ၎၏ မဟာဗ်ဴဟာကို ရွင္း လင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

‘‘အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ က စစ္ေသြးႂကြေတြကို တျဖည္း ျဖည္း အင္အားဆုတ္ယုတ္သြား ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ပါ။ ေလ ေၾကာင္း စစ္ဆင္ေရးေတြကို ေရ ရွည္ ဆင္ႏႊဲသြားမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ ဆံုးမွာေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမား ေတြကို အျမစ္ျဖတ္ ေခ်မႈန္းႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္’’ ဟု အိုဘားမားက ဆိုသည္။

၎က ဆီးရီးယားသို႔ အေမ ရိကန္၏ ေျခလ်င္တပ္မ်ား ေစ လႊတ္ရန္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ေခါင္းမာမာျဖင့္ ျငင္းဆိုခဲ့သည္။

ယခုအခါ ဆီးရီးယား ျပည္ တြင္းစစ္ ေလးႏွစ္ထိ ၾကာျမင့္လာ ၿပီ ျဖစ္သလုိ အိုင္အက္စ္တို႔သည္ လည္း ယခင္ကထက္ပင္ ပိုမိုအင္ အားေတာင့္တင္းစြာ ရပ္တည္ေန ၿပီ ျဖစ္ရာ အိုဘားမား၏ မဟာ ဗ်ဴဟာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျခင္း ရွိ၊ မရွိ ထင္ရွား ျမင္သာလာသည္။

အိုဘားမား လက္ထက္တြင္ အိမ္ျဖဴေတာ္၏ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒ သည္ ကမၻာတစ္လႊားမွ အက်ပ္အ တည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အေမရိကန္ က ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းျခင္းကို ပိုမို လက္ေရွာင္လာသည္။ ေဒသအ လုိက္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ျပႆနာ မ်ားကို ၎တို႔၏ မဟာမိတ္မ်ားက ဦးေဆာင္ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမႈမ်ိဳး ကို အေမရိကန္က ပိုမိုလိုလား လာဟန္ရွိသည္။ ယီမင္တြင္ ရွီး ဟိုက္မြတ္စလင္မ်ား ထႂကြပုန္ကန္ မႈကို ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားက ဦး ေဆာင္တိုက္ခုိက္ေနခ်ိန္၊ ဂရိေႂကြး ၿမီ ျပႆနာႏွင့္ ယူကရိန္း ပဋိ ပကၡတို႔ကို ဂ်ာမနီက ဦးေဆာင္ၿပီး ေျဖရွင္းေနခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ က ေဘးထြက္ထုိင္သကဲ့သို႔ ရွိေန သည္။

အေမရိကန္က ကမၻာ့အေရး မ်ားတြင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈ နည္း ပါးေနခ်ိန္တြင္ တစ္ခ်ိန္က လူ႔သ မုိင္း၌ အႀကီးက်ယ္ဆံုး အင္ပါယာ မ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ဖူးသည့္ တ႐ုတ္၊ အီရန္ (ပါရွား)၊ ႐ုရွားႏွင့္ တူရကီတို႔က ၎တို႔၏ တစ္ခ်ိန္ က လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးႏိုင္စြမ္းမ်ိဳး တစ္ ေက်ာ့ျပန္ ပိုင္ဆိုင္လာရန္ အင္ တိုက္အားတိုက္ လႈပ္ရွားလာၾက သည္။

အေမရိကန္က ဆီးရီးယား အေရးတြင္ တုဏွိေဘာျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ ႐ုရွားက သမၼတအာဆတ္ အစိုးရဘက္မွ ေပၚေပၚထင္ထင္ ရပ္တည္လာသည္။ ဆီးရီးယားသို႔ ႐ုရွားက စစ္လက္နက္မ်ား တင္ပို႔ ၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္းတြင္ ၎ တို႔၏ ဩဇာကို ျဖန္႔ၾကက္ရန္ ေျခ လွမ္း ျပင္လာခဲ့သည္။ အီရန္က ေဒသတြင္းရွိ ရွီးဟိုက္မြတ္စလင္ မ်ားကို ေထာက္ပံ့ၿပီး အေမရိကန္ ၏ မဟာမိတ္ ဆြန္နီမြတ္စလင္ ႏုိင္ငံမ်ား၏ တည္ၿငိမ္မႈကို ေႏွာင့္ ယွက္ ၿခိမ္းေျခာက္လာသလို ၎ တို႔၏ ရပ္တည္မႈ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ ေအာင္ ႀကိဳးစားလာခဲ့သည္။

အေမရိကန္သည္ ဆီးရီးယား အေရးတြင္ အကန္႔အသတ္၊ အ တုိင္းအတာတစ္ရပ္ျဖင့္သာ ၾကား ဝင္ရန္ ဆႏၵရွိေသာ္လည္း အဆိုပါ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ပင္ အ႐ံႈး ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ၿပီးခဲ့ သည့္ လပိုင္းက အိုင္အက္စ္တို႔ ကို တိုက္ခုိက္ရန္ အေမရိကန္ က သင္တန္းေပး ေစလႊတ္လုိက္ သည့္ ေဒသခံ ေျပာက္က်ားမ်ား သည္ စစ္ေသြးႂကြမ်ား၏ စီးနင္း တိုက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ အႀကီးအ က်ယ္အထိနာၿပီး အေသအ ေပ်ာက္မ်ားစြာျဖင့္ ဆုတ္ခြာခဲ့ရ သည္။

ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပထမအသုတ္ ေစလႊတ္လုိက္သည့္ တိုက္ ခိုက္ေရးသမားမ်ားသည္ ကြင္း ဆင္းတိုက္ပြဲမ်ားအတြက္ အေတြ႕ အႀကံဳ နည္းလြန္းေသးေၾကာင္း ေဝဖန္မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာသည္။

ဆီးရီးယားတြင္ အခ်ိန္ကာလ ရွည္ၾကာစြာ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ စစ္မီး ေတာက္ေလာင္မႈေၾကာင့္ နုိင္ငံသား အေျမာက္အျမားသည္ အႏၱရာယ္ ႀကီးမားလွသည့္ ေျမထဲ ပင္လယ္ ေရလမ္းခရီးကို စြန္႔စား ေက်ာ္ျဖတ္ကာ ဥေရာပ ကမ္းေျခ သို႔ ေသြး႐ူးေသြးတန္း ခိုလံႈဝင္ ေရာက္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္။

ယခုႏွစ္တြင္ စံခ်ိန္တင္ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ ဝင္ေရာက္လာမႈသည္ ဥေရာပတိုက္အတြက္ ေခါင္းေျခာက္စရာ အေကာင္းဆံုး ႏုိင္ငံတကာ စိန္ေခၚမႈတစ္ခု ျဖစ္ လာခဲ့သည္။

‘‘အိုဘားမားရဲ႕ အစိုးရဟာ ဆီးရီးယားျပႆနာမွာ နက္နက္ ႐ိႈင္း႐ိႈင္း ပါဝင္ပတ္သက္ရမွာကို ဆက္ၿပီး ေရွာင္လႊဲေနဆဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ လက္ရွိ အေနအထားမွာ ေတာ့ ဆီးရီးယားအေရးနဲ႔ ပတ္ သက္ရင္ အေမရိကန္ဆီက ပိုၿပီး ျပင္းထန္ထိေရာက္တဲ့မူဝါဒမ်ိဳး လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အေမရိ ကန္စစ္သည္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို လက္စားေခ် တိုက္ခုိက္မႈေတြ ႀကံဳေတြ႕လာမွာ ကိုလည္း စိုးရိမ္ေနပံုရပါတယ္’’ ဟု ႏုိင္ငံတကာ ပဋိပကၡ ေစာင့္ ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕မွထုတ္ျပန္သည့္ ေနာက္ဆံုး အစီရင္ခံစာ၌ ထည့္ သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။

အေမရိကန္၏ မူဝါဒ အ ေျပာင္းအလဲ တစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ ေျမာက္မလာသေရြ႕ ဆီးရီးယား ပဋိပကၡ ေျပလည္စရာအေၾကာင္း မရွိဟုလည္း အဆိုပါ အစီရင္ခံ စာတြင္ ေရးသားထားေသးသည္။

အေမရိကန္ အစိုးရ အဖြဲ႕ အတြင္းတြင္ပင္ ဆီးရီးယားအေရး ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရက အင္ အားသံုး ေျဖရွင္းမႈမ်ိဳး ျပဳလုပ္ရန္ မျဖစ္မေန လိုအပ္လာသည္ကို သတိျပဳမိေစလိုေၾကာင္း ပုဂၢိဳလ္ ေရး အျမင္ျဖင့္ ထုတ္ေဖာ္ဝန္ခံ သူမ်ား ရွိေနသည္။

ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တည္ ၿငိမ္ေရးကို ဘက္မွ်ေအာင္ ထိန္း သိမ္းရာတြင္ ရံဖန္ရံခါ၌ အေမ ရိကန္၏ စစ္အင္အားကို ထုတ္ သံုးျခင္းသည္ မွန္ကန္သည့္ အ ေျဖတစ္ခုဟု ေထာက္ခံသူမ်ားစြာ ရွိေနသည္။

အိုဘားမား အေနျဖင့္မူ ရာ ထူးသက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္လံုး ႏိုင္ငံတကာ ျပႆနာမ်ားကို သံ တမန္ေရးရာျဖင့္သာ ထိန္းသိမ္း ေျဖရွင္းေသာ၊ အေမရိကန္စစ္ သည္မ်ားကို အျခားႏုိင္ငံမ်ား၏ ပဋိပကၡမ်ားအတြက္ အဆံုး႐ံႈးမခံ ေသာ သမၼတအျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ ရပ္တည္သြားရန္ လိုလားေနဆဲ ျဖစ္ဟန္ရွိသည္။

၎၏ သမၼတသက္တမ္း ၿပီး ဆံုးရန္ တစ္စထက္တစ္စ နီးကပ္ လာခ်ိန္ထိ ဆီးရီးယား ျပႆနာ အေပၚ ပိုမိုလက္ေတြ႕က်သည့္ ကိုင္တြယ္မႈမ်ိဳး ေျပာင္းလဲက်င့္ သံုးမည့္ လကၡဏမ်ိဳး မေတြ႕ရ ေခ်။

‘‘အိုဘားမားကေတာ့ သမၼ တ သက္တမ္းမွာ ေအာင္ျမင္မႈ ေတြ အမ်ားႀကီး ရခဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ ဆီးရီးယားကိစၥကို ေျပာျဖစ္တိုင္း သူ႔ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းမွာ အမည္း စက္တစ္ခုအျဖစ္ အမွတ္ရေနၾက မယ္ ဆိုတာကေတာ့ ေသခ်ာပါ တယ္’’ ဟု ႏုိင္ငံတကာ သံတမန္ ေရးရာ အသိုက္အဝန္းမွ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကား သြားသည္။   
---------------------------------------
251 / End