ေရနံေစ်းကြက္ အတြင္း ေလ်ာ့ေစ်းနဲ႔ အားျပိဳင္ေနတဲ့ေဆာ္ဒီ

ေဆာင္းပါးရွင္- ေမာင္ရဲဝင္း (ေတာင္ၾကီး)

ေစ်းကြက္စီးပြားေရးမွာ ကုန္စည္းေတြရဲ႕တန္ဖိုးကို ေစ်းကြက္ကပဲ ဆံုးျဖတ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓါတ္ေငြ႕ရဲ႕ တန္ဖိုးကေတာ့ ေရနံကုမၸဏီၾကီးေတြရဲ႕ ကစားကြက္ထဲရွိေနတတ္ပါတယ္။ ေရနံေစ်းေတြ တဟုန္ထိုး က်ဆင္းေနခ်ိန္မွာ ေရနံ ကုမၸဏီၾကီးေတြ အေနနဲ႔ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား အတြက္ ကာကြယ္ၾကတာဟာ အထူးအဆန္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ေရနံ သူေဌးႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ေဆာ္ဒီ အာေရးဗီးယား၊ အီရန္နဲ႔ အီရတ္ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ကမၻာ့ေရနံေစ်းကြက္မွာ သူတို႔ရဲ႕ေစ်းကြက္ ရွယ္ယာခိုင္မာေနဖို႔ ယွဥ္ျပိဳင္ေနၾကပါတယ္။

ေရနံေစ်းဟာ ေျခာက္ႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း အနိမ့္ဆံုးအျဖစ္ တစ္ စည္ကို ၃၀ ေဒၚလာေအာက္ က်ဆင္းေနေပမယ့္ ေစ်းကြက္ ရွယ္ယာရွိဖို႔အေရး ေရနံထြက္ႏႈန္းေတြ တိုးျမႇင့္ေနၾကပါတယ္။ ေရနံေစ်း က်ဆင္းေနမႈအေပၚ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ အီရန္ႏိုင္ငံက ကမ္းလွမ္းဖို႔ဟန္ျပင္ေနေပမယ့္ အီရန္အေပၚ ႏူကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဖယ္လိုက္ရင္ တစ္ေန႔ စည္ တစ္သန္း ထိ တိုးျမႇင့္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လို႔ အီရန္ရဲ႕ ေရနံနဲ႔သဘာဝဓါတ္ေငြ႕ ဝန္ၾကီး Bijan Zanganeh က ေၾကညာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း အီရန္နဲ႔ အီရတ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမတည္ျငိမ္မႈ ျဖစ္ပြားေနခဲ့ခ်ိန္မွာ သူတို႔ေစ်းကြက္ကို ေဆာ္ဒီကဖဲ့ယူထားခဲ့လို႔ အခုအခါမွာ ျပိဳင္ဆိုင္မႈ ျပင္းထန္ေနတာျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။

ဒီသံုးႏိုင္ငံလံုးဟာ ေရနံစိမ္းထုတ္လုပ္တင္ပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံေတြစုေဝးဖြဲ႕စည္းထားတဲ့OPEC အဖြဲ႕ရဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုတင္းမာေနမႈေတြကို OPEC အတြင္းမွာေတာင္ ညီွႏိႈင္းဖို႔မလြယ္ဘူးလို႔Oxford Institute for Energy Studies အဖြဲ႕က Bassam Fattouh ကသံုးသပ္ထားပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလက OPEC အေနနဲ႔ ေရနံေစ်းကို ေစ်းကြက္ကပဲအဆံုးအျဖတ္ေပးေစရမယ္လို႔ သေဘာတူထားတဲ့အတြက္ ဒီႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ အခုအေျခအေနမွာ အညီွအႏိႈင္းမလုပ္ၾကပဲ ထုတ္လုပ္မႈေတြကို အျပိဳင္အဆိုင္ျမႇင့္တင္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီအထဲမွာ ေစ်းႏွိမ္ျပီးေရာင္းေနရလည္း တာရွည္ေတာင့္ခံႏိုင္စြမ္း အရွိဆံုးကေတာ့ ေဆာ္ဒီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း OPECအစည္းအေဝးမွာ ေရနံထုတ္လုပ္မႈ ပမာဏ ကန္႔သတ္ဖို႔အဆိုကို ေဆာ္ဒီက ဦးေဆာင္ကန္႔ကြက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေဆာ္ဒီအေနနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အသံုးစရိတ္ သံုးဆျမႇင့္တင္ထားခဲ့လို႔ ေရနံေစ်းေကာင္းေန မွသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ရသံုးမွန္းေျခကို ထိမ္းညွိႏိုင္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္နွံ႕မႈအားေကာင္းျပီး ႏိုင္ငံေတာ္အေၾကြးက GDP ရဲ႕ (၁.၆) ရာခိုင္ႏႈန္းပဲရွိတဲ့ေဆာ္ဒီ အတြက္ကေတာ့ ေစ်းကြက္ရွယ္ယာ ခိုင္မာဖို႔ ေအာက္ေစ်းနဲ႔ေရရွည္ ရပ္တည္လို႔ ရေနပါေသးတယ္။ ျပိဳင္ဘက္ႏိုင္ငံေတြကို အက်ပ္အတည္းထဲ တြန္းပို႔ႏိုင္စြမ္းရွိေနပါတယ္။

OPEC ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ၾသဇာအရွိဆံုးကလည္း ေဆာ္ဒီရဲ႕ ေရနံဝန္ၾကီး Ali al-Naimi ပါပဲ။ ေဆာ္ဒီအေနနဲ႔ အခုလိုေရနံေစ်းက်ေနတာကို ညီွႏိႈင္းလိုကလည္း ညွီႏိႈင္းႏိုင္သလို ေဆြးေႏြးမႈေတြမလုပ္ပဲ တရုတ္ႏိုင္ငံစီးပြားေရးက်ေနတဲ့အတြက္ ဝယ္အားနည္းျပီး ေစ်းက်ေနတာပါလို႔ ဆင္ေျခေပး၊ ထုတ္လုပ္မႈေတြကိုျမႇင့္တင္ႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၈၀ နဲ႔ ၁၉၈၅-၈၆ ခုႏွစ္ေတြကလို ေရနံ ထုတ္လုပ္မႈေလ်ာ့ခ်ခဲ့ေပမယ့္ ေစ်းကျပန္ မတက္လာခဲ့တဲ့ သာဓကေတြရွိေနတဲ့အတြက္ ထုတ္လုပ္မႈကန္႔သတ္ဖို႔ကိုေတာ့ အလြယ္တကူလုပ္ၾကဦးမွမဟုတ္ပါဘူး။ အီရန္ကလည္း အလားတူထုတ္လုပ္ျမႇင့္တင္ေနရာမွာ ေဆာ္ဒီထက္အရိႈန္ျမႇင့္ေနတယ္လို႔ ပဲရစ္ေျခစိုက္International Energy Agency က ဆိုပါတယ္။

ေရနံေစ်းက်လာေနတဲ့အတြက္ ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ၾကီးတဲ့ ဘရာဇီး ေရနက္တြင္းေတြ၊ ကေနဒါက သဲေသာင္ျပင္ေရနံတြင္းေတြလည္း အျမတ္နည္းခဲ့ပါတယ္။ OPECအဖြဲ႕ဝင္မဟုတ္တဲ့ အျခားႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈေတြ ေလ်ာ့ခ်လာၾကပါတယ္။ OPECႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ေစ်းကြက္ ရွယ္ယာထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔အေရး ထုတ္လုပ္မႈေတြကို မကန္႔သတ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေရွရည္မွာ ကိုယ့္ေသတြင္းကိုယ္တူးသလို ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးအင္အားေတာင့္ေနတဲ့ ေဆာ္ဒီ အတြက္ကေတာ့ ေရနံေစ်း ထက္ဝက္ေက်ာ္က်ဆင္းသြားလည္း ျပိဳင္ဘက္ေတြနဲ႔ ယွဥ္ျပီး ေစ်းကြက္ကိုခိုင္ျမဲေအာင္ ဆုတ္ကိုင္ႏိုင္စြမ္းရွိေနပါေသးတယ္။



=============================================

251/End