လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် (အ.စ) အကြောင်း တစေ့တစောင်း

အဲဟ်လေ့ဘိုက်(သ) (အလိုင်ဟေမွစ်စလာမ်) သတင်းဌာန ၊ အဗ်နာ

လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဆိုသည်မှာ (အိုဟိုစိုင်းန် (အ.စ) သခင်၏ခေါ်ဆိုမှု အတွက် ကျနော်အသင့်ပါ။ ) ဖြစ်ပြီး အေမာမ် ဟိုစိုင်းန်(အ.စ) ဖိတ်ခေါ်မှု အတွက် အဖြေပေးသည့် ရှီအဟ်များ ၏ ညာသံ ဖြစ်ပါတယ်။ အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) သည် ကရ်ဗလာ အဖြစ်အပျက်အတွင်း အကြိမ်ကြိမ် အကူအညီတောင်းခဲ့ပါတယ်။

 အဲဒီအထဲက အကျော်ကြားဆုံးကတော့ အာရှုရာ နေ့မှာ هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی ( မြန်မာဘာသာပြန် - ငါကို ကူညီမည့်သူရှိပါသလား? ) ဆိုတဲ့ ပုံစံနှင့် ဆင့်ပြန်လာရှိတာဖြစ်ပါတယ်။

လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသော ညာသံ (ခ) ဆောင်ပုဒ်ကို အသုံးပြုရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အေမာမ် အပေါ် သစ္စာစောင့်သိ မှုနှင့် အေမာမ် (အ.စ) ဘက်မှ ရပ်တည်မှု ကို ကြေငြာရန်နှင့် အေမာမ်အား ထောက်ခံမှုကို ကြေငြာရန် ဖြစ် ပါ တယ်။ ဤ ညာသံ သည် ကရ်ဗလာ  အဖြစ်အပျက်ကို စဉ်ဆက်မပြတ် သမိုင်းဝင်ဖြစ်စဉ် တစ်ခုအဖြစ် မိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး အာရှုရာ ဟောပြောချက် တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန် ဦးတည်ခဲ့သည်ဟု ဆိုပါတယ်။ မာနဆန့်ကျင်ရေး၊ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုကို တိုက်ဖျက်ခြင်းနှင့် အရှက်ရခြင်းနှင့် အရှက်ခွဲခြင်းတို့ကို ငြင်းပယ်ခြင်း ၏ သင်္ကေတ တစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံအသီးသီးတွင် ဤဆောင်ပုဒ်ကို မုဟရမ် ၏ ဝမ်းနည်းခြင်းအခမ်းအနားများနှင့် အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) အား လေးစားယုံကြည်ခြင်း ဖော်ပြရန်အတွက် အသုံးပြုကြပါတယ်။ ထိုနည်းတူစွာ ဤအတွဥ် အနုပညာ လက်ယာ မျိုးစုံ ကို ဖန်တီးထားကြပါတယ်။

 ပြီးနောက် ရှီအဟ်များသည် ၎င်းကို စစ်မြေပြင်များနှင့် အာဇာ နည်များ ၏ အသုဘအခမ်းအနားများတွင်လည်း အသုံးပြုကြပါတယ်။ အပြင် ဤ ညာသံ ကိုအခြေခံ၍ ညီလာခံများ ၊ ဆန္ဒပြ ချီတက်ပွဲများ နှင့် ဘာသာရေး အခမ်းအနားများတွင်လည်း ပမာအားဖြင့် လပိုက်က ယာဟိုင်ဒဲရ် ၊ လပိုက်က ယာမဲဟ်ဒီ ၊ လပိုက်က ယာခါမေနာအီ ဆိုပြီးလည်း သုံးကြပါတယ်။

လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် သည် ကရ်ဗလာ အဖြစ်အပျက် ၏ ကျော်ကြားသော စကားစုများထဲမှ တစ်ခု ဖြစ်ပြီး အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) ၏ ခေါ်ဆိုမှုကို လက်ခံခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) သည် မက္ကဟ်မြို့မှ အီရတ်နိုင်ငံ သို့ သွားရောက်သည့် ခရီးစဉ်တစ်လျှောက် တွင် မွတ်စလင်မ် များအား မိမိအား အကူ အညီပေးရန် အကြိမ်ကြိမ် တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

 နမူနာ အားဖြင့် မက္ကဟ် မြို့ ၌ အေမာမ် (အ.စ) မိန့်ကြားခဲ့သည်မှာ«   တောကန္တာရမှ ငတ်မွတ်နေသော ဝံပုလွေများသည် ငါ့ခန္ဓာကိုယ်ကို အပိုင်းပိုင်း ပြုမည့် နေရာသို့ ငါသွားနေပါ တယ်။  ...  ငါတို့၏လမ်း ၌ မိမိ သွေးကို စတေးလိုသောသူသည် ကရ်ဗလာ သို့ လာသင့် သည် » ဟု ဖြစ်ပါတယ်။   သို့မမဟုတ် ဗဆွရဟ်  အကြီး အကဲများထံ စာများရေးသားပြီး အကူအညီ တောင်းခဲ့ပါသည်။  အထင်ရှား အကျော်အကြားဆုံးမှာ အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ)  သည် အာရှုရာ နေ့တွင် မိန့်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဤဖိတ်ခေါ်မှု هَلْ مِنْ ناسرٍ يَنْسُرُنُ ( မြန်မာဘာသာပြန် - ကျွန်ုပ်အား ကူညီမည့်သူရှိပါသလား? ) သည်  အေမာမ် ၏ မိန့်မှာ ချက် ကို ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကျော်ကြားပါတယ်။

အာရှုရာ အဖြစ်အပျက်အပြီးတွင် ရှီအဟ် များသည် လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ရွတ်ဆိုခြင်းဖြင့် အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) နှင့် အတူ ရပ်တည်နေကြောင်းကြေညာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ထို့ပြင် ၎င်းတို့သည် အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) ၏ သာဝကတော် များကဲ့သို့ မိမိ တို့၏ အသက်၊ ပစ္စည်းဥစ္စာများနှင့် သားသမီးများကို စွန့်လွတ် စတေးကြလိုကြောင်း ကြေညာကြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

ဤညာသံ သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆောင်ပုဒ် အဖြစ် သမိုင်းတွင် သတ်မှတ်ထားသော အချိန်တစ်ခုအတွက် ရည်စူးထားခြင်း မဟုတ်ဟု ဆိုထားပါ တယ်။ သို့သော် အာရှုရာ ၏အဖြစ်အပျက်ကို စဉ်ဆက်မပြတ် သမိုင်းဝင် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုအဖြစ် မိတ်ဆက် ပေးပါတယ်။ ဤအတွက် ကြောင့် အာရှုရာ ၏  ရှင်သန်မှုကို အာမခံသည့်အပြင် အာရှုရာ ၏ ဟောပြောချက် တည်တံ့ရေးကိုလည်း အာမခံပါတယ်။

ဂုဏ်သိက္ခာ၊ အရှက်ကွဲခြင်း ဂုဏ်သိက္ခာကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုကို တွန်းလှန်ပြီး အမှန်တရားအတွက် အသက်စွန့်ခြင်း၊ စွမ်းအားရှိသမျှမှ လွတ်မြောက်ရေး၊ ရန်သူများ၏ ပူးပေါင်းကြံစည်မှုကို ပယ်ဖျောက်ခြင်း အာဏာရှင်များ ၏ အရင်းခံကို ဖျက်ဆီးခြင်း၊ ဤသည်များ သည်  လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ၏ အာနိသင်များ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ဤဆောင်ပုဒ်သည် အာဏာ ရှင် စနစ် ကို ဆန့်ကျင်ခြင်းနှင့် အရှက်ရခြင်းနှင့် အသရေပျက်ခြင်းတို့ကို တင်ပြရန် ငြင်းဆိုခြင်း၏ သင်္ကေတတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ပညာရှင်အချို့က အီရန်၏ အစ္စလာမ်မစ် တော်လှန်ရေးအောင်ပွဲ၊ စုစည်းမှုနှင့် မြှင့်တင်ရေး တို့သည် လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ညာသံ (ခ)ဆောင်ပုဒ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းဟု ဆိုကြပါတယ်။

လပိုက် ဟူသော စကားလုံးသည် အခြားသူများ၏ တောင်းဆိုချက်များကို ဖြည့်စီးပေး ပြန်ရန်အတွက် သမိုင်း တစ်လျှောက်တွင် အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ တမန်တော်မြတ် (ဆွ) ၏ ဆွဟာဗဟ် များ သည် မိမိတို့ ၏တောင်းဆို ချက်ကို ဖြည့်စီးရန် ဟိုနိုင်း တိုက်ပွဲ အပါအဝင် အမျိုးမျိုးသော အခါသမယတွင်လပိုက် ဟူ သော အသုံးအနှုန်းကို အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။ ဤအတွက်ကြောင့် ဝဟာဘီ များ အနေဖြင့် အလ္လာဟ် ဟို အရှင်မြတ် မှလွဲ၍ အခြားမည်သည့်အရာအတွက်မဆို ဤအသုံးအနှုန်းကို အသုံးပြုခြင်းသည် ရှေးရ်က် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြပါတယ်။ ထိုနည်းတူစွာ  အေမာမ် ဂျအ်ဖရ်ဆွာဒစ်က် (အ.စ) မှ ဆင့်ပြန်လာ ရှိသည့် ဇေယာရသ် နာမဟ် တစ်ခု တင် ဇေယာရသ် ပြုသူများ အနေဖြင့် ဇေယာရသ်ပြုချိန် ပြုလုပ်ရမည့် စည်းမျဥ်း စည်းကမ်းများ မှ တစ်ခု မှာ لَبَّيْكَ داعِي اللهِ (လပိုက်ကဒါအေယလ်လ္လာဟ် ဟေ ) ဆိုသည့် စကားစု က ၇ ကြိမ် ဖတ်ရွတ် ရန် ဖြစ်ပါတယ်။

ဇေယာရသ် သေရဂျဗ်ဘီယဟ် အေမာမ်ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) တွင်အေမာမ် (အ.စ) အား  « လပိုက်ကယာ ဒါအေယလ်လ္လာဟ်  » ဟူသော စကားလုံးဖြင့်လည်း ခေါ်ဆိုထားပါတယ်။ ဒိုအာယေ အဟတ်ဒ် တွင်လည်း လပိုက် ပြောခြင်း ကို အေမာမ် မဲဟ်ဒီ (အ.ဂျ) ၏ဖိတ်ခေါ် မှုကို အသင့်ရှိသည်ဟု ဆိုကြောင်း ဆိုထားကြပါတယ်။

အဘိဓာန် တတ်ကျွမ်းသပညာရှင်များ က လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ၏ အရင်းမြစ်ကို နာခံခြင်း နှင့် ဖြည့်စီး ခြင်းဟု အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုကြပါတယ်။ « လပိုက် » ဟူသော စကားလုံး မူလ စကားလုံး မှာ «လက်ဗ်ဗာလက   » ဖြစ်ပါ တယ်။ အဓိပ္ပာယ် များ မှာ အမိန့် လိုက်နာ ကျင့်သုံးဖို့ လူတစ်ဦးတစ်ယောက် ၏ တောင်းဆိုချက် ကို ဖြည့်စီးပေးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဤစကားစု အား သလ်ဗီယဟ် အဖြစ် (لَبَّیک الّلهُمَّ لَبَّیک، لَبَّیک لاشَریک لَک لَبَّیک) ဟဂျ်ဂျေ သမသို နှင့် အွန်မ်ရဟ် အတွက် အဲဟ်ရာမ် ဝတ်ချိန် ဖတ်ရသည် ဖြစ်ပါတယ်။]

လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသော ညာသံ ကို ဝမ်းနည်းခြင်း အခမ်းအနား နှင့် အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) အား ယုံကြည်လေးစားခြင်း နှင့် ဘာသာရေး ၊ အနုပညာနယ်ပယ် နှင့် တော်လှန်ရေး အခမ်းအနားများတွင် အသုံး ပြုကြပါတယ်။

လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသော ညာသံ ကို နိုင်ဂျီးရီးယား၊တူရကီ၊လက်ဘနွန်၊အီရန်၊အီရတ် နှင့် နယ်သာလန် ကဲ့သို့သော ဥရောပနိုင်ငံများတွင် ဝမ်းနည်းခြင်းအခမ်းအနားများတွင် ကြပါ တယ်။ သူဝီရီဂျ် နှင့် ဘနီ အစဒ် မျိုးနွယ်စု အပါအဝင် အီရတ်နိုင်ငံသားများသည် အာရှုရာ ၏နေ့တွင် အေမာမ် ဟိုစိုင်းန် (အ.စ) ၏ ရောင်ဇာတော် ထဲသို့ ဝင်ရောက်သည့်အခါ ဤညာသံ ကို ရွတ်ဆိုကြပါသည်။ အီရန်တွင် အချို့သော ကြီးမားသော စုဝေးမှုများကို « လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် စုဝေးမှုများ စုဝေးမှုများ » ဟုခေါ်ဆို ပါတယ်။  အဇါဒါရီ မစတင်မီ ရောင်ဇာတော် များတွင် အလံများ ပြောင်းလဲခြင်းကိုလည်း တစ်ခါတစ်ရံ လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသော ညာသံ ဖြင့် လဲကြပါ တယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အရ်ဗအီးန် စီတန်းလှည့်လည်စဉ်အတွင်း ကရ်ဗလာ  ရှိ ဟရာမိုင်း အကြား လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် အလံကို ကျယ်ပြန့်စွာ ပြသခဲ့ကြပါတယ်။

လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသော ညာသံ ကို ကဗျာဆရာများ ၏ ကဗျာများတွင် ရောင်ပြန်ဟပ်ခဲ့ပြီး ဘာသာ ရေး နှင့် အနုပညာနယ်ပယ်အသီးသီးတွင် လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသော ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် အမျိုးမျိုး သော လက်ရာများကို ဖန်တီးခဲ့ကြပါတယ်။

ဆွာဒစ်က် အာဟန်ဂရာန် သီဆိုသော လပိုက်က ယာ ဟိုစိုင်းန်  ဆိုသည့် အရ်ဗအီးန်  ၏ အခမ်းအနားတွင် ထုတ်လုပ်လွှင့် သည့် သံစဥ် သည် ဤလက်ရာများ ထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရေးလှရေးခြင်းနယ်ပယ်တွင် လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသော စကား စုဖြင့် အမျိုးမျိုးသောလက်ရာများကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်းအပြင် ဤစာစု ၏ လက်ရေးလှခေါ်ဆိုမှုများလည်း ရှိပါ တယ်။

ဤညာသံ ကို နိုင်ငံအသီးသီးတွင် အသုံးပြုကြပါသည်။ အာယာသွလ္လာဟ် အလ်အွဇ်မာ ဆယက်ဒ် အလီ စစ်သာနီ သည် ISIS အား ဂျေဟာဒ် အဖြစ် ကြေငြာပြီးနောက် အီရတ်လူမျိုးအုပ်စုများသည် လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ဟူသောညာသံ ဖြင့် ISIS အတွက် ပြုလုပ်သည့်  စစ်ဆင်ရေးများတွင် အသုံးပြုခဲ့ကြပါ တယ်။ ဤညာသံ ကို  အီရန် အီရတ် ၊နှင့် လက်ဘနွန် တို့ ရှိ ကြံ့ကြံ့ခံ တော်လှန်ရေး အာဇာနည်များ၏ ဈာပနအခမ်းအနားများ တွင် အသုံးပြုခဲ့ ကြပါတယ်။

ထို့အပြင် လပိုက်က ယာဟိုစိုင်းန် ညာသံ ကို အခြေခံ၍ အခြားသော ညာသံ များကိုလည်း ဘာသာရေး ညီလာခံများ၊ ချီတက်ပွဲများ တွင် ပမာအားဖြင့်  လပိုက်က ယာ  ရစူလ်လွလ္လာဟ် (ဆွ) ၊ လပိုက်က ယာ ဟိုင်ဒဲရ် (အ.စ) ၊ လပိုက်က ယာ ဇိုင်နဗ် (စ.အ)  ၊ လပိုက်က ယာ ကုရ်အာန် ၊ လပိုက်က ယာ  မဲဟ်ဒီ (အ.ဂျ)  လပိုက်က ယာ အဗါလ်ဖွဇ်လ် (အ.စ) ၊  လပိုက်က ယာ ခိုမေနီ  နှင့် လပိုက်က ယာ ခါမေနာအီ ဆိုပြီး သုံးကြပါတယ်။

ကျမ်းကိုးများ

1. ابن‌طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال، تهران،‌ دارالکتب الإسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق
   အစ်ဗ်နေ သွာ အူစ်  ၊ အလီဘင်န် မူစာ  ၊ အစ်ခ်ဘာလ် လိုလ် အအ်မာလ်၊ တီဟီရန် ၊ ဒါရူလ်ကိုသွတ်ဗ် အယ်လ်အစ္စလာမ်မီယဟ် ၊ ပုံနှိပ် ဒုတိယ ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ်  ၁၄၀၉ ခုနှစ်။
2. ابن‌طاووس، علی بن موسی، اللهوف علی قتلی الطفوف،(عربی همراه ترجمه)، ترجمه احمد فرهی زنجانی، تهران، نشر جهان،‌ ۱۳۴۸ش.
   အစ်ဗ်နေ သွာ အူစ်  ၊ အလီဘင်န် မူစာ  ၊ အယ်လ်လဟူးဖ် အလာ ကတ်သ်လလ် သူဖူးဖ် (မူရင်းအာရဗီ စာသားများနှင့်အတူဘာသာပြန်)၊ ဘာသာပြန် - အဲဟ်မဒ်  ဖရ်ဟီ ဇန်ဂျာနီ ၊ တီဟီရန် ၊ နက်ရှ်ရ် ဂျဟာန်၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၄၈ ခုနှစ်။
3. ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف،‌ دار المرتضویة، ۱۳۵۶ش.
   အစ်ဗ်နေကော်လဝီယေဟ် ၊ ဂျအ်ဖရ် ဘင်န် မိုဟမ္မဒ် ၊ ကာမီလ် အဇ်ဇေယာရာသ် ၊  နဂျဖ် ၊  ၊ဒါရူလ် မိုရ်သဇဝီယဟ်  ၊ အီရန် သက္ကရာဇ် ၁၃၅၆ ခုနှစ်။
4. ابن‌مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۹ق.
   အစ်ဗ်နေ  မရှ်ဟဒီ၊ မိုဟမ္မဒ် ဘင်န် ဂျအ်ဖရ် ၊ အယ်လ်မဇာရ် အယ်လ်ကဘီရ်၊ ကွမ်း ၊ ဂျာမေအသို မိုဒရေစင်းန်  ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ်  ၁၄၁၉ ခုနှစ်။
5. ابن‌نما حلی، مثیر الاحزان، قم، مدرسة الامام المهدی، ۱۴۰۶ق.
   အီဘန် နမာ ဟစ်လီ ၊ မူသီးရ် အယ်လ်အဟ်ဇာန်၊ ကွမ်း ၊ မဒရ်စာသိုလ်အလ်အေမာမ် မေလ်မဲဟ်ဒီ  ၊ ဟီဂျရီ သက္ကရာဇ်  ၁၄၀၆ ခုနှစ်။  
6. ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق.
   အီဘန် စာအ်ဒ်၊ မူဟမ်မဒ်၊ အတ်တဘာခါတ် အယ်လ်ကူဘရာ၊ သုတေသန - မူဟမ်မဒ် အဗ်ဒူလ်ခါဒစ် အတာ၊ ဘေရုတ်မြို့၊ ဒါရူလ်ကီသ် အယ်လ်အီလ်မီယာ၊ ၁၄၁၀ ဟီဂျရီ။
7. wikishia.net

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

END / 251